e-gorblog

FICOMIC Bartzelonako Komikiaren Nazioarteko Erakusketa maiatzaren 6tik 9ra ospatuko da: 2009an 100.000 bisitari izan zituen, beraz gaur egungo komikizaleentzat ezinbesteko zita da, nostalgikoentzat txikitako komikiak eskuratzeko aukera eta edozein makroerakusketara hurbiltzen diren herritarrentzat komikien mundura hurbiltzeko aitzakia. Fira de Barcelona gunean kokatuko da, 10:00etatik 20:00etara egoten da zabalik, (ostiral eta larunbatean 21:00ak arte) eta egun bakoitzeko 6 euro ordaindu beharko dira.

Katalunia beti izan da erreferentzia komikien arloan, eta FICOMIC sektorearen urteroko azterketa egiteko erabiltzen da: argitalpen berrien erakusleiho da, autore gonbidatu interesgarriak izaten dira bertan, erakusketa bereziak antolatzen dituzte, omenaldiek bere lekua izaten dute… Azokaren egitaraua orekatua izaten da, batetik komikiaren historiako autoreei gorazarre eginez eta bestetik gaur egungo produkzioaren artean hautaketa eginez. Holanda izango da nazio gonbidatua eta Euskadi Erkidego gonbidatua.

Azokaren inguruko laburpen txukun bat eskuratu nahi duenak La Guia del Comic orrian topatu dezake. Lerro hauetan niri deigarrien egin zaizkidan elementuak zerrendatuko ditut eta Euskadiko Autonomi Elkartearen partaidetzari buruzko informazioa eman.

Gonbidatuen artean ezagunenak hauek izan daitezke:

• Tanino Liberatore, RanXerox sailaren egile italiarra (La Cúpula argitaletxeak bilduma osoa aurkeztuko du azokan).
• Gilbert Shelton, Estatu Batuetako 60-70 hamarkadetako underground komikigintzaren autorea, Los fabulosos Freak Brothers pertsonaien egilea.
• Frantziatik Lewis Trondheim L´Association argitaletxeko eratzaileetako bat eta komiki autore ezaguna, eta Jacques Tardi, Adèle Blanc Sec sailaren egile eta lehen mundu guda zein Frantziako iraultzari buruzko lanak argitaratu dituena.

Beste gonbidatu batzuen artean: Guillaume Trouillard, Andy Diggle gidoigilea eta Jock marrazkilaria, Gene Ha, Ethan Van Sciver...

Erakusketetan, 2009ko sarien irabazleen lanekin osatzen da bat: urteroko sari banaketak eragiten duen zurrunbiloa pasa eta gero autore batzuk sakonago ezagutu ahal izatea saritzat hartu daiteke ere, eta horrela Azokaren edizioen arteko lotura bermatzen da. Beste erakusketak:

• Los ritmos del cómic, komikia eta musikaren arteko lotura islatzen duena,
• By Vázquez, Manuel Vázquez Bruguera eskolako komikilariari buruzkoa
• Harold Foster-en El Príncipe Valiente laneko jatorrizko orrialdeekin osatutakoa
• Kataluniako komiki eskola garrantzizkoena den Escola Joso zentroari buruzko Joso goes to Hollywood! erakusketa
• Maiatzaren 5etik 30era Badalonan, etorkizunean Kataluniako Komiki eta Ilustrazioaren Museoa kokatuko den hirian, Tardiren gerrari buruzko lanen erakusketa egingo dute, bonbardaketetatik babesteko erabiltzen zen areto batean

Sarien atalari dagokionez, espainiar estatuko egile eta argitaletxeetara mugatzen dira beti hautagaiak, atzerriko lan onenari dagokiona izan ezik. Azokako Sari Handiaren irabazlearen hautaketa FICOMIC-eko Batzorde Exekutiboaren esku egoten da, eta gainontzekoak komikiaren sektoreko profesionalek aukeratzen dituzte: bozketa baten ondoren sail bakoitzeko 5 hautagai izendatzen dira eta Azokaren bigarren egunean, maiatzaren 7ko gauean, jakinaraziko dira irabazleen izenak. http://www.ficomic.com/NOTICIES/detall.cfm/ID/1355/T/nominados-los-premios-28-salon-comic-barcelona.html helbidean ikus daitezke izendatu guztiak.

Gure herriko argitaletxeen artean Astiberrik plazaratutako lan asko daude zerrendan: El vecino 3, Las calles de arena, El juego de la luna... Hautagaien artean euskal herriko autore bakarra dago, Antonio Altarriba, komiki askoren gidoilari eta komikiari buruzko lan teoriko ugariren egilea. El arte de volar lanak, 2009an Kim marrazkilariarekin elkarlanean argitaratuta, jada Kataluniako sari nazionala jaso du, eta Lan onena eta Gidoi onena sariak jaso ditzake FICOMIC-en. Premio a la divulgación de la historieta 2009 atalean Borja Crespo bilbotarra dago, zinema, fanzine eta komiki arloko autorea, eta Getxoko Komiki Azokako arduradunetako bat. Komiki-denden atalean Bilboko Joker da hautagai: bigarren urtez eskainiko da sari hau, eta aurten 15 urte betetzen dituen Joker joan zen urteko zerrendan izan zen ere.

Euskadi Erkidego gonbidatu

Urtero Erkide Autonomo gonbidatu bat izaten da: Madril, Balear Irlak eta Galizia izan dira aurretik, eta Euskadiren txanda iritsi da.

FICOMIC-en ustez, Euskadiko komikigintza 70. hamarkadatik etenik gabe garatuz joan da, eta Ipurbeltz zein Habeko Mik aldizkariak aipatu ondoren gaur egungo TMEO, Xabiroi eta El Balanzin nabarmentzen ditu; argitaletxeen arloan bere garaian Ikusager eta orain Astiberri. Jardunaldi eta azoken aniztasuna aipatzen dute eta gurean 9. artea indartsu dagoela nabarmentzen dute.

Elkarte Autonomo bat aukeratzean bertako gobernua izaten da gonbidatua, eta Jaurlaritzako Kultura Sailak EIEP/APIE Euskal Irudigileen Elkarte Profesionalaren eta Getxoko Komiki-Azokaren laguntza izan du.

Mikel Toral Eusko Jaurlaritzako Kultura Sustatzeko zuzendariak, Imanol Landa Getxoko alkateak eta Daniel Martin EIEP Euskal Irudigileen Elkarte Profesionalaren presidenteak emandako prentsaurrekoan adierazi zutenez, Euskomik izeneko 150 metro karratuko stand-a egongo da: “hiru zatitan banatuko da, gune ezberdinak bereizte aldera. Alde batetik, argibide-liburutegiaren guneak sustapen-materialak erakutsiko ditu, instituzionalak eta inprimaturiko argitalpen-materialak. Bestalde, areto nagusiaren gunean hainbat jarduera egingo dira, gaur egungo komikigintzarekin estuki loturiko talde eta erakundeen eskutik, hala nola aurkezpenak, mahai-inguruak, hitzaldiak eta bestelakoak. Erakusketaren gunea oso-osorik Euskadiko egileen lanak sustatzera dedikatua egongo da eta 22 profesionalen lan-bilduma erakutsiko du, nazioartekoenak eta euskal argitalpenetan argitaratuz gorabidean datozen belaunaldi berrikoenak, hain zuzen. Hautaketa-irizpideak lurraldeen arteko oreka ere aintzat hartu du. Egile bakoitzak azken urteotan egindako hiru komiki-plantxa aukeratu ditu, bere lanaren eredu esanguratsu moduan.”

Orain arte komunikabideetan edo sarean topatu dudan informazio gehiena martxoaren 11n eman zuten prentsaurrekoan oinarritzen da, baina Garako Anartz Bilbaok datu gehiago jakinarazi dizkigu: partaideen artean Alhóndiga Bilbao, KREA, Donostia Kultura, Astiberri eta Sauré argitaletxeak egongo dira. Xabiroi ere bertan egongo da, baita Getxo zein Irungo Azokak ere. Eta Angoulemetik pasa ondoren, Arabako komikizaleek ere beraien txokoa izango dute bertan.

EIEP-ek 30 euskal ilustratzaileren lanak jaso ditu Irudika katalogoan, eta gainbegiratu batean horien artean 16 dira komikiekin lotuta daudenak. 30en artean ez dago Nafarroa edo iparraldeko komikilaririk, nahiz eta elkartean bateren bat badagoen. Atal berezi bat eskainiko diote Azokari beraien webgunean: http://www.apie-eiep.com/euskomik/.

Ez da argitaratu erakusgai egongo diren 22 profesionalen zerrenda osoa. Medioek Irudika katalogoan agertzen diren autore batzuk aipatu dituzte, erakusgai egongo ote diren zehaztu gabe: Mikel Valverde, Jose Ibarrola, Jokin Mitxelena, Mauro Entrialgo, Alvaro Ortega, Raquel Alzate, Mattin, Antton Olariaga... Beste izen hauek ere agertzen dira Garako artikuluan: Borja Crespo, Javier de Isusi, Santi Valenzuela, Simonides, Orue...

Ziur Azokara joango diren pertsonek autore, argitaletxe eta aldizkari interesgarriak topatuko dituztela, eta autonomi elkarte honetan ospatzen diren ekimenak ezagutu ahal izango dituzte. Gure autoreentzako probetxugarria izan daiteke Azoka, beraien lana aurkezteko leku paregabea.

Ikustear dago Stand-aren edukia zein izango den, bertako arduradunek zein hitzekin deskribatuko duten gure herrian komikiak duen errealitatea, mahainguru eta hitzaldietan zer esaten den... eta ondoren komunikabide eta blogarien inpresioak entzun eta irakurriko ditugu: kanpokoen begien bidez gure komikigintzaz erakusten dena nola ikusten den jakitea interesgarria izango da.

HTML 4, zaharkitua

HTML estandarraren azken bertsioak 10 urte baino gehiago ditu. Orduko weba formatudun testuz, irudiz, estekaz eta formularioz osatua zegoen nagusiki, eta HTMLren 4.01 bertsioan elementu horietarako etiketak daude. Gaur egun, ordea, ugariak dira webean audioa, bideoa, elkarrekintza handiko aplikazioak (RIA edo Rich Internet Applications deritzenak), grafiko mugikorrak, jokoak, off line lan egiteko aukera eta horrelakoak. Eta HTML hutsarekin ezin dira horiek adierazi. Javascript eta AJAX moduko teknologiek laguntzen dute maila baterainoko elkarrekintza lortzen, baina interakzio handia behar denean, edo aipatutako beste gauzetarako, hirugarrenen pluginak erabili besterik ez dago: Flash, Silverlight, JavaFX, Google Gears...

HTML estandarra denbora honetan guztian ez eguneratzearen arrazoi nagusia da weba eta HTML formatua gidatzen dituen World Wide Web Consortium edo W3C delako nazioarteko erakundeak eta Berners-Lee haren zuzendariak beste asmo batzuetan jarri dituztela indarrak. Zehazki, batetik, egungo webaren eboluzio gisa XHTML formatuaren aldeko apustua egin zuten (XML arauekin bateragarria den HTML formatua), eta horren 2.0 bertsioan aritu dira lanean; eta, bestetik, web berri ahaltsuago bat definitzen ere aritu dira, web semantikoa alegia (2009ko maiatzeko eta ekaineko aleetan azaldu genizuena), eta harentzako formatuak lantzen (RDF, OWL, SPARQL, GRDDL...). Horregatik, HTMLren bertsio berrien beharrik ez zuten ikusten.

Hala ere, web semantikoa ez zen sortu gaur egun ezagutzen dugun weba ordezkatzeko, baizik eta harekin batera erabiltzeko, eta, askorentzat, XHTML 2.0 disruptiboegia zen egungo webaren eboluzioa izateko (zerotik birdiseinatua, atzerako bateragarritasunik ez zuena, zorrotzegia...). Eta errealitateak ere erakusten zuen haien erabilera oso txikia zela. Horregatik, HTML estandarraren jarraipena bultzatzeko asmoz, Appleko, Mozilla Fundazioko, Operako eta Googleko hainbat pertsonak WHATWG komunitatea sortu zuten 2004an (Web Hypertext Application Technology Working Group), eta HTML 5en lehen zirriborroa lantzen hasi ziren. 2007an, W3Ck ere ikusi zuen HTML formatuaren bertsio berri bat egiteko beharra, eta lantalde bat sortu zuen horretarako. WHATWG taldeak landutako proposamena hartu zuten abiapuntutzat, eta, geroztik, hura hobetu eta zehazten aritu dira.

HTML 5, egungo webari egokitua

HTML 5 bertsioan, gaur ezagutzen dugun webean ohikoak diren ezaugarri garrantzitsuenak hartu dira kontuan, eta horrek aukera ematen du kanpoko pluginen beharrik gabe ia edozein web-aplikazio sortzeko. Gainera, HTML 5en XML bertsio bat ere badago, XHTML 5, orain XHTML 1.0ren ordezkoa izateko proposatzen dena.

Multimediari dagokionean, adibidez, HTML 4k irudientzat onartzen zuen multimedia-etiketa bakarra <img> zen; HTML 5ek, ordea, <audio> eta <video> etiketak dakartza. Horrez gain, <canvas> etiketa ere badauka, denbora errealean marrazten joan gaitezkeen pintura-oihala, eta WebGL estandar berriarekin konbina dezakeguna (3D irudiak nabigatzaileetan erakusteko liburutegi grafikoa). Horrez gain, ordenagailuari konektatutako hainbat hardware-elementurekin elkarreraginean jardun dezake (hala nola mikrofonoarekin, webcamarekin...).

Bestalde, itxura definitzeko etiketak kendu dituzte, esanahi edo egiturazko etiketak soilik mantenduz eta aurkezpena CSS bidez egitera behartuz (HTML dokumentuen itxura aparteko estilo-orrietan adieraziz). Eta etiketa semantiko edo egiturazko berriak sortu dituzte, hala nola <nav> (nabigazio-menuarentzat), <footer> (orri-oinarentzat) eta <article> (artikuluaren gorputzarentzat). Formularioetan ere kutxa-mota berriak sartu ahal izango ditugu, hala nola zenbakientzakoak, datentzakoak, orduentzakoak, helbide elektronikoentzakoak, URLentzakoak, bilaketentzakoak... edo guk nahi duguna onartzekoak, espresio erregularren bidez. Gainera, zuzenean txertatu ahal izango dira grafiko bektorialak SVG formatuan eta ekuazio matematikoak MathML formatuan. Eta API berriak (aplikazio aurreratuagoak idatzi ahal izateko funtzioak) ere baditu HTML 5ek: off line gaudenean web-aplikazioek datuak gordetzeko APIa, arrastatu eta jaregiteko APIa...

2010. urtearen amaierarako eduki nahi dute bukatuta HTML 5 estandarra. Baina haren zatiak onartze-maila ezberdinetan daude, eta ia erabat finkatuta dituzten hainbat atal jadanik inplementatuta dituzte Interneteko nabigatzaileen bertsio berrienek, guk erabiltzeko prest. Eta, izan ere, hala da: sarean webgune ugari daude HTML 5en ahalmen berrien demoekin, batzuk benetan ikusgarriak HTML hutsean eginak egoteko. Egin diezaiogun, beraz, ongietorria HTML 5 estandar berriari!

Tiza komiki elkartearen ekimenez, Nafarroako I. Komiki Azoka egingo da Iruñean apirilaren 8tik 11ra bitartean (ostegunetik igandera, beraz), Kondestablearen jauregian. Lehenengo edizio honetarako, ekitaldi ugari prestatu dituzte: erakusketak, nobedade aurkezpenak, hitzaldiak, mahai inguruak, egileen sinatzeak, proiekzioak, tailerrak... Sarrerak dohainik izango da.

Jarraian duzue ekitaldien zerrenda eta egitaraua (informazio gehiagorako http://tizacomic.com/wordpress/wp-content/uploads/2010/04/programa-euskera.pdf). On egin!

Erakusketak

• Quinospectiva: Munduari bira eman dion Mafaldaren sortzaile Quinoren obraren erakusketaren azken geltokia
  

• Oroz: komiki-tiraz harago: Orozen ibilbide profesionalaren gainbegirada
  bat euskarri ezberdinetatik:
  pankartak, komiki-tirak, argitalpenak…
  
• Bost begirada belgikar komikiari: Bost egileren argazki ibilbidea komikiak
  Bruselarekin duen erlazioaren bila
• Grisak - Pasqual Ferry: Pasqual Ferry egile kataluniar polifazetikoaren grisen eskalan egindako lan argitaragabeen aukeraketa
• Hate Jazz - I Tiza Saria: Horacio Altuna eta Jorge Gonzálezen obra minean oinarritutako erakusketa, obra berritzaileenari 1. Tiza Sariaren irabazlea
• Miña terra Galega: Zortzi galiziar egilek Galizia eta galiziarren topikoei buruz egindako hausnarketak; 32 lanez osatutako erakusketa, Consellería de Cultura e Turismo de Galicia-k antolatuta
• Gonbidatutako egileak: Tiza Elkarteak ekoiztutako erakusketa non gonbidatutako egile bakoitza bere obraren aukeraketa baten (egile bakoitzak egindakoa) panel baten bidez aurkeztua izango den, biografia labur batez osatuta

Proiekzioak

Beheko Auditorioan:

• Apirilak 6 asteartea 18.00etan: Juan Padrón monografikoaren aurkezpena, "Vampiros en la Habana"-ren proiekzioa.
• Apirilak 7 asteazkena 18.00etan: Aukeratutako Nafar animazio film laburren proiekzioa, baita film labur hauena ere: Filminuto 1, Tabey, Elpidio Valdés ataca, Jutía Dulce, Elpidio Valdés y el fusil, Celedonio, N’Vula, La pregunta, Kolia
• Apirilak 8 osteguna 18.00etan: Aukeratutako Nafar animazio film laburren proiekzioa, baita film labur hauena ere: Viva Papi, Filminuto 2, Quinoscopio 1, Filminuto 3, EV está rodeado, EV y la abuelita de Weyler, EV contra el Quinto de Cazadores, Nikita chama boom
• Apirilak 9 ostirala 18.00etan: Aukeratutako Nafar animazio film laburren proiekzioa, baita film labur hauena ere: Las manos, La fiesta de los hongos, EV en campaña de verano, EV y los inventores, EV capturado, EV y Palmiche contra los lanceros, Quinoscopio 2, Quinoscopio 3, Mafalda
• Apirilak 10 larunbata 18.00etan: "Más Vampiros en la Habana"-ren emanaldia, zikloaren itxiera-ekitaldia Juan Padrón-ekin

Hitzaldiak, mahai-inguruak, ikuskizunak eta aurkezpenak

OSTEGUNA 8

• 17:00, Beheko Auditorioan, Irekiera-ekitaldia: Gonbidatu guztiak mahai-inguruan, antolakuntzaren aurkezpena, autoritateen eskuhartzea
• 18:00, 2. solairuko batzargelan, Mahai-ingurua: “Vivir del cuento en España. Una historia de superhéroes”, JJ Aos, GoChi, Julio (TBO), Josemi (NORMA), moderatzaile Ramón Huarte
• 19:00, 2. solairuko batzargelan, Mahai-ingurua: “De los orígenes a la actualidad del cómic en Navarra”, Resano-Osés, Belatz, Simonides, Jali, moderatzaile William
• 20:00, Beheko Auditorioan, Hitzaldia: “Joaquín Reyes y del mundo de la ilustración al universo chanante”, Joaquín Reyes

OSTIRALA 9

• 13:00, 2. solairuko batzargelan, Hitzaldia: “El cómic y las nuevas tecnologías”, Harry Markos, Markosia-ren editore burua
• 16:00, 2. solairuko batzargelan, GLENAT argitaletxearen berrikuntzen eta Lolita Butterfly liburuaren aurkezpena, Idoya Iribertegui bere egilearen eskutik
• 17:00, Beheko Auditorioan, "Gartxot"-en aurkezpena: Asisko Urmenetak “Gartxot” bere film laburretik sortutako film luzearen proiektua aurkeztuko du, komunikabideei egindako aurkezpena eta gero proiektatuko dena
• 17:30, 2. solairuko batzargelan, Mahai-ingurua: “El cómic que surgió en la calle. El realismo social como fuente de inspiración”, Mauro Entrialgo, Resano-Osés, Simonides, Jorge González, moderatzaile Javier Moya
• 19:00, 2. solairuko batzargelan, Hitzaldia: "Perspectiva de género en el Cómic - Un recorrido por el cómic femenino en España", Clara Tanit, Marika Vila, Myriam Cameros, Idoya Iribertegui, moderatzaile Jordi Ojeda
• 20:00, Beheko Auditorioan, Aurkezpena: “Nikodemo’s Show! de 50 a 350 en 5 años”, Carlos Gómez eta Raúl Escolano, Nikodemo-ren fundatzaileak eta Cálico electrónico-ren sortzaileak

LARUNBATA 10

• 11:30, 2. solairuko batzargelan, PLANETA argitaletxearen berrikuntzen aurkezpena eta gure herriko gaur egungo editorialen gainbegirada bat
• 13:00, 2. solairuko batzargelan, Hitzaldia: "La física de los superhéroes - Una visión pedagógica del mundo del cómic", Jordi Ojeda, UPC-ko irakaslea
• 17:00, 1. solairuko gelan, Berriketa irekia: Yamaguchi liburutegiak Clara Tanit Arqué eta José Angel Labari (Jali) egileekin euren azken lanei buruz solasaldi bat antolatzen du
• 17:00, 2. solairuko batzargelan, Mahai-ingurua: “Cómic book americano vs álbum europeo”, Howard Chaykin, Harry Markos, Horacio Altuna, Pasqual Ferry, moderatzaile David Hernando
• 19:00, 2. solairuko batzargelan, Mahai-ingurua: “La sátira política en la historieta”, Bernardo Vergara, César Oroz, Charlie Christensen, JJ Aos, moderatzaile Andrés Mendiri
• 20:00, Beheko Auditorioan, Ikuskizuna: "HATE JAZZ", Zuzenean komikia eta musika nahasten duen ekitaldia, Jorge González, Horacio Altuna, Nafarroako Goi Mailako Musika Kontserbatorioko Banda

IGANDEA 11

• 13:00, Beheko Auditorioan, Itxiera-ekitaldia: Tiza I lehiaketaren epaimahaiaren erabakia “Donejakueko beste bidea”

Bestelako ekitaldiak

• Larunbata 10 eta igandea 11, 11etan, 2. solairuko eskultura lantegian, Tailerra: "Komikien sorkuntza", Julio Martínez (Mart) eta Álvaro
  Muñoz-ek emana (AACE-ren zuzendariak)
• Larunbata 10 eta igandea 11, 11etan, beheko solairuko beheko patioan, Karikaturak zuzenean: Roberto Flores-ek bere talentua erakutsiko digu, eskatzen duten bisitariei karikaturak doan marraztuz
• Larunbata 10 eta igandea 11, 11etan, 1. solairuko geletan, Sinadura eta papel-zorroen gainbegirada: egile berriek profesionalei euren lanak erakusteko aukera bat, eta komikizaleentzat komikiak euren egileek sinatzekoarena (liburutegi espezializatuetan sinaduren egitarau berezia)

Gonbidatutako egileak

• Howard Chaykin
• Pasqual Ferry
• Mauro Entrialgo
• Charlie Christensen
• César Oroz
• Joaquín Reyes
• Carlos Gómez y Raúl Escolano
• Clara-Tanit Arqué
• Horacio Altuna
• Jorge González
• Juan Padrón
• Belatz (Mikel Santos)
• Joaquín Resano y Pedro Osés
• JJ Aos
• Ernesto Murillo (Simonides)
• Jali
• Myriam Cameros
• Marika
• Idoia Iribertegui
• Harry Markos
• Gochi
• Laureano Dominguez
• Juan Carlos Sanmiguel
• Jordi Ojeda

Alhóndiga Bilbaoko komikien atalak, AlhóndigaKomikek, I. K.O. (Komik Online) lehiaketa abiarazi du. Formatu digitaleko komiki-lehiaketa da, komikien sorkuntza eta autoedizio digitala sustatzeko asmoz, eta online euskarriko pieza grafiko baten originaltasuna eta balio artistikoa sarituko ditu. Pieza irabazleak zenbait egile, gai eta nazionalitatetako 25 komikiz osatutako sorta jasoko du sari gisa. Edozeinek parte har dezake, gehienez 3 lan bidalita. Lehiaketara aurkeztutako lan guztien artean, epaimahaiak multzo bat aukeratuko du, ondoren ikusgai jartzeko. Lanak aurkezteko epea 2010eko martxoaren 16etik apirilaren 16ra bitartekoa izango da. Informazio gehiago goiko estekan.

Bestetik, aurten hirugarren aldiz, Alhóndiga Bilbaok beka bat emango dio komikigile bati Angoulêmeko La maison des auteurs zentroan urtebetez aritzeko, Europako komiki-zentro entzutetsuenean alegia. Irabazleak urtebetez bertan komiki-sorkuntzan jarduteko aukera izango du, baldintza ezin hobeagotan. Zentroko ekipamendu eta baliabide guztiak erabiltzeko eta beste bekadunekin ideiak trukatzeko aukera izateaz gain, urtebeteko alojamendua ordainduko zaio eta hilean 1000 euroko soldata bat ere izango du. Beka lortu nahi dutenek 18 urte beteta izan behar dituzte eta komiki bat sortzeko proiektu bat aurkeztu beharko dute, paperean edo euskarri informatikoan, idatzizko garapen batekin eta irudiekin, martxoaren 31tik hasita eta apirilaren 14a baino lehenago. Bekaren oinarri zehatzak web gunean dauzkazu irakurgai.

Ikastolen Elkarteak ateratzen duen Xabiroi komiki-aldizkariaren 19. zenbakia, aurtengo otsailari dagokiona alegia, kalean da. Hau da bertan aurkituko dugun edukia:

• Nik neuk egiten dudan Albisteen txokoa
• Manu Ortegaren Haizea banda
• Auzomorro umorezko orri bikoitza, Guaikaipuroren gidoia, Sanviren irudiak eta Sedyasen koloreekin
• Julen Ribasen irudiak eta Iban Zalduaren gidoia duen Azken garaipena sailaren beste 8 orri
• Loperen Behien Tarzanen 3 orri
• Irune Lasak egiten duen KomikITAUN elkarrizketen orri bikoitza, oraingoan Enrique Villarreal Drogasekin
• Asiskoren Hor Konpost banda
• Haur besoetakoa sailaren 6 orri, Unai Iturriagaren gidoia, Sanviren irudiak eta Sedyasen koloreekin
• Zaldi Eroaren Arranotxuren beste bi orri
• Dani Fanoren ilustrazio eder bat
• Iñaki G. Holgadoren irudiak eta Harkaitz Canoren gidoia duen Zebra efektua istorioaren 4. emanaldia, 6 orrikoa

Horra hor euskal komikigintza onenaren beste erakusgarri bat. Bide batez, niri lau bidali dizkidate, beraz norbaitek bat nahiko balu, erantzunetan eskatzea besterik ez du.

Interneteko nabigatzaile modernoek, AJAX eta CSS tekniken bitartez besteak beste, aukera ematen dute elkarrekintza-maila handiko webguneak egiteko, eta Interneteko konexioak gero eta azkarragoak dira; hori dela eta, gero eta gehiago erabiltzen da cloud computinga: aplikazioak eta datuak lainoan, Interneteko amaraunean alegia, exekutatzea eta biltegiratzea.

Horrela lan egiteak hainbat abantaila ditu: toki ezberdinetatik datu berdinekin lan egin ahal izatea (lantokitik eta etxetik, adibidez), dokumentuak beste batzuekin partekatu ahal izatea, softwarean aurreztea... Desabantailak ere bai, ordea: pribatutasuna (enpresa askok, adibidez, ez dute atsegin beren datuak, konfidentzialak izan daitezkeenak, beste norbaiten esku uztea), norberaren ordenagailuan baino motelago ibiltzea, konexio-arazoak daudenean ezin lan egin izatea, aplikazioek aukera gutxiago izatea... Zerbitzu batzuk erabat doakoak izaten dira, beste batzuk ordainpekoak eta beste batzuk mugatuak doako bertsioan baina ordainduz hobetzekoak. Bere gauza on eta arazoekin ere, cloud computinga errealitate bat da.

Erabilera ugari

Cloud computingaren adibiderik ezagunena posta elektronikoa da. Izan ere, jende askok erabiltzen ditugu web bidezko posta-zerbitzuak, hala nola Hotmail edo Gmail. Horietan, mezuak ez daude gure disko gogorrean, hornitzailearen zerbitzarietan baizik, eta mezuak kudeatu eta bidaltzeko aplikazioa ez da gure ordenagailuan instalatu behar dugun ezer, nabigatzailean exekutatzen den hornitzailearen HTML eta Javascript kodea baizik.

Biltegiratzea da beste erabilera ohiko bat. Hainbat zerbitzu daude webean gure datu eta dokumentuak gordetzeko aukera ematen digutenak, hala nola Dropbox, Filebox edo Skydrive. Hainbat lagunen artean dokumentuak partekatzeko aukera emateaz gain, gure ordenagailuko disko gogorrarekin sinkronizatu ditzakegu biltegi birtual horiek normalean, eta horrek aukera ematen du toki edo ordenagailu ezberdinetatik lan egiteko.

Ohiko beste cloud computing mota bat ofimatikarena da. Webgune ugari daude gure dokumentuak, kalkulu-orriak edo aurkezpenak gorde, editatu eta partekatzeko. Editatzean, beharbada ez dituzte ordenagailuan instalatzen diren aplikazioek bezainbat aukera, baina kasu askotarako nahikoa eta sobran dira. Zerbitzu horietako ezagunena, beharbada, Google Docs da, baina badaude beste anitz: Zoho, ThinkFree eta abar.

Eta, aipatutakoez gain, beste zerbitzu-mota ugari daude: irudiak biltegiratu eta editatzekoak, gure datuen segurtasun-kopiak on line egitekoak, hitzorduen, zereginen eta kontaktuen agendak eta abar. Esan daiteke ia edozein aplikazioren web-bertsioak ditugula. Izan ere, badaude ordenagailu oso baten ordezkoa -sistema eragilea, disko gogorra eta aplikazioak- on line edukitzea ahalbidetzen duten zerbitzuak ere, eyeOS adibidez.

Etorkizuneko joera?

Azkenaldiko hainbat joera teknologiko ikusita, pentsatzekoa da hurrengo urteetan gero eta gehiago erabiliko dela cloud computinga. Adibidez, gero eta gehiago ikusten dira netbook izeneko ordenagailu txikiak. Haien disko gogorrak eta ahalmena ez dira handiak, baina konektibitaterako, hau da, Interneten erabiltzeko, ederto prestatuta datoz. Beraz, ezin egokiagoak dira on line aplikazioak erabiltzeko.

Bestalde, Google apustu argia ari da egiten cloud computingaren alde, normala denez, mota horretako zerbitzu ugari baititu (Gmail, Google Docs, Google Calendar, Google Wave...). Testuinguru horretan ulertu behar dira azkenaldian egin dituen hainbat mugimendu. Adibidez, Google Chrome Interneteko nabigatzailea atera du, orrien kargatzea eta Javascript kodearen exekuzioa azkarrago egiten dituena, lainoko aplikazioak hobeto exekutatzeko. Eta duela gutxi aurkeztu du Google Chrome OS sistema eragilea: Linuxen oinarritutako sistema eragile bat da, dakarren aplikazio bakarra Google Chrome nabigatzailea duela. Laster jarri nahi dituzte salgai sistema eragile hori dakarten ordenagailuak, eta, haiekin, lainoko zerbitzuak bakarrik erabili ahal izango dira.

Ziurrenik, cloud computingak ez ditu inoiz erabat ordezkatuko ohiko mahai gaineko aplikazio eta sistema eragileak, baina badirudi haien erabilerak gora egingo duela. Hurrengo urteetan, ohiko konputazioa eta lainokoa elkarrekin bizitzen ikusiko ditugu, eta, kasuan kasu, bata ala bestea erabiliko dugu.

Haurtzaroa zoriontasunaren sasoitzat hartu ohi dogu heldutasunean eta, gaixotasunetaz libre egonez gero, gurasoek alkar orokorrean ondo tratatzen badabe eta etxean pobrezia, gosetea edo indarkeria pairatu ezean, hala izaten da geure mundu aberats, mendebaldar eta hipertrofiatu honetan. Haurtzaroan ganera dana magnifikatzen dogu, dana da ederragoa, handiagoa eta liluragarriagoa, edo behintzat holan gelditzen jaku oroimenean. Umetan mundua abiadura handiz deskubritzen dozu, eta buruan betiko gelditzen jatzuz lelengo aldiz ikusitako, entzundako, dastatutako edo usaindutako gauza horiek guztiak...

Neuk haurtzaroa Diasporan igaro neban, Euskal Herritik urrun, Espainiako uriburuan hain zuzen be. Lelengo urte (zoriontsu) haietan ez nekien zer zan Diaspora, EH edo Espainia, noski, baina denporagaz jun nintzan deskubritzen. Lelengo urte zoriontsu haietatik, hasiera-hasieratik Bizkaira etortzen ginan urtero, Lekeition udaldiak eta Gabonak Leioan, orduan Lejona izena baeukan be. Aitaren herria ezagutu genduan be bai, Lesaka hain zuzen, eta apurka-apurka hiru anai-arrebok konturatzen jun ginan geu ez ginala hangoak, hamengoak baizik...

Gero etorriko zan Argentinako futbol mundu txapelketa eta Espainiakoa, eta ordurako herrialdeak zer ziran bagenekien. Arkonada, Zamora, Satrustegi eta López Ufarte. Corbalán, Delibasic, Iturriaga, Epi eta “Chicho” Sibilio. Eta aurrerago Alvaro Pino eta Marino Lejarreta. Eta telebistako saio zuri-baltz horiek. Eta abuela-ren irratia piztuta, “Ser” kateko sintonia eta Burgos uriko denda probintzianoen iragarki probintzianoak. Eta komikiak.

Komikiek “tebeo” izena eukien, eta orduan ulea neukanez ondo gogoratzen naz auzoko uleapaindegian itxaron bitartean “Pulgarcito” eta holakoak begiratzen nituala. Haginlariaren kontsultan be baten bat egoan. Baina Burgosko abuelaren etxean (bera zaragozarra zan arren, eta oso zaragozarra ganera!) irakurten nituan batik bat tebeoak. Eta ordurako dikotomiak sortuta egoazan anaia eta bion artean: Bera Athleticekoa eta neu txuri-urdina. Bera Mortadelozalea eta neu Zipizapezalea. Orduan ez genekian “espainiar komiki” horien atzean kataluniar jente mordoa egoala, Ibáñez eta Escobar tartean. Eta ez genekian gazteleraz gain katalanez be zeozer idazten ebela, kontsumo txikiagoko gauzak izango baziran be. Bageneukan Neus izeneko izeko bat, haren azentu markatu horregaz, eta horreri esker bageneukan Kataluniaren barri, baina tira, geuk irakurten genituan tebeoak gazteleraz zetozen, eta orduko gizartearen isla ziran hein handi batean: Petra, Pepe el hincha (Pedrusco FCren jarraitzaile sutsua), Angel (“gu-gu” bakarrik esaten eban ume txikitxo hori), Sir Tim-O-Teo (hori zan neure faboritoenetarikoa)...

Geure antxume “handiak” dagoeneko badaki zeintzuk diran Tintin, Milu, Haddock kapitaina, Asterix, Obelix, Panoramix… Baina oraindino ez dakigu heldutan zein oroitzapenak gordeko dituan Pellok, pertsonaia horiek kuttunak izango dituan ala ez. Eta zer esanik ez Aiora txikiak. Ximun eta Hurren aita bitartean komikizale amorratua da, eta hori dala-eta abantaila handia edukiko dabe, ganera “Xabiroi”ren sasoikoak dira, danak dira abantailak. Geure txikitako tebeoak ez dabez ezagutuko ziur aski, baina heldutan galdetuko deutsegu zeintzuk izan ziran euren haurtzaroaren komiki kuttunak, eta orduan nostalgia hau ulertuko dabe.

Bibliografia:

• “Los tebeos de nuestra infancia. La escuela Bruguera (1964-1986)”. Antoni Guiral. El Jueves, 2007.
• http://elmaravillosomundodelostebeos.blogspot.com/2008/06/100-aos-de-escobar.html

Blog honen irakurleok jakingo duzue bere egileak oso gustuko duela Alfonso Zapico komikigile asturiarra (gogoratzen zein dedikatoria ederra egin zidan 2007an bere La guerre du professeur Bertenev albumean, Angulemako komiki-azokatik nire furgonetan bueltan gentozela?). Ba 2009a bere annus mirabilisa izan dela esan daiteke.

Batetik, La guerra del profesor Bertenev argitaratu zuen Dolmen etxearekin, bi urte lehenago Frantziako merkatuan Paquet argitaletxearekin aterata zeukana. Album bikaina da, 2010ean zeresana emango duena ziur.

Bestetik, 2008an Astiberri Bilboko argitaletxearekin kaleratutako Café Budapest albumak (blog honetan iruzkindu genuenak) sari-izendapen ugari jaso zituen. Lehenengo Bartzelonako komiki-azokako, Espainiako azoka garrantzitsueneko, egile berriarentzako Josep Toutain sarirako izendatu zuten. Gero Euskadi literatur sarietan ilustrazioko sariarentzako izendapena jaso zuen (bide batez, positiboa oso literatur sari hauetan ilustraziorako atal bat sortu izana eta komiki bat izendatu izana, nahiz eta ez den beste modalitate "nagusiak" bezainbeste entzun; ea hurrengo urterako komikientzako atal bat egiten duten). Eta gainera Espainiako Kultura Ministerioak ematen duen Komiki-Sari Nazionalerako finalistetako bat ere izan zen. Azkenean ez zuen sarietako bat ere eraman, baina hainbeste sari garrantzitsuetarako izendatuta egotea arrakasta handia da.

Eta amaitzeko, bere lan berria prestatzeko (James Joyceren bizitzari buruzko Dublinés, Astiberrirekin aterako duena), Angulemako La maison des auteurs etxeak beka eman dio. Une honetan han dago, bertako baliabideak eta aholkularitza erabilita eta gastuak haien kontu direla, blogean erakusten doan eta itxura ederra duen album berria prestatzen.

Urte gozoa benetan. Eta hobetzen zaila izango bada ere, ziur 2010a ere ez dela txarra izango: Dublinés aurten ateratzekoa da eta, zergatik ez, lan horregatik edo La guerra del profesor Bertenevegatik ere izendapenak edo sariak jasoko ditu agian. Zorionak eta zorte on, Alfonso!

Errealitate birtuala azken urteetan asko entzun dugun terminoa da. Teknologia hori ordenagailuz simulatutako errealitate bat erakustean datza, gurekin elkarreraginean jarduten duena. Hau da, mundu birtual bat erakusten zaigu, sentsoreen bidez hartutako gure mugimenduei erantzuten diena, errealaren irudipena emanez.

Baina azken hilabeteetan teknologiaren munduan barra-barra entzuten den buzzworda errealitate areagotua da (augmented reality). Teknologia honek ere errealitate bat erakutsiko digu, eta harekin elkarreraginean jardun dezakegu; baina honetan benetako mundua da erakusten zaiguna, ikusten ari garen horri buruzko hainbat informazio gehituta. Informazio hori hainbat iturritatik lortzen da: mugimendu- eta posizio-sentsoreak, hartutako irudiaren software-prozesamendua, Internet...

Mugikorrean inguruari buruzko informazioa

Errealitate areagotua modan egotea azken belaunaldiko mugikorrei zor zaie, neurri handi batean. Bideokamerak hartzen duena pantailan erakuts dezakete. Baina posizioa, orientazioa eta inklinazioa ezagutzeko GPSa, iparrorratza eta azelerometroa badituztenez, ikusten ari garena geografikoki koka dezakete. Edo prozesu-ahalmen gero eta handiagoa dutenez, ikusmen artifizialaren moduko tekniken bidez formak eta objektuak ezagutu ditzakete. Eta Interneterako konexioa ere badutenez, ikusten ari garenari buruzko informazio asko lor dezakete. Horrela, mugikor hauentzako errealitate areagotuko aplikazio asko sortu dira azkenaldian.

Beharbada horien arteko ezagunena Layar da, Android sistema eragiledun mugikorretan eskuragarri dagoen aplikazioa. Ikuspegi zabal batera apuntatuta, bistara dauden museo, jatetxe edo intereseko puntuak nabarmentzen dizkigu, haiei buruzko informazio gehiago ematen digu (ordutegia, prezioa...) edo haien webgunera joateko aukera eskaintzen digu. Higiezinetarako aplikazioak ere badaude: ikusmiran ditugun etxeetatik salgai edo alokairuan daudenak erakusten dizkigute, euren prezioekin eta jabearen telefonoarekin batera.

Irudi-ezagutza erabiltzen dutenen artean, kamerak hartutako irudiari karaktereen ezagutza (OCR) aplikatuz menu bat edo kartel bat itzuli edo ahotsez irakurriko diguten aplikazioak aipa daitezke. Augmented ID programak, aldiz, aurpegiak ezagutzeko teknikak erabiltzen ditu kamerarekin seinalatzen dugun pertsona ezagutu eta hari buruzko informazioa pantailan gainjartzeko. Oraingoz, han kontu bat ireki eta beren argazkiak eta informazioa igotzen dituztenak soilik ezagutzen ditu.

Autoetan erabiltzeko errealitate areagotuko aplikazio asko ari dira agertzen. Wikitude Drive, adibidez, telefono mugikorrerako aplikazio bat da, autorako GPS nabigazio-sistema baten funtzio bera betetzen duena, baina ibilbidea mapa baten gainean erakutsi beharrean ikusten ari garen bidearen irudiaren gainean erakusten duena. Edo Augmented Traffic Views, goazen bidean aurrerago dauden trafiko-kameren irudiak erakutsi ahal dituena.

Beste euskarri batzuetan ere bai

Hala ere, onartu beharra dago aplikazio batzuetarako ez dela egokia errealitate areagotuko aplikazioa telefono mugikorrean izatea. Gidatzean beti mugikorrari begira joatea ez da praktikoa; edo kalean nor den jakiteko jendeari mugikorrarekin seinalatzea oso lotsagabea da... Baina errealitate areagotua beste euskarri batzuetan ere aplikatzen da, telefono mugikorretan ez ezik.

Lego etxeak, esaterako, hainbat jostailu-dendatan kamera eta pantailadun errealitate areagotuko aparailu batzuk jarri ditu: Legoren kutxa bat hurbilduz gero, kamerak ezagutu egiten du, eta barruko piezekin egin daitekeen modeloa 3Dn irudikatzen du, eta pantailan erakutsi, kutxaren gainean eta kutxarekin batera mugituz. Topps kirol-kromoen etxeak ordenagailu arrunt batean instalatzeko programa egin du; gure webkamera beisbol-kromo bat hurbilduz gero, programak ezagutu egingo du, eta kromoaren gainean jokalaria 3Dn modelizatuko, jokaldiren bat egiten. Antzeko zerbait egin du Esquire aldizkariak abenduko alean: aldizkariaren orrialde batzuk webkamera hurbilduta, programak ezagutu egingo du, eta orria 3Dn irudikatuko du pantailan.

Kotxeei dagokienean, badira urte batzuk gama altuko kotxe batzuek haizetakoan proiektatzen dituztela beheko panelaren erakusleak (abiadura, ordua eta abar). Head-up display edo HUD deritze horrelako sistemei. Motorrentzako HUD kaskoak ere badaude. Eta hori guztia ere errealitate areagotua da. Baina azkenaldian informazio gehiago ere hasi dira proiektatzen: GPS nabigazio-sistema, gaueko ikusmena...

Etorkizunean ohikoa

Errealitate areagotua berria da oraindik, baina, zabaldu ahala, arazoak ere sortuko dira. Spama, gure bizitza digitaleko izurri hori, bizitza errealera etortzeko arriskua dago; kalean goazela inguruko dendak publizitatea gure errealitate areagotuko pantailan erakusten hasiz gero... Edo pribatutasuna ere arazoa izan daiteke: kalean goazela edonork ezagutu ahal izatea...

Hala ere, datozen urteotan ziur errealitate areagotuko gero eta aplikazio gehiago eta ahaltsuagoak ikusiko ditugula, gero eta euskarri gehiagotan. Arropa-denda batera joan, eta "ispilu" batek jantzi beharrik gabe erakutsiko digu nola geratzen zaigun jertsea; edo liburu-dendan gaudela liburu bat eskuan hartu, eta jendeak egindako iruzkin eta kritikak ikusiko ditugu proiektatuta betaurrekoetan; edo dendan jostailu-kaxa hartuta, pantaila batean beharrean holograma batean erakutsiko zaigu barrukoaren 3D eredua. Apusturik egin nahi?

(informazio gehiagorako, ikus errealitate areagotuari buruz Teknopolisek emandako erreportajea, Haritz Rodriguez Xurikenek egina)

Beste gauza batzuekin liatuta, komikien inguruko berriak pilatu egin zaizkit. Hona hemen guztiak batera, orden berezirik gabe.

Batetik, Arturo Kanpionek jasotako Gartxot Itzaltzuko bardoaren ipuin herrikoi ezagunean oinarrituta, marrazki bizidunetako film laburra egin dute Juanjo Elordik eta Asisko Urmenetak, Gartxot izenburuduna. Itzaltzun, istorioa kokatzen den tokian, estreinatu zuten, eta istorioko gertakariaren 900. urteurreneko urtean. Duela urte batzuk Gartxot komikia argitaratua zuen Urmenetak, Argiaren eskutik eta Marko Armspach eta Jokin Larrearekin batera. Eta etorkizunerako film luzea egiteko asmoa ere badute Urmeneta eta Elordik.

Bestetik, Tiza komiki elkartearen ekimenez, Nafarroako I. Komiki Azoka egingo da apirilaren 8tik 11ra. Sarrera doan izango da eta, ohikoa denez, tailerrak, erakusketak, proiekzioak, gonbidatuak eta abar izango dira. Informazio zehatzagoa azokaren webgunean duzue (gaztelania hutsean).

Bestalde, Gasteizko Krea kultur zentroak Komikiaren Gida argitaratu du hirugarrenez. Aurrekoak Abarrotsek eta Mauro Entrialgok egin bazituzten, oraingoan Joaquín Reyesek egin du, Muchachada Nui edota La Hora Chanante moduko saioengatik umorista gisa famatu egin den marrazkigilea. Gida euskaraz, ingelesez eta gaztelaniaz dago eta laster Krearen webgunean eskuratu ahal izango omen da. Gida hau otsailaren 4ean, arratsaldeko 19:00etan, Caja Vital Kutxa Fundazioa aretoan (Dendaraba Merkataritza Gunean) aurkeztuko da, eskolarteko 27. komiki lehiaketaren sari banaketa ere egingo den ekitaldian.

Horrez gain, Portugaleteko komiki-lehiaketaren XXIII. edizioko lan irabazleak biltzen dituen liburua argitaratu dute. Eta XXIV. edizioa martxan da jada, martxoaren 5a arte dago lanak bidaltzeko aukera. Sariz ederto hornituta dago gainera: 2.000 €, 1.450 € eta 900 € eta plaka bana lehen hiruentzat, 325 € eta plaka euskarazko egile onenari eta Portugaleteko egile onenari, 300 € eta plaka 18 urtetik beherako onenari, 200 € eta plaka 15 urtetik beherako onenari, 325 € eta plaka komiki-banda onenari, 110 € eta plaka 18 urtetik beherako komiki-banda onenari, 600 € eta plaka online komiki onenari eta 325 € eta plaka gidoi onenari. Informazio gehiago Portugaleteko udalaren webgunean.

Lehiaketen irabazleekin jarraituz, Barakaldoko umore grafikoko 9. lehiaketakoak eta Crash Comic 09koak ere jakinarazi dituzte. Barakaldokoan, lehen bi sariak Errumaniara joan dira (Constantin Pavel eta George Licurici), hirugarrena Kubara (Osvaldo Díaz Moreira), laugarrena Iranera (Mehdi Mohammadi Rouzbehani) eta bostgarrena Indonesiara (Tommy Thomdean). Lan irabazleak lehiaketaren webgunean ikus daitezke, aurreko urteetakoekin batera. Crash Comic-i dagokionez, Alberto Tejerok, Arturo Camposek eta Jorge Rodriguezek eraman dituzte 1., 2. eta 3. sariak hurrenez hurren, Javier Garcia Landak Arabako komiki onenarena eta Amaia Ballesterosek emakume gazte batek egindakoarena. Lan irabazleak ere erakusgai daude helbide honetan.

Amaitzeko, abian da berriz ere, urtero bezala, Basauriko Kultur Etxeak antolatzen duen Ganorabako 2010 komiki-lehiaketa. Lehenengo saria 900 € dira, bigarrena 450 € eta hirugarrena 300 €. Horrez gain, 300 euroko akzesit bana dago euskarazko lanik onenari eta Basauriko lanik onenari. Martxoaren 31 bitarte dago lanak bidaltzeko aukera.