Moskaran (moskan, moskoron) / Lokotz (lakatz)
Urtaruak aurrera doiaz, uda betian gaoz, eta udazkeneko frutuak be hasi dira betetzen. Intxaur-arbolak moskaranez jositta dagoz, eta gaztaina-lokotzak be hasi dira agertzen.
Euren barruan dagoz borobiltzen frutuak, intxaurrak eta gaztainak, udazkenian basoko-animalixak zer jan euki deixen.
---------------------------------------------------------
lokotz, gaztaiña-lokotz envoltorio de la castaña, cápsula espinosa y erizada que cubre el fruto. Gaztaiñiak eukitzen daben arantzaz betetako oskola. Ald. lakatz, gaztaiña-lakatz, kaztaiña-lokotz...
Esak. Gaztaiña-lakatza baiño latzagua izan.
Udazkenian, umetan, eskolara juan biharrian gaztaiñatara gustorago. Hagia hartu, (edo zardaixa igual) eta gaztaiñatara. Hau guztiau gaztaiñia zuan, bai? eta erreza zuan. Gaztaiñak bota, eta gero lokotzak jaso. Matxardiaz, e? Matxardiaz, bestela, gaztaiña-lokotzak oratzia ez dok bromia! (EA). / Gaztaiña-lokotza lezkotxe ikutu ezindako zittal bat einda dago aspaldi honetan gure uezaba (TE).
moskaran 1 envoltura de la nuez, cáscara verde de la nuez; 2 mancha que deja la cáscara verde de la nuez. Ald. moskan, moskoron.
Nire aldean (Bidasoa ingurua), gaztainarenari
morkots
esaten diogu. Intxaurrarena, egia esan, ez nekien. Usain fuertea duela bai.