Harridura perpausak
Atzo lagun batekin berbetan, eta entonaziñuan kontua aittatu genduan. Zelako garrantzixa dakan entonaziño egokixak berba eitteko orduan, eta zelan aldatu dan azken urtiotan.
Eibarko Euskara liburutik zati bat hartu dot (eta pixkat moldatu). Politta da, nik uste:
------
Harridura perpausak
Hiztunak baditu harridura-perpausak sortzeko formulak edo markatzaile bereziak (erakusleak, galdetzaileak, ba- , gero, baiña, ona, barren, behintzat...), harridura hori indartzeko balio dutenak, baina Eibarren bereziki intonazioa azpimarratzen da, normalean perpausaren azkenengo silaba indartzen delako.
Geró partikularekin indartuta
Gaiztua zara, geró!
Oin ez dago... Jentia, hori baiño, oin listuagua da, geró!
Baiñá partikularekin indartuta
Harek gu baiño zahartxuaguak zittuan baiñá!
Agure zahar guztiak han. Andrekin baiñá!
Guk zenbat perretxiko ekarri dogun! Zenbat, baiñá!
Ona adjektiboarekin indartuta
Ta beste baten, hori be txarragua zan ha, gerra ostekue zan ha, dios! Ha zan oná!
Ja-ta sartu etsa gaintxua aittak... ta betiko moduan oratu ta ekarri. Ha zan oná!
Hasi zuan jan ta jan, ta esan najetsan: "Zuk jaten dozu oná!"
Barren lokailua erabilita
Gizonak gara, barrén! Ez garala diferentiak!
Han juaten zanak ezer be: berrogei duro kobratzen zittuan, barrén!
Behintzat lokailuarekin indartuta
Basarrixetan ta bai, behintzát, e!
Ene! Hor ezin neike nik sartu, behintzát! Pentsau bez!
Ba partikularekin indartuta
Ez jakiñat bá!
Kauen diez! Oillagorrakin dagok bá!
Galdetzaileekin indartuta
Ba, ikusi eizu zelakó aldia dagon batetik bestera!
Eibarrek zelakó kanbixua emon daben!
Zenbat gaztaña egoten zan! Holako lokalak bi! Esajerau barik hori, e!
Erakuslea aurretik jarrita
Jesus...! Jo-ta danak… Haura zuan txalokiá! Ene! Zapatak etxian! Ha zuan pozá! Ha zuan pozá!
Ordena arrunta aldatuta
Azkarra gizoná!
Bai ba, zuek koruan eta profesionalak zarie eta etarako ez dozue premixuá!
Sentidu ez jok, ba, ein usaiñá!
Karo! Entzungo ez zan, bá!
Jatorra, jatorra mutillá!
Indartu nahi dena errepikatuta
Ikusgarri! Ikusgarri! Sardaua zelan eitten zan ta ikasi najuan ofiziua, ikasí!
Baiña zenbat perretxiko ekartzen genduan baiña!
Beste partikula batzuk erabiliz
Joño! Ikusi ez baneu, ez neban sinistuko!
Enee! Ene, ene! Gerrateko ipuiñek... eskasak die e! Eskasak!
Bueno...! Jesus, Maria ta Jose! Guk, bueno...!
Ene demoniuak! Bost oillagor gaur? Hamen usuak pasatzen ta...!?
Beinke! Han be horixe eitten eben, e?
Kontxo! Gabon zaharretan eingo juau.
