Delikako arroila eta ur-jauzia (Amurrio, Araba)

Arabako Amurrion (Aiaraldea) aurkituko ditugu Delikako arroila eta Delikako ur-jauzia (Nerbio ibaiaren ur-jauzia). Gorobel mendilerroaren magalean sortzen du Nerbioi ibaiak ingurune eder hau eta bi ibilbide egin daitezke bisitatzeko: goitik, Gorobel mendilerroan barrena, edo behetik, Delikako arroilan zehar. Guk bigarren hori egin genuen duela aste batzuk, Nerbioi ibaiaren iturburu eta ur-jauziraino eraman gintuena.

Ibilbidea Delika izeneko herritxoan hasten da (Amurrioko udalerriko herriguneetako bat). Aparkalekua herri sarreran dago; txikia da eta garaiz heldu beharra dago. Herrian ere aparkatu daiteke, baina batzuetan sarbidea itxita dago, garaiaren arabera turista larregi jasotzen duelako herriak. Herri osoa gurutzatu eta Delikako Bidezidorra izeneko ibilbidearen hasiera herri barrenean bertan dago.

Delika herrigunea (Amurrio).

Ibilbidea ondo seinalizatuta dago (puntu berdexka batekin, 2021eko udaberrian). 6-7 km inguruko ibilbidea da (joan-etorria), haurrekin ere erraz egitekoa, azkenengo zatia harri artean egiten den arren (haur txikienentzat zailagoa eta oinetako egokiak beharrezko, errekaren egoeraren arabera).

Lehenengo zatia erraza da, harrizko pista bati jarraituz, kotxeentzat erdi-prestatua. Itzuleran horixe egingo zaizu astunena. Kilometro batera, aldiz, harrizko zubi bat gurutzatzen da eta hantxe hasten da benetako ibilbidea. Mendi-bide zoragarria: landak, zelaiak, ganadua, errekaren soinua... eta Gorobel mendilerroa parean, labar konparaezinekin. Hegaztiak erruz ikusiko ditugu ibilbide osoan zehar: belatxingak eta erroiak; txioak, buztangorriak eta fringilidoak; harrapariak (sai arre eta zuriak, zapelatzak, miruak, belatz gorriak, arrano txikiak...), hegazti-fauna aberatseko ingurunea da hau.

Harrizko zubia igarota hasten da benetako ibilbidea. Atseden hartzeko mahai batzuk ere badaude inguru honetan.

Hemendik aurrerako ibilbidea oso ederra da, Nerbioi ibaiaren ibilbidea jarraituz, Gorobel mendilerroaren magalean.

Basotxoak, landazabalak, belardiak, heskerak, labarrak... 

Errekaren ur-mailaren arabera, hasieratik bizpahiru kilometrora bideak kitto esaten du; ez dago aurrera joaterik. Ur gutxi badago, ostera, aurrera jarraitzeko aukera izango duzu; erreka bazterretik edo errekan barrena jarraitzen du bideak. Ibilbidearen zatirik zailena da, nolabait, baina baita politena ere. Zati honetan paisaia berriro aldatuko da, itxiagoa da, añubea, eta harkaitz-labarrak dira nagusi. Ibilbidea nabarmena da, nahiko masifikatuta dagoen leku honetan egunero aurrera-atzera dabiltzan ehundaka zangoen urratuak ondo markatuta.

Aurrera egin ahala, bidezidorra estutu egiten da, arroila ixtearekin batera.

Ur gutxi dagoenean, jakina, ur-jauzia agor egoten da (halaxe egokitu zitzaigun), baina bestalde, ur gutxi izateak bide osoa egiteko aukera ematen dizu, ur-jauziaren oinetaraino, zati askotan errekaren ibilbidean barrena, edo errekaren zigi-zaga behin eta berriz gurutzatuz. Amaieran, ur-jauziaren horma ikaragarriak, Delikako ur-jauzi hau ez baita alperrik iberiar penintsulako garaiena, 220 metrorekin.

Euskal Herriko ikuspegi ederrenetakoen artean dago Gorobel mendilerroak eta nerbioi ibaiak sortzen duten zirku hau.

Nerbioi ibaiaren ur-jauzia eta Delikako Arroila (Amurrio, Araba). Argazkia: Eider Palmou (Wikipedia).