e-gorblog

Berriako Eneko Bidegainek lehengo egunean ekarri euskun Tartea gehigarridxan MARRAZKIRRI izeneko erakusketa martxan ipini daualako albistea.

Erakusketa IZURAn (Nafarroa Beherea) egongo da ikusgai martxoaren 20a arte, bertoko Haize Berri kultura etxean, eta handik aurrera BILBOko Kafe Antzokian apirilera arte.

MARRIZKIRRIn Euskal Herri osoko 30 bat marrazkilarik hartuko dabe parte, besteak beste, Asisko Urmenetak (antolatzaileetakoa bera be bai) eta Marko Armspachek. Urtero prestatzen ei dituzte holakoak, eta aurtongo leloa edo "UKAN ALA IZAN" galdera xespirianoa da.

Abisauta zagozie! (Ez dago zergaitik).

MythTV-ren instalazioa oraindik guztiz amaitu ez badut ere (bukatzean jarraituko dut MythTV-ri buruzko artikulu sortarekin), Torrentocracy plugin ez ofizialari buruz hitz egin nahi nuke, Patxi Gaztelumendik bere blogean idatzi duenaren harira. Izan ere, Patxik internet eta P2P sareak aipatzen ditu Korrika 14-ko bideoa zabaltzeko bide posible gisa. Eta Torrentocracy, MythTV-rentzako eduki multimedia libreak jaitsi eta ikusteko plugin bat izateaz gain, eduki multimedia libreak banatzeko sarea ere bada (edo izan nahi du), blog eta bittorrent teknologiak konbinatuz.

Torrentocracy proiektuaren asmoa da eduki multimedia libreak banatzeko sare bat antolatzea. Horretarako blogak erabiliko lirateke. Blog sare bat osatu nahi dute. Ikusentzunezko materialeren bat konpartitu nahiz gero, blog horietako baten artikulu bat gehitzen da, bertan bittorrent esteka txertatuz. Bi adibide, bt.etree.org (beraien musika banatzea libreki banatzea onartzen duten taldeen zuzeneko emanaldiak) eta Legaltorrents.com (musika, liburuak, pelikulak...).

Esan bezala, sare horrez gain MythTV-rekin erabiltzeko plugin bat garatu dute. Horren bidez, sare horretako hainbat blogetara harpidetu gaitezke, berria zer dagoen ikusi, interesatzen bazaigu jaisteko agindu eta jaitsitakoan ikusi.

Baina Torrentocracy MythTV-rako plugina aparte utzita, bere berri izan nuenetik Torrentocracy sarea (edo ideia) euskal mundurako oso interesgarria izan zitekeela iruditu zitzaidan, eta gaur Patxi Gaztelumendiren artikuluak hori baieztatu dit. Blog bat antolatu genezake euskarazko edo Euskal Herriko edo Euskal Herriari buruzko eduki multimedia publikatzeko. Hor jarri ahal izango genituzke MacGyver-en bideoa, Korrika 14-koa eta beste batzuk, beti irratia.com-ekoek (euren banda-zabaleraren kalterako) jartzen ibili beharrik gabe... Eta gero blog hori Torrentocracy sarean integratu daiteke. Aurki berriarentzako ideia izan daiteke?

Gure blogean guri idazteko <a href="mailto:emaila@domeinua.com">emaila@domeinua.com</a> motako esteka bat jartzen badugu, ziur egon gaitezke handik gutxira gure postontzian spam-a jasotzen hasiko garela. Irakurri hemen hori nola ekidin kontaktu orri baten bidez.

Spam-a posta elektronikoa duen eta interneten ibiltzen den ia edozeinek jasaten duen lakra da. Gure helbidea spammer-en eskuetara iritsiz gero, akabo! Baina nola lortzen du jendaila horrek gure helbidea?

Gizatxar horiek robotak dituzte uneoro interneta arakatzen (ez robotak zentzu hertsian ulertuta, programa automatikoak esan nahi da) mailto erreferentzien eta @ zeinuaren bila, eta horrela lortzen dituzte helbideak. Horregatik ez da ideia ona gure blogean gurekin kontaktatzeko mailto motako esteka bat jartzea.

Eta nola eman diezaiokegu gure blogaren irakurleari gurekin kontaktatzeko aukera, hori erabili gabe? Kontaktu orri baten bidez. Jarraian azalduko dut nola egin kontaktu orri bat Coreblog erabiltzen duten blogetan (Eibar.org-en ostatatutako edozeinetan, beraz).

Hasteko, gure bloga aldatzeko pantailan sartuko gara gure klabearekin. Hor Mail Host elementu berri bat sortuko dugu eta "MailHost" izena jarri, beste balioak defektuzko balioan utzita.

Gero sortu DTMLMethod elementu berri bat, "kontaktatu" izenarekin, eta bertan eduki hau idatzi:

<dtml-var standard_html_header>
<h3>Kontaktatu</h3>
<form method="post" action="kontaktatu2">
<table>
    <tr>
        <td align="right" valign="top">Izena:</td>
        <td><input type="text" name="izena" value="" size="40"></td>
    </tr>
    <tr>
        <td align="right" valign="top">Posta elektronikoa:</td>
        <td><input type="text" name="emaila" value="" size="40"></td>
    </tr>     <tr>         <td align="right" valign="top">Gaia:</td>
        <td><input type="text" name="gaia" value="" size="40"></td>
    </tr>
    <tr>
        <td align="right" valign="top">Esatekoa:</td>
        <td><textarea name="edukia" rows="10" cols="40"></textarea></td>
    </tr>
    <tr>
        <td></td>
        <td valign="top"><input type="submit" value="Bidali"></td>
    </tr>
</table>
</form>
<dtml-var standard_html_footer>

Ondoren "kontaktatu2" izeneko beste DTMLMethod bat sortu, barruan hau idatziz:

<dtml-var standard_html_header>
<dtml-call "kontaktatu3(izena,emaila,gaia,edukia)">
Zure mezua bidali da<br />
Jarraitzeko, egin klik <a href="<dtml-var blog_url>">hemen</a>.
<dtml-var standard_html_footer>

Jarraian "kontaktatu3" izeneko Script (Python) bat sortu. Parametroetan "izena,emaila,gaia,edukia" jarri eta edukian ondokoa:

try:
    mailhost=getattr(context,context.superValues('Mail Host')[0].id)
except:
    raise AttributeError, "Mail Host object cant be found."
to_addr = guremaila@guredomeinua.com
mMsg = """To: %s
From: %s
Mime-Version: 1.0
Content-Type: text/plain;
blogetik bidalitako mezua
Bidaltzailea: %s [%s]
Gaia: %s
%s""" % (to_addr , emaila , izena, emaila, gaia, edukia)
mTo = to_addr
mFrom = emaila
mSubj = gaia
mailhost.send(mMsg, mTo, mFrom, mSubj)

Eta listo! Orain gure orri nagusian kontaktu orri horretarako linka jartzea besterik ez da falta.

Hala ere, hau ez da nahikoa. Honekin guri spam-a ez iristea lortuko dugu, baina gure blogera erantzunak idazten dituen jendea spammer-en esku uzten jarraitzen dugu. Izan ere, Coreblog-ek duen (nire ustez) akats bat medio, gure blogera erantzunak idazten dituen jendearen posta helbideak mailto erreferentziekin erakusten dira... eta webgune serioek jada ez dute horrelakorik egiten.

Hori konpontzeko bi gauza egin ditzakegu:

• Aldaketa txiki bat egin e-maila ez erakusteko
• Horrez gain, blogaren irakurleek erantzun duen jendearekin kontaktatu dezaten ahalbidetu kontaktu orriaren bidez

Lehenengoa egitea oso sinplea da. Ireki "comment_body" izeneko metodoa eta <div class="comments-post"><dtml-var "gettext('Posted by:')"><b> jartzen duen tokiaren ondoren eta </b> aurretik datorrena honegatik ordeztu:

<dtml-try>
    <dtml-if "_.len(url)>0 or (REQUEST.form.has_key('url') and _.len(REQUEST.form.has_key('url'))>0)">
        <a href="<dtml-if "REQUEST.form.has_key('url')"><dtml-var "removeHTML(REQUEST.form['url'])"><dtml-else><dtml-var url missing=""></dtml-if>"><dtml-if "REQUEST.form.has_key('author')"><dtml-var "removeHTML(REQUEST.form['author'])"><dtml-else><dtml-var author missing=""></dtml-if></a>
    <dtml-else>
         <dtml-if "REQUEST.form.has_key('author')"><dtml-var "removeHTML(REQUEST.form['author'])"><dtml-else><dtml-var author missing=""></dtml-if>
    </dtml-if>
<dtml-except>
    <dtml-if "REQUEST.form.has_key('author')"><dtml-var "removeHTML(REQUEST.form['author'])"><dtml-else><dtml-var author missing=""></dtml-if>
</dtml-try>

Bigarrena egitea konplikatuxeagoa da. Horretarako kontaktu orria erabili behar da, baina kontaktu orriari jakinarazi behar zaio nori bidali behar dion emaila, helbidea estekan erakutsi gabe, enkriptatuta. Aurrez aipatutako kontaktu orriko metodoak berridatzi behar dira eta beste metodo batzuk sortu. Jarraian azalduko dut prozesu guztia.

Hasteko, "comment_body" metodoan, aurrekoa jarri beharrean beste hau jarriko dugu:

<dtml-try>
    <dtml-if "_.len(url)>0 or (REQUEST.form.has_key('url') and _.len(REQUEST.form.has_key('url'))>0)">
        <a href="<dtml-if "REQUEST.form.has_key('url')"><dtml-var "removeHTML(REQUEST.form['url'])"><dtml-else><dtml-var url missing=""></dtml-if>"><dtml-if "REQUEST.form.has_key('author')"><dtml-var "removeHTML(REQUEST.form['author'])"><dtml-else><dtml-var author missing=""></dtml-if></a>
    <dtml-elif "_.len(email)>0 or (REQUEST.form.has_key('email') and _.len(REQUEST.form.has_key('email'))>0)">
        <a href="<dtml-var blog_url>/kontaktatu?norekin=<dtml-if "REQUEST.form.has_key('author')"><dtml-var "removeHTML(REQUEST.form['author'])"><dtml-else><dtml-var author missing=""></dtml-if>&emailanori=<dtml-if "REQUEST.form.has_key('email')"><dtml-var "enkriptatu(removeHTML(REQUEST.form['email']))"><dtml-else><dtml-var "enkriptatu(email)" missing=""></dtml-if>"><dtml-if "REQUEST.form.has_key('author')"><dtml-var "removeHTML(REQUEST.form['author'])"><dtml-else><dtml-var author missing=""></dtml-if></a>
    <dtml-else>
         <dtml-if "REQUEST.form.has_key('author')"><dtml-var "removeHTML(REQUEST.form['author'])"><dtml-else><dtml-var author missing=""></dtml-if>
    </dtml-if>
<dtml-except>
    <dtml-if "REQUEST.form.has_key('author')"><dtml-var "removeHTML(REQUEST.form['author'])"><dtml-else><dtml-var author missing=""></dtml-if>
</dtml-try>

Gero "enkriptatu" izeneko Script (Python) bat sortuko dugu, "emaila" parametroa hartzen duena eta hau daukana barruan:

klabea="87hugf9iv"
enkriptatua=""
for ind in range(len(emaila)):
    enkriptatua=enkriptatua+str(100+ord(emaila[ind])+ord(klabea[ind % len(klabea)]))
return enkriptatua

Klabea nahi duzuna eta nahi duzun luzerakoa jar dezakezu. Beste script bat egin beharko dugu "dekriptatu" izenekoa, "enkriptatua" parametroa jaso eta eduki hau duena:

klabea="87hugf9iv"
emaila=""
for ind in range(len(enkriptatua)/3):
    emaila=emaila+chr(int(enkriptatua[ind*3:ind*3+3])-100-ord(klabea[ind % len(klabea)]))
return emaila

Klabeak aurreko metodoan idatzi dugunaren berdina izan behar du. Eta bukatzeko, lehen sortu ditugun "kontaktatu", "kontaktatu2" eta "kontaktatu3" elementuak aldatu, honela:

kontaktatu:

<dtml-var standard_html_header>
<h3>Kontaktatu <dtml-if norekin><dtml-var norekin>(r)ekin<dtml-else>blogaren egilearekin</dtml-if></h3>
<form method="post" action="kontaktatu2">
<input type="hidden" name="norekin" value="<dtml-if norekin><dtml-var norekin><dtml-else>blogaren egilea</dtml-if>">
<input type="hidden" name="emailanori" value="<dtml-if emailanori><dtml-var emailanori><dtml-else><dtml-var "enkriptatu('guremaila@guredomeinua.com')"></dtml-if>">
<table>
    <tr>         <td align="right" valign="top">Izena:</td>
        <td><input type="text" name="izena" value="" size="40"></td>
    </tr>
    <tr>
        <td align="right" valign="top">Posta elektronikoa:</td>
        <td><input type="text" name="emaila" value="" size="40"></td>
    </tr>
    <tr>
        <td align="right" valign="top">Gaia:</td>
        <td><input type="text" name="gaia" value="" size="40"></td>
    </tr>
    <tr>
        <td align="right" valign="top">Esatekoa:</td>
        <td><textarea name="edukia" rows="10" cols="40"></textarea></td>
    </tr>
    <tr>
        <td></td>
        <td valign="top"><input type="submit" value="Bidali"></td>
    </tr>
</table>
</form>
<dtml-var standard_html_footer>

kontaktatu2:

<dtml-var standard_html_header>
<dtml-call "kontaktatu3(norekin,dekriptatu(emailanori),izena,emaila,gaia,edukia)">
Zure mezua bidali da<br />
Jarraitzeko, egin klik <a href="<dtml-var blog_url>">hemen</a>.
<dtml-var standard_html_footer>

kontaktatu3:

Parametroak: norekin,norekinemaila,izena,emaila,gaia,edukia

Edukia:

<try:
    mailhost=getattr(context,context.superValues('Mail Host')[0].id)
except:
    raise AttributeError, "Mail Host object cant be found."
to_addr = norekinemaila
mMsg = """To: %s
From: %s
Mime-Version: 1.0
Content-Type: text/plain;
blogetik bidalitako mezua
Bidaltzailea: %s [%s]
Gaia: %s %s""" % (to_addr , emaila , izena, emaila, gaia, edukia)
mTo = to_addr
mFrom = emaila
mSubj = gaia
mailhost.send(mMsg, mTo, mFrom, mSubj)

Eta kitto!

Honekin ziurtatuta dugu spammer-ek ez dutela lortuko gure posta helbiderik ez guri erantzuten diguten jendearenik ere. Hala ere, ez da guztiz spama ekiditen. Nik herenegun nire posta helbidean spam-a jaso nuen, blogeko kontaktu orriaren bidez bidalia! Edozein modutan, spammer-ari jende mordo baten kontaktu orriak betetzea askoz zailagoa egiten zaio jende pila bati emaila bidaltzea baino, beraz uste dut (eta espero dut!) asko ez zaidala iritsiko... Baina nork daki, spammer-ak jartzen dizkiegun zailtasunak gainditzen joango dira eta agian laster kontaktu orrien bidez ere erraz bidaliko dute...

Aurreko artikuluak:

• Nola hobetu zure COREBlog bloga I: Estiloa aldatzeko aukera

Aste honetan bertan idatzi dut blog honetan Marjane Satrapiren "Persepolis" lanari buruzko artikulu bat, lehenago Angoulêmen gidoi onenaren saria irabazitakoa. Ba oraintxe bertan jakin dut bere azken lanak, "Poulet aux Prunes"-ek, irabazi duela aurtengo sari nagusia, album onenari ematen diotena.

Atzo gauean izandako sari banaketan bertan jakinarazi zuten izendatutakoen artetik nor den irabazlea, Oscarren antzera. Ekitaldiak ere Oscarren itxurakoa dirudi, argazkiaren arabera... Behintzat "Persepolis" komikiko Marjane protagonistaren benetako aurpegia ikusi ahal izateko balio digu!

Irudia: www.bdangouleme.com

Ea noiz dudan aukera lan berri hau irakurtzeko. Ez dut uste oraindik Espainian eta gaztelaniaz argitaratu dutenik, baina Hendaia hortxe bertan daukat, eta bestela eMule hor dago...

Duela gutxi eskuratu nuen Marjane Satrapiren "Persepolis" obraren 4. tomoa, eta serie osoa berrirakurtzeko aprobetxatu dut. Lan ederra eta sakona da oso, haur baten ikuspegi inozentetik Iraneko azken 30 urteotako historia, politika eta gizarte mailako kontu gogorrak ezin hobeto kontatzen dituena. 2002. urtean Angulemako komiki-azokan gidoi onenaren saria irabazi zuen.

"Persepolis" lana Marjane Satrapiren komiki autobiografikoa da. Iraneko kapitalean, Teheranen, jaio zen Marjane, eta bere bizitza ezin da ulertu bere herriaren testuinguru historiko eta politikoan ez bada. Honela, bere bizitza berak gogoratzen duen unetik (6 urte inguru zituenetik edo) kontatuz, Iraneko azken 30 urteen historia gogorra kontatzen du: diktadura, iraultza, errejimen integrista, Irakekiko gerra...

Istorioa, baina, haur baten (bera halaxe baitzen) ikuspegitik kontatzen du, haur batek soilik izan dezakeen ikuspuntu xalotik. Baina xalotasun horretatik gauza sakon eta gogorrak deskubritzen ditu, eta dizkigu. Asko pentsarazten digu eta hausnarketa sakonak eragin. Istorio arras hunkigarria da, une askotan negar eragiten duena.

Irudiak ere gidoia bezalakoxeak dira, sinpleak baina asko gordetzen dutenak. Sinpletasun ikaragarrizkoak, haur batek marraztuak balira bezala, txuri eta beltz hutsean. Ez baita gehiago behar benetako bizitzako istorio errealak kontatzeko, eta agian txuri-beltz hori delako kontakizun krudel horiek kontatzeko modurik onena.

Irudia: Marjane Satrapi

Lehen eta bigarren tomoetan Marjanek bere haurtzaroa kontatzen digu. Marjaneren familia diruduna, ikasia eta modernoa da. 70eko hamarkadako Sha-ren diktaduran errejimenaren aurka daude, ezkerrekoak izaki (horren kontraesan guztiak ere azalerarazten ditu Marjik). Euren ingurukoek jasandako krudelkeriak kontatzen ditu. Iraultzak irabaztean, euren esperantzak zapuztuta ikusten dituzte, errejimen berria erlijioaren integristek osatzen dutela ikustean. Orduan garai are gogorragoak hasten dira, errepresioa eta Irakekiko gerrarekin. Marjane txikiak ez du bere ingurua ulertzen eta bere aurka altxatzen da.

Hirugarren tomoan gurasoek Marji Europara bidaltzen dute, bizimodu duina eta arriskutik librea izan dezan. Austrian pasatuko du bere nerabezaroa, baina bertako bizimodua ere ez zaio erraza egiten. Gure gizartearen kontraesan ugari erakusten ditu. Bere haragitan bizitzen ditu kanpotarrekiko mespretxua batzutan, indiferentzia beste batzuetan eta exotikoarekiko miresmen/adeitasun faltsua bestetan.

Hirugarren tomoaren amaieran Marjane Iranera itzultzen da, eta badirudi hor bukatzen dela serie guztia, lehen tomoa hasi zuen irudi berarekin bukatzen baitu hirugarrena, zapiarekin. Baina laugarren tomo bat dago, non Iranen bere heldu bizitza kontatzen duen, azkenean, bertako egoerak asfixiatuta, betirako Europara bizitzera joatea erabakitzen duen arte.

Nik ez ditut atsegin gurea bezalakoa ez diren gizarteei maiz egiten zaizkien kritikak, euren kontestuan kokatu gabe edo euren egoera ulertu gabe, mundua guztia gure parametroen arabera egon beharko balitz bezala. Eta esan dudanagatik agian irudi luke Satrapik Irani egiten dion kritika gogorra jende okzidentalizatuaren ikuspuntu horretatik egiten duela. Ez da horrela. Berak maite du bere herria. Abertzalea da eta erlijiosa ere bada, integrismoa eta errepresioa da kritikatzen duena. Eta horren froga da Europako bizimodua ere asko kritikatzen duela.

Nik lehen bi tomoak izugarri atsegin ditut. Kalitate itzela dute. Haurraren ikuspegi horretatik erabiltzen duen ironia eta kritika oso orijinalak eta sakonak dira. Hirugarren eta batez ere laugarren tomoetan ikuspegi hori galtzen du (derrigorrez), baina hala ere oso ongi eginak egoten jarraitzen dute, eta seriea bere osotasunean ikusita oso ona da. Nire gusturako hirugarrena da agian eskastxoena, ziur aski niretzat ezaguna den gizarte bat deskribatzen duelako eta ez didalako besteek besteko gizarte baten "deskubrimendua" egiten. Edo agian ni ere, munduko pertsona izan nahi arren, sakonean okzidentalizatu dirudun bat besterik ez naizelako eta nire gizartearen kontraesan, miseria eta okerkeriak erakusten dizkidalako izango da?

Lan borobila Marjane Satrapiren lehen obra hau. Bere egilearen azterketa-gaitasun eta maisutasun sakonaz ohartzeko, bereziki gustatzen zaidan pasartetxo iragarle bat (kontuan izan 1999koa dela): 1979an Sha-ren errejimenaren aurkako iraultzak irabazi eta gero, Marji eta bere ama pozik daude eta aitak dio "Ekialde Ertainean petrolioa daukagun artean, ez dugu bakerik ezagutuko".

Blog bat idazteak ematen duen satisfazio handiena erantzunak jasotzea da, norbaitek irakurtzen zaituela eta idazten duzuna interesatzen zaiela esan nahi baitu. Nik blog berria martxan jarri nuenean, duela hilabete inguru, erantzun mordoxka eta poz handia jaso nuen. Baina hori izan zen Sustatun iragarri nuelako, eta asko ongi etorri mezuak ziren. Ziurrenik aurrerantzean ez dut erantzun askorik jasoko, eta nire blog hau monoblogoa bihurtuko da.

Normala da hori horrela izatea, ondoko kausak medio:

• Euskaldunak gutxi gara, euskaldun internautak gutxiago eta blog euskaldunak irakurtzen ditugunak are gutxiago
• Jende askok ez ditu RSS feed-ak edo Bloglines moduko zerbitzuak ezagutzen; jende horrek blog interesgarri bat aurkitzen badu, nabigatzaileko gogokoen zerrendan gordeko du, eta noizean behin (normalean egunean behin) sartuko da ea ezer berririk dagoen ikustera; ez baduzu maiztasun nahiko handiarekin gauzak argitaratzen, aspertu egingo da eta sartzeari utziko dio; eta nire asmoa hilabetean bizpahiru gauza idaztea denez...
• Jendeak zure bloga irakurrita ere, irakurleen portzentaje batek soilik dauka erantzuteko ohitura

Horregatik, asumituta daukat nire bloga ia ziur monoblogoa bihurtzera kondenatuta dagoela, blogari euskaldun gehienona bezala. Denborarekin gauza hobetuko den esperantza ere badut, aipatutako lehen eta bigarren puntuak hobetzen doazen neurrian.

Baina feedback-ik ez jasotzea baino okerragoa litzateke irakurri ere inork ez irakurtzea. Eta nik behintzat zalantza hori daukat beti. Inork irakurtzen al nau? Merezi al du idazteko lana hartzea? Izan ere, internetek hori dauka: antzerkian ez bezala, ez dakizu audientziarik duzun ala desertuan predikatzen zabiltzan.

Hori argitu nahian, aipatutako Bloglines zerbitzura jo dut. Zerbitzu honek hainbat blogetara harpidetu eta berauetan artikulu berriak noiz ateratzen diren ikusteko balio du. Eta gainera blog jakin batek zenbat harpidedun dituen ikus dezakegu. Helbide honetan euskarazko blogen zerrenda dago. Eta nik ere neure harpidetza-zerrenda dut, euskarazko hainbat blogez gain gaztelaniazko eta ingelesezko beste batzuekin. Harpidetza-kopuruen azterketa egin eta ondokoak ikusi ditut:

• Tknika EAEko Lanbide Heziketaren Berriztapenerako Zentroak teknologiari buruz duen blog bat da, euskarazko eta gaztelaniazko bertsioak dituena; bada, Harry Potter filmaren emisioak ez bezala, euskarazko bertsioak gaztelaniazkoak baino harpidedun gehiago ditu, 25 euskarazkoak eta 8 gaztelaniazkoak! Honen arrazoia, dudarik gabe, Sustatu, CodeSyntax eta Eibar.org-ek osatzen duten Hirutasun Santuak (hauek ere, kristau erlijioaren hirutasuna bezala, hiru eta bat dira aldi berean, inork hori nola den ongi ulertzen ez dugularik) euskaldunon artean internet, teknologia berriak, blogak, RSS jarioak eta Bloglines promozionatzen egindako lan eskerga da. Eskerrik asko, beraz.
• Aurrekoa konfirmatzeko konpara ditzakegu Sustatu eta Barrapunto-ren harpidedun kopurua: 61 eta 615 hurrenez hurren. Bi webguneak antzekoak izanik (Barrapunto teknikoagoa eta Sustatu kulturazaleagoa diren arren), harpidedun kopuruok ez dira inola ere euskara eta gaztelaniaren hiztun kopuruekiko proportzionalak.
• Nire blogera 18 daude harpidetuta; beraz, badakit gutxienez horrenbestek irakurtzen nautela (espero dut gehiago izango direla, Bloglines erabiltzen dutenez gain), eta hori ez da gutxi! Euskarazko blog pertsonalen ranking-ean 12.a nago 55etik, liderraren (Luistxoren) harpidedunen ia erdiarekin. Gainera, nirea baino askoz lehenagokoak, ezagunagoak, interesgarriagoak eta hobeak diren beste blog batzuen aurretik nago. Ziur hori Sustatun iragarri izanagatik dela. Beraz, bloga lehendik martxan zenuten pionero langile finei gomendatzen dizuet zuen bloga Sustatun anuntziatzeko, ziur harpide kopuruak gora egingo dizuela.

Beraz, artikulua ezkor samar hasi badut ere, bada itxaropenerako tarterik:

• Badakit 18k behintzat irakurtzen nautela
• Bloga iragarri eta gero idatzitako artikulu batzuk erantzunak jaso dituzte, beraz, oraingoz ez da monoblogo bat!
• Euskaldun blogosfera, idazle zein irakurle aldetik, osasuntsu dago, beste hizkuntza batzurekin proportzioan konparatuz
• Blog fenomenoa orokorrean gora doanez, pentsatzekoa da euskarazkoak ere onera egingo duela

Aurrera, beraz, euskal blogosfera!

Artikulu honetan azalduko dut nola lor daitekeen COREBlog produktuan oinarritutako blog baten (eibar.org-eko blog guztiak hala dira) erabiltzaileak estiloa dinamikoki aldatzea, beste blogger batzuek nahi badute egin ahal dezaten.

CSS estilo-orriak lortu edo diseinatu eta COREBlog-era ekarri

COREBlog-ek CSS estilo-orria behar du blogak itxura polita izateko. CSS estilo-orri propioak sortu nahi badituzu, irakurri hau.

eibar.org-en ostatatutako blogek Jeff Hicks-ek egindako hobekuntza bat dute, zeinari esker MovableType 2 blogak egiteko plataformaren CSS orriak erabil daitezkeen. Plataforma hori oso erabilia da, eta beraz estilo-orri mordoa daude eginak berarentzako. Nik MovableStyle.com orritik jaitsi nituen nire orrian ditudanak, eta horrez gain internetetik beste mordoxka bat lortu nuen, "powered by movabletype 2" googleatuz.

Lortutako edo diseinatutako orri horiek gordetzeko COREBlog-en barruan karpeta bat sortzea komeni da, txukuntasunagatik. Nire kasuan css deitu diot. Karpeta horretan CSS orri bakoitzeko DTMLMethod bat sortu behar da, izena style_css + zenbaki bat jarriz bakoitzari (style_css01 lehenari, style_css02 bigarrenari eta abar). DTMLMethod horien izenburua estiloaren izena izango da, eta edukia jaitsitako orria. Estilo-orriek irudiak erabiltzen badituzte, horiek ere sartuko dira karpeta honetan, Image elementu gisa.

Estiloa-aldatzeko aukera

Moduluen karpetan (normalean modules) DTMLMethod berri bat gehituko dugu, eta hau idatziko dugu bertan:

<div class="sidetitle">Itxura aldatu</div>
<div class="side">
<form action="change_style" method="POST">
<select name="new_style">
<dtml-in "css.objectValues('DTML Method')" sort=id>
<option value="<dtml-var "id()[9:]">"<dtml-if "REQUEST.has_key('style')"><dtml-if "id()[9:]==REQUEST['style']"> selected</dtml-if><dtml-else><dtml-if "REQUEST.SESSION.has_key('style')"><dtml-if "id()[9:]==REQUEST.SESSION['style']"> selected</dtml-if></dtml-if></dtml-if>><dtml-var title></option>
</dtml-in>
</select>
<input type="SUBMIT" name="SUBMIT" value="Aldatu">
</form>
</div>

Honek egiten duena da css karpetan dauden style_css izeneko elementu guztien tituluekin aukera-zerrenda bat sortu, defektuz azken aldian aukeratutakoa agertzen delarik markatuta.

Ondoren modules horretako index_htmlan deitu beharko diogu modulu berriari.

Estilo-aldaketa gordetzeko

Gero COREBlog-aren orri nagusian change_style izeneko DTMLMethod bat sortu behar dugu, eta hau idatzi bertan:

<dtml-call "RESPONSE.setCookie('style',new_style,expires='Wed, 19 Feb 2020 14:28:00 GMT')">
<dtml-call "REQUEST.SESSION.set('style',new_style)">
<dtml-call "RESPONSE.redirect(blog_url)">

Honek egiten duena da aukeratutako estiloaren zenbakia erabiltzailearen ordenagailuko cookie baten gorde. Cookie-ak desgaituta dauden kasurako, sesio-aldagai baten gordetzen du (azken honetan ez du aukeratutako estiloa hurrengo sesioan gogoratuko).

COREBlog-i esan aukeratutako estilo-orria erabiltzeko

Blog-eko orri guztiek erabiltzen duten goiburukoan (normalean blog_header) lerro hau jarri behar dugu, dagoena ordeztuz:

<link rel="stylesheet" href="<dtml-var blogurl missing="">/css/style_css<dtml-if "REQUEST.has_key('style')"><dtml-var style><dtml-else><dtml-if "REQUEST.SESSION.has_key('style')"><dtml-var "REQUEST.SESSION['style']"><dtml-else>07</dtml-if></dtml-if>" type="text/css" />

Honek esaten dio nabigatzaileari cookiean edo, ez badago, sesio-aldagaiean gordetako zenbakia duen estilo-orria kargatzeko, eta hauetako bat ere ez badago, defektuzkoa kargatzeko (kasu honetan 07 zenbakiduna).

Eta hau da guztia. On egin!

Euskaldunok, beste edozein herrik bezala, baditugu gure historian garrantzitsuak izan diren gertaera eta pertsonaiak. Eta baditugu ere gure ustez munduaren historian garrantzitsuak izan diren euskal gertaera eta pertsonaiak. Baina zenbateraino diren horiek benetan ezagunak munduan, hori kanpokoek esan behar dute.

Bidaiatzean-eta atzerritarrekin egoten garenean, askok Euskal Herria zer den ere ez dakite, eta dakitenek, ETA eta euskal gatazkarengatik da. Baina beste euskal gertaera edo pertsonaiarik ezagutzen dutenentz galdetuta, ziur aski ezetz esango dute. Horrek ez du esan nahi ezagutzen ez dituztenik, pertsonaia edo gauza bat baino gehiago ezagutuko dute seguruenik, baina Euskal Herrikoak direnik ez dute jakingo.

Mark Kurlanskyk bere The Basque history of the world-en Erdi Aroko euskal untzigintza eta bale-harrapaketa, Iñigo Loiolakoa, euskal txapela eta Gernikako bonbaketa aipatzen zituen munduaren historian eragin handiena izan duten edo munduan ezagunenak diren euskal gertaera edo pertsonai gisa, ondo gogoratzen badut (aspaldi irakurri nuen). Eta janaria ere goraipatzen zuela uste dut, bereziki angulak eta bakailaoa pil-pil erara.

Niri galdetuz gero zeintzuk izan litezkeen kanpoan ezagunenak diren euskal gertaera eta pertsonaiak, gertaera gisa Orreagako gudua, Erdi Aroko euskal untzigintza, Gernikaren bonbardaketa, San Ferminak eta gaur egungo gatazka esango nituzke, eta pertsonaia gisa Iñigo Loiolakoa, Lope de Agirre konkistatzailea (Werner Herzog-ek zinemaratua, Klaus Kinsky-k antzeztua), Ravel eta Miguel Indurain. Noski, hau nire iritzia besterik ez da, benetan balio duena kanpotarren iritzia da.

Baina lehengo egunean beste euskal pertsonaia bat munduan ezaguna dela (edo bere garaian izan zela) baieztatu nuen. The original illustrated "Strand" Sherlock Holmes - The complete facsimile edition irakurtzen ari nintzela egin nuen topo berarekin. The Red-Headed League izeneko kasuan, Sherlock Holmes handia Sarasateren biolin kontzertu bat entzutera joan zen! Eta gainera disfrutatu ere egin zuen eta kasua argitzeko erlaxatzen lagundu zion! Nik ez nekien Pablo Sarasate iruindarra hain ezaguna izan zenik (nire musika klasikoaren ezezagutzagatik noski).

Irudian ikus dezakegu Sherlock Holmes kontzertuaz gozatzen.

Komikiak gustoko ditugunok, aukera polita izan genuen abenduaren 10etik 12ra bitarteko asteburuan. Hirugarren urtez, Getxoko Komiki Azokak zaletasun honi bultzada emateaz gain komikien mundua hurbiletik ezagutzeko aukera eskeini zigun. Hiru egunetan zehar, 60 erakusmahaitan banaturik, argitaletxeak, banatzaileak, komiki dendak, fanzineak, rol jokuak eta beste hainbat kontu izan ziren ikusgai hurbildu ginenon gozamenerako. Eskertzekoak dira baita ere, salerosketaz aparte, antolatu zituzten erakusketa, hitzaldi eta emanaldiak. Pozik agertu dira antolatzaileak ere, aurten inoiz baino bisitari gehiago izan baititu azokak, 12.000 inguru.

Egia esan, ni neu ez naiz komikizale amorratu horietakoa, baina takian-potian gustura hartzen ditut eskuartean. Gainera, sekula izan gabea nintzen komiki azoka batean, eta arratsalde pasa ederra egiteko aukera izan genuen Getxoko karpan. Orain, han ikusi eta entzundakoa aprobetxatu nahi nuke e-gorren blog estrenatu berri honetan sartu-irten txiki bat egin eta komikiaren inguruko gogoeta solte batzuk jaurtitzeko. Esan beharra daukat inpresio eta iritzi pertsonalak direla, ez naiz-eta mundu honen oso gertuko jarraitzailea.

Larunbata arratsaldean egin genuen gure bisitatxoa. Seiak aldera iritsi ginen eta ordurako karpa jendez gainezka zegoen. Egia esan, txirrindulariak esprintean bezala ibili beharra zegoen zenbait mahaitan, ukondoekin-eta lekua eginez, zerbait ikusi nahi bazen behintzat. Gustura genbiltzan baina, geure artean komikiak hartu, begiratu eta komentatzen. Halako batean, jenderik apenas zeukan mahai batera iritsi ginen. Traba handirik gabe hurbildu, eta hara gure sorpresa: euskarazko komikiak zeuden. Ingurura begiratu eta inor ere ez. Egia esan, hamarren bat komiki izango ziren denetara mahaian zabalduta, eta niri ere ez zitzaizkidan oso erakargarriak iruditu. Geure osteratxoa amaitzean konturatu ginen azoka guztiko euskarazko lanak erakusteko erakusmahai baten erdia nahikoa eta sobera zela.

Ez dakit nik komikiak gaur egun Euskal Herrian duen egoera zein den zehazki, baina guk Getxon ez genuen apenas ezer ikusi. Pololoak edo Gartxot bezalako lanak falta ziren besteak beste. Napartheid desagertuaren eta Ipurbeltzen aleak ikuskatzeko edota erosteko aukerarik ere ez genuen izan. Tira, badakigu euskal komiki gutxi ekoizten dela, eta seguru salmentak ere oso urriak direla. Izan ere, eta askotan entzun izan dugu hau, ez dugu ohiturarik. Begira bestela Kataluniara. Han bai, han badute komikien kultura, badauzkate komiki denda espezializatuak eta badute haiekin katalunieraz gozatzeko aukera ere. Baina haiek ere kexu dira, merkatua txikia da nonbait eta gazteleraz produzitzen denarekin ezin ba konparatu. Espainiarrak ere ez daude gustura, eta inbidiaz begiratzen diete Frantzia eta Estatu Batuei. Urrutiko intxaurrak beti hamalau.

Nire ustez badago hemen komikiak erosi eta irakurtzeko zaletasuna; hiriburuetan ere gero eta denda espezializatu gehiago ari dira zabaltzen. Gurea zirkuitu nahiko mugatua izan arren, euskal produkzioari eta kanpoko lanen euskaratzeari ez zaie argitaletxe eta komiki denden aldetik behar beste arretarik eskaintzen. Kontuak kontu, gozatu ederra hartu genuen Getxon; eta nola ez, komiki mordo bat besapean hartuta bueltatu ginen.

Patxi Gallegoren "Pololoak I - Poxpoliñen lurriña" lan borobila da erabat. Lan guztiz berritzailea izateaz gain, lehen aipatu genuenez, kalitate aldetik ere oso ona da eta hori guztia gutxi balitz, barre eragiten du uneoro.

Komikiaren trama orijinala da oso. Euskal Herriko gatazka politikoak eta itxikeria sexualak eragindako frustrazioarengatik, Xabin euskal kutsua duen edozeretik urruntzen joan da. Baina beti ihes egite horretaz ere nazkatu da eta, homeopata baten laguntzarekin, konturatzen da euskal neska poxpoliñak direla beti gustatu izan zaizkionak. Askapen horretatik sortuko da Xabinaitor super-heroia, emakumezkoak soilik salbatzen dituena, eta salbatu ondoren euren esker onaz baliatzen dena, sexualki ere botere bereziak baititu...

Abiapuntu horretatik, istorio ezin dibertigarriagoa lantzen du Patxik. Une guziz harrituko gaitu eta zerbait berriarekin barrez leherrarazi. Barregarria ez da soilik istorioa, irudiak ere, arras politak eta ongi eginak izateaz gain, barrea eragiten dute behin baino gehiagotan.

Eta sexualki oso esplizitua da, inongo lotsa edo aurreiritzirik ez du, eta kontatu nahi duena kontatzen du zuzena izaten saiatu gabe. Ez da batere ohikoa hori euskarazko lanetan.

Patxi Gallego egileak berak aurkezpen egunean esan zuen: "Zenbait euskal topikoren inguruan irribarre ironiko bat egiten saiatu naiz". Ez saiatu bakarrik, baita lortu ere! Baina berritzailea dena da euskal mundua tratatzen duela, baina ez euskal mundua vasco zentzuan (hori ederki egiten dute Vaya semanita!koek), euskararen mundua zentzuan baizik, vascoen %75ek ezagutzen ez duten mundu hori. Eta maisuki tratatzen du mundu hori. Euskal kulturaren erreferentziak ugariak dira obra osoan zehar, alor horren bere ezagutza sakona demostratuz. Baina ez ditu topikoak komentatu soilik egiten. Topikoak uste zabaldu eta ezagunak dira, batzuetan (erdietan esaeraren arabera) ustelak. Patxik euskal gizartearen beste ezaugarri ez hain ezagunak deskubritu ere egiten dizkigu. Barre eragiteko komikia izan arren, euskal gizartearen analisi sakona egiten du Patxik.

Euskararen erabilera ere ederra da oso. Bost euskara ezberdinetan egiten du unearen arabera (batuan, gipuzkeraz, bizkaieraz, iparraldeko euskaraz eta euskaldun berriaren euskaraz), guztietan ederto asko eta egoerari ondo moldatuta gainera (esan nahi dut ez duela bizkaiera erabiltzen soilik pertsonaia tontoarekin barre erraza lortzeko, eskertzekoa dena; edo agian hemen nire bizkaitar sena atera zait, agian ez nuke gauza bera esango euskaldun berria banintz, euskaldun berria baita pertsonaia lelo bat).

Teknikoki hitz eginda, estilo ugari lantzen ditu obran zehar, barietate handia sartu du bai istorioa kontatzean bai irudietan. Lana ez da guztiz komikia. Akzio gutxien dagoen ataletan (pertsonaia nagusien gogoetak eta iragana kontatzen direnetan), narrazio gisa planteatuta dago, noizbehinka komiki edo irudiak tartekatuz. Komikizaleok nahiago genuke guztia komikia izatea, baina egia da ez litzatekeela erraza izango homeopataren kontsultako saioak komiki bidez izatea, irudi antzekoak gehiegi errepikatu gabe. Ezinbestean egindako aukera ona, beraz.

Bere lanean bere influentzien presentzia nabari da. Arale marrazkietan, Persepolis euskal gatazka haur baten ikuspegitik kontatzean (komiki honi buruzko artikuluren bat idatziko dut laster, laugarren tomoa erosi berri dut eta orain serie osoa berrirakurri behar dut), Ralf König sexuan, Superlópez Aldanondo inspektorean (Holmez inspektorearen berdina da!)... Alde horretatik, agian bat edo batek esango du orijinaltasuna falta zaiola... Niri estilo edo influentzia ezberdin horiek istorio baten nahastea orijinala iruditzen zait, eta estilo propioa sortzen duela deritzot.

Lan borobila, esan bezala: berritzailea, orijinala, kalitatezkoa, barregarria... Aurrekoan esan nuen lehenengo aldia zela euskaraz horrelako zerbait egiten zena eta argitaletxe handi batek horrelako apustua egitea gauza ona zela euskal komikigintzarako, baina ardura handia ere badela, emaitzaren baitan egon baitaiteke horrelakoak egiten jarraitzea... Patxik lotsarik gabe hartu du ardura hori bere gain eta nota onarekin gainditu du erronka. Orain publikoaren erantzuna ikusi behar... Ea obrari dagokion mailan erantzuten duen eta bigarren tomoa laster ateratzeko moduko salmentak lortzen diren, ni behintzat irrikitan utzi nau eta!

Erlazionatutako artikuluak:

• Xabier Mendigurenek bere blogean Patxi Gallegori egindako elkarrizketa
• Blog honetan agertutako komikiaren kaleratzearen berria
• Blog honetan agertutako komikiaren berritasunari buruzko artikulua