Eibartik

Oier Gorosabelek bere blogean argitaratu zuen hau argazkiau. Guregipuzkoa.net webgunean kaleratu dute eta CC lizentziaz banatu. Juan San Martin eibartarrak 1957an kaleratutako argazkia da.

Sandaili edo San Elias* haitzuloa da (Araotz, Oñati) eta bertan izen bereko ermita dago (**adi, eguneraketa behean).

Eta gogoratu naiz Oñatin gertatu zitzaidanaz. Hango txori-izenak biltzen ari nintzela, lekuko batek "sanda(i)li-txoriak" aipatu zizkidala; enaren artean bazirela enara-enarak (edonon ikusten direnak) eta sandali-txoixak, mendi eta harkaitz inguruan bizi direnak.

Eta gogoratu naiz izen berezia iruditu zitzaidala "sandalien" hori.

Gerora jakin nuen, jakina, txori horren izenak ez daukala zer ikusirik hondartzako sandaliekin eta bai sandeli, sandali edo sandaili haitzuloarekin. Han inguruan dagoelako Oñatiko haitz-enara edo sandaili-txori kolonia handiena (Ptyonoprogne rupestris).

Lehenago ere idatzi dut haitz enaraz. Hortxe informazio gehiago txori honen inguruan eta enaren inguruan, oro har.

.............................

**EGUNERAKETA (2016-12-29): Borja @protoeuskaldun-en lorratzari jarraituz jakin dut, beharbada, ermita/kobazulo honen jatorrizko izena Sanda Ilia (Santa Julia) dela, gerora San Elias bilakatua, izen biek euskaraz duten antzekotasunarengatik (ikus Euskaltzaindia). Horren eraginez euskaraz sandeli/sandali/sandaili izenak erabiltzea gaur egun ere. Testu zaharretan (XV.-XVI. mendean) horrela aipatua:

                Sanda iliac atrac ditu zizarrez
                Nola zizarrez da ala zendalez
                Hermandadea arcandoa negarrez
                Anso Garcia é gasteluori emunez
                Ec envinda estiquicha esan ez.
                Lascavarroen y esataco lastorra
                Lascavarro costatuan onela
                Gavaz ere urtunica obela
                Argui izarroc ditugula candela
                Ostatuan guera diro igu emenda.

Mitxelenak proposatutako irakurketa:

                Sandailiac ateac ditu zirarrez,
                Nola zirarrez da ala zendalez.
                Hermandadea arean doa negarrez,
                Anso Garciac gasteluori emun ez,
                ..... ............... esan ez [esanez?].
                Lascauarroen yesetaco lasterra!
                Lascauarrroc ostatuan onela:
                Gauaz ... urtenic ...............
                Argui içarroc ditugula candela,
                Ostatuan ...........................)

Non: Puerto de Oñatiren eskuizkribuak, Apéndice.
Bertsio honen iturria: K. Mitxelena, Textos Arcaicos Vascos, Madrid, 1960, 92-97or.    

Izugarri gustatzen zait Bertan Bilduma. Gipuzkoako gai kultural, historiko eta artistikoak lantzen ditu, gehienbat. Hogeitik gora ale atera dituzte dagoeneko.

Gipuzkoako Foru Aldundiaren lana da. Bilduma ederra, maketazio dotorea, argazki zoragarriak, testu egokiak...  eta sarean ere kontsultatu daiteke PDF formatuan. Zer gehiago eskatu daiteke?

Prezioa ere ezin egokiagoa. 10 euro ale bakoitzeko. Etxean 5-6 ale izango ditut. Erosi dudan azkena hauxe: Praileaitz I haitzuloko zintzilikarioak. Bildumako azken alea dela uste dut (22.a).

Hizkuntza irizpidea ere primerakoa da. Ale guztiak euskaraz daude eta azken orrietan (beste maketazio eta paper mota xumeago batekin), testuak beste 3 hizkuntzatara itzultzen dira: gaztelania, frantsesa eta ingelesa.

Informazio gehiago eta alerik gehienak jaisteko aukera aldundiaren webgunean, http://bertan.gipuzkoakultura.net/.

Orain dela pare bat urte izan nuen lehenbizikoz proiektu honen berri. Orio Produkziotik deitu zidaten. "Eriz Zapirain naiz, Orio Produkziokoa. 60ko hamarkadako musikaz dokumental bat egin behar dugu eta Interneten zure bideo zahar interesgarri batzuk ikusi ditugu. Dokumentalean sartzeko baimenik emango zeniguke?"

Nire amak eta aitxitxak ateratako bideo batzuez ziharduen. Eibarko Euskal Jaia azaltzen da, 1965-1969 bitartean, eta irudien artean "Ez dok amairu" izeneko karroza bat. Horretxen bila zebilen Eriz: Ez dok amairu musika taldearen inguruko dokumental bat egiten ari ziren.

Orain dela aste gutxi Erizen eskutitza jaso nuen lanean. Eskerrak ematen zizkidan eta dokumentalaren kopia bat bidaltzen zidan DVDan. Egun batzuetan mahai gainean ahaztuta izan ostean, azken egunotan osorik ikusi dut, goitik behera. Ikusi eta gozatu.

1960ko hamarkada erdialdean euskal kantagintzak izugarrizko iraultza bizi izan zuen: Ez Dok Amairu taldearen sorrera. Gaur egun hain ezagunak ditugun hainbat artista bildu zituen taldeak (Mikel Laboa, Benito Lertxundi, Xabier Lete, Lurdes Iriondo, Julen Lekuona, Joxean Artze edota Joxe Anjel Irigarai, besteak beste) eta Frankismoaren sasoi ilun hartan arnasa berria ekarri zion Euskal Herriari, kantagintzari ez ezik, baita euskal nortasun berari ere.

Lau urte jardun du Orio Produkzioak ekoiztetxeak Eriz Zapirain zuzendariaren ardurapean dokumental sorta honetan lanean. Dokumental sorta honen asmoa garai hura ezagutzera ematea izan da, belaunaldi berriek jakin dezaten zeintzuk diren, nola eta zergatik hasi ziren eta, batez ere, zer ekarpen egin dioten euskal kulturari. Izan ere, esango nuke gehienok ezer gutxi dakigula "Ez dok amairu" taldeaz.

Dokumental-sortaren bidea ez da samurra izan. Lau urtetik gora behar izan dituzte burutzeko (Argiako albiste honetan prozesu guztia egileen ahotan). Hasieran 30 elkarrizketa inguru egin zituzten. Ondoren gidoia, muntaia... etorri ziren. Nola antolatu hori guztiori? Dokumentala 6 ataletan banatzea erabaki zuten, bidaia baten itxuran antolatuta. Amets Arzallus izango da gidaria. Sei eguneko bidaia bat egingo du Euskal Herrian barrena, Donostiatik abiatu eta Donostiara itzultzeko; bidaia espazioan eta denboran. Ibilbidean lekuak, izenak eta gertakizunak kontatuko dizkigu Ametsek, 1965ean Ez dok amairu sortu zen unetik 1972an desegin zen arte. Nola sortu zen taldea? Zer iturritatik edaten zuten? Zer oztopo izan zituzten? Zein zen garai hartako egoera? Eta zergatik desegin zen taldea?

Garai hura ezagutu ez genuenontzat ezinbesteko dokumentala. Eta ezagutu zutenentzat ere bai. Gaur gauetik aurrera, igandero, gaueko 21.30etan ETB1en.

Beharbada egokiagoa da telesaila hasi-ta-amaitu ikustea, ez sei astean zehar (kapitulu batetik bestera erreferentziak daudelako), baina baliteke EITBk laster sarean jartzea, horrela egiten duelako hainbat proiekturekin. Bitartean, telebistan ere ondo.

Joan zen astean aurkezpen eguna izan genuen Eibarko Portalea kultura etxean. Eibarko-euskara.com webgunea aurkeztu genuen, Eibarko udalaren euskara sailaren webgunea. Udal sail baten webgunea izan arren, ez zen ekitaldi ofizial-ofiziala izan. Izan ere, Eibarko udalean badago Eibarko euskararen inguruko lanak burutzen dituen lantalde bat (Fernando Muniozguren zenak Eibarko Euskara Mintegia deitzen ziona), eta kasu honetan ere lantalde horrek zeresan handia izan du proiektuan eta lanetan. Batez ere webgune horren atal nagusienean, Eibarko Hiztegi Digitalean.

Webgunea lehendik ere sarean zegoen, 2003. urteaz geroztik, baina azken hilabeteotan goitik behera aldatu da, bai itxuraz, bai egituraz eta baita edukiz ere. Oso-oso txukun geratu da, nik uste.

Aurkezpen-mahaian lau lagun izan ginen: Mari Jose Telleria euskara zinegotzia, Junkal Txurruka teknikaria, Serafin Basauri eta ni neu. Ane Sarasketa falta zen (edo ni nengoen bere lekuan), ondoezik zegoelako. Bera izan da hiztegian lanik gehien egin duen pertsona. Mari Josek ere aipatu zuen, "Nire buruan imajin bat gordeko dot, proiektu honi beti lotuta: Serafin onduan daukala, Ane Sarasketa ordenagailu aurrian, biok jotasua lanian hiztegixakin, Izaro txikixak bere lehenengo berbak ikasten dittuan bittartian".

Eibarko udalaren laguntzaz eta sustapenez, 8 laguneko lantalde batek jardun du lanean hiztegian, Ane Sarasketaren eta Serafin Basauriren gidaritzapean: Leire Narbaiza, Leire Zenarruzabeitia, Eli Kruzeta, Antxon Narbaiza, Aintzane Agirrebeña eta ni neu. Eta ezin dira ahaztu, hainbat urtez, beste hainbat proiektutan, Eibarko Euskara Mintegian lanean jardun duten Jesus Mari Gisasola "Trunboi", Pedro Laka eta Roberto Larreategi.

Helburuak

Junkal Txurruka teknikariak aipatu zuen moduan, bi izango dira webgune honen helburu nagusiak.

1. Eibartarrentzat euskara gaietan erreferentziagune izatea. Eibarko euskararekin eta orokorrean euskararekin zerikusia duten gaiak jasotzeko eta zabaltzeko gune izan dadila.
2. Gune dinamikoa eta irekia izan nahi du. Eibarko elkarte eta erakundeek sortzen dituzten material eta egitasmoentzako eskaparate.

Aldaketak

Hauexek dira webguneak izan dituen aldaketa nagusiak:

• diseinua: itxura aldatu eta gaurkotu da
• azpiegitura teknikoa eguneratu zaio, KAM enpresaren lanari esker
• hiztegiko fitxak orraztu eta zuzendu egin dira (lan honen arduradunak Ane Sarasketa eta Serafin Basauri izan dira)
• eta atal berriekin hornitu da: albistegia, ahozko ondarearen lekukotasunak, eta abar.

Atal nagusiak

Eibarko Hiztegi Digitala. Toribio Etxeberriaren lana oinarri hartuta, Eibarko Hiztegi Etnografikoko hitzak gehitu dira, gaztelaniazko baliokideak gehitu eta zuzendu, eta baliabide berriak gehitu zaizkio. Hitzen fitxa lexikalak egokitu egin dira eta, gainera, sarrera bakoitzari argazkia eta bideoa gehitzeko aukera izango du (adibidez, euskara).

Albistegia. Eibarko Udaleko Euskara eta Kultura Sailaren albistegia ere izango du, euskararen inguruko berriak bilduko dituena. Gainera, EBPNaren inguruko informazioa ere izango du (Eibarko Euskara Biziberritzeko Plan Nagusia).

Eibarko euskararen lekukotasunak: Eibar aitzindari izan da herriko hizkera eta ahozko ondarea jasotzeko proiektuetan. Gutxienez 50 urte daramatzagu herriko euskara aztertzen. Gainera, azkenaldian hainbat grabazio ere egin dira herrian eta horiek ere lekua izango dute webgune berrian. Alde batetik, Eibartarren Ahotan proiekturako lotura sartu da udal webgunean. 1999-2002 urteetan lan handia egin zen proiektu horretan eta herriko hainbat eta hainbat lagun elkarrizketatu genituen. Harrezkero erdi-hilda eta giltzapean dago proiektua. Dena dela, informazio eta lekukotasun ugari dago bertan. Horretaz gainera, azken urteotan, beste hainbat grabazio egin izan ditugu Euskal Herriko Ahotsak proiektuaren barruan.

Eibarko Ahotsak

Euskal Herriko Ahotsak proiektua oso proiektu sendoa da (www.ahotsak.com). Eibar-Bergara inguruan jaio zen orain dela 8 urte eta Euskal Herri osora zabaldu da harrezkero. Gizartearen eta erakundeen babes handia dauka: 40 udaletxeren babesa, beste horrenbeste kultura elkarte, eta erakunde guztietan (Aldundiak, Jaurlaritza eta Kutxa). Euskal Herri guztian zehar milaka elkarrizketa egin ditu euskara eta memoria historikoa jasotzeko. Proiektu horren barruan, Eibarren ere 50 elkarrizketa baino gehiago egin ditu azken urteotan eta Interneten ikusi daiteke lehenengo emaitza, bai www.ahotsak.com/eibar orrialdean eta baita atzo aurkeztutako udal webgune berrian ere, www.eibarko-euskara.com/ahotsak API bidez. Gainera, proiektu bizia da eta datozen 2 urteotan beste 100 elkarrizketa egitea aurreikusten da Eibarren bertan.

Serafin Basauriri omenaldia

Ekitaldi horretan bertan Serafin Basauriri omenaldi txikia eskaini zion Eibarko Udalak, bere bizitzan zehar Eibarren euskararen alde egindako lan guztia eskertuz. "Txopitea eta pakea" eskulturaren kopia bat eman zion, udalak pertsonaia garrantzitsuei ematen dien oroigarria. Orain dela urtebete ere beste omenaldi bero bat jaso zuen Serafinek Eibarko euskalgintzaren eskutik (informazio osoa hemen, hemen, argazki hauetan eta bideo honetan). Oraingoan udalaren errekonozimendua jaso du, ondo merezitakoa gainera, inork ez dakielako zenbat eta zenbat ordu eskaini dizkion Serafinek euskarari, ordainean sekula ezer eskatu gabe. Zorionak, Serafin!

Informazio gehiago:

• Eibarko-euskara.com
• Argazki gutxi batzuk Flickren
• Eibarko Ahotsak
• Acceso directo al dialecto eibarrés (El Correo Digital)

Urre urdinaren lurrina. Jurgi Kintana (Pamiela, 2009).

Liburuak Blog komunitate honetan bertan dauka iturburua, Volgako Batelariek 2005ean idatzitako post honetan: "Gure literaturaren geroaz". Volgalariak kexu dira euskarak ez duela maila jasoko literatur tradiziorik eta horrek eragin nabarmena daukala gure literaturan. "Gure ikasleek instituan Bilintx irakurrita zer espero dezakegu? (...) Ez dago tradizio bat jarraitzeko eta batez ere apurtzeko".

Eta hari horri tiraka, apokrifoen aldeko aldarria egiten dute: Euskal obra apokrifoak behar ditugu! Zalduak proposamen bat ere egiten du: 1800 inguruko idazle erromantiko baten lan euskalduna berreraiki beharko genuke.

Nobela erromantikoa ez, baina poesia sinbolistaren atzetik hasiko da aztarka Jurgi Kintana. XIX. mendean idazle sinbolista euskaldun dotoreren bat izan bagenu? eta ez badugu ezagutzen?

Kintanak berak aitortzen duen moduan, galdera erretorikoa da, "Ez nuen uste ingurune potentzial horietan posibilitate teorikotik harago, ezer azalduko zenik. Asmoa gehiago zen egiantzeko aukerak pausatzea, gutxienez apokrifoen zaleei lana errazteko".

Aitzakia hori aprobetxatuta, Kintanak XIX. gizaldiko (eta XX. hasierako) egoera kultural, sozial eta soziolinguistikoaz jardungo du, mende horretako idazleez eta lanez. 100 orrialdeko saiakera-liburu labur honek aukera ematen digu garai hura ezagutzeko, idazleen lanak ezagutzeko eta egoera sozio-kulturalaz gogoeta egiteko.

Liberal frantses euskaldunduak aipatuko dizkigu (Vinson eta Rostand), ondoren jauntxo euskaltzaleak (Abadia, Xaho eta Campion), Ingalaterrako lekukotasuna emango (Dodgson), kanpoan ikasitako euskaldunen gorabeherak azalduko (Azkue, Broussain eta Etxepare) eta EAJren inguruko mugimendu hiritar sabinista euskaldunberria aurkeztuko (Altuna, De la Sota, Errazti edo Onintze). Eta tartean, beste hainbat izen ere azalduko zaizkigu kukuka: Lauaxeta, Zaitegi, Orixe, Mirande...

Kantuak bezala, Kintanak ere Lizardi eta Rimbaud ahapaldi berean pausatuko dizkigu, XIX. mendeko euskarazko literatura ere existitzen dela aldarrikatuz. Tradizio eta mugimendu ahul eta sakabanatua, baina benetakoa eta, agian, gaur egun ere baliagarria.

Adituentzat arinegia eta azalekoa, beharbada, baina gainontzekoentzat argigarria. Jarrialdi batean irakurtzeko liburua. Erraz eta gustura irakurtzekoa, gainera.

2003ko otsailean Ondarretan geunden. Egunkariako kazetaria etorri zitzaigun galdezka, ea zergaitik ote geunden han (hurrengo egunean alea kaleratu zuten, Egunkaria itxita egon arren). " Maddirentzat ere euskaraz bizitzeko eskubidea nahi dugulako."

Maddi jaio gabe zegoen artean, Ainhoaren sabel barruan.

Maddik orain 6 urte t'erdi ditu. Gaur manifestazio bat dagoela aipatu diot. Eta arrazoiak azaltzen ahalegindu naiz. Lehenengo aldiz kontu politikoez egin dut berba 6 urteko alabarekin. Ez dakit zer eta nola ulertuko zituen nire berbak.

Baina arratsaldean Bilbora goaz.

Epaituek babesa behar dutelako; Guztion aurkako erasoa delako; Orain dela 6 urteko egoera ez delako ia batere aldatu (nahikoa izan da aste honetan telebista ikustea; edo gaur goizean Kepa Aulestiaren libeloa irakurtzea); Epaiketa honen emaitza oso ilun ikusten dudalako (gaur bertan argi pixkat ikusi dudan arren).  

Gero arte.

Atzo gertatutakoaz beste hainbat tokitan irakurri ahal izan ditugu dozenaka kontu eta bideoak ere nonahi aurkitu ditugu gaur, bestek beste, Berrian, EITBn edo Zuzeun. Sustatuko eztabaida ere interesgarria izan da (eta aspergarria :-) ).

Ezin izan nuen final osoa jarraitu, baina goizez zati batzuk entzun nituen eta arratsaldez gehientsuena. Unai Iturriagak amaierako prentsaurrekoan esan zuen moduan, "nik ere bizi izan nuen ordukoa" sentsazioa geratu zitzaidan. Egun handia izan zela, historikoa, hainbat arrazoirengatik. Horrelako egun gehiago behar ditu gure herriak eta hizkuntzak. Elebakarrek enbidia apur bat sentitzeko egunak.

Tira, gehien gustatu zitzaidana: 

• ekitaldi osoko (eta, bereziki, arratsaldeko) emozioa, zirrara, giroa, olatua. Zelan ez.
• belaunaldi aldaketa (izan bazen) eta nolakoa izan zen aldaketa hori. Andoniren agurra, gazteagoen jarrera.
• finalisten arteko konplizitatea; begiradak eta besarkada zintzoak.
• antolaketa; bertsolari elkarteari 10 puxtarri. edo 20, berdin da. Zenbat lan!
• telebistako esatariak (Estitxu eta ?). Oso lan ona egin zuten; ez nuen besterik espero, egia esan.
• Joxe Agirre.
• eta Maialen. Asko poztu nintzen.

Hainbeste gustatu ez zitzaizkidanak:

• Babesleei egindako txistuak. Konplexua besterik ez dute adierazten, nik uste. Ados egon, ez egon, zure aldekoak, kontrakoak edo dena-delakoak, eurei esker bizi izan genuen atzokoa.
• Gaien aldetik ere ados nago Sustatuzale batzuek esandakoarekin. Bestela ere bertsolariak nahi duena eta nahi duen bezala kontatuko du; izango da erreibindikaziorako tartea; ez ditzagun gaiak horrenbeste lerratu. Ez dio onik egiten bertsolaritzari; are gutxiago euskarari.
• Telebistaren errealizazioa ez zen onegia izan. Hainbat aurpegi, hainbat une, ez genituen ikusi, errealizadoreak entzuleak enfokatzen zituelako.
• Espektakuloa handitzearen alde egin dute antolatzaileek, baina espektakulo gehiago behar da oraindik. Esate baterako, argiztatzean, edo finalistaren izena emateko orduan. Redoble batzuk, fokoak, bi finalistak elkarren ondoan jarri eta emozioa zenbait segundutan eutsi... ez dakit, Gran Hermanon egiten duten estilora. Euskaldunak gara, bale; baina amerikar izaten ere ikasi dezakegu, ahaleginduta.

Urriaren 8an aurkeztu zuten Erlea aldizkaria, Euskaltzaindiak bultzatutako aldizkari literarioa. Antza denez, aspaldiko asmoa zen horrelako aldizkari bat argitaratzea eta Atxagaren zuzendaritzapean atera da, azkenean. Urtean 4 ale kaleratuko omen dituzte eta 12 euroren truke salduko. Nik neuk Durangon erosi nuen joan zen asteburuan eta asteburu honetan irakurri dut, ia-ia goitik behera. Eta asko gustatu zait; plazer bat izan da sofan botata igaro dudan tarte luzea.

Aldizkariaren itxuraz eta barruaz ederto idatzi zuen Hasier Etxeberriak, baina nire aldetik ere pare bat kontutxo aipatu nahiko nituzke:

• diseinu ederra dauka eta asko gustatu zaizkit, bai itxura, maketazioa, papera, estiloa... gehien-gehiena.
• anitza da oso, idazleen profilean, gaietan, estiloetan... lehenengo ale honetan Reno eta Nevada askotxo, beharbada, baina denetik dago.
• idazlan asko dago, baina baita beste hainbat kontu ere. Zeozer azpimarratzekotan, Laboaren inguruko artikuluak (tartean Atxagaren bat eta Atxagak Laboaren alargunari egindako elkarrizketa polita), lau poeta euren poesien jatorria azaltzen, irakurle-taldea zenbait liburu gomendatuz foro estiloan eta idazle-taldea euren irakurketa gogokoenetaz gogoetan (honezkero erosi ditut han aipatutako batzuk), Andu Lertxundiren hitzaldi interesgarria, eta abar eta abar.

Aldizkariaren hitzaurrean aipatzen denez, 1700 irakurle izateko itxaropenez sortu da aldizkaria. Bat irabazi dute, barrena.

Hori bai: noiz jarriko ote dute Interneten? Zeozertxo, bederen? 2010. urtera bidean goazela, lagunak!

Egunkaria libre

San Andres jaien bezperan Untzaga plazan egon ginen, Egunkariaren aurkako epaiketa zentzugabea salatzeko eta auzipetuei elkartasuna adierazteko. ...eta kitto! elkarteak eta Egunkariaren aldeko plataformak deituta 300 eibartar inguru agertu ginen Untzagako elkarketara eta argazkira. Ez da gutxi,... baina gutxi iruditu zitzaidan. Argazkian jendetxoa ikusten da, baina ez jendetza. Plaza ez zen bete eta ez zen zaila jaiak izanda jendea kalean zebilelako; handik 100 metrora jaietako beste hainbat ekitaldi zeuden eta udaletxeaurrea bete-bete zegoen. Deialdia ere ez zen onegia izan, nik uste. Aurreko egunetan ez zuen oihartzun handirik izan Eibarren. Tira. Elkartu ginenak elkartu ginen eta Egunkariari gure babesa eskaini.

Zumaiako Ahotsak aurkezpena

Abenduaren 1ean, aldiz, Zumaiako udaletxean izan genuen hitzordua. Zumaiako Ahozko ondarea jasotzeko proiektua aurkeztu zen. Ekitaldi gozo eta hunkigarria. Azken urteotan herrian egin den bilketa aurkezteaz gain, lekuko guztiei euren laguntza eskertu zitzaien. Azken batean, aurkezpena baino gehiago omenaldia izan zen ekitaldiori. Zumaiako udalak herriko hizkera eta ondarea jasotzeko beka bat kaleratu zuen 2007. urtean eta lantalde hartan jardun nuen lanean. Gero, han jasotakoa Ahotsak.com webgunean jartzea erabaki zuen eta horretan jardun dugu azken hilabeteotan; hortxe dituzue Zumaiako euskararen lekukotasunak. Gainera Ahotsak.com webgunearen APIa probatzeko ere aprobetxatu dugu, Ahotsak-en jasotako materiala Zumaiako udal webgunean jarri ditugulako API bidez. Informazio gehiago:

• Albistea Ahotsak.com webgunean
  
• Argazkiak Flickr kontuan
• Bideoak Blip.tv kontuan.
• Informazio gehiago Zumaia.net webgunean

Zirikadak eta Eztenkadak liburuen irakurketa

Abenduaren 3an, Euskararen eguna zela eta, Juan San Martin eibartarraren bi liburu irakurri genituen egun osoz udaletxean. Udalaren ekimenez, 500 lagun inguru aritu ginen goizeko 8etatik arratsaldeko 8etara Zirikadak (1960) eta Eztenkadak (1965) irakurtzen. Sasoi, giro eta pentsamolde guztietako lagunak elkartu ginen udaletxeko pleno aretoan. Denok ere euskara bultzatzeko asmoarekin eta Eibarko euskaraz irakurtzen. Pentsatzen dut ez zela lan erraza izango gehienentzat eta estimatu nuen, bai. Nire aldetik esan, ekimena asko gustatu zitzaidala: herritar mooordoa jarri gintuen lanean euskararen inguruan, euskaraz (eta ozen) irakurtzeko aukera eman zigun, Eibarko euskara jarri zuen hainbaten ahotan, euskara kalera ere atera zen (irakurritakoa Untzaga plazan ere entzuten zelako megafonia bidez), batasuna eman zion Eibarko euskalgintzari... tira, esperientzia polita. Eztenkadak eta Zirikadak ere ederrak dira. Eibartarren eta Soraluzetarren arteko anekdota eta pasarteak dira, umoretsuak, txiste estiloan kontatutakoak. Ortografia eta fonetika berezia darabil San Martinek, ez egokiegia nire ustez, baina joskera eta sintaxi paregabea ditu. Ederrak dira alderdi horretatik. Nere amak ere irakurri zuen pasarte bat eta esan zidan bere aitarekin gogoratu zela, "aitxitxak berba eitten zeban moduan dago idatzitta". Belaunaldi bakarrean zenbat galdu den! Ekitaldiaren inguruko informazio osatuagoa Leire Narbaizak eta Egoibarrak. Nik pare bat pasarte lagatzen dizkizuet (Leirek buruan daukan proiektu baterako lehenengo urratsa):

Durangoko Azokan

Amaitzeko, joan zen asteburuan, Durangoko Azokan ibili ginen. Urtero bezala, Badihardugu Elkartearen mahaian izan nintzen txanda bat egiten. Larunbat arratsaldean egokitu zitzaigun Leireri eta bioi. Aurten ere mahai dotorea jarri dugu. Eskualde osoko (eta inguruko herrietako) 120 liburu eraman ditugu, gehien-gehienak herri hizkeren ingurukoak. Horrelako liburuek leku gutxi izaten dute liburudenda gehienetan eta erakusmahai ederra da Durangokoa. Durango beti da berezia niretako. Erosi gero eta gutxiago erosten dut bertan (azkenaldian ia dena Internetez erosten dut), baina topagune zoragarria da Durangokoa, bata eta bestea ikusi eta agurtzeko aukera ematen duena. Euskal panorama kulturala nola dagoen ikusteko aukera ere ematen digu. Aurtengoan, AzokaTB izan da nobedadea eta 10 puxtarri merezi ditu. Asmatu dute. Hori bai, antolatzaileek nahi dutena esan arren, azken urteotan sekulako beherakada igarri da, bai jendetzan eta bai salmentetan. Tira ba, hementxe argazki bat; eta gehiago Flickren.

Honaino azken 2 asteotakoa. Datozen egunotan beste ekitalditxo bat. Eguenean Eibarko Euskararen inguruko webgune berri(tu)a aurkeztuko dugu Portalea kultura etxean. Horretaz ere jardungo dugu; zabalago, ahal bada.

Lan eder-ederra da Aitor Azpiazurena (Ormaiztegi, 1978). Ikusgarria. Legazpi aldean esan duten moduan, Brinkolako Entziklopedia idatzi du ormaiztegitarrak. Bere senideak Brinkola auzokoak izaki, urteak eman ditu bere baserriko eta auzoko kontuak eta hitzak biltzen. Gazte-gazte zela hasi zen bilketa lanetan, 17 urte eskas zituela, eta hamaika urteko lanaren ostean, urriaren 23an aurkeztu zuen jende aurrean, Brinkolan bertan.

Pasioz eta zorroztasunez jaso eta garatutako lana, eta mimo handiz diseinatutakoa. Horrelakoa da Gipuzkoako Hegoaldeko Euskara lan hau. Handia. Informazio asko, zehatz jaso eta azalduta eta diseinu zaindu eta egokiarekin. Lan borobila.

Zorionik beroenak eman nahi dizkiet Eibartik lan horren arduradunei. Nola ez, eta bereziki, Aitor Azpiazu ikerlariari, lan horren atzean egindako lanak eta gainditutako buruhausteak garbi ikusi baititzaket. Eta baita Burdinolako arduradunei ere; edozein liburu kaleratzea zaila bada, hiztegi bat (eta are gehiago 500 orrialdeko hiztegi bat) kaleratzea ez baita ahuntzaren gauerdiko eztula.

Hementxe duzue liburuaren aurkezpen-ekitaldiko bideoa:

Epaiketa amaitu bitartean, webguneetan, agerkari digitaletan, sare sozialetan eta antzekoetan ekimenak ahalik eta oihartzun zabalena izateko kanpaina zabaldu dute Egunkariaren aldeko plataformakoek. Honako testu hau eta Egunkaria Libre bannerra jartzeko deia jaso dugu.

Ba, Egunkaria libre!

Bidegabekeria salatzeko. Adierazpen askatasuna aldarrikatzeko. Hemen torturatu egiten dela esateko. Auzipetuei elkartasuna adierazteko. Epaiketarik ez genuela nahi gogorarazteko. Epaiketa egingo dutenez, Egunkaria eta auzipetuak libre nahi ditugula erakusteko.