Harrikadak

Atzoko Berrian pare bat notizi aipagarri irakurri nituen Kultura sailean. Bata, Kandido Urangak Henry Bengoa Inventarium obran oinarritutako bakarrizketa taularatuko duela. Biga, Doctor Deseo eta Antzerkiola Imaginarioa taldeek Metamorfosis lanaren bost emanaldi, bi Gasteizen, eskainiko dituztela Hegoaldeko lau hiriburuetan.

Kandido Uranga aktore zumaiarrak Henry Bengoa Inventarium lanean oinarritutako bakarrizketa taularatuko omen du hil honen 21ean Zumaiako antzokian. Eta ikus-entzuteko gogoa piztu zait. Emanaldia Julene Azpeitia lehiaketaren sari-emate ekitaldian izango da. Dagoeneko bi emanaldi eskaini ditu Astigarragan eta Erandion.

Emanaldia esan bezala bakarrizketa da eta Ruper Ordorika-ren kantak tartekatu omen ditu. Irakurketa erabat pertsonala, zeren eta duela 18 urte Atxagak-eta egindakoa ez omen du ikusi, ez berriki Pamiela argitaletxeak kaleratu duen disko-liburua entzun. Etxean aurkitutako liburuan oinarritutakoa dela dio Kandidok.

Atzoko Berria egunkarian ere irakurri dut Doctor Deseok eta Ander Lipusek Metamorfosis lanaren bost emanaldi eskainiko dituztela Hegoaldeko lau hiriburuetan. Urtarrilaren 7an, atzo, izatekoa zen lehenengoa, Gasteizko Hegoalde antzokian, eta gaur bigarrena toki berean. Musika eta antzerkia uztartzen dituen emanaldia hau ere ikusteko modukoa izango da, Lipus eta Fran Diez elkarrekin eszenatoki gainean.

Urteari hasiera ona emateko bi kultur proposamen erakargarri, beraz.

Hojeando el último libro de Miguel Sánchez-Ostiz, "Liquidación por derribo. Diarios. 1999-2000", me doy cuenta de que comienza relatando su experiencia como rey mago en Pamplona, el 5 de enero de 1999. Por aquí abajo dejo el texto.

El libro ha sido publicado por Alberdania dentro de la colección Alga. Memoria. Escrito en el tren que le llevó a Madrid el 6 de enero de 1999:

En la carroza vinieron Chito , que se pirra por disfrazarse, y mi hijo Julián de pajes. Lo pasamos bien, qué caramba.

En todo caso, ha tenido miga eso de disfrazarse de rey mago y dar vueltas en la tarde, con ese sol de invierno, tan de la ciudad, azafranado, a lomos de un dromedario, entrar en Pamplona por el Portal de Francia, pasar por la Navarrería ya sombría, la calle de Mercaderes, la plaza del Ayuntamiento, y visitar la Casa de Misericordia. Un dédalo de puertas cerradas. Y al otro lado, los ancianos, que no se enteran de nada, sentados en sus sillones, mirando al infinito, no reconociendo a quien los visita, bien guardados, con guardias de seguridad y todo, mira qué majos, para que no se escapen los que todavía puedan hacerlo.

Hubo que hacer un poco de teatro aquí y allí, es decir, hubo que prestarse a todas las monerías y cucamonas que se esperan de un rey mago que llega a la ciudad desde Oriente, o algo así, o yo qué sé. Y subir luego a la carroza y recorrer las calles de Pamplona. Una buena forma de despedirse, insisto. Claro, que esto no es ninguna novedad, porque yo sé que voy a estar despidiéndome de esta ciudad de por vida.

Y ha sido también una forma de demostrar que en Pamplona, la ciudad donde no puedes ganarte la vida con tu trabajo, no juegas a maldito ni a raro, como decía una granuja enchopinada en la cultureta municipal para justificar que jamás me hayan invitado a participar en nada: ni conferencias ni encargos ni hostias. Nada. No me he negado a participar en nada. Nunca. Creo haber tragado hasta hartar. La prueba, esta cabalgata.

Algo inolvidable: una carta que me entregó una niña con síndrome de Down en la puerta de la plaza de toros, al final de todo. La fiesta y el otro lado, el del dolor.

(...)

Algunos, artistas ellos, pero radicales, variante patriota, pero genuinos, no de los otros, porque aquí patria no hay más que una (cosa que se sostiene desde ambos lados de la trinchera con idéntica furia), gritaban desde sus balcones ornados con la pancarta en contra de la dispersión de los presos de ETA: "Viva la República!", "¡Muera el rey!".

"A mí los Reyes Magos me joden porque no son vascos", me decía uno de ellos hace un par de años.

Vamos a visitar una casa que resulta ser de alguien que conoció a mi abuela paterna porque trabajaba en el bazar de la calle del Pozo Blanco (igual fue ése el que le dijo a García Serrano que le metía una hostia si seguía con lo de que ya sabía quiénes eran los Reyes Magos) que estaba en los bajos del caserón del bisabuelo Martín. Y en la puerta de la calle un filósofo, pedico él, movidico, de postcena, en compañía de un concejal socialista de un tosco que tumba, diciendo que había que matar a todos los reyes, que había que acabar con todas las farsas, con las cosas de los curas, y lo decía con una gracia torera que quería pasar por furia, o al revés, no se entendía bien el mensaje. Se creería Robespierre. No sé. Y eso que jacobino españolista ya es. Qué gracia el tipo. No tenía la menor idea de a quién tenía delante disfrazado de rey mago y pensando: "Descuida que ya me acordaré de tus melonadas, descuida, katxo filósofo, igual que me acuerdo de cuando andabas pegando cacerolazos por los tejados contra la OTAN y de los abusivos artículos que escribes sobre tus fobias particulares, empezando por el euskera". Nos descubrimos sin quererlo y donde menos lo esperamos.

En todo caso me quedo con las caras de los críos y con sus gritos, con la mirada de los enfermos, con la carta de la niña, con ese delirio de la fiesta... Ése es el verdadero día y sus protagonistas. Una alegría que te toca a fondo, que te hace ver cosas que quisieras no ver... Felicítate por no haber sido peor, dice Robert Louis Stevenson en su Sermón de Navidad. Aquí estamos también para dar algo, no para andar pidiendo siempre, reclamando, esperando, con la mano tendida. Esa mano que suele esconder una garra.

Oraindik oporretan nago, nahiz eta asteazkenean lanera bueltatu behar. Etxean pasa behar izan dut goiz guztia eta tarte hori sarean nabigatzeko aprobetxatu dut. Euskal blogosfera txikia da oraindik. Ingelesa menperatzen ez dugunok, nahiz berak gu menperatu, aukera gutxiago dugu. Hala ere, topatu ditut gazteleraz egiten diren zenbait blog interesgarri.

Adibidez Nacho Escolarren bitakora izan da horietako bat. Gaurko lehenengo notizian El Mundok atera duen Internet esparruko Espainiako 25 lagunen zerrenda Tartean euskaldun bakarra sartu dute, Javier Etxebeste, Yahoo-ren gizona Europan, oker ez banago.

Escolar ere zerrendan dago eta, blogean saltseatuz, musikoa dela jakin dut. Meteosat taldekoa hain zuzen ere. Ezaguna egiten zait taldea, baina ez dut jarraitu bere ibilbidea. Kantak pirateatzearen aldeko artikulu interesgarria topatu dut. Idatzita daukat nire aurkezpenean, CD originalak-edo (original hitza ondo erabilita badago behintzat) erosten dudala nik: hau da, diskoetxeek egindako CD-ak erosten ditudala. Etxean ez daukat konexio azkarra eta musika jaistea asko kostatzen zait. Musika grabatzea ere, ez zait gehiegi gustatzen. Niretzat errazena oraingoz ohiko dendetan edo sarean disketxeen CD-ak erostea dela uste dut.

Gaur ere deskubritu dut Iñigo Saenz de Ugarte –ren bloga. 1963 urtean Gasteizen jaio eta gaur egun Telecinco (¿por el culo te la ...?) telebista kateko kazetaria. Ekialde Hurbilean lanean aritutakoa. Periodistas 21 Juan Varela kazetari eta komunikazio gaietan adituaren bloga ere Espainiako komunikabideen gorabeherak jarraitzeko toki aproposa dela iruditu zait. Eta gauza hauetan pasatu dut goiza, Petti –ren Etxeko uzta disko zoragarria entzuten nuen bitartean. Kanta bat aukeratzekotan, lehenengoa, Hitz jarioa izenekoa, Xabier Montoiaren koru eta guzti.

Politikoki, itxuraz, mugitua izango den urtea, Errepublika garaiko bertsolari baten bertsoak eta bizitza irakurriz hasi dut: Joxe Mari Lopetegi. Errepublikanoen bertsolaria, Joxean Elosegi itzultzaile eta zinegotzi ohi irundarrak moldatu duena. Lopetegi bertsolari eta zinegotzi irundarraren berri ez nuen, hala ere. Eta Elosegik eginiko bertso bildumak harritu eta harrapatu nau. Propaganda pixka bat egin beharko zaio, beraz.

1875ean jaio zen Joxe Mari Lopetegi Olaizola Irungo Santiago karrikako lehen etxean, azken gerra karlistaren amaieran. Herri euskalduna zen garai hartakoa, nahiz askok kontrakoa uste. Igeltsero eta kontratista lanetan jardun zuen, besteak beste, eta bertsolari politiko gisa definitzen du egileak. Udaleko zinegotzi errepublikanoa izan zen 1912-1921 bitartean, baita errepublikanoen mitinetako bertsolari ofiziala Gipuzkoan eta Nafarroako iparraldean 1931tik 1933ra ere.

1936ko uztailaren 18an 61 urte zituen Joxe Marik. Irailaren 4an, Hendaiara igaro zen, beste hainbat irundarrek egin zuten bezala. Handik Lannemezan herrira jo behar izan zuen. Naziak etorritakoan Baxenabarreko Amikuzera joan zen, Arrueta-Sarrikotara. Han hil zen 1942ko ekainaren 2an.

Hona hemen Elosegiren salaketa bat:

“Aho gaineko lotailupean eduki zuten frankistek Joxe Mari Lopetegiren izena eta Irungo herriak –hain saiatua tradizio batzuk gordetzerakoan, hain ezdeusa, utzia eta zabarra bere egiazko nortasuna zaintzerakoan- ez du jakin bere oroimen kolektibora ekartzen. Bitxia da, bestalde, susmagarria ez esateagatik, Joxe Mari Lopetegik inongo bertsolari-ikertzaileren arreta jaso izana, are bitxiago kontuan hartzen baditugu Txirritak eta Basarrik opatu zizkioten bertsoak. Kaletarra zen Lopetegi, egungo bertsolari gehienak bezala, ez baserritarra, eta apaizik gabe, gizarte duin baten ametsean bizi izan zen. Hori ote da isiltze horren arrazoia? Nekez aurkituko da historian zehar, Joxe Mari Lopetegi bezala bertsoen bitartez kausa politiko bati horren gartsurik atxiki zaion bertsolaririk, eta haren bertso jardunean gorabeherak nabariak diren arren, txarrik ezean ez dago bertso onik, liburuak egin zaizkion asko baino bertsolari hobea izan zela esango genuke beldurrik gabe”.

Liburua irakurtzeko gogoz? Ondo da ba. Halere, hona hemen zenbait lotura:

Donostian aurkeztu zuten liburua abenduaren 1ean eta Irunen abenduaren 22an.

Argian 6 bertso errepublikano

Garan aurkezpenaren berri

DV Bidasoaldeko edizioan gazteleraz eta euskaraz

Urte erdia emanaldirik egin gabe egon ondoren, atzo, abenduaren 30ean, lagun arteko giroan igo ziren Donostiako Guardetxeko eszenatokira Harkaitz Cano (narratzailea), Igor Calzada (gitarrajotzailea), Luis Fernandez (txelo jotzailea) eta Oianko Txoperena (multimedia gizona).

20:30etarako bertan ginen. Jendea ere nahikoa puntual agertu zen. Eszenografia landuta zeukaten. Aulki batzuk atera zituzten nonbaitetik. Agertokiaren aurrean kandela ttikiak. Alboetan ere bai. Eszenatokiaren erdian bi tela, irudiak bertan proiektatzeko pantaila moduan. Gure aldetik begiratuta, ezker aldean eseri zen Fernandez txelista, erdian kokatu zuen bere burua Calzadak, eskuinean Canok. Txoperena ikusleen atzealdean, bulego moduan erabiltzen den goiko pisuan.

Ekitaldia hasteko Sigur Ros-en kanta zoragarria. Kanta amaitu eta zuzeneko musikoen txanda ailegatu zen. Laugarren aldia da ikuskizuna ikus-entzuten dudala. Beti aldatzen da zerbait. Asko. Testua dexente aldatu da oraingoan. Beti bezain zorrotz ari da Cano: zapaten istorioak; hirietako istorioak; estatuen istorioak; maitea ahazteko diarioko apunteak I, II, III eta IV; maitea ez ahazteko diarioko apunteak....

Batzuei gehiago gustatzen zaizkie musika tarteak. Beste batzuei testuak. Irudiak gustuko ditu honek. Emaitza osoa hark.

Ikus-entzuteko moduko emanaldia. Dudarik gabe. Ea behingoz Uztail Oparo Ostean webgunea amaitzen duten eta Euskal Herriko antzoki eta kultur etxeetan emanaldia saltzeko gai den manager bat topatzen duten.

Amen.

Oharra: Hurrengo emanaldia, 2005eko urtarrilaren 7an, Sorazulen, gaueko 22:30etan. Urte berri on!

Beste ohar bat: Google bilatzaile santuak gezurrik esaten ez badu, 2003-2004an hemen aritu dira:

2003ko azaroaren hasieran, EHUren Ignazio Barriola eraikineko aretoan.

2003ko abenduaren 27an Orion

Urtarrilaren 15ean, Ernest Lluch-Amarako Kultur Etxean

Otsailaren 10ean, Donostiako KMn

Apirilaren 2an Azpeitian

Apirilaren 22an Iruran

Maiatzaren 19an Zamudion

Aldrebes samartuta daude gauzak Realean. Eta ez dakit oso ondo zergatik. 2001ean Astiazaran jaunak buru duen administrazio kontseiluak klubaren kontrola hartu zuenetik, ibilbide gorabeheratsua bizi du talde txuri urdinak.

Atzo, arratsaldeko 19:00etan, akziodunak deituta geunden Donostiako Paco Ioldi kiroldegian egitekoa zen batzar nagusi berezira. Ez nintzen azaldu, plan hobeagoa nuelako (Guardetxean Uztail Oparo Ostean, 20:30etan). Ezagun bati pasa nion txartela nire bost akzioekin.

Ez nau komentzitzen Astiazaranen kontseiluak, baina Gallo-Gibelalde-Plaza hirukoak ere...

Hona hemen Joseba Iturriak Garan dioena edo Garan ere batzarraren kronika

Beste hauteskunde batzuk ekaina inguruan.

Inuxente egunean 5 urte egin dituen proiektua da Esqalera Poésika. 1999ko abenduaren 28an bildu ziren lehenengo aldiz Alde Zaharreko taberna batean Álvaro Modrego gitarrajolea eta Luis Zavala poeta.

Bidean, Antxon Gutierrez baxujolea eta Pato baterijolea gehitu ziren. Orain, Lorentxo Garmendia saxojotzailea da eskaileraren bosgarren maila.

Inuxente egunean sortu zirela ospatzeko, urtero egin dute emanaldi bereziren bat Alde Zaharreko tabernaren batean. Aurten, berriz, Guardetxean egin zuten hitzordua lagunekin. Pato gaixorik zegoen eta ezin izan zituen lagundu. Ah! Neska batek koruak ere egin zituen pare bat abestietan. Haren izena ez dakit zein den. Sentitzen dut.

Duela urtebete ezagutu nuen taldea. Garai hartan, 2003ko abenduan Luisilloren egur-taila erakusketaren inaugurazio egunean, artistak gitarra-baxua-bateria gonbidatu zituen eta poesia errezitaldia egin zuten.

Geroztik jarraitu ditut beren ibilerak. Asteartekoa zuzenean ikusteko laugarren aukera izan da. Lorentxoren saxoarekin hobeto funtzionatzen du taldeak. Niretzat, bateriarik gabe hobeto, askotan poetaren ahotsa ezkutatzen baitu. Gehiago entsaiatu dutela ere nabari zaie. Luisilloren tokea ageri da poema berrietan. Hona hemen bi adibide. Lehena, udan Gorazden egun batzuk pasa ondoren idatzitakoa:

Recordar, no olvidar / Que un día / Nos humillaron / Nos violaron / Nos asesinaron / Recordar, no olvidar / Que un día / Humillamos / Violamos / Asesinamos / En el nombre de derrotosas victorias / Recordar, no olvidar / Que tras las grandes palabras / Se esconden fosas no tan comunes / Con nombres / Recuerdos / Y esperanzas degolladas / Recordar, no olvidar / Que tras esos agujeros / Había hombres apuntando con razones / Recordar, no olvidar / Que un día / La normalidad / Se convirtió / En horror / El vecino en asesino / Los tesoros en cenizas / La inocencia en desesperación / Recordar, no olvidar

Edo maitasunezko hau

De vuelta al lugar del crimen / La ausencia envolviéndolo todo / Marcas en las paredes / Del amor descolgado / Preguntas y respuestas / Esparcidas por el suelo / Siluetas de tiza / Aquí cayó el primer corazón / Se arrastró mientras tuvo fuerza / Y junto a las rutinas / Desfalleció / Ahí fulminado por el despecho / Cayó el segundo / El olor del dolor / Distinguiéndose en el aire / Músicas levantando / Cenizas de pasión / Ocultando pruebas / Huellas desdibujándose / Por otras manos / Número de teléfono / Arrancado del alma / Encontrado en el contenedor / Primera pista / En otro caso de pasados ubicuos

Poema baten barruan bota zuen esaldi borobila ere: bosque de tronco único.

Boskotea prest dago zure etxean, zure tabernan, zure soziedadian, zure baserrian, zure atarian, zure garajean, zure gazte edo zahar etxean.... poesia emanaldia egiteko. Eskailera jarri behar diezu, txikia baita Luis.

Nola jarri beraiekin harremanetan? 628 56 zortzi 2 38 edo esqalera a bildua yahoo.es telefono eta e-postaren bidez.

PS.: bihar, abenduaren 30ean, Uztail Oparo Ostean taldearen emanaldia. Harkaitz Cano, Igor Calzada, Oianko Txoperena hirukoteari Luis Fernández (ez Eibarko Luistxo) txelojolea gehitu zaie. Ez dute propaganda handirik egin, lagun artekoa delako emanaldia. Hala ere, ez dute pega askorik jarriko bertara joan eta errespetuz beraiek proposatutakoa entzuten baduzu. Donostiako Alde Zaharreko Guardetxean, abenduaren 30ean, arratsaldeko 20:30etan.

Has salido de casa para ir a un bar con la intención de ver, oír y gozar con un concierto. El lugar está concurrido. Hay gente, pero a muchos no les interesa lo que le ofrecen desde el escenario. ¿Qué puedes hacer?

En el Bar Bukowski de Donostia, el músico de Bera Joseba Irazoki presentó su disco Irri eta solas hace unas cuantas semanas. Es el nuevo proyecto de Joseba, tras Onddo y Do. Es un guitarrista que ha trabajado para otros músicos: Petti, Xabier Montoia, Anje Duhalde, Maixa eta Ixiar... Ahora, tras el popero Onddo y el más experimental Do, Joseba se lanza por unos caminos más folkies, ayudado de su guitarra o banjo y de su voz. Alguno me ha citado a Mark Eitzel como uno de sus referentes y el propio Joseba lo ha corroborado. La mayoría de las letras son del escritor Mikel Taberna, pero también ha musicado textos de Daniel Irazoki, Xabier Silveira y Beñardo Goietxe. Me parece un proyecto original en el panorama musical vasco del momento. Es un buen guitarrista y se ha atrevido a cantar de un modo particular. El disco es auto-producido y puedes ponerte en contacto con él a través del e-mail jonddo27 arroba hotmail.com o de su móvil 659 30 ocho 100.

Cuando accedimos al bar, el concierto no había comenzado todavía. Era sábado, 8:30 de la noche y nos topamos con el ambiente y el runrún habitual de esas horas. 10-15 minutos después comenzó la actuación. Ante nuestra sorpresa, muchos de los asistentes siguieron tal cual. ¡La leche! Una interesante propuesta en un bar con tradición de directos como es el Bukowski y la gente a su bola. No me parece lógico.

Tras romper varias cuerdas, y ofrecernos el disco entero, con algunas canciones que se le han quedado en la recámara, pudimos charlar con Joseba. Estaba contento con los regentes del bar. Y tampoco se mostraba muy contrariado con la actitud de la peña. No le daba mucha trascendencia, sino que lo veía como algo habitual. Luego, en casa, me di cuenta que hacía mucho que no iba a un bar a escuchar un concierto (me muevo más por salas), pero se me han quitado las ganas de repetir.

Un amigo y yo coincidimos en que no resultaba demasiado difícil que alguien del local cogiera el micrófono antes de comenzar el concierto, presentara al músico y pidiera silencio a la concurrencia.

Vaya desde aquí mi reconocimiento al Bukowski y a bares del mismo pelo que con su empeño han ofrecido a muchos la oportunidad de darse a conocer y nos han educado musicalmente. Pero, eso sí, ya podemos empezar a corregir estos malos hábitos. De lo contrario, esto se va a la mierda.

Kontzertu bat ikusteko, entzuteko eta gozatzeko asmoz atera zara etxetik. Kontzertua taberna batean da. Jendea dago. Hala ere, askori ez zaio interesatzen eszenatoki gainekoa. Zer demontre egin dezakezu?

Bukowski tabernan Joseba Irazoki beratarrak Irri eta solas diskoa aurkeztu zuen duela zenbait aste. Josebaren proiektu berria da, Onddo eta Do sortu ondoren. Gitarrajole gisa bakarlari eta talde ezberdinekin ibilia da: Petti, Xabier Montoia, Anje Duhalde, Maixa eta Ixiar...

Orain bakarlari gisa bide folkia hartu du, gitarra edo banjoa eta ahotsa. Mark Eitzel eta antzekoen bidetik. Letra gehienak Mikel Taberna idazlearenak dira, baina beste zenbait letragileren testuak musikatu ditu: Daniel Irazoki, Xabier Silveira eta Beñardo Goietxe. Euskal Herrian proiektu originala iruditu zait Josebarena. Gitarrajole ona da eta ahotsarekin ausartu da, modu berezian abestuz. Diskoa bere kabuz argitaratu du eta jonddo27 a bildua hotmail.com e-posta edo 659 30 zortzi 100 telefono zenbakia erabil ditzakezu berarekin harremanetan jartzeko.

Tabernara sartu ginenean kontzertua hasi gabe zegoen. Larunbatetan, garai horretan, dagoen ohiko marmarra. 10 bat minutuko atzerapenarekin hasi zen kontzertua eta, sorpresa, jendea ez zen isildu. Mekaguen! Halako proposamen erakargarria zuzenekoetan hainbeste tradizioa duen taberna batean eta jende gehiena paso eginez.

Kontzertu bukaeran, Joseba pozik zegoen tabernako jabeekin. Eta publikoaren jarrera ohikoa omen da tabernetan. Egia esateko aspaldian ez nintzen taberna batera joan kontzertu bat entzutera, baina gauzak horrela badira, gutxitan hurbilduko naiz hemendik aurrera.

Hain zaila al da kontzertua hasi aurretik lokaleko pertsonaren batek mikroa hartzea eta esatea, “jaun-andreok, gaur zuekin Joseba Irazoki. Mesedez, gorde isiltasuna” edo antzeko zerbait?

Musika zuzenean eskaintzen duten antzeko tabernei nire errekonozimendua, baina, kontxo, ohitura zatar hauek alboratzen hasi beharko dugu.

Bederatzi urtez egon naiz lanean Donostiako Alde Zaharrean. Santo Tomas eguna bertan bizi izan dut urte horietan ere, lanean nola edo hala, zeren eta nire lantokia Konstituzio plazan zegoen.

Hala ere, 2002tik beste toki batera joan naiz lanera. Donostian bertan egon izan banaiz ere, inoiz baino arraroago bizi dut gaurko eguna aspaldiko partez.

Gogoan dut duela pare bat urte, gure lagun bat ezkondu zela egun honetan. Ez ginen Alde Zaharretik pasa eta ez genuen txistorrarik probatu. Iaz, berriz, ez dakit zer egin nuen, ez naiz gogoratzen.

Aurten lanean egon naiz goiz eta arratsaldez. Goizean txistorra bokaua jateko aukera izan dugu, hori bai. Arratsaldean, lana bukatu ondoren, garagardo batzuk hartu ditugu.

Hala ere, inoizko Santo Tomas arraroena bizi izan dudala uste dut. Eta ez dakit oso ondo zergatik.

Iturri, zergatik?