Txoritan Mallorcan: zertzeta marmolairea, uroilo urdina, kopetazuri gandorduna, Eleonor belatza, txinbo balearra eta beste

Txori-urtea makal samar zihoan izurriteak ipini dizkigun mugengatik, baina abuztuan egun gutxi batzuk igaro ditugu Mallorcan, ezustean, eta une egokia izan da hegaztietaz gozatzeko eta Euskal Herrian gutxitan ikusten ditugun espezie batzuk bertatik bertara behatzeko.

Mallorca ez da uharte handia, baina hegaztientzat nahiko leku aproposa da eta edozein txoribururentzat erakargarria. Ez nuen ezagutzen eta ezusteko polita izan da libratu ahal izan ditudan ordu gutxietan ikusi ahal izan dudana. Behean ipini dut ikusitako espezieen zerrenda osoa eta bisitatutako naturguneak. Espezie azpimarragarrienen arten, ostera, goiburuan aipatu ditudanak sartuko nituzke: Eleonor belatza, zertzeta marmolairea, uroilo urdina, kopetazuri gandorduna eta txinbo balearra.

Eleonor belatza (Falco eleonore) eta txinbo balearra (Sylvia balearica) izan dira espezie berezienak, bizitzan lehenengoz ikusi ditudalako. Lehenengoak oso populazio politak ditu uhartean eta, Euskal Herrian ez bezala, aise eta ondo ikusi daiteke hainbat ingurutan, batez ere kostaldean. Txinbo balearra, berriz, endemikoa da Balear Uharteetan; hau da, ez dago beste inon munduan. Hemengo etze-txinboaren antzekoa da eta kostaldean ikusi ohi da gehienetan.

Uroilo urdina (P. porphyrio), zertzeta marmolairea (Marmaronetta angustirostris) eta kopetazuri gandorduna (Fulica cristata) Europako hegaztirik mehatxatuenen artean daude. Doñanarekin batera, Mallorcako Albufera dute bizileku egokienetako bat. Zertzeta marmolairea, esate baterako, izugarri ondo behatu daiteke Albuferan, espezie arrunt samarra ere bada eta.

(Hurrengo argazkiak Wikipediakoak dira)

Azken biak arriskuan dauden espezieak dira, zertzeta marmolairea zein kopetazuri gandorduna, baina Mallorcako albuferan aurkitu dute ugaltzeko tokirik egokienetako bat. Plangintza dago natur parke horretan horien populazioak igotzeko, ahate gorrizta (Netta rufina) eta ahate buruzuriarekin (Oxyura leucocephala) batera. Ahate gorrizta Euskal Herrian ere ikusi daiteke; buruzuriak Espainia erdi-hegoaldean ditu populazio ugarienak eta Mallorcan ezin izan dut ikusi.

Mallorcako naturguneak: Cap Salines, Vall de Bóquer (Tramontana), S'Albufera (Alcudia) eta S'Albufereta (Pollença)

Txoriak ikusi nahi dituenak hainbat txoko aurkituko ditu Mallorcan. Uharte iparraldea alde batetik bestera zeharkatzen duen Tramontana mendilerroa zoragarria da eta hango labar eta bailaretan ohikoak dira txinbo balearra eta Eleonor belatzak, esate baterako. Vall de Bóquer inguruan, adibidez, edo Cúber urtegi inguru osoan.

Hego-ekialdeko kostaldea, berriz (Salobrar de Campos, Cap de Ses Salines, Cap Blanc, Mondragó...) itsas hegaztiak ikusteko leku ederra da eta baita beste espezie batzuk ere: kutturlio mokolaburra, harkaitz-txolarrea, belatxingak, Eleonor belatza eta beste hainbat.

S'Albufera (Sa Pobla)

Baina Mallorcako tokirik esanguratsuena S'Albuferako parkea da. Valentziako Albufera ezagunagoa da txorizaleon artean, baina Mallorcakoa ere leku ederra da eta hegaztientzat berebiziko garrantzia daukana. Muro, Sa Poble, Pollença eta Alcudia bezalako leku turistikoen artean kokatua, hezegune hau oraindik nahiko egoera onean dago eta ehunka hegazti-espezieren bizileku (eta pasabide) da.

1988an izendatu zuten Parke Natural, Natura 2000 sarean dago, eta Ramsar eta SPA (Hegaztientzat Babes Bereziko Gune) ingurune ere bada. Baleareetako hezegunerik handiena da (1.647 hektarea) eta animalia talde askorentzat oso bizitoki garrantzitsua da (arrainak, odonatuak, lepidopteroak...). Hegaztiei dagokionez, 303 espezie ikusi ahal izan dira bertan, 64 habiagileak dira eta hegazti migratzaileentzat naturgune baliotsua da, izan neguan zein pase-garaian.

Parkeak sarrera bakarra dauka eta baimena eskatu behar da sartu ahal izateko (doakoa, harreragunean eskatzen da, Sa Rocan). Adi, urte-sasoiaren arabera ordutegia murritza izan daiteke (informatzea komeni da) eta harreragunea ez dago parkeko sarreran, aparkalekutik 1.200 metrora baizik, parkearen erdigunean. Hortaz, komeni da joan aurretik informatzea eta denborarekin joatea.

Parkeak azpiegitura eta behatoki egokiak ditu. Sa Rocako harreragune inguruan 3 ibilbide txiki daude (kilometro ingurukoak) eta 6 behatoki, guztiak ere zabalak, erosoak eta ondo seinalizatuta: Sa Roca, Cibollar, Ses Pardes, Gran Canal...

Gainera, parkearen perimetro guztia egin daiteke txirrindulaz (11 km) eta oso interesgarriak dira parkeko bazterretan dauden beste zenbait ingurune, hala nola, Es Forcadet, S'Amarador eta, batez ere, Son Bosc. Azken hori araztegi baten alboan dago eta izugarria izan zen ordu bete eskasean ikusi genuen hegazti multzoa, besteak beste, 18 argioilar, 12 abozeta eta 6 atalar, bertatik bertara.

S'Albufereta (Pollença)

Albufera "handiaren" iparraldean, 6-8 kilometrora, Albufera txikia dago, S'Albufereta. Hedaduraz (eta babes mailaz) txikiagoa, baina hau ere oso interesgarria hegaztiak behatzeko. Izan ere, garai batean ingurune bakarra osatuko zuten biek, baina gizakiak banatu egin ditu urteetan zehar, errepideak eta etxebizitzak eraiki ahala.

Naturgune hau ere erosoa da bisitatzeko, behatoki gutxi baina egokiak ditu eta hegazti-espezie zerrenda behatu daiteke bertan.

Bukatzeko, hementxe duzue Mallorcan behatutako espezieen zerrenda, eBird aplikazioan kargatu eta bertatik jaitsita. Oraingoan, gainera, euskarazko izenekin, eBird euskaratzea lortu dugu eta! (horri buruz zabalago, hurrengo batean).

Mallorcan behatutako hegazti espezieak