Bartolo Arriola hil da (1912-2012)

Oin dala 3-4 aste ikusiko neban azkenengoz Bartolo, betiko moduan, euzkixa hartzen Julian Etxebarria kale inguruan. Beti bezain jator, gorputza arin eta burua gazte. 100 urte bete bihar zittuala kontau zestan (banekixan, jakiña, bera ikusitta sinistu ezin bazan be), eta nere aitxitxan kontuak be erabili genduzen (kinttuak ziran bixak, 1912an jaixotakuak). Betiko kontuak. Beti bezain jator, beti bezain maittagarri.

Izan be, azkenengo 20 urtiotan dozenaka (ehundaka) gizon-emakume elkarrizketatu dittut Euskal Herrixan zihar, baina badira batzuk barren-barrenian sartuta gelditzen jatzuzenak. Eta horren artian zeguan Bartolo. Pertsona jatorra, apala, autu-kontalarixa,... eta sekulako burua zekana.

Antxiñako Eibarren inguruko zalantzaren bat banekan, banekixan Zatixa soziedadera juan, eta hantxe egongo zirala Bartolo eta Agustin, edozer argitzeko prest (eta ni baiño lehenago, badakit Imanol Laspiur eta Antxon Narbaizantzat be informaziño-itturri izugarrixa izan zirana Zatixako barriketaldixak). Bartolo ez zan Eibarren jaixo, Mendaron baizik, baina 7 urte besterik ez zekazela etorri zan Eibarrera bere familixa guztiakin batera, eta gerra aurreko kontuak oso ondo gogoratzen zittuan. Informante aparta zan; berezi-berezixen taldekua. Hauxe notatxuau dakagu Ahotsak.com proiektuko datu-basian: "Oso-oso hizlari ona. 90 urtetik gora egin zaizkio elkarrizketak (azkenak 95 urterekin) eta oso azalpen zehatzak ematen ditu, arin eta bizi, haria galdu gabe eta euskara alai eta bikainean. Ahoskera ere garbi-garbia dauka. Primerako lekukoa eta pertsona hurbila".

Bazirudixan Bartolo betirako eukiko genduala hor, gure kezkak belaunaldiz belaunaldi argitzeko. Baina ez. Iñor ez da betirako, ez. Eta egun batetik bestera umezurtz geldittu gara. Bartolo ez ezik, belaunaldi oso bat juan jaku. Gure aitxitxa-amamen belaunaldiko azkenengo lekukuak. 1910-1915 inguruan jaixo eta Gerra aurreko Euskal Herrixa ezagutu zeban giza taldia. Bartolo, Luziana, Antonio, Pazita, Candido...

Oin arte, zalantzaren bat genkagunian, eurengana joten genduan. "Zelan zan zera...? Eta zelan esaten dozue euskeraz...?".

Eta oin? Oin zer demontre egin bihar dogu?

Makaleko faenia egin deskuzue.

Eibarko igerilekuak: Matsaria, Barrenazarra, Maltzaga, Areatza...