Almandrongilak
Lurrek dio berak beti almondiga esaten duela, euskaraz eta erdaraz. Nik, ostera, hizkuntzen arabera aldatu egiten dudala: gaztelaniaz albondiga badiot ere, euskaraz almondiga darabilt (eta almandongilla). Zentzurik ba ote? Nola da euskaraz? eta nola erdaraz?
Euskaraz denetik aurkituko dugu.
- Batetik, haragi-bola. Sormen berrikoa, esango nuke. Horixe hobesten du Euskaltzaindiak.
- Bestetik, albondiga mailegua. Hiztegi gehienek zerrendatzen dute: Hiztegia 3000, Harluxet, Elhuyar...
- Amaitzeko, almandrongila. Jatorriz, hori ere, mailegua (albondiguilla?). Hiztegi gehienek jaso dute eta erabilera ere badauka (Google edo Euskarazko Corpusak begiratzea, nahikoa).
Eta Almondiga?
Ez dirudi hiztegi orokorretan leku handiegirik daukanik, baina bai herri mailako bilketa eta hiztegietan. Besteak beste, Eibarko eta Bergarako hiztegietan jaso dute. Hementxe, Elexpururena:
almándongilla, almándongillia. (c). izena. ALMóNDIGA. Almóndiga. Zaharrek izan ezik, gaur egun ALMÓNDIGA esaten da.
Eibarren ere antzera. Hainbat forma jaso dira:amandrongila, almandrongila, amandongilla, almondrongilla... eta almondiga. Ez dut arazorik ikusten, hortaz, ahozko jardunean almondiga ere erabiltzeko.
Eta gaztelaniaz? Ba, kontxo, gaztelaniaz ere biak onartzen ditu Academiak, almondiga lagunarteko forma dela zehazten duen arren.
ba al dakigu seguru, seguru ze hitz den jatorra ala mailegua??
maileguz josita gaoz barren!