Eibarko errekak: izenak eta sare hidrografikoa

Kasualitatez heldu naiz Eibarko udalaren lan honetara. Gure udalerriko ondare naturalaren inbentarioa egin zuten 2017-2018 bitartean Plan Estrategikoaren barruan eta, besteak beste Eibarko mugen barruan ditugun erreka nagusien mapa garbi argigarri bat dakar.

Oro har, orain dela 20 urte inguru argitaratu genuen Eibarko mapa toponimikoaren proiektuan jaso genituen hidronimoak dira Hirigintza sailekoak mapa honetara ekarri dituztenak (akatsen batekin eta bakarren batzuen faltan); beharbada beste iturriren bat ere erabili dute.

Oraingo honetan, guk egindako mapa toponimikoan baino gardenago ikusten dira, bestelako informaziorik gabe, erreka-izenak soil-soilik lagata. Pentsatu dut merezi duela blogera ere ekartzea (lizentziaren kontua garbi izan barik), hedapen pixkat ematearren eta Eibarko erreka guztien zerrenda gehituta. Mapa toponimikoarekin alderatu nahi duenak, hemen du Eibarko mapa toponimikoaren informazio osoa eta beste helbide honetan mapa toponimikoa bera kalitate altuan (hemen azpian ere itsatsita, kopia).

Eibarko errekak: mapa eta zerrenda

Hara hor, ba, Eibarko erreken zerrenda eta mapa. Udalaren mapa berri honetan agertzen ez diren baina lan toponimikorako jaso genituen izen batzuk ere gehitu ditut (errekak baino, errekaxtoak), eta elkarren iturri diren errekak jarraian adierazi. Kasu batzuetan, erreka batek 2 izen ezberdin ere baditu, gurutzatzen duen eremuaren arabera modu batean edo bestean izendatuta (zalantzak argitzeko, begiratu mapa toponimikoa).

• Ego erreka (aspaldi idatzi nuen Ego errekaren izenaz eta iturriaz)
• Lea-Artibaiko arrokoak: Arando, Aginaga (Agiña), Orberreka, Altzerreka eta Urko; Iturgoen (Itturguen), Iteriaga (Itterixa) eta Altzorbe.
• Ego errekaren ipar ixurialdekoak: Kortatxo; Karabia eta Abauntzaga (Abontzaerreka); Ardantza; Trango, Ormaiztegi, Txarako, Pagaegi, Errentziño eta Matxaria; Aasuaerreka; Txarakoerreka; Iruintxaur, Magdala, Pagolaerreka eta Gorosta; Zubiaga, Pagoaga; Iruitz, Maaldegi, Txindurrierreka eta Zaturio.
• Ego errekaren hego ixurialdekoak: Iburrerreka; Otaola; Txaltxako; Ubidieta (Ubitxa), Lixiberreka eta Unbe; Asurtza, Aranbaltz eta Txonta; Indurio, Kiñarraga eta Aiagaerreka (Aixerreka); Aldabeerreka; Errialtzu.

Oharra: erreka txikien kasuan ez da erraza toponimoa (hidronimoa) zein den zehaztea. Askotan, baserri bakoitzak izen desberdina ematen dio errekatxo berdinari, bere ibilbideko metro batzuk gorago edo beherago. Zerrenda honetan, beraz, izenen bat (sinonimo edo aldaeraren bat) falta daiteke.

Eibarko Sare Hidrologikoa ("Eibarko ondaren naturalaren inbentarioa", Eibarko Udala, 2018).

 Eibarko mapa toponimikoa (Alberdi eta Sarasua, Eibarko Udala, 2005).