e-gorblog

Ikastolen Elkartea Xabiroi bere komiki-aldizkaria etxera bidaltzen hasi zait, beste batzuetan blogean berari buruz hitz egin izanagatik esker onez, eta nik ere, mesedea itzultzeko, irakurleoi jakinarazi nahi dizuet 4. alea atera dela. Gogoratu liburudendetan ere eros dezakegula.

Blogek duten abantaila handienetako bat, zalantzarik gabe, RSS bidez harpidetu ahal izatea da, horrela Bloglines moduko zerbitzuei esker blog piloa jarraitzea ahalbidetzen delako. Halere, badago hainbat jende horrelako gauzak konplikatuak iruditzen zaizkienak, edo ez dutenak horrelako zerbitzu baten alta ematea blog bakarragatik edo pare bategatik, edo... Horregatik, eta nire RSS jarioa ostatatzen duen FeedBurner enpresak eskaintzen duen zerbitzu berriaz baliatuz, aurrerantzean blog honetara e-mail bidez harpidetzeko aukera egongo da. Horretarako, nahikoa da menuko "Harpidetza" atalera joatea, han nahi dugun atalean (blogeko artikulu guztietan, komikiei buruzkoetan, informatikari buruzkoetan, gogoetetan edo erantzunetan) gure e-posta helbidea sartzea eta "Ados" sakatzea, eta aurrerantzean, aukeratutako atalean zerbait berria publikatzen denean, e-mail bidez bidaliko da abisua. On egin!

Sauré argitaletxeak "Laku-ertzeko topaketak" izeneko jardunaldiak antolatu ditu abuztuaren 25, 26 eta 27rako Legutio eta Murgian (Araba), "Narratiba laburraren eta karikaturaren arteen prestakuntza jardunaldiak" azpitituluarekin. Programa aberatsean hainbat irteera, mahai-inguru, hitzaldi, erakusketa, tailer eta beste daude.

Topaketen web gunean ez dut programaren euskarazko bertsiorik aurkitu, gaztelaniaz eta zati bat frantsesez dago soilik. Hau da topaketon programa:

Abuztuaren 25a, ostirala

• 16:00 Zuiako Koadrilaren ondarea deskubrituz: Autobusean hiru orduko zirkuitua Beatriz Gallegorekin, Zurbaoko buztingintza museoa, orein-etxaldea eta palazioa bisitatuz; 50 pertsona gehienez, 4 € pertsonako

• 21:00 Hasiera-emate afaria; Legutioko Dobela jatetxean; 20 pertsona gehienez, 18 € pertsonako
• 22:30 Musicature Sonia Vera Project-ekin: Musicature musika eta kantua karikaturizazioarekin nahasten duen espektakulua da; Sonia Verak jazz eta blues abesten du, Pepe Goya gitarra-jolearekin doinuez lagunduta, Simonides marrazkilariak irudiak marrazten dituen bitartean; Legutioko kultur etxean

Abuztuaren 26a, larunbata

• 13:00 Hamahiru mahaian: Roberto Garai egilearekin mahai-inguru bazkaria; Legutioko Dobela jatetxean; 12 pertsona gehienez, 15 € pertsonako

• 15:00 Irudiaren ekologiatik estetika hutsera: Amaia Ballesteros eta Marisa López-ekin topaketa; Legutioko kultur etxean
• 16:00 Teknologia berriak sorkuntza artistikoaren prozesuan: Aurora Solano eta José Herrerorekin topaketa; Legutioko kultur etxean
• 16:30 Komiki-tailerra haurrentzat; euskaraz; Legutioko kultur etxean
• 17:00 Mitologia: Unai Busturiarekin topaketa; euskaraz; Legutioko kultur etxean
• 19:00 Benito Gaztañagaren pintura-erakusketaren inaugurazio musikala, egielak komentatuta; Murgiako Bea-Murgia etxean
• 21:00 Emakumea artearen inspirazio-iturri gisa: Mahai-ingurua Azucena Mongerekin; Murgiako Areso Etxea sagardotegian; 12 pertsona gehienez, 18 € pertsonako

Abuztuaren 27a, igandea

• 12:30 Buffet-a laku-ertzean; Legution; 12 € pertsonako

• 15:00 Irakurketa-ibilaldia: Txani Rodriguez egilearekin; Legutioko kultur etxetik
• 17:00 Kontaketa laburren aurkezpena: goizeko tailerretako partehartzaileek euren lanak aurkeztuko dituzte; Legutioko kultur etxean
• 19:00 Komiki-banden aurkezpena: goizeko tailerretako partehartzaileek euren lanak aurkeztuko dituzte; Legutioko kultur etxean
• 21:00 Bidaiak eta abenturak: Mikel Arrazolaren diaporama; Legutioko kultur etxean

Tailerrak

Hiru egunetan zehar dira, goizetan, 10:30etatik 12:30etara, beraz 6 ordu guztira, eta 90 €-ko prezioa dute. Legutioko kultur etxean izango dira. EHUko ikasleek aukerako kredituak lor ditzakete.

• Narratiba laburra: ipuinak sortzeko tailerra, Txani Rodriguez-ekin
• Arte sekuentziala: komikiak sortzeko tailerra, Rober Garai-rekin
• Dialogues culturels en langue française: sorkuntza artistikoari buruzko tailerra, Jean François Sauré; frantsesez

(Kontrakorik adierazten denetan izan ezik, ekintzak gaztelaniaz izango dira)

Hilabete hasieran jakin nuen La cárcel de papel-en bidez (nahiz eta hainbat arrazoi medio gaur arte argitaratu ez) Dalai Lamak Hergé Fundazioari eta Desmond Tuturi emango ziela aurtengo Egiaren Argia saria.

Sari hau munduan Tibet ezagutarazten eta ulertarazten laguntzen duten pertsona eta erakundeei eman ohi diete. Kasu honetan Hergé-ren Tintin pertsonaiaren Tintin Tibeten komiki-albuma da saria ematearen arrazoia, "irakurle askorentzat, Hergé-ren Tibet-en deskribapena gure kultura eta ohituren benetako errebelazioa eta bere paisaien ikusgarritasunaren sarrera aparta" izan baitzen, sariaren arduradunen esanetan.

EIZIE elkartearen Senez aldizkariaren abenduko alean agertu zen Bego Montoriok komikien itzulpenaren inguruan idatzitako artikulua, baina nik orain izan dut horren berri, Amaia lankideari esker. Artikulu zinez gomendagarria, gaia ongi ezagutzen duen batek idatzia, egilea itzultzailea izateaz gain komikizalea ere baita, eta hainbat komiki itzuli izan du.

Oso artikulu interesgarria da, komikien itzulpenari buruz aritzeko komikien ezaugarriak azaltzen baititu, batez ere itzulpenarentzat bereizgarriak direnak, baina baita bestelakoak ere.

Horrez gain, komikiaren apologia sutsua egiten du artikuluan. Literatur itzulpenaren arloan kokatzen du komikien itzulpena (izan ere, literatur itzulpenaren inguruan Unibertsitatean ematen dituen eskoletan ere komikien itzulpena ere irakasten du) eta komikien itzulpenaren beharra aipatzen du. Ongi etorriak bitez horrelako aldarrikapenak!

Artikulua online ere badagoen arren (gorago duzue bertarako esteka), testuaren lagungarri diren irudiak paperezko bertsioan soilik daude.

Sandra Garcia Ruiz izeneko marrazkilariak Jean-François Sauré-k egindako gidoia hartuta argitaratu dau "Bus bat Alabaman" komiki-liburua eta, orain dala denpora gitxitik, euskaratuta be badaukagu kalean. Itzultze lana Pedro Diez de Ulzurrunek egin dau eta zuzenketak Inaxio Lopez de Aranak.

Liburua atal laburretan banatuta dago, eta 32 orrialde baino ez ditu. Deigarria dan lelengo gauza marrazkiak dira. Komikietan aditua ez nazenez, ezin deutsuet esan zelan deukon izena Sandra Garciak erabiltzen dauan marrazte teknika bitxi horrek. Baina deskribatze aldera, argi eta itzalekin egindako konposizinoak dirala esango deutsuet, detaile eta xehetasun gitxigaz egindakoak. Pertsonak, objektuak eta paisaiak agertzen dira, beraz, zirriborratuta legez. Bestela, pertsonaien aurpegietan askotan ez dago keinu-aldaketarik binetaz bineta, eta honek emoten dau batzuetan estatismoaren sentsazinoa. Beste batzuetan, keinuek bat egiten dabe alkarrizketekin modu egokian: hasarrea, barrea, tristezia,... Orokorrean, hartzen dozun inpresinoa da marrazkiak baino argazkiko irudiak dirala, modu bitxian koloreztatuak eta argi-itzal joko berezi horregaz hornitutakoak. Beste pertsona batek, ziur aski, berba bategaz emongo euskun teknika horren izena, baina...

Mamiari jagokonez, arrazismoaren aurkako mezua da ardatza eta, zehazki, XX. mendeko bigarren erdialdean pertsona baltzek AEB-etan pairatutako egoera gogorarazten dabe egileek, beti be Martin Luther King-en irudi miresgarria aldarrikatuz. Izenburua, orduan, Alabamako herri batean afro-amerikarrek autobusei egindako boikotetik dator, sasoi hartan garraiobide publikoetan jasandako diskriminazinoa zala eta.

Halandabe, komikia abiatzen da Afrikako esklabo baltzen sasoietan eta, jarraian, XX. mendean sartzen da buru-belarri. Aitatutako boikotaren nondik norakoak azaltzen ditu eta, liburuaren bigarren erdialdean, Martin L. Kingen borroka paketsuaren pasarte batzuk eta laga euskun hainbat gogoeta baliotsu ekartzen ditu. Mezu guztiak ondo laburbiltzen dituen esaldia hauxe izan zitekeen: "Buruzagi afroamerikarren iritziz, tragediarik handiena ez da gizon gaiztoen ankerkeria, gizon onen isiltasuna baizik."

Azkenik, komentau behar da lan honek "Bakearen aldeko III. Fernando Buesa Saria" irabazi dauala. Izan be, komikia Saure argitaletxeak Fernando Buesa Blanco Fundazioagaz batera kaleratu dau. Halaber, esan behar da terrorismo mota baten biktima batzuen elkarte horrek (AVT) be sostengatu egin dauala liburua. Seguru asko aurreko paragrafoan letra etzanaz azaldutako esaldiak balio dau Euskal Herrian deukogun egoera sozio-politikoari be aplikatzeko. Eta, neure ustez, leku ezbardinetako gatazkak konparatzea positiboa da oro har, alkarretik ikasteko eta gauzak erlatibizatzeko, ahal dan neurrian. Baina oker ikusten dodana da, komiki txukun hau albo batean lagata, askok alde guztietatik egiten dabena, arinkerietan erortzea alegia: ETAk mehatxatutako uritarren egoera latza Holokausto garaian judutarrek sufridutakoagaz konparatzea, edota Ezker Abertzale ilegalizatuak bizi dauan ukapen politikoa eta kriminalizazinoa erkatzea Hego Afrikan pertsona baltzek Apartheid sasoian pairatutakoagaz. Ez da bidezkoa eta errespetu falta izugarria iruditzen jat orduko judutar edota hego afrikarrekiko.

Ikasteko momentuetan murgilduta gagoz.

Ikastolen Elkartearen Xabiroi liburudendetan eros dezakegu jada. Duela urte bete inguru atera zuten gazteentzako komiki-aldizkari hiruhilabetekari hau orain arte Ikastoletako ikasleen artean banatzen zen soilik.

Behin baino gehiagotan aipatu dugu aldizkari hori blog honetan. Oso ekimen interesgarria da, euskal komikigileei Euskal Herrian eta euskaraz argitaratzeko aukera ematen diena. Komiki ederrak biltzen ditu, kalitate handiko egileek eginak, adibidez Juan Luis Landaren irudiak eta Joxean Muñozen gidoia duen El ciclo de Irati apartaren jarraipena. Orain edozeinek izango du erosteko aukera, Ikastolako ikasle edo guraso izan nahiz ez.

Nik liburudenda baten ikusi dut, eta lehen hiru aleak saltzen zituzten, goma batekin elkartuta. Prezioa galdetzea ahaztu zitzaidan, baina dena dela ere merezi duela zin dagizuet.

Gaurko eguna "estilo-orririk gabeko web guneen eguna" edo CSS naked day izendatu dute internauta batzuk. Bere helburua da estandarrak zein garrantzitsuak diren erakustea. Web gune batek CSS erabili eta estandarrak ongi betetzen baditu, estilo-orririk gabe ongi irakur daiteke, eta ezgaitasunak (itsutasuna, adibidez) dituen norbaitek ere ongi "irakurriko" du.

Blog honek (Teknosexua edo Minid bezala) bat egiten du ekimen honekin eta estilo-orri guztiak desgaitu ditu. Ez dut sinbolikoki soilik egiten, niri ere blogak estandarrak guztiz betetzen ote dituen egiaztatzeko eta, hala ez bada, konpontzeko balioko dit. Esaidazue zerbait oker ikusten baduzue, mesedez. Bihar dena lehen bezala utziko dut berriro.

Lehen euskal blog interesgarriren bat ezagutzen nuenean, edo ezagunen batek bloga irekitzen zuenean, artikulu bat idazten nuen nirean, propaganda pixka bat egiteko. Baina utzi nion hori egiteari; izan ere, azkenaldian hainbeste blog euskaldun interesgarri berri ateratzen dira, jada ez direla notizia... Blog berriei bistadizotxo bat botatzeko astia ateratzea be zaila!

Eta hau ez da blogekin soilik gertatzen. Blog komunitateak ere gero eta gehiago dira (Eibar.org, Goiena.net, Uztarria.com, Berria.info, Atxukale.com...), blogak erraz sortzeko plataformak ere bai (Blogari.net, Blogak.com, Mundua.com...)... Euskararentzat ona izango da euskarazko hainbeste eduki egotea, baina niretzat ez, dispertsio horrekin ez baita erraza euskal blogosfera jarraitzea... Eskerrak blog "agregatzaileak" ere sortu diren, baina horiek ere ez al dira gehiegi dispersatzen ari? Aurki.com, Sustatuko Da! atala, Zabaldu.com ...

Aurrekoan lankide-ohi batzuekin bazkaria izan nuen, eta mahaian eseri ginen sei lagunetatik bostek bloga genuen! Eta ez esan informatikarien artean normala dela, ni nintzen-eta informatikari bakarra... Nire influentzia, Sustatun beste hartan zioten bezala? Ez dut uste.

Horrela jarraituz gero, laster notizia ez da izango sei lagun elkartu eta bostek bloga zutela... Bloga ez daukan norbait ezagutu dugula izango da notizia!

Alfon lankidearen bidez jakin dut (nahiz eta ondoren La cárcel de papel-en ere irakurri dudan) Peñaranda de Bracamonteko (Salamanka) Udal Liburutegiak eta Fundación Germán Sánchez Ruipérez-ek comicteca zerbitzua jarri dutela martxan, eta horrekin batera hasiberrientzako gida interesgarri bat atera dute: La fiesta dibujada (PDF gisa jaits daiteke).

Gida 6 ataletan banatuta dago:

• Komiki amerikarra: superheroiak, Flash Gordon eta beste aipatzen ditu
• Manga: Hayao Miyazaki, Jiro Taniguchi, Osamu Tezuka (Adolf), Katsuhiro Otomo (Akira)...
• Klasikoak: Corto Maltés, Asterix, Lucky Luke, Tintin, Capitán Trueno, Spirou...
• Umorezko komikia: Calvin y Hobbes, Garfield, Maitena, Quino (Mafalda), Ivá (Makinavaja), Bruguera eskola, Ibáñez (Mortadelo eta Filemon), The Simpsons, TBO, Snoopy, Goomer, Titeuf...
• Komiki beltza: Sin City, XIII, Blacksad, Sandman, From Hell, Mort Cinder, V de Vendetta, Giardino (Max Fridman), Alack Sinner...
• Egile-komikia: Palomar, Satrapi (Persepolis), Paracuellos, Spiegelman (Maus), Eisner (Spirit), Miguelanxo Prado (Trazo de tiza), Moebius (El incal), Jimmy Corrigan...

Gida ez da perfektua, noski, hutsuneak ere baditu (orain datozkidan handienak, Blueberry eta Watchmen), baina hasiberriek komikien mundua ezagutzen hasteko ongi dago. Eta gainera, komikia bultzatzeko balio duen edozein ekimen beti da eskertzekoa. Ez legoke gaizki horrelakoren bat euskaraz ateratzea...

Gida hori eskuan liburutegi batera joatea mundu eder honetan sartzeko bide egokia izan daiteke. Donostiakoan eta batez ere Errenteriakoan komiki asko dituzte, eta bestela Euskadiko liburutegi sarekoa den edozein liburutegitan sareko beste edozeinetan dagoen komiki bat ekartzea eska dezakezu.