Eibartik

Lehenago ere aipatu izan dugu blog honetan Salburua, besteak beste Ataria (bertako harreragune eta interpretazio-zentroa) inauguratu eta bisitatu genuenean. Gasteizen bertan dago, hiriari pega-pega eginda, Baskoniaren zelaiaren ondo-ondoan (ikus mapan).

Salburua Euskal Herriko urmaelik garrantzitsuenetarikoa zen XIX. gizaldira arte. Arabako lautadako ur freatikoak jasotzen zituen eta bere 3 potzuetan (Betoño, Arkaute eta Larrandizarra) milaka landare eta animalia espezie bizi ziren. 1857. urtean hasi zen gainbehera: urmaelak drainatzen eta lehortzen hasi ziren, soroak ugaritzen, animaliak desagertzen. Zorionez, 1994an berreskuratze prozesua hasi zen. Ordurako Betoñoko putzuaren zati txiki bat besterik ez zen geratzen, eta antzinako baso eta belardi naturalen azken aztarnak. Azken 15 urteotan egindako lanari esker, 200 hektarea lortu dira, hainbat habitat desberdin leheneratu eta ingurua urez eta bizitzaz beteta dago. Une honetan jatorrizko hezegunearen zatirik handiena berreskuratu da eta animaliak berriro itzuli dira Salburuara (hegazti, narrasti eta ugaztun).

Horrelako naturgune urbanoen kasuan, baina, zalantza izaten dut: inguru naturalak parke bihurtzen ditugu, natura hesitu eta gure beharretara egokituz. Hori ote egokiena? Salburuak ez ote luke naturalago, basatiago izan behar? Jendearentzat jarleku, mahai eta pasealekurik gabe? Bestela, azkenean, gizakiak lekua jaten dio naturari. Euskal Herriko naturgune asko horrelaxe daude, oztopoz eta mehatxuz beteta (Txingudi edo Urdaibai dira adibiderik garbienak). Eibartik hurrago, Urkuluko urtegia. Garai batean mendi hutsa; gaur egun gero eta inguru urbanizatuagoa.

Erantzuna ez da erraza. Hirietatik hain hurbil dauden naturguneetan, ziurrenik, oreka aurkitzen saiatu beharko da. Herritarrei naturaz gozatzeko aukera eskainiz, baina naturari ere bere ibilbidea egiteko aukerak eskainiz.

Uste dut Salburua eredu eta adibide egokia dela. Hirian bertan dagoen ingurune erabat degradatua, naturgune zoragarri eta aberats bihurtu dute 15 urte eskasean. Hainbat habitat desberdin berreskuratu dituzte, espezieak itzultzeko planak gauzatu dituzte...

Oso leku ederra da; zoragarria da horrelako parke edo naturgune bat izatea. Paseatzeko, bizikletan ibiltzeko, haurrekin jolasteko eta naturaz gozatzeko. Gaur bertan izan gara. Parkean dauden oreinak ikusi ditugu, jakina. Baina gauza gehiago ere bai: uretako suge polit bat, igelak kantuan jauzika, dozenaka hegazti, eta basurde bat belardian ihesi. Egun ederra izan da.

Eta gaur ikusitako hegaztiak:

• Koartza arrunta
• Mokozabala (27 aleko talde bat, Salburuara heldu berri)
• Zikoina
• Basahatea
• Ipar-ahatea
• Ahate mokozabala
• Ahate gorria
• Murgilari mottoduna
• Murgilari arrunta
• Arranoa (saia, buitre, Gyps fulvus)
• Miru beltza
• Arrano txikia
• Belatz gorria
• Zingira mirotza
• Faisaia
• Uroiloa
• Kopetazuria
• Hegabera
• Zankaluzea
• Kaio hauskara
• Enara arrunta
• Uhalde enara
• Larre-buztanikara
• Buztanikara zuria
• Arabazozoa
• Mika
• Belea
• Txepetxa
• Txantxangorria
• Sasitxoria
• Txinboak
• Kaskabeltza
• Kardantxiloa
• Txioa
• Zozoa
• Birigarroa
• Hormatxoria
• Paranda

Belarraren Ahoa. Alberdania, 2004.
Harkaitz Cano

Horrelaxe dio kontra-azalak: "Demagun Hitler ez zela Berlinen hil 1945ean. Demagun ez zuela gerra galdu eta Europa osoaz jabetu zela, Britainia Handia barne. Demagun itsasoz doala Manhattanen jabe egitera. Itsasontziko sotoan preso, Charles Chaplin komediantea. Demagun, 1886an, Frantziatik New Yorkera Askatasun Anderea puskatan daramaten itsasontziaren soto haietan Olivier Legrand izeneko polizoia doala Ameriketara. Askatasun pertsonalaren alegoria ederra egiten du Harkaitz Canok bi historia horiek bat egiten duten unetik aurrera, kontakizun bizkor, samur, poetiko honetan."

Ba, bai. Ondo definitzen du liburua testu horrek. Ukronia bat da istorioaren abiapuntua. Canok zilipurdi ematen dio gerraren emaitzari, Hitler garaile jarriz, eta txiribueltaka murgiltzen gaitu historia kontrafaktual honetan. Erritmo biziz eta indar poetiko handiz idatzitako kontakizun honetan.

Idazkera dotore eta landua darabil idazleak. Ez horregatik nekagarri edo gaitza. Abilezia handiz josten ditu, gainera, esaldi luzeak, ideiak eta irudiak, eta egoera surrealistak. Harkaitz Canoren beste liburu batzuetan ere ezagutu ditugun baliabideekin: eszena zinematografikoak, ironia handia, sinbolismo handiko irudiak... Ipuin luzea da Belarraren Ahoa (edo nobela laburra, nahiago baduzue). Neurri egokian idatzia, ez luzeegi, ez laburregi; arratsalde batean disfrutatzeko moduan. Izan ere, hitz eta esaldi guztiak oso ondo neurtu baititu Canok, kontakizunari erritmo egokia emanda. Ederra, sarkorra. Asko du prosa poetikotik. Ziurrenik baita ariketa estilistikotik edo ikerkuntza literariotik ere. Tarteka, Bariccoren Seda gogoratu dit.

2004ko Euskadi Saria irabazi zuen.

Kritiken hemerotekan dozena bat aipamen daude, tartean oso egokiak iruditu zaizkidan bi hauek, bata Karmele Jaiok idatzitakoa, bestea Iban Zalduarena.

Zenbait urtez (edo belaunaldiz) zokoratuta eta gutxietsita egon ondoren, badirudi azkenaldian berriz ere hitanoaren susperraldi txiki bat gertatzen ari dela. Horren lekuko, besteak beste, atzo Zumaian aurkeztutako egitasmoa, Mintzola Fundazioaren lana, Ritxi Lizartzaren liburu eta gogoetak, argitaratu berri diren webgune eta online testak, eta abar. Eibartarrak zerrendan ere jardun dugu horretaz eta blog honetan ere bai, arau sozialetaz eta transmisioaz, adibidez.

Oraingoan, Badihardugu Elkartearen eskutik, eta Eibarko Udalaren eta Euskaltegiaren laguntzarekin, hika egiten ikasteko ikastaroa antolatu dugu Eibarren.

Animatu!

Hitanoaren inguruko oinarriak jaso eta hika praktikatzeko ikastaroa

• Helburua: hitanoaren inguruko oinarriak eskaintzea. Ikasi eta erabili nahi dutenei baliabideak ematea. Noiz, non, nola eta norekin erabili.
• Edukiak: Hitanoaren oinarriak: Alderdi teorikoa eta, batez ere, praktikoa. Gehienbat Eibarko hitanoa irakatsiko da, baina inguruko herriak eta euskara batua ahaztu barik. Ikasleek apunteak eta materiala jasoko dituzte.
• Norentzat: Eibar eta inguruko herrietako euskaldun guztientzat. Gutxieneko adina, 16 urte.
• Antolatzailea: Badihardugu Euskara Elkartea, Eibarko Udalarekin eta Udal euskaltegiarekin lankidetzan.
• Noiz: 2011ko maiatzean, astearteetan (maiatzak  3, 10, 17, 24 eta 31), 18:30-20:30 (10 ordu, guztira).
• Non: Eibarko Udal Euskaltegian.
• Prezioa: 10 euro.
• Izen-ematea:
  Udal Euskaltegian (Portalea, Bista Eder, 10. 943700912) martxoaren 28tik apirilaren 15era arte.
  Badihardugu Euskara Elkartean (Markeskua. 943121775, edo Internetez) martxoaren 28tik maiatzaren 2ra arte.
• Ikasle kopurua: gutxienez 8 ikasle, eta gehienez 18 ikasle.

Joan zen astean opari txiki hau egin zidaten Eibarko denda batean (tira, niri baino gehiago, nirekin zeuden seme-alabei). Kaktus txiki bat da, metakrilatozko ontzitxo batean sartuta, kortxo zati baten gainean. Hilean behin ur tanta batzuk dituen platertxo batean jarri behar da eta azpian duen zulotxo batetik hartzen du behar duen hezetasuna. Horrekin nahikoa izango omen du ontzitxoan hazteko. Eta 6-8 hilabete barru, bere kutxatik atera eta lorontzian sartuko dugu. Bitartean, aldean eraman dezakegu. Giltzarrapoari josita, Nintendoari atxikita, ikastolako motxilan txingilizka edo poltsikoan epeletan. Ideia polita pentsatu zitzaidan.

Eleberriak ETAko kide baten bizitzako azken 100 metroak kontatzen ditu. Donostiako parte zaharrean dela, polizia atzean duela, tiroka, eta hiltzen den arte. 100 metro horiek egiten dituen bitartean, korrika eta arnas-estuka, bere bizitzako zenbait pasarte gogoratzen ditu.

Istorio nagusi horren inguruan, beste hainbat ere azalduko dizkigu Saizarbitoriak. Batetik, ETAkidearen  bizitzako zenbait pasarte: Michellekin igarotako uneak, aitaren oroitzapena, umetako eskolako kontuak... Baina horrekin batera, beste hainbat plano eta istorio ere agertuko zaizkigu, neurri batean independenteak, baina denak ere elkarrekin lotuta eta, batez ere, leku berean kokatuta. Poliziak lekuko bati biharamunean egindako galdeketa, egunkari eta irratietako albisteak, auzokideek hurrengo egunetan esango dituztenak...

Hainbat plano-aldaketa, sarritan aditz-joko hutsen bidez egina (lehena/oraina, hika/zuka), maixuki josita, eta estilo narratibo berezia sortuz. Estiloa eta teknika ez ezik, kontakizuna ere borobila da bere gogortasunean.

Saizarbitoriaren 2. eleberri honi kosta egin zitzaion argia ikustea (zentzura gainditu behar izan zuen eta bi urtez giltzapean egon zen), eta zenbait kritika ere jaso zituen (hainbat pasarte gaztelania hutsean daudelako). Baina 35 urte geroago klasiko bihurtu da eta 10 berrargitalpenetik gora izan ditu.

Saizarbitoriaren beste lan batek sartu omen zuen euskal literatura modernitatean (Egunero hasten delako, 1969), Txillardegiren beste zenbait lanekin batera. 100 metro honekin euskal literaturak beste urrats bat eman zuen sendotze-prozesuan.

Beti irakurtzekotan eta, azkenean asteburuan irakurri dut. Gustura irakurri ere.

Amabost egun Urgain'en
Joseba Andoni Loidi Bizkarrondo
Zarautz, 1955

Urgaingo lurperatzaileak, hilobi bat garbitzen ari dela, aurkikuntza harrigarria egingo du: 20 urte lehenago ustez gaixorik hildako emakume baten garezurrean tiro baten zuloa ikusiko du. Herriko jaun aberatsenaren emaztea zen. Nola hil zen? Nork hil zuen? Eta zergatik ez zen ezer esan hil zen unean? Hari horri tiraka, beste zenbait gertakizun ilun ere agertuko dira Urgain herrian.

Jose Antonio Loidi Bizkarrondok (Errenteria, 1916 - Irun 1999) 1955. urtean idatzia, Amabost egun Urgain'en izan zen euskarazko lehenengo polizia-eleberria, garai hartarako sekulako harri bitxia. Loidik euskal literaturako lehenengo detektibea ere badakarkigu, Martin Garaidi donostiarra.

Generoaren ezaugarri guztiak ditu liburuak: hilketak, desagerpenak, detektibeak, gaizkile susmagarriak... dena ondo harilkatuta eta tramari ondo eutsiz. Erritmoz gora-beheratsua, baina nahiko ondo kontatua eta dialogo arinekin. Euskara bizian idatzia, herri hizkeratik oso hurbil eta adierazkortasun handiz (bere garaian kritikak ere jaso omen zituen, orduko garbizaletasuna hautsi zuelako). Gipuzkeraz idatzia eta orduko grafiarekin, baina 2. orrialdetik aurrera ondo-ondo ulertzen eta jarraitzen dena.

Ezin esan gaur egun sekulako eleberria izango litzatekeenik, baina nobela txukuna da eta erraz uler daiteke garai hartan izan zuen arrakasta. Euskaltzaindiaren saria jaso zuen eta 50. hamarkadan best-seller bilakatu zen. Historiarako beste datu esanguratsu bat: Amabost egun Urgain'en da beste hizkuntza batera itzulitako lehenengo euskal liburua (katalanez argitaratu zen 1961ean).

Kuriositatez bada ere, gomendagarria.

Orain aste batzuk elkarrizketia egin zetsen Leire Narbaiza blogari eibartarrari Nickdutnik saiuan. Galderen artian: "zer blog jarraitzen duzu?"

Horren inguruan pentsatzen, eta konturatu naiz nere gustuko blog asko-ta-asko etxian bertan dagozela, EibarOrg komunitate honetan. Zerrendia errepasatzia besterik ez dago: Leire eta Elena, Markos eta Gari, Josu eta Igor, Oier eta Oier, Luistxo eta Luis Alberto, Mikel eta Mikel eta Mikel,... eta gutxiago idazten duten beste hainbat. Eta sasoi bateko Julen eta Xabier (itzuliko ete?). Eta Etiam zoragarrixa ze?

Ba, horixe. Laster 7 urte beteko dittu komunitate honek (Euskal Herriko lehenengo blog-komunitatia izan zan) eta lujo hutsa da egunero zeuen etxe honetan bertan blogeatzia.

Blog komunitatearen hasierako ikastaroa: 2004ko uztaila.

Eibarren gero eta gutxiago entzuten da hika egiten. Egia esateko, hilda dago. Edo ez bada hil, belaunaldi batean hilko da. Eibartarrak zerrendan ere jardun genuen horretaz.

60 urtetik gorako guztiek, normal-normal egiten dute (gizonezkoek, behintzat; emakumeen artean gerra ostean hasi zen galtzen). 40 urtetik beherakoentzat, ostera, gauza arraroa da. Nire belaunaldiko zenbatek darabilte Eibarko hitanoa? Ezagutu bai... baina erabili? Eta gazteagoen artean erabat arrotza da; batzuendako Swahilia edo Wolofa bezain exotikoa.

Ni neu ere belaunaldi galdu horretan nago. Etxean beti entzun izan dudan arren (aittak, aitxitxak, aitona-amonak, osabek... egin izan digute), 16-18 urtera arte "hikalari" pasiboa nintzen, nire sasoiko gehienak bezala. Entzule hutsa. Sasoi hartan, "Firi" ikaskideari esker, hika egiten hasi nintzen (lotsati samar, hasieran, egia esateko). Ondoren, beste herri batzuetako lagunak aurkitu ahala (euskalgintzakoak, unibertsitateko lagunak, lankideak...), gero eta gehiago hasi naiz hitanoa erabiltzen, eta askoz naturalago. Kuadrilan, ostera, ez. Hikak erreziprozitatea eskatzen du. Nik hiri, eta hik niri. Eta kuadrilan ia inork ez du ezagutzen/erabiltzen.

Eta orain dela pare bat urte, seme gazteari ere hika egiten hasi nintzaion. 3 urte zituen. Lehenengo egunotan arraro begiratzen zidan, erdia ulertuz-edo... baina gerora, ostera, normal-normal dihardugu. Maddi alabari ez; ez diot egiten. Noka ezagutzen ez dudalako eta egiten diodanean berari gustatzen ez zaiolako. Baina erdi-zirika jarduten dugu, tarteka.

Manexi egiten diot, beraz. Baina askotan pentsatzen dut alperrik nabilela. Zertarako? Bere adineko Eibarko beste umeren batek entzungo du hikarik? Eta Eibarko hitanorik? Nekez.

Eta imajinatzen dut 30 edo 40 urte barru, Manex, Eibarko azken "hitanolaria", hika zeinekin berba egin ezinik dabilela...

Eta gogoratzen naiz Bo hizkuntzako azken hiztunarekin, hil arte eta bere bizitzako azken 20 urteetan bere hizkuntza norekin hitz egin ez zuela.

Eta negargura sartzen zait.

Baina pentsatzen dut Manexek eta Maddik ere seme-alabak izango dituztela. Eta, beharbada, hika egingo diegula.

Eta emozionatu egiten naiz.

Literatura klasikoa aipatzen dudanean, zentzu zabalenean esaten dut. Hau da, 1975. urtea baino lehenago argitaratutako lanak aukeratu ditut. Muga historiko bat, demokraziaren etorrera eta euskararen zabalkundea; euskara batuaren eta normalizazioaren hasiera eta bla-bla-bla...; data borobila.

Beste hizkuntza batzuetan desberdin jokatuko genuke, seguru, baina esan daiteke euskal literaturan 1965-1970. urtera arte ez dela hasten literatura modernoa (Txillardegiren eta Saizarbitoriaren lanekin, besteak beste). Hortik aurrerakoa, 1975etik aurrerako zerrenda egitea, askoz zailagoa begitantzen zait, kantitatez eta kalitatez izugarrizko jauzia eman zelako 10 urte eskasean.

Oharra. Ez dut zerrendan sartu:

• ez gramatikarik eta ez apologiarik ez euskara ikasteko gidalibururik.
• ez gai erabat erlijiosoa duen lanik. Katiximak, dotrinak eta abarrak.
• ez ikasmaterialik .
• ez zatika eta aldizkarietan argitaratutako ipuin eta poemarik.

Norbaitek esango du euskal produkziorik gehiena utzi dudala horrela kanpoan, eta egia da. Baina tira, azken batean, "literatura" eta "liburuak" aukeratu ditut (zentzurik zabalenean). Hala ere, salbuespenen bat edo beste ere egin dut, nire ustez merezi zuenean. Balio literarioa (eta linguistikoa) hobetsi dut. Baita garai batean mugarri izan zirelako edo euskal literaturan leku berezia dutelako (1. eleberri ahalegina, edo 1. saiakera liburua, poesian bide berriak urratzea, eta abar), edo bere garaian arrakasta handia izan zuelako (nolabaiteko best sellerrak).

Ikusiko duzunez, goiko irizpideak jarraituz, kanpoan geratu dira klasiko gehienak (Leizarraga, Etxeberri, Larramendi, Astarloa...). Baita XIX-XX mende bitarteko hainbat idazle handi ere, euren lanak beste ezaugarri batzuk izan dituelako (ipuinak, itzulpenak, literatur kritika, iritzi-artikuluak, saiakera...). Esate baterako, Jean Hiriart-Urruti, Nemesio Etxaniz, Felipe Arrese-Beitia, Piarres Larzabal, Jean Diharce "Iratzeder" eta Jokin Zaitegi. Eta nola ez, hiru handiak: R.M. Azkue, J.M. Barandiaran eta Koldo Mitxelena. Horiek ere irakurri eta ezagutu beharra dago, jakina, baina zerrenda honetatik kanpo daude.

Hona hemen nire 30eko zerrenda:

• Lingua Vasconum Primitiae (Bernard Etxepare, 1545)
• Lazarragaren eskuizkribua (Joan Perez de Lazarraga, 1567)
• Guero (Pedro Axular, 1643)
• Atsotizac edo Refrauac eta O-ren gastaroa neurthitzetan (Arnaut Oihenart, 1657)
• Eusqueraren berri onac (Agustin Kardaberaz, 1761)
• Peru Abarka (Juan Antonio Mogel, 1802; 1881an argitaratua)
• Ipuin onac (Bizenta Mogel, 1804), emakume baten 1. argitalpena?
• Piarres Adame (Juan Bautista Elissamburu, 1889) 1go euskal nobela? amaigabea
• Kresala (Txomin Agirre, 1906) 1go euskal nobela?
• Buruchkak (Jean Etxepare "Medikua", 1910) kazetaritza lanen bilduma
• Abarrak (Ebaristo Bustintza "Kirikiño", 1918) bilduma
• Bide barrijak (Esteban Urkiaga "Lauaxeta", 1931)
• Biotz begietan (Xabier Lizardi, 1932)
• Arantzazu euskal-poema (Salbatore Mitxelena, 1949) gerra osteko lehenengo euskarazko lana
• Euskaldunak (Nikolas Ormaetxea "Orixe", 1950) forma eta asmoarengatik, euskal poema epikoa baita
• Milla euskal olerki eder (Santi Onaindia, 1954; bilduma)
• Amabost egun Urgainen (Joseba Andoni Loidi, 1955) 1. polizia-eleberria
• Joanak Joan (Jon Etxaide, 1955)
• Leturiaren egunkari ezkutua (Jose Luis Alvarez "Txillardegi", 1957) 1. euskal nobela modernoa
• Illtzalleak (Martin Ugalde, 1961) 1. ipuin liburu modernoa?
• Mendekoste gereziak eta beste (Jean Etxepare "Gaztea", 1963)
• Gorrotoa lege (Jon Etxaide, 1964)
• Harri eta Herri (Gabriel Aresti, 1964) mugarria euskal poesigintzan eta literaturan
• Huntaz eta Hartaz (Jose Luis Alvarez "Txillardegi, 1965) lehen saiakera liburua
• Egunero hasten delako (Ramon Saizarbitoria, 1969)
• Isturitzetik Tolosan barru (Josanton Artze, 1969)
• Euskal Elerti 69 (Askoren artean, 1969) bilduma
• Hunik arrats artean (Angel Lertxundi, 1970) 
• Haur besoetakoa (Jon Mirande, 1970)
• Hizkuntza, etnia eta marxismoa (Joxe Azurmendi, 1971)
• Herriaren lekuko (Rikardo Arregi, 1972)
• Itsasoak ez du esperantzarik (Luis Haranbur-Altuna, 1973) garai hartako best-sellerra
• Hiru gizon bakarka (Bitoriano Gandiaga, 1974)

Batek beste 5 gehituko lituzke, beste batek 5 kenduko. Baina uste dut gehienok bat egingo genukeela goiko zerrendako hautagai gehientsuenekin. Edo ez? Ea zer diozuen...

Badirudi azkenengo traba legalak gainditu dituela eta Teknikerreko lanek aurrera darraitela. Baina gaur ez dugu alderdi teknikoaz, ekonomikoaz, ekologikoaz edo estetikoaz jardungo. Linguistikoaz besterik ez. Izan ere, Eibarren ez dago Erisono izeneko toponimorik. Are gutxiago industrigune berria egingo den tokian.

Laburpen txiki bat egiten saiatuko naiz:

1. Azitaingo industrialdearen lehenengo fasea, erreka bazterrean egin zen, Altzubarren inguruan. Azitaingo Industrialdea deitu zioten. Ados.
   
2. Gero, gorago beste zati bat egiten hasi ziren, industrialdearen 2. fasea. Berez, inguru horren izena Potrozulo izan da. Ez omen zen politikoki zuzena industrialde bati Potrozulo deitzea, jakina, eta mendian goraxeago dagoen beste toponimo txiki eta ezezagun samar bat aukeratu zuten industrialdea izendatzeko, baina gaizki idatziz: Erisono. 
3. Izan ere, Azitain inguruan bada Eriano izeneko ingurua. Ahoz Erixono esan zaiona. Baina ez dago (eta ez da sekula egon) Erisono izeneko toponimorik. Eibarko toponimia jaso genuenean, ondo aztertu zen kontu hori eta bi forma aurkitu genituen: ahoz Erixono forma jaso genuen eta idatziz Eriano, eta azken hori da Euskaltzaindiak eta udalak normalizatu duten izena, Eriano. Horrelaxe dago Eibarko toponimoen zerrendan eta mapa toponimikoan.
   
4. Orain urte batzuk, Teknikerren poloa egiteko, oraindik eta gorago eta hegoalderago hasi ziren lurrak astintzen. Potrozulotik hegoaldera jo da, Markiegi izeneko ingurura. Horixe da inguru horren toponimo zuzena: Markiegi. Udana (ahoz Urena) ere izan zitekeen, horixe baita inguru horren gainekaldeko toponimoa.

Laburbilduz: Tekniker eraikitzen dagoen lekuaren toponimoa ondorengoa izan daiteke: Markiegi edo Potrozulo. Zabal jokatuta, baita Udana ere. Oso-oso zabal jokatuta, beharbada Eriano edo Erixono ere bai (parke berria egingo den lekutik oso-oso urruti dagoen arren Erixono). Baina sekula ere ez Erisono, izen hori ez delako existitzen Eibarren.

1.- Azitaingo industrialdea, Altzubarren inguruan.
2.- Industrialdearen 2. fasea, Potrozulon (Erisono izena jarri zioten).
3.- Teknikerren polo teknologikoa, hori ere Erisono izenez ezaguna. Berez, Eriano (ez Erisono) gorago dago. Teknikerreko lanak Markiegin egiten dihardute.