e-gorblog

Euskaldunok, beste edozein herrik bezala, baditugu gure historian garrantzitsuak izan diren gertaera eta pertsonaiak. Eta baditugu ere gure ustez munduaren historian garrantzitsuak izan diren euskal gertaera eta pertsonaiak. Baina zenbateraino diren horiek benetan ezagunak munduan, hori kanpokoek esan behar dute.

Bidaiatzean-eta atzerritarrekin egoten garenean, askok Euskal Herria zer den ere ez dakite, eta dakitenek, ETA eta euskal gatazkarengatik da. Baina beste euskal gertaera edo pertsonaiarik ezagutzen dutenentz galdetuta, ziur aski ezetz esango dute. Horrek ez du esan nahi ezagutzen ez dituztenik, pertsonaia edo gauza bat baino gehiago ezagutuko dute seguruenik, baina Euskal Herrikoak direnik ez dute jakingo.

Mark Kurlanskyk bere The Basque history of the world-en Erdi Aroko euskal untzigintza eta bale-harrapaketa, Iñigo Loiolakoa, euskal txapela eta Gernikako bonbaketa aipatzen zituen munduaren historian eragin handiena izan duten edo munduan ezagunenak diren euskal gertaera edo pertsonai gisa, ondo gogoratzen badut (aspaldi irakurri nuen). Eta janaria ere goraipatzen zuela uste dut, bereziki angulak eta bakailaoa pil-pil erara.

Niri galdetuz gero zeintzuk izan litezkeen kanpoan ezagunenak diren euskal gertaera eta pertsonaiak, gertaera gisa Orreagako gudua, Erdi Aroko euskal untzigintza, Gernikaren bonbardaketa, San Ferminak eta gaur egungo gatazka esango nituzke, eta pertsonaia gisa Iñigo Loiolakoa, Lope de Agirre konkistatzailea (Werner Herzog-ek zinemaratua, Klaus Kinsky-k antzeztua), Ravel eta Miguel Indurain. Noski, hau nire iritzia besterik ez da, benetan balio duena kanpotarren iritzia da.

Baina lehengo egunean beste euskal pertsonaia bat munduan ezaguna dela (edo bere garaian izan zela) baieztatu nuen. The original illustrated "Strand" Sherlock Holmes - The complete facsimile edition irakurtzen ari nintzela egin nuen topo berarekin. The Red-Headed League izeneko kasuan, Sherlock Holmes handia Sarasateren biolin kontzertu bat entzutera joan zen! Eta gainera disfrutatu ere egin zuen eta kasua argitzeko erlaxatzen lagundu zion! Nik ez nekien Pablo Sarasate iruindarra hain ezaguna izan zenik (nire musika klasikoaren ezezagutzagatik noski).

Irudian ikus dezakegu Sherlock Holmes kontzertuaz gozatzen.

Komikiak gustoko ditugunok, aukera polita izan genuen abenduaren 10etik 12ra bitarteko asteburuan. Hirugarren urtez, Getxoko Komiki Azokak zaletasun honi bultzada emateaz gain komikien mundua hurbiletik ezagutzeko aukera eskeini zigun. Hiru egunetan zehar, 60 erakusmahaitan banaturik, argitaletxeak, banatzaileak, komiki dendak, fanzineak, rol jokuak eta beste hainbat kontu izan ziren ikusgai hurbildu ginenon gozamenerako. Eskertzekoak dira baita ere, salerosketaz aparte, antolatu zituzten erakusketa, hitzaldi eta emanaldiak. Pozik agertu dira antolatzaileak ere, aurten inoiz baino bisitari gehiago izan baititu azokak, 12.000 inguru.

Egia esan, ni neu ez naiz komikizale amorratu horietakoa, baina takian-potian gustura hartzen ditut eskuartean. Gainera, sekula izan gabea nintzen komiki azoka batean, eta arratsalde pasa ederra egiteko aukera izan genuen Getxoko karpan. Orain, han ikusi eta entzundakoa aprobetxatu nahi nuke e-gorren blog estrenatu berri honetan sartu-irten txiki bat egin eta komikiaren inguruko gogoeta solte batzuk jaurtitzeko. Esan beharra daukat inpresio eta iritzi pertsonalak direla, ez naiz-eta mundu honen oso gertuko jarraitzailea.

Larunbata arratsaldean egin genuen gure bisitatxoa. Seiak aldera iritsi ginen eta ordurako karpa jendez gainezka zegoen. Egia esan, txirrindulariak esprintean bezala ibili beharra zegoen zenbait mahaitan, ukondoekin-eta lekua eginez, zerbait ikusi nahi bazen behintzat. Gustura genbiltzan baina, geure artean komikiak hartu, begiratu eta komentatzen. Halako batean, jenderik apenas zeukan mahai batera iritsi ginen. Traba handirik gabe hurbildu, eta hara gure sorpresa: euskarazko komikiak zeuden. Ingurura begiratu eta inor ere ez. Egia esan, hamarren bat komiki izango ziren denetara mahaian zabalduta, eta niri ere ez zitzaizkidan oso erakargarriak iruditu. Geure osteratxoa amaitzean konturatu ginen azoka guztiko euskarazko lanak erakusteko erakusmahai baten erdia nahikoa eta sobera zela.

Ez dakit nik komikiak gaur egun Euskal Herrian duen egoera zein den zehazki, baina guk Getxon ez genuen apenas ezer ikusi. Pololoak edo Gartxot bezalako lanak falta ziren besteak beste. Napartheid desagertuaren eta Ipurbeltzen aleak ikuskatzeko edota erosteko aukerarik ere ez genuen izan. Tira, badakigu euskal komiki gutxi ekoizten dela, eta seguru salmentak ere oso urriak direla. Izan ere, eta askotan entzun izan dugu hau, ez dugu ohiturarik. Begira bestela Kataluniara. Han bai, han badute komikien kultura, badauzkate komiki denda espezializatuak eta badute haiekin katalunieraz gozatzeko aukera ere. Baina haiek ere kexu dira, merkatua txikia da nonbait eta gazteleraz produzitzen denarekin ezin ba konparatu. Espainiarrak ere ez daude gustura, eta inbidiaz begiratzen diete Frantzia eta Estatu Batuei. Urrutiko intxaurrak beti hamalau.

Nire ustez badago hemen komikiak erosi eta irakurtzeko zaletasuna; hiriburuetan ere gero eta denda espezializatu gehiago ari dira zabaltzen. Gurea zirkuitu nahiko mugatua izan arren, euskal produkzioari eta kanpoko lanen euskaratzeari ez zaie argitaletxe eta komiki denden aldetik behar beste arretarik eskaintzen. Kontuak kontu, gozatu ederra hartu genuen Getxon; eta nola ez, komiki mordo bat besapean hartuta bueltatu ginen.

Patxi Gallegoren "Pololoak I - Poxpoliñen lurriña" lan borobila da erabat. Lan guztiz berritzailea izateaz gain, lehen aipatu genuenez, kalitate aldetik ere oso ona da eta hori guztia gutxi balitz, barre eragiten du uneoro.

Komikiaren trama orijinala da oso. Euskal Herriko gatazka politikoak eta itxikeria sexualak eragindako frustrazioarengatik, Xabin euskal kutsua duen edozeretik urruntzen joan da. Baina beti ihes egite horretaz ere nazkatu da eta, homeopata baten laguntzarekin, konturatzen da euskal neska poxpoliñak direla beti gustatu izan zaizkionak. Askapen horretatik sortuko da Xabinaitor super-heroia, emakumezkoak soilik salbatzen dituena, eta salbatu ondoren euren esker onaz baliatzen dena, sexualki ere botere bereziak baititu...

Abiapuntu horretatik, istorio ezin dibertigarriagoa lantzen du Patxik. Une guziz harrituko gaitu eta zerbait berriarekin barrez leherrarazi. Barregarria ez da soilik istorioa, irudiak ere, arras politak eta ongi eginak izateaz gain, barrea eragiten dute behin baino gehiagotan.

Eta sexualki oso esplizitua da, inongo lotsa edo aurreiritzirik ez du, eta kontatu nahi duena kontatzen du zuzena izaten saiatu gabe. Ez da batere ohikoa hori euskarazko lanetan.

Patxi Gallego egileak berak aurkezpen egunean esan zuen: "Zenbait euskal topikoren inguruan irribarre ironiko bat egiten saiatu naiz". Ez saiatu bakarrik, baita lortu ere! Baina berritzailea dena da euskal mundua tratatzen duela, baina ez euskal mundua vasco zentzuan (hori ederki egiten dute Vaya semanita!koek), euskararen mundua zentzuan baizik, vascoen %75ek ezagutzen ez duten mundu hori. Eta maisuki tratatzen du mundu hori. Euskal kulturaren erreferentziak ugariak dira obra osoan zehar, alor horren bere ezagutza sakona demostratuz. Baina ez ditu topikoak komentatu soilik egiten. Topikoak uste zabaldu eta ezagunak dira, batzuetan (erdietan esaeraren arabera) ustelak. Patxik euskal gizartearen beste ezaugarri ez hain ezagunak deskubritu ere egiten dizkigu. Barre eragiteko komikia izan arren, euskal gizartearen analisi sakona egiten du Patxik.

Euskararen erabilera ere ederra da oso. Bost euskara ezberdinetan egiten du unearen arabera (batuan, gipuzkeraz, bizkaieraz, iparraldeko euskaraz eta euskaldun berriaren euskaraz), guztietan ederto asko eta egoerari ondo moldatuta gainera (esan nahi dut ez duela bizkaiera erabiltzen soilik pertsonaia tontoarekin barre erraza lortzeko, eskertzekoa dena; edo agian hemen nire bizkaitar sena atera zait, agian ez nuke gauza bera esango euskaldun berria banintz, euskaldun berria baita pertsonaia lelo bat).

Teknikoki hitz eginda, estilo ugari lantzen ditu obran zehar, barietate handia sartu du bai istorioa kontatzean bai irudietan. Lana ez da guztiz komikia. Akzio gutxien dagoen ataletan (pertsonaia nagusien gogoetak eta iragana kontatzen direnetan), narrazio gisa planteatuta dago, noizbehinka komiki edo irudiak tartekatuz. Komikizaleok nahiago genuke guztia komikia izatea, baina egia da ez litzatekeela erraza izango homeopataren kontsultako saioak komiki bidez izatea, irudi antzekoak gehiegi errepikatu gabe. Ezinbestean egindako aukera ona, beraz.

Bere lanean bere influentzien presentzia nabari da. Arale marrazkietan, Persepolis euskal gatazka haur baten ikuspegitik kontatzean (komiki honi buruzko artikuluren bat idatziko dut laster, laugarren tomoa erosi berri dut eta orain serie osoa berrirakurri behar dut), Ralf König sexuan, Superlópez Aldanondo inspektorean (Holmez inspektorearen berdina da!)... Alde horretatik, agian bat edo batek esango du orijinaltasuna falta zaiola... Niri estilo edo influentzia ezberdin horiek istorio baten nahastea orijinala iruditzen zait, eta estilo propioa sortzen duela deritzot.

Lan borobila, esan bezala: berritzailea, orijinala, kalitatezkoa, barregarria... Aurrekoan esan nuen lehenengo aldia zela euskaraz horrelako zerbait egiten zena eta argitaletxe handi batek horrelako apustua egitea gauza ona zela euskal komikigintzarako, baina ardura handia ere badela, emaitzaren baitan egon baitaiteke horrelakoak egiten jarraitzea... Patxik lotsarik gabe hartu du ardura hori bere gain eta nota onarekin gainditu du erronka. Orain publikoaren erantzuna ikusi behar... Ea obrari dagokion mailan erantzuten duen eta bigarren tomoa laster ateratzeko moduko salmentak lortzen diren, ni behintzat irrikitan utzi nau eta!

Erlazionatutako artikuluak:

• Xabier Mendigurenek bere blogean Patxi Gallegori egindako elkarrizketa
• Blog honetan agertutako komikiaren kaleratzearen berria
• Blog honetan agertutako komikiaren berritasunari buruzko artikulua

Artikulu honetan MythTV instalatzeko dagoen modurik errazena azalduko dut (nire ekipoan erabili ezin izan nuena, bide batez).

Ni nahiko berria naiz Linux munduan. Hainbat ekipotan pare bat distribuzio ezberdin instalatu izan dut, baina instalazio ohiko eta sinpleak beti. Eta erabiltzen dut batzutan, baina ia beti interfaze grafikotik. Komando-lerroaren bidez gauzak egitea, konfigurazio-fitxategiak eskuz editatzea, programak konpilatzea... ez dut askotan egin, egin dudanetan beste aukerarik ez zegoelako eta beti interneten adibideak begiratuta. Egin behar izan dudanetan (automatikoki hardware bat detektatu ez didalako, paketeren baten bitarrik ez dagoelako...) ez dut esperientzia onik izan: batzuetan ez dut lortu behar nuena (hardwarea martxan jartzea, paketea konpilatzea...) eta lortu dudanetan asko kostata izan da (dependentziak, erroreak...).

MythTV-k modulu ugari ditu eta hardware ezberdin asko behar du funtzionatzeko. Bere dokumentazioan bertan dio ez dela erraza MythTV konpilatu eta instalatzea (nahiz eta dokumentazio oso ona duen). Horren aurrean, ni ez nintzen normalean horrelako proiektu baten sartu izango.

Baina badago MythTV-rentzat berariaz egindako Linux distribuzio bat, KnoppMyth. Knoppix-en oinarrituta dago (Debian bat da, beraz) eta MythTV gure ordenagailuan erraz jartzeko pentsatuta dago. Ordenagailua KnoppMyth-en CD-tik abiarazten badugu, Knoppix sistema bat instalatuko digu gure ordenagailuan, MythTV aurrez konpilatuta duena, MythTV-rekin erabiltzen den hardware guztia instalatuta eta konfiguratuta duena eta abioan MythTV automatikoki irekitzen duena.

Hau erabili behar baduzu, OHAR GARRANTZITSU BAT: "Auto install" bat du, zeinak DISKO GOGOR GUZTIA ezabatuko digun, berak behar dituen partizioak sortu eta instalatzeko. Disko gogor huts batetik abiatzen bazara ongi, bestela eskuzko instalaziora sartu, non zuk esaten diozun zein partiziotan instalatuko duen sistema eta zeinetan datuak, eta orduan besteak ukitu gabe instalatuko dizun (partizioak aurrez sor ditzakezu edo instalazio prozesuan bertan).

Nik KnoppMyth hau probatu nuen nire ekipo zaharrean, eta nahiko erraz egin zuen dena. Ekipo horretan ez nuen txartel sintonizatzailerik eta beraz, ezin nuen telebistarik ikusi ez programak grabatu, baina beste guztia probatzeko aukera izan nuen: internetetik programazioa jaitsi (ETB1 eta ETB2 barne, eta programei buruzko informazio piloarekin), grabazioak programatu (aukera mordoarekin), eguraldia ikusi (uneko eguraldia, tenperatura, presioa, haizearen abiadura eta norantza, hezetasuna, eguzki izpien erradiazioa... eta hurrengo lau egunetako iragarpena, azken orduetako satelite bidezko irudiez gain), beste bideoak ikusi, argazkiak ikusi, musika entzun eta abar.

Hainbeste gustatu zitzaidan eta instalazioa hain erraza iruditu zitzaidan, ekipoa erostea erabaki nuela, bertan MythTV instalatzeko KnoppMyth erabiliz.

Baina gero gauzak ez ziren hain errazak suertatu...

Aurreko artikuluak:

• MythTV bideo-grabagailu eta multimedia-zentro softwarea I: PVR-ak
• MythTV bideo-grabagailu eta multimedia-zentro softwarea II: PVR-a ordenagailuan
• MythTV bideo-grabagailu eta multimedia-zentro softwarea III: MythTV
• MythTV bideo-grabagailu eta multimedia-zentro softwarea IV: MythTV instalatzeko ekipoa
• MythTV bideo-grabagailu eta multimedia-zentro softwarea V: Nire ekipoa

Atal honetan nire ekipoa nola osatu dudan eta osagaiak zeren arabera aukeratu ditudan azalduko dut (tartean, egin ditudan huts egiteak beste inork egin ez ditzan laguntzeko).

MythTV-ren ahalmenek liluratuta, etxerako beste ordenagailu bat erostea erabaki nuen (nire neskalagun onaren baimenarekin). Beste aukera bat neukan ordenagailuari falta nuen hardwarea erostea zen (txartel sintonizatzailea eta urruneko managailua batez ere), baina orduan etxekoren batek telebista ikusi edo zerbait grabatu behar bazuen ezin izango nuen ordenagailuan lan egin (orain ere gertatzen zaigu internetetik jaitsitako zerbait edo DVD bat telebistan ikusi behar dutenean nik lanik ezin egin izatea). Beraz, onena beste ekipo bat erostea zen. Gainera, ordenagailu hori ia beti piztuta egongo zen (programatutako gauzak grabatzeko-eta), eta horrela beste zerbitzu batzuk ere eman ahal izango nizkion (amule beti martxan izatea eta agian, IP finkoa kontratatuz gero, posta zerbitzaria, web zerbitzaria ZOPE-rekin, eta horrelakoak).

Ordenagailu hori bideoaren tokian jarriko nuenez, kutxa zapal polit bat duen ASUS Pundit bat erosi nuen, Errenteriako EOS Computers dendan (Linux-en inguruan asko dakien aurkitu dudan denda bakarra). Eta hauek dira osagaiak:

• Disko gogorra: 200 GB-ko Serial ATA diskoa (gero, nire usteen kontra, arazo-iturri izan dena).
• Interneterako konexioa: etxean Euskaltel-en kable-modema dudanez eta honek sare-konexioa duenez, Pundit-aren oinarrizko plakaren sare txartela nahikoa izango zela pentsatu nuen, sare-txartel gehienak ongi dabiltzanez nirea ere ongi ibiliko zela pentsatuta (hau ere oker).
• Txartel sintonizatzailea: MythTV-ren dokumentazioan asko hitz egiten du Hauppage WinTV PVR-250 eta Hauppage WinTV PVR-350 txartel sintonizatzaileei buruz (hauek nola instalatu eta abar), beraz ziurrenera jo nuen eta Hauppage WinTV PVR-350 modeloa erosi (250arekiko diferentzia du honek telebistarako irteera ere baduela, hardware bidezko MPEG2 dekodifikazioarekin).
• Telebistarako irteera: Pundit-ak badu bere telebistarako irteera, baina ez nuen begiratu bazebilenentz, txartel sintonizatzaileak bazeukalako.
• Soinu-txartela: ikusi nuen Pundit-ak dakarrena badabilela Linux-ekin, beraz listo.
• Urruneko managailua: Hauppage WinTV PVR-350 txartel sintonizatzailearena badabilela ikusi nuen.

Instalazio prozesuaren azalpenak hurrengo baterako utziko ditut.

Aurreko artikuluak:

• MythTV bideo-grabagailu eta multimedia-zentro softwarea I: PVR-ak
• MythTV bideo-grabagailu eta multimedia-zentro softwarea II: PVR-a ordenagailuan
• MythTV bideo-grabagailu eta multimedia-zentro softwarea III: MythTV
• MythTV bideo-grabagailu eta multimedia-zentro softwarea IV: MythTV instalatzeko ekipoa

Joan den astean aurkeztutako Patxi Gallegoren "Pololoak I - Poxpoliñen lurriña" komikiaren argitaratzea berri ona da euskarazko komikigintzan, hainbat molde hausten baititu.

Xabier Mendiguren Elkar argitaletxeko editoreak aurkezpenean esan bezala, "komikigintza oso gutxi landu da Euskal Herrian, are eta gutxiago euskaraz, are eta gutxiago helduentzako". Nik gehituko nuke "are eta gutxiago euskal gaiei edo Euskal Herriari buruzkoa, are eta gutxiago ikuspegi kritiko, ironiko, politikoki ez zuzen eta sexualki esplizitu batetik". Alde horretatik, lehenengoa dela esango nuke.

Euskal Herrian egin izan den komikigintza gehiena gaztelaniaz egin da. Euskaraz oso gutxi egin da, eta egin dena beti izan da hauetakoren bat:

• Haur eta gaztetxoentzat: Ipurbeltz, bertatik ateratako pertsonaien ingurukoak (Prontxio eta Martxelino, Mintxo... nire garaian)...
• Euskal tradizio, historia eta mitologiari buruzkoak: Justin Hiriart, Gartxot, Basakumeak...

Helduentzat ezer gutxi egin da euskaraz. Tira, esango didazue aurreko ataletakoak helduentzat ere izan daitezkeela, eta ados nago, esan nahi nuen soilik helduentzat berariaz eginikoak. Eta egin dena itzulpena izan da (Sauré etxearen Jeremiah, Kondoi Hiltzailea...), baina hori ezin da euskal komikigintza kontsideratu.

Napartheid aparta izango zen euskaraz helduentzako komikigintza landu duen bakarra. Hau ere, euskaraz izateaz gain, kritikoa, euskal munduaren ingurukoa eta zuzena da. Baina comic-book formatuan, uste dut esan daitekeela hau dela lehenengoa.

Gainera badirudi Elkar-ek gogor egin duela apustu honegatik. Prentsaurrekoa eman zuten Koldo Mitxelenan, euskal komunikabide gehienetan agertu da... Berri ona da euskal komikigintzarentzat giganteek horrelako apustua egitea, eta eskertzekoa beraz. Hala ere, kritikatxo bat egin nahiko nuke: aurkezpena egin eta hurrengo egunean Donostiako Bilintx-en ez zeukaten, eta Megadenda eta Elkar-eko webguneetan ez dago nobedadeen artean.

Obra hau mugarria da, beraz. Baina hori izateak badu bere alde txarra ere: muga gaindituko den edo ez obraren esku dagoela hein haundi baten. Esan nahi dudana da azkenean ausartu direla euskaraz horrelako zerbait argitaratzen, baina gero benetan emaitza ez bada ona eta kalitatezkoa, gerta daiteke gero berriz ere beste urte batzuetan ezer ez ateratzea...

Tira, nik eskuratu dut obra eta hurrengo baten idatziko dut horren kritika.

Erlazionatutako artikuluak:

• Xabier Mendigurenek bere blogean Patxi Gallegori egindako elkarrizketa
• Blog honetan agertutako komikiaren kaleratzearen berria

Zure ekipoak lehenago aipatu izan dugun hardwarea badu, zuzenean proba dezakezu MythTV ea ondo dabilen berarekin. Baina MythTV-rekin erabiltzeko ekipo bat erosi behar baduzu (nik bezala), ondo aukeratu hardwarea, gero arazorik ez izateko eta instalatu MythTV instalatu ezin diozun ekipoa ez izateko.

Lehen esan nuenez, MythTV-k Linux-en gainean funtzionatzen du. Linuxek sistema eragile zabalduagoa bihurtzeko duen arazorik handienetakoa da, nire ustez, hainbat hardwarerekin duen bateragarritasun eza. Esperientziagatik diot. Horregatik komeni da ekipoa aukeratzean aurrez ziurtatzea Linux-en ibiliko dela, gero ezusteko ezatseginik izan ez dezagun. Horretarako internetera jotzea da onena.

Aurreko baten esan bezala, hau da behar dugun hardwarea:

• Disko gogorra: normalean ez dago inkonpatibilitate arazorik hauekin (normalean diot, baina kontuz!, nik izan dut eta, geroago ikusiko duzuen bezala).
• Interneterako konexioa: aurrez ziurtatu internetera konektatzeko erabiliko dugun medioa (modema, kable-modema, adsl-modema edo sare-txartela) Linux-en badabilela; kable- eta adsl-modem modelo askok arazoak dituzte; modem normalek ere bai, batez ere winmodem delakoek (ikus winmodems are not modems orria), nahiz eta horietako batzuk martxan jarri ahal diren (ikus linmodems.org orria); sare txartela da aukerarik ziurrena (router bati konektatuta, noski), nahiz eta horiekin ere sorpresak izan ditzakegun (nik bezala).
• Txartel sintonizatzailea: Linux-en txartel sintonizatzaileak kontrolatzeko Video4Linux APIa erabiltzen da; horren azpian txartel mota ezberdinentzako driver ezberdinak daude, eta driver horien webguneetan lor dezakegu maneiatzen duten txartelen zerrenda; bt848 eta bt878 chip-a duten txartel sintonizatzaileentzat bttv driver-a dago, hardware bidezko MPEG2 konpresioa egiten duen iTVC15 familiako chip-a dutenentzat ivtv driver-a (familia honetakoak dira Hauppage WinTV PVR-250 eta -350 txartelak, MythTV-ren dokumentazioan asko aipatzen direnak), webcam-entzat usbvision driver-a...
• Telebistarako irteera: orokorrean, txartel grafiko gehienak ongi dabiltz Linux-en gauza ohikoak egiteko, hau da, Linux-en eta X-Windows -en lana egiteko; baina txartel grafikoen funtzio aurreratuak erabiltzeko (3D azelerazioa, telebistarako irteera...) NVidia txartelak hobe dabiltz ATI txartelak baino; hau horrela da NVidia etxeak berak egiten dituelako bere txartelentzako Linux-erako driver-ak (nahiz eta libreak ez diren), ATI etxekoentzat Linux komunitateak egin behar izaten dituelako.
• Soinu-txartela: ALSA driver-a erabiltzen da gaur egun Linux sistemetan soinu-txartelak kontrolatzeko; bertan begiratu dezakegu gure modeloa ba ote dabilen.
• Urruneko managailua: txartel sintonizatzaileek ekartzen dituzte, edo bestela bat eros dezakezu (kontuz, ez telebista eta bideoarentzako managailu horietako bat, ordenagailuarentzako baizik, seinale-jasotzailea ere duena); hauentzako kontrolagailua Linux-en lirc da; bere webgunean ikus dezakegu zeintzuk badabiltzan berarekin.

Hurrengo atalean nire ekipoa nola aukeratu nuen azalduko dut.

Aurreko artikuluak:

• MythTV bideo-grabagailu eta multimedia-zentro softwarea I: PVR-ak
• MythTV bideo-grabagailu eta multimedia-zentro softwarea II: PVR-a ordenagailuan
• MythTV bideo-grabagailu eta multimedia-zentro softwarea III: MythTV

Azken urtean prestatzen egon ondoren, Patxi Gallego errenteriarrak atera du hainbeste itxaroten nuen comic-booka. Bere estilo sarkastiko, garratz, esplizitu eta politikoki-ez-zuzena ezagututa, ziur merezi duen lana izango dela.

Errenteriako Lau Haizetara euskara elkarteak argitaratutako izen bereko hilabetekarian ezagutu nuen Patxiren lana. Adopzioz errenteriarra izan arren, ez naiz bertako natiboa, eta normalean ni bezalakoei herri aldizkariek ez dizkiete bertan jaiotakoei besteko interesik sortzen. Baina Patxiren tira irakurtzeko irrikitan egoten nintzen. Ez zen beste euskarazko herri aldizkarietako tirak bezala, non irakurlego euskaldun eta askotarikoa (tartean nagusiak direla) errespetatzen saiatzen diren. Patxiren tirak oso barregarriak ziren, kritikatu behar zena zuzenean kritikatzen zuen, umore azidoz. Gogoan dut urte berria zetorrela-eta egindako tira bat, non hurrengo urtea aurrekoa bezalakoa izatea opa zigun, aurreko urteko irudiak sartuz: horietako baten beltz argal eta biluzi bat ageri zen, beste tipo potolo, trajedun eta purodun bat popatik ematen ari zitzaiola!

Gero Sauré etxeak argitaratu zion John Vaina lana aurkitu nuen behin kasualitatez Durangoko Azokan. Ez nekien lan hori existitzen zenik ere, Patxik ez zidan inoiz aipatu. Gero jakin nuen ez zegoela oso harro lan horren edizioaz. Egia esan, Sauré argitaletxeak ez zuen lan onik egin: Epifanio izeneko beste lan batekin batera atera zuten, beste egile batena eta guztiz testuzkoa, bataren eta bestearen orriak tartekatuz; eta azala... azalean egin zutena txapuza izugarria zen, ez zuen barkamenik... Baina Patxiren lana ona zen, barregarria oso.

Bere beste lan bat ezagutu nuen ondoren. Infomart argitaletxeak (Nafarroako Foru Aldundiarekin batera uste dut) argitaratu eta Orreaga Ibarrak idatzitako Nafarroako euskalkien inguruko liburu bat ilustratu zuen. Baina ez zen ohiko ilustrazioa. Euskalki bati buruzko atal bakoitza komiki batekin laguntzen zuen. Lan polita hau ere, nahiz eta besteak baino zuzenagoa izan.

Eta azken urtean orain Elkar argitaletxearen eskutik kaleratu berri den lana prestatzen ibili da. Lanaren sketch batzuk ikusi nituen Errenteriko Gaspar tabernan egindako erakusketa baten, eta oso orijinala iruditu zitzaidan. Euskal tradizioko mundua (poxpoliñak, errepresio sexuala...) eta gaur egungoa (sexu-askapena, gatazka politikoa...) nahasten ditu. Pololoen misterio sugerentea, neska jarraitxuen enkantua...

Ba atzo aurkeztu zen lan berria Koldo Mitxelenan. Hurrengo baten idatziko dut berari buruz.

Erlazionatutako artikuluak:

• Xabier Mendigurenek bere blogean Patxi Gallegori egindako elkarrizketa

PVR eta multimedia-zentro oso bat zure ordenagailuan muntatzeko, MythTV software egokia duzu.

Ordenagailuak PVR baten funtzioak egin ahal izateko software ugari dago, aurreko atalean ikusi genuenez. Zergatik aukeratu dut ba MythTV? Arrazoi hauexegatik:

• Librea delako
• Aldizkari baten besteak baino hobeagoa eta konpletoagoa dela irakurri nuelako
• Bakoitzaren webguneetan dokumentatuta niri ere hala iruditu zitzaidalako
• Itxura aldetik ere politena iruditu zitzaidalako, eta gainera skin edo itxura ezberdinak jar dakizkiokelako

MythTV-k PVR guztiek dituzten funtzioak ditu, hau da:

• Grabazio guztiak disko gogorrean izatea
• LiveTV funtzioa telebista ikustean
• Programazioan aukeratuz grabazioak programatzea
• Publizitatea kentzea

Baina horiez gain, beste ezaugarri hauek ere baditu, aparteko aukerako moduluen bidez (oharra: horietako batzuk beste programetako batzuk ere badituzte):

• Txartel sintonizatzaile bat baino gehiago izateko aukera (hainbat programa aldi berean grabatu ahal izateko edo leihotxo ezberdinetan hainbat programa batera ikusi ahal izateko)
• DVDak erreproduzitu, ripeatu eta formatuz aldatzeko aukera (MythDVD modulua)
• Beste bideo fitxategiak ikusteko aukera (MythVideo modulua)
• Argazki albumak ikusteko aukera (MythGallery modulua)
• Bideo-jokoekin jolasteko aukera (MythGame modulua)
• Musika entzun eta ripeatzeko aukera (MythMusic modulua)
• RSS bidez berriak irakurtzeko aukera (MythNews modulua)
• Eguraldia (gaurkoa, iragarpena, satelite irudiak...) ikusteko aukera (MythWeather modulua)
• Web bidez grabazioak programatzeko aukera (MythWeb modulua)
• Bideo-konferentzia (MythPhone modulua)
• Interneteko nabigatzailea (MythBrowser modulua)

Ikusten denez, MythTV PVR soil bat baino gehiago da. Multimedia eta aisia zentru gisa erabiltzeko pentsatua dago. Ordenagailu bat izan dezakegu MythTV-rekin telebistari konektatuta, eta managailu baten bidez (txartel sintonizatzaile gehienekin datoz hauek) etxeko multimedia guztia kudeatu eta ikusi, hainbat informazio jaso internetetik, telefonoz hitz egin... Beraz, horrelako aparatu batek bideo-grabagailua, DVD erreproduzigailua, musika aparatua, ordenagailua eta telefonoa ordeztuko lituzke!

Hurrengo baten kontatuko dut MythTV instalatzen izandako esperientzia.

Aurreko artikuluak:

• MythTV bideo-grabagailu eta multimedia-zentro softwarea I: PVR-ak
• MythTV bideo-grabagailu eta multimedia-zentro softwarea II: PVR-a ordenagailuan

PVR-ak hemen merkaturatu artean, badago aukera sistema horien abantaila eta mirarietaz gozatzeko: ordenagailu normal bat munta dezakezu PVR gisa lan egin dezan, hardware egokia baduzu eta doako softwarea erabiliz. Gaur egun saltzen diren ordenagailu ia guztiek dute PVR gisa erabiltzeko hardwarea. Hori nola egin azaltzen duten webgune ugari ere badago (Build Your Own PVR adibidez). Aurrekoan aipatutako PVR-en ezaugarriak kontuan izanik, hau da beharko dugun hardwarea:

• Disko gogorra: PVR-ak disko gogorrean oinarritutako bideo-grabagailuak direnez, disko gogor bat beharko dugu; hau gaur egungo ordenagailu guztiek dakarte.
• Interneterako konexioa: telebistako programazioa jaitsi ahal izateko, interneterako konexioa behar dugu; hau ere ia ordenagailu berri guztiek dute, dela ADSL, kable edo modem bidez.
• Txartel sintonizatzailea: telebistako programak grabatu ahal izateko, gure ordenagailuak telebista ikusi ahal izatea behar dugu; horretarako erabiltzen dira txartel sintonizatzaileak; hauek ere gaur egungo ordenagailu berri askotan datoz, eta bestela ere oso merkeak dira.
• Telebistarako irteera: ez da derrigorrezkoa, ordenagailuaren monitorean ikusi baitezakegu PVRa, baina bai beharrezkoa telebista aparatuan ikusi nahi badugu; hauek ere gaur egungo txartel grafiko gehienetan daude.
• Soinu txartela: beharrezkoa telebista eta programak ikusteaz gain entzun ere egin nahi baditugu; hauek ere edozein ekipotan daude.
• Urruneko managailua: hau ez da derrigorrezkoa, nahi badugu teklatuaz kontrola baitezakegu gure PVRa (gaur egun kable gabekoak oso ohikoak dira), baina erosoa bada; txartel sintonizatzaile gehienek badakarte, edo bestela aparte eros daiteke.

Hardwarea edukiz gero, hardware hori guztia PVR gisa lan egiten jarriko duen softwarea behar dugu. Horrelako software asko dago. Gama altuko txartel sintonizatzaile batzuk beraiekin badakarte PVR-en funtzio gehienak egiteko softwarea. Windows plataformarako ere horrelako doako softwarea badago (GB-PVR adibidez). Eta Linux -erako badago software libre ugari: VDR, Freevo, MythTV...

Nik MythTV zer den, nola dabilen eta berau instalatzen izandako esperientzia azalduko dut hurrengo ataletan.

Aurreko artikuluak:

• MythTV bideo-grabagailu eta multimedia-zentro softwarea I: PVR-ak