Aspe gailurra, eguzkiaren argitan
Amatiño
2025/03/31 16:40
Argia omen da argazki-artearen faktorerik garrantzitsuena, argazkaritzak argia baliatzen baitu sortzeko… Sarri asko, argiak berak bakarrik erabaki dezake argazkiaren airea…
Erantzunik ez
Pedro Aierbe, euskarazko kardiologiaren aita
Amatiño
2025/03/29 12:45
Bart hil da Pedro Aierbe (Eibar, 1945-2025). Pedro “Katillu”, gaztetako adiskide on, lagun zintzo, langile isil, euskaltzale amorratu eta berriketa gabeko Kardiologia doktorea. Behar bada ez zen,
itxuraz, eibartarrik eibartarrena, ez zen-eta bere buruaz hitz egiten dutenetakoa. Baina erabateko eibartarra, berriz, arimaz eta bihotzez.
Floriturak eta estrukturak
Amatiño
2025/03/27 10:35
Orain hirurogei urte inguru-edo, Eibarko euskal kultura-ekimenetan ari ginen pare bat lagun deituak izan ginen bilera izan genezan Ordizia aldean, non, ez ustean, ETArekin lan egiteko aukera eskaini ziguten. Artean gertatzear zen Txabi Etxebarrieta, Iñaki Sarasketa eta guardia zibilen arteko tiroketa eta, ezezkoa eman bagenien, ez zen izan lankidetzarik nahi ez genuelako, eskaini ziguten lan-mota ez zitzaigulako aproposena iruditu baino.
Tout ira mieux… Jusqu'à Ispahan
Amatiño
2025/03/22 11:55
Nerabetako frantsesa berreskuratu nahirik astean birritan bildu ohi garenon jubilatu-taldean egokitu zait Almudena Grandesen “Tout ira mieux” (1) azken nobela irakurtzea. Ez zait batere zaila suertatu. Orain hurrengo tokatu zitzaidan Bernardo Atxagaren “Obabakoak” eta, aurretik euskaraz irakurria izan arren, askoz ere zailagoa iruditu zitzaidan (2).
Mekanikak xarma galdu du
Amatiño
2025/03/17 14:30
Hogei urte inguruko lau neska-mutil madrildar amildu eta zendu dira asteburuan Kantabrian, mendate izoztuan autoz zihoazela labain egin eta 300 metrotan barrena malkartu ostean. Ez dute zer gertatu zaien kontatzeko abagunerik izango, baina zantzu esanguratsu bi utzi dituzte: ibiliaren ibiliz neurriz kanpo leundutako pneumatiko zaharrak eta alarma automatikoa aktibatzeko azken belaunaldiko telefonoa.
Txillardegi hizkuntzalari
Amatiño
2025/03/13 16:10
“Txillardegi hizkuntzalari” (Markos Zapiain. Elkar, 2024). Saiakera aukerakoa, Txillardegi ezagutzeko betarik izan ez zuen belaunaldiarentzat eta, Txillardegi hizkuntzalari izan zenaren gaineko “mappina” balitz bezala, zeharo aproposa haren nondik norakoaz jabetzeko eta gogoan izan zituen erreferentzien berri jakiteko.
Ezker eskuaz agintzen duen zuzendari ilegorria
Amatiño
2025/03/11 15:55
Azken hogeitaka urtetan (2020-2025) bezala, aurreko asteburu honetan eratu da “Musika-Música” topaketa Bilbon, non, hiru egunetan zehar 70 musika-saioren maratoia eratu den errenkadan, ekinera Arriaga Antzokian eta gainerako guztiak Euskalduna Jauregian.
Iputzaneko Gaylak, 1000 urte.
Amatiño
2025/03/07 12:25
“Ipuscua” izena lehen aldiz agertzen da 1025 urtean (1). Zor diegu Gayla “Ipuçcha”ko andereari (2) eta Garcia Acenariz senarrari. Gayla zen euskalduna eta “Ipusco” lurren jabea. Senarra, berriz, Aragoitik-edo etorria, erdalduna. Ezkontzeaz batera emaztearekin partekatu zuen jabetza, eta titulutzat “senior deipuscua” hautatu zuen. Hara, Ipuçcha, Ipus edo Ipusco nahiko ez zelakoan, Ipuscuacoa asmatu zuen aragoitarrak. Erdarakada samarra ez ote? (3)
Terrorismoaren erasanaren ondoko ments estrukturala
Amatiño
2025/03/04 18:15
“Ez dago mendebaldean beste ezein ekonomia Euskadikoak baino luzaroago jasan duenik ekintza terroristarik, sei hamarkada.” Honela hasten da Luis Ramon Arrieta Deustuko Unibertsitatearen Ekonomia Batzordeko Idazkariak zuzendu duen “The Economic Impact of Terrorism: An Analysis Of The Basque Case” txostena.
Heisenbergek baleki…
Amatiño
2025/03/02 13:30
Heisenberg (1) fisikari alemaniarra izan zen teoria kuantikoaren ziurgabetasun printzipioa ezarri zuena. Stephens (2) dramaturgo ingelesa giza-harremanen ziurgabetasunaz antzerki-lana burutu zuena eta Bernués (3) ekoizle donostiarra, berriz, euskal eszenara ekarri duena. Teoria kuantikoarekin hasi eta euskal antzerkian amaitzea da, behar bada, ziurgabetasun horren eredu adierazgarrietakoa.