e-gorblog

Lehen euskal blog interesgarriren bat ezagutzen nuenean, edo ezagunen batek bloga irekitzen zuenean, artikulu bat idazten nuen nirean, propaganda pixka bat egiteko. Baina utzi nion hori egiteari; izan ere, azkenaldian hainbeste blog euskaldun interesgarri berri ateratzen dira, jada ez direla notizia... Blog berriei bistadizotxo bat botatzeko astia ateratzea be zaila!

Eta hau ez da blogekin soilik gertatzen. Blog komunitateak ere gero eta gehiago dira (Eibar.org, Goiena.net, Uztarria.com, Berria.info, Atxukale.com...), blogak erraz sortzeko plataformak ere bai (Blogari.net, Blogak.com, Mundua.com...)... Euskararentzat ona izango da euskarazko hainbeste eduki egotea, baina niretzat ez, dispertsio horrekin ez baita erraza euskal blogosfera jarraitzea... Eskerrak blog "agregatzaileak" ere sortu diren, baina horiek ere ez al dira gehiegi dispersatzen ari? Aurki.com, Sustatuko Da! atala, Zabaldu.com ...

Aurrekoan lankide-ohi batzuekin bazkaria izan nuen, eta mahaian eseri ginen sei lagunetatik bostek bloga genuen! Eta ez esan informatikarien artean normala dela, ni nintzen-eta informatikari bakarra... Nire influentzia, Sustatun beste hartan zioten bezala? Ez dut uste.

Horrela jarraituz gero, laster notizia ez da izango sei lagun elkartu eta bostek bloga zutela... Bloga ez daukan norbait ezagutu dugula izango da notizia!

Alfon lankidearen bidez jakin dut (nahiz eta ondoren La cárcel de papel-en ere irakurri dudan) Peñaranda de Bracamonteko (Salamanka) Udal Liburutegiak eta Fundación Germán Sánchez Ruipérez-ek comicteca zerbitzua jarri dutela martxan, eta horrekin batera hasiberrientzako gida interesgarri bat atera dute: La fiesta dibujada (PDF gisa jaits daiteke).

Gida 6 ataletan banatuta dago:

• Komiki amerikarra: superheroiak, Flash Gordon eta beste aipatzen ditu
• Manga: Hayao Miyazaki, Jiro Taniguchi, Osamu Tezuka (Adolf), Katsuhiro Otomo (Akira)...
• Klasikoak: Corto Maltés, Asterix, Lucky Luke, Tintin, Capitán Trueno, Spirou...
• Umorezko komikia: Calvin y Hobbes, Garfield, Maitena, Quino (Mafalda), Ivá (Makinavaja), Bruguera eskola, Ibáñez (Mortadelo eta Filemon), The Simpsons, TBO, Snoopy, Goomer, Titeuf...
• Komiki beltza: Sin City, XIII, Blacksad, Sandman, From Hell, Mort Cinder, V de Vendetta, Giardino (Max Fridman), Alack Sinner...
• Egile-komikia: Palomar, Satrapi (Persepolis), Paracuellos, Spiegelman (Maus), Eisner (Spirit), Miguelanxo Prado (Trazo de tiza), Moebius (El incal), Jimmy Corrigan...

Gida ez da perfektua, noski, hutsuneak ere baditu (orain datozkidan handienak, Blueberry eta Watchmen), baina hasiberriek komikien mundua ezagutzen hasteko ongi dago. Eta gainera, komikia bultzatzeko balio duen edozein ekimen beti da eskertzekoa. Ez legoke gaizki horrelakoren bat euskaraz ateratzea...

Gida hori eskuan liburutegi batera joatea mundu eder honetan sartzeko bide egokia izan daiteke. Donostiakoan eta batez ere Errenteriakoan komiki asko dituzte, eta bestela Euskadiko liburutegi sarekoa den edozein liburutegitan sareko beste edozeinetan dagoen komiki bat ekartzea eska dezakezu.

Esku artean dudan web proiektutxo baterako fitxategi handiak ostatatzen dituen zerbitzu baten beharra nuen, doakoa ahal izanez gero. Justu egun horietan ordenagailuak eta interneti buruzko blog batzuetan horietako bi zerbitzu aipatu zituzten: Zhube.com eta Box.net. Baina bietako batek ere ez zituen nire beharrak asetzen. Azkenean, Google-en bilatuta aurkitu nuen egokia: Store and Serve.com.

Zhube.com probatu nuen lehenengo, baina ez zen egokia niretzat hainbat arrazoirengatik:

• Argazki, bideo edo audio ez diren fitxategiak zipeatuta igo behar dira derrigorrez; nire kasuan PDFak ostatatu nahi nituen, baina ez nituen zipeatuta igo nahi, konpresioan ez zelako apenas ezer txikitzen eta fitxategiak jaisten dituenari pauso bat gehiago (deskonpresioa) emanarazi nahi ez niolako
• Tamainaz 20 MB diren fitxategiak igo daitezke gehienez, eta nire kasuan 25ekoak dira
• 15 egunetan jaitsi edo ikusten ez diren fitxategiak ezabatu egiten dira automatikoki

Box.net-i buruz irakurri nuen ondoren (1 GB ostatatzeko aukera ematen du doaneko bertsioan), baina honek ere ez zidan balio:

• Gehienez 5 MB diren fitxategiak igo daitezke
• Ezin dira publikoki konpartitu, pribatuan soilik (erabiltzaile / pasahitz bidez)

Murrizketa horiek ordainpeko bertsioan desagertzen ziren, baina ez nuen ordaindu nahi ahal izanez gero.

Orduan apur bat googleatuta Store and Serve.com aurkitu nuen. Honetan, erregistratu gabe ere 100 MBrainoko fitxategiak igo ditzakezu, 75 KB/s abiaduran jaitsi ahal izango direnak. Doaneko erregistroarekin oraindik gauza gehiago lortzen dira:

• Igo daitezkeen fitxategien tamaina 250 MB da
• 150 KB/s abiaduran jaitsi daitezke, eta 5 fitxategi aldi berean
• Guztira 10 GBko espazioa
• Jaitsiera estatistikak

Eta ordainpeko erregistroarekin askoz gehiago duzu: 2500MBrainoko fitxategiak, 1000 KB/s-ko jaitsiera abiadura, 100GB-eko espazioa...

Hala ere, bi gauza baditu zerbitzuak hainbeste atsegin ez ditudanak:

• Fitxategien jaitsiera ez da zuzena; ematen dizuten linkarekin euren orri batera zoaz eta han klikatzen duzu jaisteko botoian; orri horretan, noski, publizitatea erakusten dute
• Hilabete baten fitxategi bat ez bada jaisten ezabatu egiten da

Bi defektu horiek ez dira hainbesterainoko ere. Publizitatearenak ez dit inporta, eta fitxategiak ezabatu ditzaten ekiditeko beti erabil dezaket programatxo bat hilean behin fitxategiak jaitsiko dituena. Eta edozein modutan, ordainpeko bertsioak ez ditu murrizketa horiek, beraz beti dago aukera ordainpekora pasatzeko. Horregatik zerbitzu honekin gelditu nintzen.

V for Vendetta, Alan Moore handiaren gidoia eta David Lloyd-en irudiak dituen komikia, zinema formatura eraman dute eta Berlingo Nazioarteko Zinemaldian aurkeztu zuten astelehenean.

Wachowski anaien proiektua da filma, beraiek zuzendu ez badute ere; Matrix seriearen zuzendariek gidoia idatzi dute, eta filme haietan beraien zuzendari laguntzaile izan zen James McTeigue-k zuzendu du eta gaiztoarena egiten zuen Hugo Weaving-ek V-ren rola jokatzen du honetan. Natalie Portman da emakumezko protagonista.

Dial V for Vendetta izeneko komikiei buruzko blogean (ikusten denez, komikiaren fan batek egindakoa da) esteka bat dakar, hainbat hedabidetan horri buruzko berria irakurtzeko. Filmaren kalitateaz zer dioten irakurtzera sartu gabe, titularrek haserrarazi egin naute. Ia denek "terrorismo" eta "polemika" edo "probokazio" hitzak sartzen dituzte. Irailaren 11ko atentatuak gogorarazten dituela esatera ere iritsi dira! USAmerikarren paranoiatik agian uler nezake hori, baina Espainiako prentsak ere esatea... Edo izenburu sentsazionalistak bilatu dituzte erlazio sinplista bat eginez, edo ikuspegi ultraeskuindar guztiz antilibertario batetik eginda daude (egunkariaren arabera, ziurrenik bietatik egongo da). Zeren ez dakit zein zerikusi duten balizko etorkizun post-nuklear bateko sistema totalitario baten aurka altxatzen den anarkista batek eta terrorismo islamiarrak, bonbez aparte... Jada ezingo dira bonbak filmeetan agertu ere egin? Edo segun eta zein aldetakoak diren soilik? Beste blog batzuetan ere egin dituzte nirearen antzeko hausnarketak, baina politago adierazita noski, hemen adibidez.

Gainera, 80ko hamarkadan idatzitako komiki bat da, mesedez... Nola eduki dezake gaur egungo islamdarrekin zerikusirik? Alan Moorek 1988an, edizio osoa argitaratu zenean, idatzitako hitzaurre gogorraren zati batzuk itzuli eta hemen jartzen dizkizuet, komikiak beste horrekin guztiarekin bat ere zerikusirik ez duela ikus dezazuen:

"V de Vendetta 1981eko udan hasi nuen (...) 1988ko neguan bukatu dut (...) Lehen pasarte horietan nire esperientzia politikorik eza ere nabaritzen da (...) inuzentegia izan nintzen Ingalaterra faxismora eramateko gatazka nuklear bat bezalako gertaera melodramatiko bat beharko litzatekeela pentsatzean (...) Orain 1988an gaude. Margaret Thatcher bere hirugarren agintaldia hastera doa eta alderdi kontserbatzailea hurrengo menderantz irmoki gidatzen du (...) prentsan HIESdun gaixoentzako kontzentrazio-esparruen ideia puri-purian dago. Istiluen aurkako polizia berriak bisore beltzak ditu, euren zaldiek bezala, eta euren furgonetek bideokamera birakariak dituzte sabaian. Gobernuak homosexualitatea errotik ateratzeko asmoa adierazi du, kontzeptu abstraktu gisa ere. Eta nire buruari galdetzen diot zein izango den legearen erasoa jasango duen hurrengo gutxiengoa. Nire familia herri honetatik laster ateratzeko asmoa dut, hurrengo urteetan. Hotza, miserablea eta ikusmen motzekoa da. Eta ez dut etorkizunean hemen egon nahi."

Horrez gain, blog komikizaleetan berriz ere medio tradizionalekin sartu dira filmari buruzko berri eta kritiketan hauek komikiekiko erakusten duten ezagutza eta errespetu faltagatik. Adibidez, ikusi zer dioten La cárcel de papel-en Diego Galán Donostiako Zinemaldiko zuzendari ohiaren kritikari buruz. Bide batez, beste komikizale batzuen erreplika ere jaso dute kexa horiek.

Nik film honekin ere nire kontzientzia arazoekin jarraituko dut... Nire Moore mirestuarenganako errespetuagatik filma ikusi gabe agoantatuko al dut? Ez dut uste, barkatu Jauna baina ahula naiz...

P.S. : Badakit artikulu honek jada gaurkotasuna galdu duela. Asteartean publikatu nahi nuen, baina gaixo jarri nintzen eta orain arte ezin izan dut. Gaixoaldi gogorra izan da, etxeko laurak (ni neu, Alaitz eta umeak ) gaixotu baikara eta, beraz, deskantsatzeko aukerarik bat ere ez dut izan... Termometroa jartzeko ere txanda eskatu behar izan dugu!

Nabarra aldizkariak euskarazko komikigintzari buruzko artikulu oso txukun bat ekarri zuen urtarrileko alean. Patxi Lurrak blog honetan utzitako erantzun baten eman zigun horren berri duela aste pare bat eta portadara ekartzea pentsatu nuen, baina urtarrileko alea online noiz agertuko zain nengoen esteka ere emateko. Jada jarri dute urtarrileko alea sarean, baina artikulu hori harpidedunek soilik ikus dezaketenetako bat da.

Zortzi orriko artikulu oso gomendagarria egin du Jexux Zubiaurrek, komikietako irudiez hornituta. Besteak beste, 1907ko Victoriano Iraola-ren biñeta aintzindariak, gerra aurreko Teles eta Niko, Jon Zabalo Txiki, Ignacia Nor Nai arreba eta Poxpolin, diktadura osteko Jon Zabaletaren Komikia, Kili-kili, Ipurbeltz eta albumak (Amaia, Orreaga, Iparragirre...), 80ko hamarkadako Gabai eta Habeko Mik, 90eko Napartheid eta fanzineak eta gaur egungo Astiberri, Sauré, Gartxot eta Xabiroi agertzen dira bertan.

Katuaren zintzarria du izenburua artikuluak, eta hau dio sarreran: "Euskal Herriak ez dio komikiari gehiegi erreparatu, nahiz eta euskarri hori izan den bertan gertaturiko hainbat gauzaren errealitatea modu fidelenean islatu duena. Katuaren zintzarria bezala, txikia baina zalapartaria. Etor-Ostoa argitaletxeak, Arte Aplikatuak bere entziklopedian landutako bi tomotan, komikiaren alorrean bertan jazotakoak aztertu ditu, Jose Maria Unsainen bitartez. Gure txikitasunean, ekoizpena uste baino mardulagoa izan da eta guk euskarazko komikiari erreparatu diogu. Hona hemen Unsainen kontaketan oinarritutako sintesi bat." Niri, dudarik gabe, Etor-Ostoa argitaletxearen Arte aplikatuak bildumaren bi tomo horiek irakurtzeko kristoren gogoa sartu zait, euskarazko komikigintzari buruz eta baita Euskal Herrikoari buruz ere gehiago jakiteko.

Portzierto, Patxi Lurrak utzi didan Nabarra aldizkariaren ale horretan harritu egin nau komikigintzari dedikatzen dioten espazioa. Aipatutako artikuluaz gain, Hugo Pratt eta Corto Maltese-ri buruzko Eider Rodriguezen beste bat eta Angoulême-ko komiki azokak Jules Verne-ren eta haren lanen ilustrazioen inguruan antolatutako erakusketari buruzko beste bat daude, launa orrikoak, orri bete edo gehiagoko komiki-bandez gain. Beti hainbeste izango al du?

DTML Calendar Tag Zope-rako produktu bat da, gure Zope web gunean egutegi pertsonalizatuak erakusteko balio duena. Oso produktu interesgarria da: hainbat ikuspegi ditu (astea, hilabetea, urtea...), aurrera eta atzera nabiga dezakegu, egun bakoitzean erakutsi nahi duguna esan diezaiokegu eta hainbat hizkuntzatan dago. Euskara ez zen horietako bat, oraintsu atera duten (dudan) 1.0.18 bertsioa arte.

Zope-n egiten ari naizen web proiektutxo baten egutegi bat erakusteko beharra neukan. Eskuz dena programatu beharrean produkturen bat ba ote zegoen begiratu nuen, eta DTML Calendar Tag hau aurkitu.

Probatu nuen eta nahiz eta nahiko txukuna izan, zegoenetan ez zidan balio. Hasteko, ez zegoen euskaraz. Gainera, ez zegoen egoki internazionalizatuta, eta bazeuzkan hizkuntzetan ere beti ingelesaren ordenean erakusten zituen datak ikuspegi ezberdinetako goiburuetan. Eta bukatzeko, bug edo errore batzuk ere bazituen.

Baina Zope eta bere produktuak software librea dira, eta horren abantailetako bat da zerbaitek ez bazaitu erabat asetzen, zuk zeuk alda dezakezula. Kasu honetan ez zen horren erraza, proiektutxoa Zope ostatatze zerbitzu baten gainean garatzen ari bainaiz (Zettai -n zehazki), eta ezin ditut Zope-ren tripak ukitu. Hala ere, ostatatze zerbitzukoek esan zidaten produktuaren bertsio berri bat egonez gero jarriko zutela.

Beraz, produktuaren mantentzailearekin kontaktuan jarri nintzen, Chui Tey txinatarrarekin, eta arazoa komentatu. Esan zidan nahi nituen aldaketak egin nitzakeela, gero berak publikatuko zuela bertsio berria.

Lehenengo produktuak zeuzkan errore txiki bi konpondu nituen. Gero egutegia edozein hizkuntzan erakusteko aukera gehitu nion, formatuak eta izenak parametro gisa pasatzeko aukeraren bidez. Horrela, aurrerantzean beste edozeinek egutegia itzulita ez dagoen hizkuntza baten erakusteko ez du arazorik izango. Eta bukatzeko produktua euskarara itzuli nuen. Jon Otegi delako batek aurrez bidali zizkion euskarazko itzulpenak Chuiri, baina ez zituen oraindik publikatu.

Produktua Chuiri bidali nion, berak publikatu zuen, Zettai-koek instalatu zuten eta orain jada erabil dezaket egutegi produktua euskaraz nire proiektutxoan.

Total, produktua bera konpondu eta hobetzea, itzultzea, probak egitea, batarekin eta bestearekin gestiotan ibiltzea (urte berri txinatarra tartean)... ez dakit ez ote zidan lan gutxiago emango edo ez ote nuen denbora gutxiago beharko nik zuzenean egutegia DTML-n programatu izan banu! Beno, behintzat orain beste batzuk ere produktua euskaraz edo beste edozein hizkuntzatan erabili ahal izango dute behintzat...

Argentinako komikigilerik ezagunena Quino edukiko dogu gehienok, Mafalda jenialaren aita dana. Eta Maitenaren barri be askok edukiko dozue dagoeneko. Baina Fontanarrosa aitatuz gero, zer? Neuk orain dala denpora gitxi eta Arrasateko lankide bateri esker ezagutu dot hirugarren hau, Ozeano Atlantikoaz bestaldean aski famatua dana. Bere pertsonaiarik ezagunenetakoa Inodoro Pereyra da.

Roberto Fontanarrosa Rosarion (Argentina) jaio zen 1944an, haren berbetan: "Era domingo y el parto había sido normal, salvo por un detalle: el bebé resultó negro y canalla.". "Humor Gráfico"aren egile honen lanen artean, bi dagoz nabarmentzekoak: alde batetik, Boogie, el aceitoso pertsonaia "underground" eta iluna, eta bestetik hamen komentau nahi dodana, Inodoro Pereyra, el renegau.

1972an ekin zion Fontanarrosak Inodoro Pereyra gautxoa, Mendieta haren txakurra eta Eulogia haren emaztearen abenturak argitaratzeari. Ordutik, 30 urte baino gehiago pasau dira eta ia 30 liburu argitaratu ditu dagoeneko, Ediciones de la Flor argitaletxearen eskutik.

Pertsonaiaren izen xelebreak eta lankideak hari buruz kontautakoak erakarrita, Argentinara egindako bidaia aprobetxau neban "arnegaria"ren nondik norakoak lelengo aldiz dastatzeko. Haren liburu batzuk han feriatu eta hona ekarri nituen, gero Jose Luis lankideak laga zizkidan beste batzuk eta, azkenik, Javi lagunak beste batzuk ekarri zizkidan opari orain dala gutxi.

Hizkera da, izena beraren ondoren, Inodororen bigarren ezaugarririk nabarmenena. Geure baserritarren moduan, gautxoek be euren berba egiteko era propioa deukie, gaztelera trakestzat har dezakeguna baina bizi-bizia dana beti be, "gaztelera batua" zuzen hori baino erakargarriagoa dana (beste baterako laga dezakegu euskal baserritarrek euren hizkera bizi eta naturalagaz deukiezan konplexuen azterketa...). Euskal abizena deukon txakurrak be, Mendieta horrek, berba egiten dau, eta askotan gautxoaren izaera sutsuaren kontrapuntu zentzuduna emon behar izaten dau: "Negociemos, Pereyra". Pampa zabalean lantzean behin agertzen diren soldadu argentinarrekin eta indio "bildurgarri"ekin egin behar dabe topo, hain zuzen be, baina askotan horiek guztiak zoratzeko ahalmena deuko geure bikoteak.

Hala eta guztiz be, bikotea baino hirukotea da istorio hauen guztien ardatza, Eulogia emaztea be batzuetan (ez sarritan) biñetaratzen daualako Fontanarrosak. Senarraren ataraldi dibertigarrien ondoan, andrak oso paper grixa jokatu behar izaten dau, sarri senarraren ataraldien euren sorburua izanda: "Endijpué de tantos años, si tengo que elegir otra vez, la elijo a la Eulogia con los ojos cerrados. Porque si los abro elijo a otra".

Hauxe izan da, ganetik, gautxo honen komikiari buruz egin nahi neutsuen aurkezpen laburtua. Eta honegaz batera gomendioa: lagunek edo senideek (gutariko nork ez deuko familia Argentinan?) handik hona ekarteko opari aproposa hauxe dozue. Edo, are hobeto, zuek haruntza junez gero, badakizue zer ekarri neuri.

La cárcel de papel-en bidez jakin dut Ikastolen Elkartearen Xabiroi aldizkaria hilaren 26tik 29ra egingo den Angoulême-ko komiki azokan izango dela, Europako komiki azokarik garrantzitsuenean alegia.

"La cárcel de papel"-en Euskal Herriko Ikastolen Konfederazioa aipatutako azokan izango dela besterik ez dio, eta azokaren web gunean bilatuta aurkitu dudan bakarra da Euskal Herriko Ikastolen Konfederazioa argitaletxeko egile batzuk bertan egongo direla : Raquel Alzate, Marko Armspach, Edorta Arregi, Harkaitz Cano, Dani Fano, Iñaki G. Holgado, Olliver Gileron, Juan Luis Landa, Joxean Muñoz, Manu Ortega, Patxi Pelaez eta Asisko Urmeneta. Guztiak ere Xabiroiko marrazkilari edo gidoilariak direnez, argi dago Xabiroi aldizkariarekin zerikusia duten zerbaitegatik doazela azokara. Baina aldizkaria aurkeztera, aldizkariari buruzko erakusketa bat antolatzera, lehiaketetako baten parte hartzera, aleak sinatzera edo zertara doazen ez dut inon aurkitu. Norbaitek zeozer gehiago baleki...

Blog honetan aurrerantzean atal ezberdinetara (komikiak, informatika eta beste gogoetak) harpidetzeko aukera egongo da. Horrez gain, blogeko erantzunetara harpidetzeko aukera ere egongo da.

Orain artean blog honetan (blog gehienetan bezala) blogeko artikulu guztietara harpidetzeko aukera soilik zegoen. Baina gauza oso ezberdinei buruz idazten dudanez (komikiak, informatika eta bestelako gogoetak), pentsatu nuen ziurrenik egongo dela jendea soilik ataletako baten interesatuta dagoena. Ba horientzat, orain feed ezberdinak ditu atal bakoitzak (ikusi menuko "Harpidetu" atala). Orain nahi duena soilik komikietara, edo soilik informatikara, edo soilik beste gogoetetara harpidetu daiteke. Eta, noski, nahi duenak guztietara harpidetuta jarrai dezake.

Bestalde, lehendik ere bazegoen aukera azken artikuluetako bakoitzaren erantzunetara harpidetzeko (ikusi azken artikuluek daukaten "Erantzunetara harpidetu" esteka). Baina aurrerantzean blogeko erantzun guztietara harpidetzeko aukera ere jarri dut.

On egin dagizuela!

Joan den ostiralean, iazko abenduaren 30ean, Ruben Arozena "Ruben" komikigilea bihotzekoak jota zendu zen, 39 urte zituela.

Rubenek Triski eta Bi Luma komikiaren bi orrialde argitaratzen zituen hilero Ipurbeltz aldizkarian.

(Hileta elizkizunak gaur, urtarrilak 2, arratsaldeko 7etan izango dira Elgoibarko parrokian)

Ruben Arozena Elgoibarren jaio zen duela 39 urte. Ikasketak Valentzian egin zituen. Azken urteetan Bilbon bizi zen.

Ruben 17 urterekin hasi zen Ipurbeltzekin kolaboratzen, Triskilistraski pertsonaiarekin. Gero pertsonaia horri Bi Luma gehitu zitzaion, oraindik ere jarraitzen duen Triski eta Bi Luma bihurtuz. Horiez gain beste komiki batzuk ere argitaratu ditu Ipurbeltzen: 1988an Brans eta 1989tik 1994ra Aigar eta Pello gerlariak.

Horrez gain, Habe, Habeko Mik, Aizu eta Hemen aldizkarietan ere publikatu izan ditu komikiak. Eta euskara ez den beste hizkuntza batzuetan ere bai, hala nola El Víboran eta Erromako Nuova Frontieran.

Doluminak Rubenen sendiari eta Ipurbeltzeko guztieri.

(Eskerrik asko Joxean Lopetegi Lope eta Ipurbeltzekoak informazioagatik)