Harrikadak

Josep Pla idazleak ere izan zuen bere alde iluna. Francoren zerbitzu sekretuekin kolaboratu zuela diote. Manuel Aznar, José Maríaren aitona, Diario Vasco egunkariko zuzendari izendatu berri zela, tropa frankistak Donostian sartu ondoren, Gipuzkoan egon omen zen lanean Palafrugell-eko idazlea.

Hala ere, Josep Pla maite dut 1997 edo 1998 urte inguruan Cuaderno gris irakurri nuenetik. 20-21 urte zituenean idatzitakoa zela uste nuen. Eta hala da, baina Plak berridatzi zituen zenbait gauza 60. hamarkadan inprentara eraman aurretik.

Badakizue zer gertatzen den batzutan, bertan egon baina ez daukazu gogorik toki bat ikusteko. Hori gertatu zen 1998an: ez genuen Josep Pla-ren jaiotetxea bisitatu, nahiz eta astebete pasa Palafrugell herrian. 60 bat kilometro egin ditugu oraingoan bertara joateko.

Josep Pla fundazioak kudeatzen du etxea. Txirrina jo behar izan genuen, arratsaldeko 19:00etan ez baitzegoen bisitaririk. Ireki egin ziguten atea eta etxea barrutik ikusterik izan genuen.

Pla 1897 urtean jaio zen herri horretan eta 1989 urtean hil egin zen inguruan. Bitartean hamaika artikulu eta liburu idatzi zituen. Uste dut bere obra 46 liburukitan jasota dagoela, katalanez.

Etxeak hiru pisu ditu. Paretetan itsatsitako zenbait paneletan idazlearen bizitzako pasadizorik garrantzitsuenak kontatzen dizkigute. Ikus-entzunezkoak ere botatzen dituzte, adibidez, 70. hamarkadan TVEn Pla-ri eginiko elkarrizketa.

Liburutegia ere badago etxean. Ez nintzen ausartu liburu haiek ukitzen: literatura espainiarra, katalana, frantsesa, ingelesa, filologia liburuak, etab.

Gero, sarreran hiru liburu erosi nituen eta haiek kotxean sartu ondoren, Pla solasean egoten zen tabernan egon ginen, Café Fraternalean. Denak gizonezkoak arratsaldeko 20:00etan, badira inoiz aldatuko ez diren tradizioak.

Jarraipena izango du?

Sarean Pla-ri buruz topatu ditudan zenbait gune:

Fundazioaren webgunea

Escriptors webgunean azaltzen den aipamena

Lletres.net-eko aipamena

Pla-ren ohar biografikoa gazteleraz

La Vanguardia egunkariak eginiko espeziala, 20 urte Pla-rik gabe, gazteleraz uste dut edozeinek ikus dezakeela; hala ere, debaldekoa da erregistroa eta azken zazpi eguneko aleak kontsulta daitezke.

El País egunkarian ageri den beste aipamena, gazteleraz gune honetan ere ordaindu beharra dago, baina esteka hau librea da.

Vázquez Montalbán-ek idatzitakoa País Semanalean, hildako idazlearen webgunean

Roses herriko Thalassa Sport gunean egon gara, talasoterapia txiki bat. Langileak tratuan eta profesional gisa oso onak. Aldameneko eraikinean egiten genuen lo eta etxe azpian dagoen El Jabalí jatetxean bazkaldu. Leongoak dira Patricio sukaldaria eta Maria Rosa etxekoandrea: bikainak.

Irakurketak:

• Bukatu dut Javier Cercasen La velocidad de la luz. Gehiago gustatu zitzaidan aurrekoa; hau, ez hainbeste, baina bikaina dela dio Mathiasen kopilotuak.
• Martxel Mariskal onddarbitarraren Me llamo Ezequiel y así será siempre: liburukote sendoa, mardula, berezia; 17 urteko gazte baten suizidoa kontatzen du, baina ez du zerikusirik Jokin Zren istorioarekin. Trama Northport-en kokatzen du, Hondarribian.
• Luisa Castro idazle galiziarraren Viajes con mi padre lan kontuengatik irakurri dut (gehiago espero nuen). Etxean hasi naiz irakurtzen El somier: bi orrialde irakurri ditut bakarrik, baina gehiago gustatuko zaidala uste dut.
• Itzalak Iban Zalduaren ipuin-liburua hasi nuen eta Donostian bukatu dut: ez naiz ipuinzalea, baina gustura irakurri ditut ipuin hauek.

Jacques Breli buruzko erakusketa paratuta zegoen Gironako Diputazioak hiriburuan duen Kultur Etxean. Abeslari belgikarraren semeak zuzentzen duen fundazioak prestatukoa. Pobrea. Joan de Sagarra kritikoaren Records de Jacques Brel hitzaldia zegoen egun hartan, baina ez ginen geratu.

Port LLigat-en dagoen Casa-Museo Dalí: Cadaqués herritik gora dago Fundación Gala-Dalí erakundeak kudeatzen duen hiru eraikinetatik bat. Figuereseko museora ez ginen joan. Duela laupabost urte saiatu ginen, baina izugarrizko jende piloa zegoen zai. Oraingoan ez genuen gogo askorik.

Cadaqués-eko etxean ordua hartu beharra dago aldez aurretik. Guk bi egun lehenago deitu genuen. 16:40etan genuen zita, ostiralean, baina sarrerak ordu erdi lehenago erosi behar dira bertako leihatiletan. 10 minutuko tartearekin sartzen da jendea eta txanda bakoitzean 8-9 lagun bakarrik. 17:00ak edo 17:30etan amaitzen dira bisitak.

Etxeak lau gune ditu, ondo dago, gauza xelebreak ere baditu, noski, Dalí horrelakoa baitzen. Eta niri ez zitzaidan gehiegi gustatzen Salvador... Parajea, hori bai, izugarria eta zoragarria.

Aholku bat: han goian egonda, Frantziako mugatik 30 kilometrora, beste aldetik etortzea okurritu zitzaigun, Perpinyà-ra joanda. Autopista hartuta Toulouse-ra igo beharra dago, baina urruti zegoela iruditu zitzaigun eta beste bide bat hartu genuen. Hiru ordu t´erdi egin genituen Frantziako Tourrak uztailean pasako dituen errepideetatik. 70 kilometroko media orduko, ziklistak batzutan azkarrago ibiltzen dira...

Jarraipena izango du.

Oharra: Catalunyan pasatu ditudan egunetan ikusitako zenbait gauza kontatzeko asmoa dut. Abisatuta zaudete. Portzierto, eskerrak ez nuen argazki kamerarik eraman, zeren bestelakoan txapa irudiz lagunduta (edo) joango litzateke. Ea hurrengo bidaiarako erosten dudan kamera digitala.

Lehenengo aldia da Sant Jordi eguna, apirilak 23, Bartzelonan pasatzen dudana. Eguerdiko 12:00etarako genuen zita lagun batekin Rambla Catalunya eta Aragó kaleak bat egiten duten tokian. Gida komantxea (bertan bizi den eusko-katalana) generaman gainera. Bost euskaldun liburu eta jende artean.

Ranbletatik zehar ibili ginen hasieran. Liburuz eta jendez lepo. Hasiera ona izateko, Albert Fernandez PP partiduaren goi kargua Catalunyan izan zen ikusi genuen lehen famosua. Euskal Herritik begiratuta, harritu ninduen bertako partiduek beren postuak jartzen dituztela kalean. Harritu ninduen ere Euskaltel kolore laranjaren antzekoa zutela PPk eta Uniók, oker ez banago. Bi partidu horiek urruti ez dabiltzan seinale...

Beno, eta jada mundiala, ERCkoen leloa: Nosaltres paguem, nosaltres decidim. Katalanen topiko guztiak airean eta harro gainera. Gaiztakeri txikia: komantxeak esan zigun Stalin deitzen diotela Puigcercósi eta Lenin Carodi.

Liceuaren inguruan biltzen dira indar kontestarioenak. Adibidez, bertan ikusi eta erosi nuen paperean lehenengo aldiz Diagonal hamabostekaria. Eta inguruan zegoen Euskaldunon Egunkariaren aldeko stand-a. Lorea Agirre kazetariak "Plouen mentides" liburu atera berria sinatu zigun, iaz euskaraz ateratako Gezurra ari du liburuaren katalanezko bertsioa.

Ez nuen liburu gehiago erosi. Eta Santa Maria del Real elizaren sarreran dagoen plazatxoko La Vinya del Senyor tabernan hartu genuen bertako ardo txuria, orain zein jatorrikoa zen gogoratzen ez dudana.

Bazkaria Gracia auzoko Ca Boter (edo antzeko izena duen) tabernan izan genuen. Gomendagarria. Bertan bildu ginen Javier Ortiz kazetariaren irakurle eta jarraitzaile batzuk.

17:00etan Eusebi bizi den inguruan ibili ginen, Plaça del Sol eta Plaça del Reloj-en. Eguzkiaren plazan bizi da Jorja eta ikurrina eskegi du berriki balkoian. Berak dio Euskal Herriak independentzia lortu arte mantenduko duela bertan. Amen.

Festatxoak gauez jarraitu zuen Badlands tabernan. Badakizue zer egin daitekeen musika taberna batean, ezta?

Jarraipena izango du...

Entre los muchos mensajes que tenía pendientes a la vuelta de vacaciones, me he topado con éste que enviaba Elena a la lista de Eibar. Nos cuenta en él que han diagnosticado un tumor ocular a su hijo pequeño de dos años y medio.

Oigo y leo por ahí que los bloggers somos unos exhibicionistas. Ni entro ni salgo, pero me quedo con este tipo de exhibicionismo, a pecho descubierto; hay párrafos tremendos, como ese en el que cuenta lo que le sugieren las miradas de los niños enfermos.

Me gusta cómo escribe Elena. Yo lo he traducido al castellano y os hago partícipes de su narración.

Espero venir con noticias mejores la próxima vez. Seguro que sí. Como, por ejemplo, que Oier se ha curado, como se curó Joxe, quien también anima a la madre y a la familia en este mensaje.

Un gran abrazo y muchos ánimos a la madre, al niño y a toda la familia.

Oier el gordito tiene un retinoblastoma

Nuestro hijo pequeño, el gordito y parlanchín Oier, de dos años y medio, tiene un retinoblastoma. El retinoblastoma es un tumor cancerígeno que aparece en el ojo. Oier lo tiene en el ojo izquierdo y no tiene tocado el derecho.

El pasado martes teníamos hora con el oftalmólogo. Nos habíamos dado cuenta de que torcía algo un ojo y que lo mejor era hacer una consulta. Pensábamos que le pondrían gafas o un parche, que tendría algo de estrabismo.

El oftalmólogo se dio cuenta enseguida de lo que pasaba y sin ningún miramiento nos dijo: "Oier tiene un tumor, un retinoblastoma, y ha perdido la visión del ojo izquierdo. Hoy en día hay tratamientos para enfrentarnos al tumor, pero la principal pelea será salvar el ojo". Nos dijo que no le diéramos más vueltas y que le lleváramos al Hospital La Paz de Madrid, al doctor Abelairas.

A las 8:00 de la mañana del pasado jueves estábamos en la zona infantil del Hospital La Paz. Le vio el doctor Abelairas y confirmó el diagnóstico. "Retinoblastoma unilateral izquierdo". Estamos así-así de salvar el ojo. Tras hacer una ecografía y los correspondientes análisis, le pusieron un tratamiento que consta de seis sesiones de quimioterapia, a comenzar al día siguiente.

No es fácil entrar en el servicio oncológico de un hospital infantil, no por lo menos sin sentir un puñetazo en el estómago, sabiendo que uno de aquellos es tu hijo. Bebés de meses que todavía van en carro, niños en edad de jugar al fútbol, otros en edad de comenzar a frecuentar discotecas. Había de todo allí. La mayoría con la cabeza tapada. Es tremendo lo que se puede leer en los ojos de los niños que no tienen pelo. Me parecieron miradas tristes, serias, responsables, adultas. Todos a la expectativa en la sala de espera, daban ganas de fugarse por la ventana mientras el sol entraba en la estancia.

El segundo día, el mismo día en que nos tocaba la primera sesión de quimioterapia, ya estábamos metidos de lleno en aquel mundo. Los niños preguntaban el nombre y comenzaron a jugar con nuestro hijo. Y éste también, como aquellos, empezó con el tratamiento.

Estuvimos toda la mañana en aquel pequeño laboratorio, enchufados al cable, contando cuentos, viendo vídeos, comiendo galletas. Terminamos a eso de las 2:00 de la tarde y nos largamos para casa, hasta el próximo ciclo, dentro de tres semanas.

A eso de las 4:00 de la tarde, comenzaron los primeros síntomas de la "quimio". Oier comenzó a devolver y así se pasó toda la tarde. No podía beber agua sin vomitarla, no podía dormir, porque aunque estuviera sin fuerzas, comenzaba a vomitar. Para cuando llegamos a casa, el niño era un trapo. Entonces le tocaba tomarse la medicina que le habían dado en el hospital contra las náuseas. A los cinco minutos de tomarla, el niño empezó a pedir comida, a comer, a cantar y a bailar. Cenó de maravilla y durmió mejor. Desde entonces, está bien y no ha tenido mayores secuelas.

Ahora el niño está bien. Mañana hemos de volver a que le hagan una resonancia para comprobar si tiene o no tocado el cerebro. Y luego, el día 12, el segundo ciclo de la quimioterapia.

El proceso será largo, seguramente duro, pero Oier se curará.

Hasta aquí la necesidad que tenía de contarlo, una necesidad tremenda. Si acierto con el blog, lo pondré allí. Pero ahora no tengo fuerzas para eso.

Elena

Oporretan buruan bueltaka ibili zaizkidan ideien artean Espainiako Etxebizitza Ministerioak duela zenbait aste jaurti zuen globo-sonda hura, 30 metro koadroko etxebizitzena izan da bat.

Iruditu zait demagogia asko egin dela kontu honekin (adibide gisa, El Mundo kazetak atera zuenean 77 metro koadroko bulegoa zuela Trujillo andereak). Egia da ere zeharka jarraitu ditudala notizia honen inguruan sortutakoak. Eta, gainera, ohiko komunikabidetan baino sarean jarraitu ditudala kontuok.

Ulertu dut gazteei zuzenduriko etxeak zirela, behin-behinekoak, alokairuan egongo direnak. Egia da ere botere publikoei beste zenbait neurri hartzea eskatu behar zaizkiela (ez galdetu niri zeintzuk), etxebizitzen prezioa merketzeko.

Duela ia 10 urte Parisen egon ginen, lagun batzuen etxean, 1996ko udaberrian oporretan. Ez naiz gogoratzen zein zen auzoaren zenbakia, baina bai erdigunean zegoela. Garai hartan 100.000 pezeta inguru (gaurko 600 euro) pagatzen zituen nire lagun bikoteak 25 metrora iristen ez zen pisuagatik: sukaldea, komuna, pasilloa eta logela-egongela.

Gu joan ginenean, astebetez etxe hartan 4 lagunek egiten genuen lo. Lagunak zintzoak direnez, beraien ohea utzi ziguten, haiek pasilloan lo egiten zuten bitartean.

Garai hartan txikitasun hark harritu ninduen. Ez nuen ulertzen nola pasa zezaketen ikasturtea pisu hartan. Gaur egun ez. 100.000 pezeta pagatzen zituztela idatzi dut: auskalo zenbat euro pagatu beharko diren gaur egunean antzeko baldintzak lortzeko Errepublikaren hiriburuan!

Gurea ez da Errepublika (izango da noizbait?), baina etxebizitzak lurrean baino Ratzinger-en eremuetan daude: Ministerioak-edo emandako azken datuek diote etxebizitzaren kostua % 15ean igo dela azken urtean.

Izen polita jarri dio Ministerioak behin-behineko etxe hauei, solución habitacional, jode! Izena euskaratzea ez da makala eta ez naiz saiatuko. Esan bezala, kanpoan egon naiz eta agian Berriakoek asmatu dute zer edo zer.

Nik Onddarbiko (Hondarribiako) arrantzale ohia imaginatu dut kalean hiriburu batera joan den semearekin edo honen lagun bati galdezka: "zer, arkittu dek soluzíyo habitazionála?"

Apirilaren 28an hil zen Donostian Agueda Osacar, Iñaki nire lagunaren ama. Gazte hil dela esan beharko dugu, 68 urte ez baitira asko gaur egunean. Sareko orojakileari galdetu diot eta bere izena soilik eskeletan ageri da. Gaurtik aurrera, zeozer gehiago agertuko da emaitza horietan.

Iñaki 1983 urtean ezagutu nuen, institutura joan nintzenean. Ama ere handik gutxira ezagutu nuen. Nafarra zen, Etxarrikoa, Lekunberri ingurukoa. Kanpoan ibili zen lanean urte askoz. Parisen eta Suitzan ibili zela, esango nuke.

Senarra Salamancakoa zuen. Ez zion asko lagundu bizitzari aurre egiten. Justu kontrakoa esango nuke. 90. hamarkadaren hasieran hil zen bera.

Urte asko zeramatzan familiak Irunen bizitzen. Beti lanean ezagutu dut emakume hau, familia aurrera ateratzeko. Duela urte bi jubilatu zen arte, duela urte bi lasaigo bizitzera pasa zen arte.

Aspaldian ez nuen Iñakiren berri. Hilabete batzuk neraman berarekin harremanik izan gabe. Joan den urtearen amaieran kontatu zidan azkenean alde egingo zuela amaren etxetik.

Orain jakin dut ama gaixotu zenez, gauzak hobetu arte itxaron zuela. Egoera, hala ere, konpondu baino okertu egin zen.

Ostegun arratsaldean utzi zidan Rafak mezua patrikako telefonoaren erantzungailuan: "ez nuke horrelako mezurik utzi nahi, baina ez daukat beste erremediorik: Iñakiren ama hil egin da".

Handik bost minutura deitu nion Rafari eta esan zidan duela zenbait aste tumorea antzeman ziotela buruan. Duela astebete egin zioten interbentzioa. Ez zegoen ezer egiterik. Operazioak berak, gainera, areagotu egin du prozesua. Apenas iraun duen astebete gehiago.

Joan egin da. Atzo izan ziren hileta elizkizunak Irungo eliza batean. Larreaundi auzokoan.

Bakean (santuan berak hala nahi bazuen) egon dadila semeengatik, duintasunagatik hainbeste borrokatu zuen emakume langile hau. Maiatzaren lehena berea da. Biba zu!

Aurreko mezuan esan bezala oporretan nago. Eta horrela jarraitzen dut mezu hau idazten dudanean. Pilak kargatu ditut Roses herrian dagoen Thalassa-Sport gunean. Ondo bazkaldu dugu aldamenean dagoen El Jabalí jatetxean. Leongoak dira jabeak eta etxeko janaria ematen dute.

Sant Jordi eguna Rambletan zehar pasa genuen. Goizez. Lorea Agirre Egunkariako kazetaria ikusi genuen Egunkariaren aldeko postuan. Plouen mentides liburua erosi eta sinatu zigun.

Ranblak jendez gainezka zeuden. Graciako taberna batean bazkaldu genuen. Plaça del Sol eta Plaça del Reloj-en hartu genituen zerbeza batzuk, Eusebiren eszenatoki naturaletan. Pena izan zen bera ez ikustea.

Badlands tabernan egin genuen sapatuko gaua. Lagunekin. Musika eta giro ona. Hurrengo eguna ere Bartzelonan pasa genuen eta autoa hartu genuen Roses herrira joateko.

Zeozer utzi beharko dut bueltan kontatzeko. Irakurritako liburuak, adibidez.

Gaur eguerdian blogaria oporretara doa. Blogariak oporrak hartzen baditu, blogak ere, seguruenik, hartuko dituela esango nuke, baina hori blogariak ezin du ziurtatu. Bizitza propioa baitu blog kabroi honek. Gauez putetxez putetxe ibiltzen omen da. Hori entzun du blogariak.

Blogaria oporretan dagoen bitartean, ea konpontzen duzuen euskal aberia. Kataluinarrei eskatuko diet laguntza.

Gorkalimotxori lapurtu diot beheko irudia.

Lanpetuta nabil azken egun hauetan, datorren astean jai hartu behar baitut. Bazkaldu dut lantokiko aldameneko tabernan, malamaneran. Ez gaizki jan dudalako, korrika eta presaka izan delako baizik. Joseba Iturriaren artikulua irakurri dut. Maite dut bere "contra o mundo" jarrera.

Atzo ikusi nuen Joseba Iturria Gara egunkarian Realaren kronikak egiten dituen kazetaria. Anoeta Estadioan ikusi nuen, baina ez kanpofubolean, kultur etxean baizik.

Gaur, esan bezala, korrika eta presaka bazkaldu behar izan dut. Ia 16:00ak ziren eseri naizenerako. Telebistatik txirrindulari proba bat botatzen zuten. Cabestany zegoen beste zenbait ilustrerekin pantailari adi. De Lucak irabazi duela entzun dut gero. Ez dakit zer, baina.

Azken aste honetan Gipuzkoako orakuluan eta inguruko komunikabideetan zenbait pluma esanguratsu atera da esaten oso berandu dela ekainaren 30a hauteskundeak deitzeko Realean. Arconada atezain ohiak esan zion hori Diarioko kazetari bati, periodikuak bi orrialde eskaini zion joan den asteko elkarrizketa batean. Itsusia iruditu zitzaidan Arconadaren aldetik hainbeste ikusmin dagoenean bera aurkezteko edo ez aurkezteko horretan, periodiku bati, kazetari bati esatea zer pentsatzen duen. Ez tio, egin agerraldia komunikabide guztien aurrean!

Joseba Iturriaren kaskagorkeria gustuko dut. Ahal dudanean jarraitzen ditut bere artikuluak, noizbait hemen kontatu dudan bezala. Ez du oso ondo idazten, presaka gehienetan, ideiak errepikatu egiten ditu, ez ditu artikuluak birpasatzen. Hala ere, gustatzen zait, "contra o mundo" joateko joera duelako.

Hona hemen apirilaren 20ko artikulua.

Biba zu!

Oharra: nabari da Arconada garai batekoa dela, Google-n bidez, argazki gutxi agertzen baita sarean.

Hona hemen onenetakoren bat:

Nik ere Gabiriaren moduan lehen irudia igo nahi dut blog honetara. Dena ondo ateraz gero, hemen azpian ikusiko duzue Benedicto XVI.aren argazkia.

Muntaia-edo Vendell-ena da.

Oso ona komentarioa: "Berak ez badu kanpainarik egiten, egin dezagun guk geuk". Ez du askoren beharrik izan, dena dela.

Armentiak aipatzen duelako izan dut marrazkiaren berri.

Euskaldunen lehendakaria nor izango den zehazteko arazoak dauden honetan, aukera ona izan daiteke Ratzingerekin kontatzea.

Portzierto, Armstrongek ez zuen beste egun aproposagorik bere erretiroaren berri emateko? Aita Santu (hitz egiteko modua da) honen izendapenak periodikuetatik aterako du estatubatuarra.