ETArenak: iritzia, informazioa eta fikzioa
Amatiño
2025/07/15 08:00
Espainia eta Frantziako estatuei hainbat hamarkada kostatu zitzaien ETArekiko estrategia bateratzea eta elkarlanean aritzea. Franco hil aurretik eztabaidarik bazen ETA antifrankista ala antiespainola ote zen, haren heriotzak frogatu omen zuen arazorik handiena ez zela diktadura.
Erantzunik ez
Ilvrberrixo Anderexo
Amatiño
2025/07/11 10:40
Aran haranean, Escunhau herrixka Vielha udalerriaren auzoa da gaur egun. Ehun biztanle inguru besterik ez ditu. Ez da inondik ere lekurik ezagunena baina urtero hainbat milioi (1) lagun pasatzen dira Sant Péir elizaren ingurutik. XII. mendeko erromanikoa (2) gutxietsi gabe, aipagarri bertako marmolezko hilobiaren (3) idazkuna: “Ilvrberrixo Anderexo”. Euskarazko testurik zaharrenetakoa.
Euskal historiako menderik distiratsuena
Amatiño
2025/07/07 09:45
“XVI. mendea da, zalantzarik gabe, euskal historiako distiratsuena” esana du Jose Antonio Azpiazu antropologo eta historialariak, eta aho zabalik uzten gaitu.
Joxe Azurmendi, jakintsu maitekorra eta maitatua
Amatiño
2025/07/03 15:40
Joxe Azurmendi hil da. Jakin Taldearen sortzaileetakoa. Egungo -eta segurutik inoizko— euskal pentsalaririk handienetakoa. Irakasle eta erudito, 41 liburu eta ehundaka artikuluren idazle. Nekez uler daiteke XXI. mendeko euskalgintza, 1956an eta Arantzazun, Joxe Azurmendik eta bere lan-taldeak ekindako bidea gogoan hartzeke.
Topea jota
Amatiño
2025/07/01 15:10
Ez dago absoluturik, dena erlatiboa da, urteak betetzen nahiz harriak jasotzen. Denak omen du toperen bat. Kontua da, ostera, tope hori non --edo noiz-- ote den asmatzea… hain zuzen ere, ezustean behintzat, toperik ez jotzeko.
Sekula elkar ezagutuko ez duten larrekideak
Amatiño
2025/06/27 17:10
Garona eta Nogera Pallaresa erreken iturburuak Aran haraneko Plan de Beret mendi-lautadan (1.862m.) jaiotzen dira, elkarren ondoan, 100 metroren inguruan biak ere, larre bereko kideak dira-eta. Baina baten xedea Atlantikora iristea baldin bada, bestearen etorkizuna, berriz, Mediterraneoa baino ez. Zelai berean sortu arren, elkarrengandik 800 kilometrora hiltzen dira. Orografiaren miraria.
Estilo pertsonal, zaindu eta dotorea
Amatiño
2025/06/22 23:10
Musikaren Europa Egunean, bart jaso ditu Antton Valverdek sari bi, Victoria Eugenia antzoki mukuru betean. Batetik, Donostiako Udalaren Adarra Saria eta, bestetik, bertan bildutako adiskideen eta zaleen aitortza. Biak ondo mereziak.
Iparraldeko notarioen euskarazko idatziak XVIII. mendean
Amatiño
2025/06/20 12:50
“Hego Euskal Herrian Eibar inguruko herrietan piken (1) merkataritza biziki garrantzitsua izan zen”. Xabier Elosegi, 2018.
Bibotea eta txapela sekula galdu ez zituen jakituna
Amatiño
2025/06/17 18:10
Fermin Leizaola hil da bart, 81 urte dituela. Bera izan da, segurutik, euskal etnografiak azken 60 urteotan izan duen aurpegirik ezagunenetakoa. Bibotea sudurpean, txapela buruan eta argazki-makina armatua eskutan.
Euskal batailoiaren epopeia
Amatiño
2025/06/14 16:55
Grava Punta (1) lurmuturrean (Gironda, 1945) gotorturik gelditzen ziren 4.000 alemaniarren aurka burrukatu ondoren, Gernikako Batailoiak parte hartu zuen Bordeleko garaipen-desfilean. Ikurrinak Frantziako Gerra-Gurutzearen domina jaso zuen gudari guztien izenean eta Charles De Gaulle (2) jeneralak zera adierazi zion Kepa Ordoki batailoi-buruari: “Nire Komandantea, Frantziak ez du inoiz ahaztuko euskaldunok gure lurraldea askatzeko egin dituzuen ahaleginak”.