Edukira salto egin | Salto egin nabigazioara

Tresna pertsonalak

Eibarko peoria, San Blasa baino hobia
Hemen zaude: Hasiera / Blogak / Eibartik / Isats txiki bat daukagu etxian

Isats txiki bat daukagu etxian

Asier Sarasua 2020/10/12 12:55
Isatsak, gisatsak eta iatsak... edo filologo baten ibilerak txakurrari izena ipintzeko orduan.

Abuztuan haundittu egin jaku familixia. Aspaldi ez-baixan ibili eta gero, abuztu hasieran, etxian zigortuta gendela, hara nun ikusi neban Eibarko basarri batian txakurkumiak eskintzen zittuela.

Ointxe da gure aukeria pentsatu eta hara juan giñan, Gisasola basarriko Jaione eta Mirenengana, gure txikixan bila. Ekainan jaixua, abuztu amaieran jaso genduan eta honezkero familixako kide bihurtu jaku, ziharo. Ardi-txakur, arratoi-txakur eta koli bizardun nahastia, derrigor urten bihar argi eta bizixa. Mimosa potxola bat, esanekua oso.

Dana izan da erreza berakin, izena ipintzia izan ezik. Hor bai bakotxak bere nahi eta gustuak zekazela! Batak Xipi bota zeban eta hurrenguak Nala; urliak Nas eta berendiak Leia. Nik Urrupin nahi neban eta ixa irabazi... baina azkenian kale. Zakurne sabinianua be pasatu jatan burutik, baina hobeto ez.

Azkenian, hamabost bat egunez izen barik egon eta gero, errora jo genduan: Gisasolaneko alabia izanda, Gisa edo Gisats izan biharko litzake bere izena, basarrixan errotik hartuta. Izan be, Gisasola izenan jatorrixa Gisats-ola da eta.

Gisatsa (Cytisus scoparius) gure mendixetan bizi dan landara lorahorixa da, euskera batuan isats izenakin ezagutzen dana. Adar luze eta malguak daukaz, ostro gitxi eta gure arbasuak erratzak (edo 'isatsak') eitteko erabiltzen zeben. Ez ahaztu, erratzeri 'isatsa' esaten detsela hainbat eskualdetan, itsuskixa Eibarren; animalixen buztanari 'isatsa' deitzia be balitteke jatorriz landaratik eta isats-erratzetik etortzia, hedaduraz.

Gisatsa Cytisus scoparius

Hara ba, bagenkan izen aproposa gure txakurrandako, bere jaiotetxia, naturia eta bere buztan balzuri kiribila batzen zittuana: Gisats!

Baina hor be ezin ados ipini familixako ordezkarixok eta orduan gisats landarian beste aldaera batzuen bila jo genduan Orotariko hiztegira: gisats, isats, isets, izitx, itxes... eta iats!

Eta halaxe izendatu dogu azkenian Gisats-olaneko alabia: Iats!

(bueno, eta Isats, eta Gisats, eta Sats... bakotxak nahi daben moduan deitzen jarraitzen dogu eta! ;)

Ondo etorri, polittori!

Isats 01

Gisasolan

Isats 04

Isats 02

Isats Tontorpen

Mikel
Mikel dio:
2020/10/12 19:33
Txakur ederra Gisásolanékua...
Asier Sarasua
Asier Sarasua dio:
2020/10/12 19:38
Mendixan ezagutu dok, ala? ;)
Mikel
Mikel dio:
2020/10/13 08:40
Txibatazoren bat egon dok ala? Suinak igual...
Haizea
Haizea dio:
2020/11/02 11:38
Ze politta!!! 🥰 Eta izena ere bai!
Iruzkina gehitu

Erantzuna formulario hau betez utzi dezakezu. Formatua testu arruntarena da. Web eta e-posta helbideak automatikoki klikagarri agertuko dira.

Galdera: Idatzi zortzi zenbakiak erabiliz
Erantzuna:
Aurkezpena

Eibar, Euskalkiak, Natura, Etnografia

Asier Sarasua Aranberri

Eibar, 1969. Naturzalea txikitatik; txorizalea joan zen mendetik; euskaltzalea betidanik. Sasibiologoa eta sasifilologoa. Txoriak ez ezik, txori-izenak ere behatzen ditut han-hemen. Blogroll ibiltari bat ere banaiz.

..........................

Blog honetako testu original guztien lizentzia: Creative Commons by-sa.

Somerights20

..........................

Blog honetako gai nagusiak

Sarean

Asier Sarasua Aranberri Twitter

Asier Sarasua Aranberri Flickr

Asier Sarasua Aranberri Facebook

Liburu eta proiektuak
Lehen Hitza Euskaraz