Baziren, badira
Amatiño
2022/01/08 23:00
Emakumearen artista izana eta esana da, San Telmo Museoko “Baginen, bagara” erakusketak aldarrikatu nahi duena. Baita mendetako diskurtso patriarkala salatu ere. Museo eta arte-bilduma publikoek orain arteko logikak alda ditzaten eta emakumearen ikusgarritasuna areagotu.
Erantzunik ez
Berrogei urte eta orain hau!
Amatiño
2022/01/05 12:00
Euskaltzaindiak azaldu berri du “Euskararen Gramatika”. Lehenbiziko Gramatika Batzordea 1980an izendatu zuen Akademiak, Pierre Lafitte, Jean Haritxelar, Patxi Goenaga eta Maria Pilar Lasarte zirelarik, hurrenez hurren, buru, buruorde, idazkari eta idazkariorde. “Erraz esaten da gero, orain dela 40 urte inguruko kontuak”, Pello Salaburu egungo Gramatika Batzordeburuak mirespen puntuaz aurkezpenean aitortzen duenez.
ETBk, 39 urte
Amatiño
2022/01/01 16:35
Abenduaren 27an, ETB2ko “Atrápame si puedes” lehiaketa-saioan zehar, aurkezleak galdetu zuen, gaztelaniaz: “Zein kate izan zen lehena emititzen 1982an. ETB1 ala ETB2?”. Eta lehiaketariak erantzun: “ETB2”. Erantzuna ez zen, noski, zuzena izan, baina ezta galdera ere. 1982 urtean ETBk ez zuen-eta ezertxo ere emititu. ETBren lehen emanaldia 1983ko Urteberri eguneko lehen segundoan hasi zen.
Europa irentsiko duen herensugea
Amatiño
2021/12/29 09:00
Aurten ehun urte bete dira Txinako Alderdi Komunista (1921) sortu zela eta 2049an. beste ehun beteko, Txinako Herri Errepublika osatu zela. Bada uste duenik 2021tik 2049ra bitarteko hurrengo hiru hamarkadetan historia aldatuko dela. Herensuge gorria gose da.
Euskaraz, hamarretik bederatzitan, “bat” soberan dago
Amatiño
2021/12/26 11:35
Nik ez dakit askorik gramatikaz baina, nago, zenbatzeko orduan (bat, bi, hiru…) izan ezik-edo, ganorabako "bat" hori soberan dagoela euskaraz, lar dela sarritan, gaztelaniari zein frantsesari merke-zurrean erositako morrontza besterik ez dela.
Ormaetxearen Mondragoeko esperientzia kooperatiboa
Amatiño
2021/12/22 11:30
“ORMAETXEA. De principio a fin. Toda una vida cooperativa. Biografía dialogada” (Armin Isasti, Isabel Uribe, 2021) liburuak jasotzen du, Jose Maria Ormaetxearen (1926-2019) ikuspegitik, Jose Maria Arizmendiarrietaren eraginez 1956tik aurrera indarrean jarritako Mondragoeko Esperientzia Kooperatiboa.
Euskararen errezeta nagusia, lehen, orain eta gero: nahia
Amatiño
2021/12/19 23:30
Nazioarteko Euskaralarien Topaketak eratu ziren, Gernikan, 1980ko abuztuan. Haien aztarrenez ezer gutxi aurki daitekeen arren egungo gizarte-sareetan, horra non, ustekabean, orduko argazki anonimoak dirauen erdi ezkutuan, nahiz, berrogei urte geroago, oraingo belaunaldiarentzat harako aurpegiak arrunt ezezagunak gertatu.
Gaixoak zaindu, aparkatu edo gau polarrean utzi
Amatiño
2021/12/16 18:30
Zahartzea da alzheimerra agertzeko arrisku-faktorerik nagusiena. Kasuen %99tan, genetika ez da faktore erabakigarria. Herentziazko alzheimerra %1ean baino ez omen da gertatzen eta, halakoetan, gaixotasuna 65 urte bete baino lehen azaldu ohi da, modu oldarkorrez azaldu ere.
Laugarren petrikilo-mota
Amatiño
2021/12/13 12:00
Iñaki* Barriola (Donostia, 1906-1998) mediku eta aditu ospetsuak 1952an argitara eman zuen “La medicina popular en el País Vasco” ikerketa non, herri-medikuntzaren iturriez, praktika enpirikoez, sinesmen magikoez eta senda-belarririk erabilienen zerrendaz gainera, hiru eratako “petrikilo” edo sasimedikuak bereiztu zituen.
Etorkizun latza
Amatiño
2021/12/10 08:00
Behar bada, egongo da datorkeen garai latzik onartuko ez duenik, edota, argudio ideologikoak tarteko, ez ikusi egingo dionik. Segurutik zilegi dateke edozein jarrera. Eztabaida da, ostera, errealitateari muzin eginez gero, gainbehera geldotu beharrean, ez ote litzatekeen azkartuko.