Ontzioletako elefantea
Amatiño
2025/10/30 08:20
Lau pisutako etxea bezain garaia den elefantetzarra paseatzen da egunero Nantesko ontziola zaharkituen arteko korridoreen barrena. Hezurdura metalikoa, artikulazio mekaniko-hidraulikoak, orroa egiten daki eta lurrunezko ufadak botatzen. Ez da, horratik, makina ibiltari bakarra. Horra, Jules Verneren asmakizun-mundua, Leonardo da Vinciren unibertso mekanikoa eta Nantesko industria-tradizioa elkarrekin balantzan.
Erantzunik ez
Natura edertu beharraren ajea
Amatiño
2025/10/27 09:00
Beheragoko marrazkia ederra da berez. Nekez gero bestelakorik, eredutzat hartu den ingurumaria aitzakia gutxiko lekua da-eta. Baina, lehenengo begirakuneaz sumatu ez arren, bada xehetasun bat zeinean, ustean edo ezustean, egiari muzin eginda, marrazkilariak natura hobetu nahi izan duen, berezko edertasuna aski ez balitz bezala.
Josep Pla
Amatiño
2025/10/23 08:00
Josep Pla (1897-1981) ez da idazle katalanik irakurriena Euskal Herrian, nahiz Kataluniako XX. mendeko literaturaren handienetakoa izan eta, zehatz, katalanaren modernizazioaren zutabeetakoa. Hala ere, trantsizio-garaian behintzat, ezagunagoa izan genuen Pla gaztelaniazko artikulugilea, katalanezko literatoa baino, astero-astero zutabe luzea (1) idazten zuenez gero “Destino” aldizkarian.
“Karmele", filmik politikoena
Amatiño
2025/10/20 10:30
Dena omen da politika eta “Karmel” filma ez da salbuespena. Ez politika, alderdien doktrina modura, baina bai politika, edozein Herriren balio-transmisioaz, hizkuntzaz, kulturaz, hezkuntzaz eta gizartearen lehentasunez. Eta honelakorik uste ez duena politikaz ari da.
Fernando plazentziatarrak badu nork irakurri
Amatiño
2025/10/17 10:45
"Pernando plaentxiatarrak” bide luzea egin du Yon Etxaideren eskutik plazentziatarraren esaldi barregarrien aurrenengo liburua argitaratu zenetik 1957an (1). Ia 70 urte geroago, oraindik ere bada patxada handiz eta gustura haren zirikadak pasealekuan irakurtzen dituenik.
Esnatu ala hil
Amatiño
2025/10/14 10:35
Euskalgintzak ez duela garairik distiratsuena bizi ez dago zalantzan. Zerbait gehiago egin beharko litzatekeela eta ez dakigula zer egin ere, nekez uka daiteke. Argimutilarenak egitera dator “Esnatu ala hil” liburua. Ez da kexua, ez da kritika. Ez eta beste aldarrikapenen bat gehiago ere. Argi gorria da, arriskuaren sirena, istripu latzaren adar ozena.
Martin Lopez de Isasi, XVI. mendeko enpresari “modernoa”
Amatiño
2025/10/12 11:40
Aurten betetzen dira 500 urte jaio zela Martin Lopez de Isasi (1525-1597), hamaseigarren mendean, “euskal historiaren gizaldirik distiratsuenean”, Jose Antonio Azpiazu historialariak dioenez, “Un mercader en el reino de Felipe II: el eibarrés Martín López de Isasi” izenburupeko liburuan (Ego Ibarra, 1999)(1).
Auzolanaren itzala
Amatiño
2025/10/10 12:20
Elgoibarko Herri Antzokian aurkeztu da (1) “Ombuaren itzala”, Pedro Mari Otaño bertsolariaren bizitzaren azken hogei urteak laburbiltzen dituen filma. Euskal diasporaren historia jakingarri horietatakoa, ezagutu beharrekoa eta, zalantzarik gabe, zinemaz jasotzeko aproposenetakoa. (2)
Bittori alargunak arrazoi
Amatiño
2025/10/06 10:15
Berrogei urte dira, Marsellako hanpa inguruko bi mertzenario frantsesek lau ETAkide tirokatu eta erail zituztela Baionan, inoiz GALek (1) egindako sarraskirik handienetakoan. Atentatu haren karietara, Donostian ireki den erakusketaren inaugurazioan, Maria Jesús San Josék, Eusko Jaurlaritzaren Justizia eta Giza-Eskubideen sailburuak, barkamena eskatu die biktimen senideei.
Maspalomas: armairu handia
Amatiño
2025/10/02 08:00
Filma indartsu hasten da. Ez da ohikoa harreman homosexual zehatzak ikustea eta are gutxiago hirugarren adinekoen artean. Sarrera hain grafikoa da ezen, ez duela girotan sartzeko azalpenik behar. Behatu, ulertu eta, ondoren, filmaren izenburua: "Maspalomas".