Harrikadak

Artikulu hau Gipuzkoa.net webgunetik kopiatu dut.

Euskarazko Wikipediak, sarean den euskal entziklopedia aske handienak, 25.000 artikuluen muga gainditu du. Wikipedia entziklopedia eleanitza da, eduki askeduna eta dohainekoa, edonork eraiki eta ekarpenak egiteko aukera ematen duena.

Muga gainditu duen 25.000 artikulua Euskal Herriak Bere Eskola izan da. Aurrekoa, Finlandiako Maunu herriaren ingurukoa izan da, eta 25.001.a Sunset Boulevard filmaren ingurukoa.

Entziklopedia tradizionaletan ez bezala, Wikipediak bere komunitatearen ahaleginean uzten du artikuluak sortzea, gainbegiratzea edota zuzentzea. Komunitate horren partaideei «wikilari» edota «lankide» deritze. Ez dago artikuluak berrikusten dituen lantalde profesionalik, wikilarien eskuetan geratzen da dena. Ez dago agintzen duen inor, erabakiak wikilari guztien arteko bozketa bidez ematen baitira, ahal den adostasun handiena bilatuta betiere.

Proiektu asko sortu izan dira historian zehar Euskal Herrian auzolanaren bidez. Ez dugu inolako dirurik edo ondasun materialik jasotzen eginiko lanagatik. Hala ere, ikasten den guztia, gisa honetako proiektu baten partaide izatea edota Argia Sarien bitartez izandako aitorpena, hori dena ordainezina da.

Gizartean Internetek leku gero eta garrantzitsuago duenez, beharrezkoa da euskararentzat sarean proiektu sendo eta oinarrizkoak izatea. Horien artean dago Wikipedia, gizateria osoaren jakintza doan eta aske banatzeko sortu genuen proiektua. Horretan sinesten dugu: internauta euskaldunek, dauden lekuan daudela, gizadiaren informazio ahalik eta osatuena jasotzeko aukera izatea, beste hizkuntzetara jo behar izan gabe.

Jakintza askean sinesten dugu, jakintza baita aske egiten gaituena, jakintza baita gizarteari emateko daukagun opari onena.

Euskarak Interneten leku garrantzitsua izan dezan ari gara lanean, euskara garatu eta zabaltzeko beharrezkoa den ingurua baita sarea, eta horren alde jarraituko dugu lanean. Euskara teknologia berrietan, sarean, komunikazioaren munduan sustatzen duen baliabidea da Wikipedia; denon artean, auzolanean, euskaldun guztiok euskaldun guztiontzako sorturiko edukia biltzen duena.

Zuk ere egin dezakezu jakintza aske eta euskaldunaren alde, edonork hartu baitezake parte proiektu honetan: ez da inolako gaitasun berezirik behar, ekarpen guztiak ongietorriak bezain beharrezkoak dira. Hurrengoan, agian zu, irakurle, edota zure auzokoa, lankidea, senidea... izango zarete euskarazko jakintza askearen sortzaile eta sustatzaile.

Gotzon Egia, Mikel Iturbe eta Arkaitz Zubiaga
Euskarazko Wikipedia

Rafa Berrio

Ostegun gauean ezin izan nuen Rafa Berrio musikariaren emanaldira joan eta gainera lista pasatzen zuten. Kaka zaharra! Eskerrak lista pasatzen zuen pertsona berak (Cruz Larrañetak) grabatu zituela kanta batzuk. Hemen jarri du "La senda del olvido" bikaina, behin eta berriro entzuten ari naizena lerro hauek idatzi bitartean.

Elnako amaetxea

Eta ez nintzen Rafaren emanaldira joan, Elnako amaetxearekin nuelako zita Ernest Lluch Kultur Etxean. Inaugurazioa ez zen oso jendetsua izan, baina aukera berri bat duzue apirilaren 9an. Egun horretan pasako baita “El legado de la maternidad de Elna” dokumentala. Hona hemen hiru minutuko mokaua.
 

Thee Brandy Hips

Amaratik aterata, berandu bazen ere, Egiara igo ginen Sorkun abeslariaren kontzertua ikusteko asmoz. Ederra izan zela diote Etxeberriak eta Leozek. Ni, berriz, beste frekuentzia batean nengoen ostegunean. Tabernan geratu nintzen. Aldiz, ondoren bai gozatu nuela Le Bukowski aretoan zegoen Thee Brandy Hips bandarekin. Kontuz, zer esana emango du-eta laukoteak.

Txuma Murugarren … eta ragafas

Ostiralean ere bazegoen zer entzuna Donostian. Rosendo, Barricada eta Aurora Beltran? Bai, hori ere bai, baina guk Txuma Murugarren jaunarengana hurbildu ginen. Ados nago Etxeberriak diarioan idatzitakoarekin. Halere, nik gaur Txumaren pianistarekin geratuko naiz. Rafa Acevesen bideo bat baitago youtuben hona ekartzeko modukoa. Fernando G. Tolak ETB2n egiten zuen programatik pasa zen Rafa gaztetxoa:

Sariak

Ostegunean jaso zuen Jabier Muguruzak Musika Akademiak emandako euskal kanturik onenaren saria Valladoliden. Hirugarren aldia da Jabierrek sari hau jasotzen duela eta pozten naiz berarengatik. Azken diskoak ere merezi baitu.

Atzo, berriz, Espainiako Kritika Saria eman diote Rafael Chirbes idazleari. Izugarria da Crematorio eleberria eta merezitakoa jaso du valentziarrak. Chirbes ezagutu nuen egunean ere enfant terrible bat ezagutu nuen: David de Jorge sailkaezina. Berarekin egin dut topo kiroldegian gaur goizean. Bai, kiroldegian irakurri baitut Berriako azken orrialdea .

Euskaraz, berriz, Jokin Muñoz eta Jon Gerediaga idazleek jaso dituzte sariak. Muñozena ere irakurri dut eta handia iruditu zait ere. Portzierto, apirilaren 24an Donostian egongo da Jokin hitzaldi bat ematen: Antzararen hizpideak (lumajearen azpian).

Zorionak saridunei.

Kanposantuan

Ostegunean hil zen nire amautxia. Aspaldian ikusi gabe nengoen, baina atzo eman genion lur Irunen. Horrek aparteko apunte bat merezi du.

En castellano

Duela urtebete, 2007ko martxoaren bukaeran, ezagutu nuen Assumpta Montellà. Orduan ezagutzen ez nuen Txaro Barinaga etorri zitzaidan bere lagunak La maternidad de Elna liburua Kultur Etxean aurkeztu nahi zuela esanaz. Eta hitzordua itxi genuen. Kronika moduko bat idatzi nuen Elnako Amaetxeari buruzko liburuaren aurkezpenari buruz.

Orduan ez nekien liburu-aurkezpen hark halako ibilbidea izango zuenik. Uda aurretik gauzak mugitzen hasi nintzen Generalitatearekin, enteratu bainintzen Katalunian prest zeukatela erakusketa ibiltari bat. Materiala euskaratzeko asmotan zebilen Memorial Democratic izeneko erakundea eta lotu genuen Giza Eskubideen VI. Zinemaldiaren barruan aipatu erakusketa Donostiara ekartzea.

Uztailean egon nintzen Elna herrian. Jada ez naiz gogoratzen ea kontatu ote nuen edo ez, baina zirraragarria izan zen Elisabeth Eidenbenz ekimenez, batez ere, ia 600 haur jaio ziren amaetxe hartan hankak jartzea. Bertan zuten paraturik Donostiara ekarriko den erakusketaren antzekoa.

Hementxe duzue erakusketaren berri emateko prestaturiko postala. Hauexek dira ekitaldiak. Gaur ezin baduzue etorri, apuntatu beste bi hitzorduak

Erakusketaren datak: Apirilak 3 – maiatzak 3

Lekua: Ernest Lluch Kultur Etxea.  Anoeta pasealekua, 7 (Anoeta estadioko 8. atearen aldamenean)
Ordutegiak:   16:00 – 20:30 Astelehenetik ostiralera /
17:00 – 21:00 larunbatetan

Inaugurazioa: Apirilak 3, osteguna, 19:30ean.

Ekitaldi osagarriak:

Apirilak 9. 19:30ean. Ernest Lluch K. E. areto nagusia.

“El legado de la maternidad de Elna”. Assumpta Montellà-k eta Toni Espinosak idatzi eta zuzendutako dokumentalaren proiekzioa eta egileekin solasaldia ostean.

Apirilak 16. 19:30ean. Ernest Lluch K.E. areto nagusia.

Mahai-ingurua, ondorengo solaskideekin: Assumpta Montellà (historialaria); Miquel Torner (Marxaires Mataró-Canigó); Toni Strubell (Comissió de la Dignitat). Moderatzailea: Javier Vizcaíno (kazetaria).

Apirilak 17. 19:30ean.

Espai Catalunya Topalekuan (Federico García Lorca, 10, behea).

“El setè camió: el tresor perdut de la república” liburuaren aurkezpen-afaria. Assumpta Montellà egilea bertan egongo da.

Apirilak 17 eta 18. Erakusketa ezagutzeko bisita gidatuak ikastetxeei zuzenduta. Aurretiko txandarekin soilik (943 481919 telefonoan).

En castellano

Baga

Harkaitz Cano idazlearen poesia bilduma elebiduna kaleratu zuen 2004an Atenea argitaletxeak: “Dardaren interpretazioa / Interpretación de los temblores” (urtebete lehenago euskaraz soilik Zarautzko Olerti Etxeak).

Biga

Liburu horren ale bat, agian poetak berak oparituta, Joserra Senperena pianistaren eskutan erori zen. Joserrari gustatu eta musika jartzen saiatu zen.

Higa

Musikariak egindako lana erakutsi zion poetari eta honek bueltan hiru poema idatzi zituen.

Laga

Diskoak argia ikusi du 2008ko martxoaren hasieran eta Dardaren interpretazioa du izenburu, Gaztelupeko Hotsak zigiluaren eskutik. Diseinua, portzierto, Cheli Lanzagortarena da.

Boga

Diskoaren aurkezpena egiteko Rafa Berrio musikariaren testu zirraragarri bat erabili dute. Batere horditu gabe jotzen duen honky-tonker onena omen da Joserra.

Sega

Javier Vizcaíno kazetariak ere tripak jarri ditu teklatu gainean disko honetaz eta beste gauza batzuetaz idazteko.

Zai

Eta nik hauek guztiek esandakoaz aparte, lan ederra dela gehituko dut. Delikatua. Uste dut udazkenera arte itxoin beharko dugula Loiolako semea zuzenean ikusteko

Zoi, Bele, Arma, Tiro eta Pum

Irakurle/entzuleak egin dezala.

En castellano

Ostiral arratsaldea. Tele 5 kateko Está pasando saioa. Nazkatu arte errepikatu dute goizean bizilagun batzuek Mari Luz Cortés haurraren krimena egiteaz akusatua dagoen anaia jipoitu egin dutela telebista bereko beste programa bateko kazetari baten aurrean. Eta bai, irudiak ere bota dituzte.

Halako batean, hiru konexio egin dituzte. Bartzelona, Madril eta Valentziako hiru auzoetara bidalitako beste hainbeste kazetariak sartu dira zuzenean. Guztietan errepikatu da eszenatokia eta figuranteak. Auzo txiroetako jendea. Hogei bat lagun, gazte eta ume asko tarteko. Asesino, que le cuelguen, cadena perpetua, que nos lo dejen a nosotros eta antzeko espresioak, argazki batzuk (telebistak berak banatutako fotokopiak?) kameren aurrean astintzen zituzten bitartean.

Goragalea ematen du. Telebistak manipulatzen duela argi dago, baina baita jendea gustura aritzen dela jolas horretan.

P.S.: hobeto kontatzen du, noski, Javier Ortiz kazetariak.

En castellano

Atzo arratsaldean kaña batzuk hartu nituen lagun batzuekin lanetik irten ondoren. Konturatu gabe Iñaki Diéguez trio taldearen emanaldiarekin egin genuen topo Gipuzkoa Plazan, Aldundiaren arkupetan. Eguraldi euritsua Donostian eta jende gutxi musikariei kasu pizarra egiten. Saioa Udaberriko Kontzertuak izeneko programaren barruan zegoen.

Doan izango da ere Iban Nikolai datorren ostegunean Donostian, kasu honetan Erakusleihoa izeneko gordasolapean. Nikolaik Iker Telleria, perkusioetan, eta Asier Suberbiola, bibolinean, izango ditu lagun.

"Hamar urte baino gehiago igaro dira Iban Nikolai gazteak australiar jatorrizko instrumentu hau jotzen hasi zenetik. Europako hamabost maisurekin eta Arnhem Land-ko (Australia) aborijenekin ikasi zuen eta orain arte hiru disko argitaratu ditu bakarka: Yurlunggur, Didjeridu Hotsak eta Hamar. Egun Samar taldea osatzen du Pascal Gaigne edota Ritxi Salaberria bezalako beste musikari ezagunekin batera. Goian aipaturiko talde beraren izena duen diskoa kaleratu dute".

"Nikolaik estilo pertsonal bat garatu du didgeridooa folka, rocka, duba, technoa edota funkya bezalako estiloekin fusionatuz eta dozenaka artistekin kolaboratu du beren lanetan arrasto berezia utziz".

Non: Ernest Lluch Kultur Etxeko areto nagusian (Anoeta Estadioko 8. atearen aldamenean).

Noiz: martxoaren 27an, arratsaldeko 19:30ean.

Sarrera: doan.

Oharra: argazkia Iban Nikolaik utzitakoa da.

En castellano

Alejo García irrati-gizona hil zen pasa den ostiralean Malagan. 71 urte zituen. Igandeko periodiko batean irakurri nuen PCEren legeztatzearen berri eman zuen kazetaria izan zela. Gaur konprobatu dut sarean beste askok gauza bera errepikatzen dutela.

Nik, berriz, 1997ko uztailaren hasieran buruan iltzatuta geratu zaidan beste gauza batengatik oroitzen dut. Autoz gentozen Andaluziatik, hogei eguneko oporraldiari amaiera emanez. Urte t´erdiz bahituta zegoen Ortega Lara askatzea lortu zuen Guardia Zibilak uztailaren 1ean. Albistea ona zen, dudarik ez, baina komunikabideak erakunde armatuaren merituak behin eta berriro goraipatzen ari ziren ondorengo orduetan.

Irratia entzuten gentozen. RNEn egiten zuen lan garai hartan Alejo Garcíak, goizeko saioan. Albistegietatik bueltan izan zela uste dut, hara non hasten den gizona: “Atendiendo a las múltiples llamadas recibidas, a continuación nos disponemos a escuchar el himno de la Guardia Civil”. Hortxe bukatu zen irratsaioa guretzat.

Diotenez, PCEren legeztatzearen berri ostiral santu batean eman zuen eta beste ostiral santu batean, ia hogeita hamaika urte beranduago zendu da. El Mundo periodikoaren webgunean entzun daiteke nola eman zuen albistea. Kostatu zitzaion arrankatzea.

En castellano

"Aitari garai batean esaten nion: ikusten duzu, zuek alferraren fama aitatuz gero gaizki hartzen duzue. Munduan dagoen onena alferraren fama izatea da eta! Niri ez dit inork lanerako deitzen, denak jan eta edan egiteko. Eta bizitzeko inportanteagoa da jatea; jan gabe ez da inor bizi, lanik egin gabe asko".

"Atzo? Siesta pixka bat egin eta ama ile apaindegira eraman nuen. Zazpiak aldera etorri eta joan nintzen Galarretara [pilotalekura]. Partiduak bukatu zirenean lagun batek esan zidan etxera eramateko, Mirakruzera [Donostia]. Eta Josean Tolosak: 'deituko diat nora goazen afaltzera sagardotegira edo, Zepakoa ere hemen dago eta'. Bale. Beste hura utzi nuen etxean, eta artean ez zidaten deitzen. Ba Juan Mariri [Arzak] bisita egingo diot. Sagardotegian zegoela nagusia, baina esertzeko, sukaldean. Deitu zidan Joxeanek Zepara joateko afaltzera. Baina ez zidaten altxatzen utzi. Atera zizkidaten dozena bat platera eta bertan afaldu nuen. Eta gero handik kafea hartzera Zepara".

Nahi izanez gero, jarraitu irakurtzen Irune Lasak Xapreri eginiko elkarrizketa, otsailaren amaieran Berrian agertu zena. Lehenengo parrafoa berdintsu errepikatzen da duela ia hiru urte Argia aldizkarirako Amets Arzallusek eginiko elkarrizketan. Orduan ere ondokoa esan zuen:

"Nik, orain ere ez dut sekula etxean afaltzen, aurten (oharra: elkarrizketa 2005eko apirilaren hasieran publikatu zen) oraindik egun bakar batean ere ez dut etxean afaldu. Iaz hiru aldiz. Aldiz, egun bakarrean hiru sagardotegitatik pasa naiz aurten. Eta iaz izan nuen bolada bat, sei egunetan zortzi sagardotegitan izandakoa. Horregatik, kontrolatuta ibiltzen naiz. Zenbat eta gehiago ibili orduan eta zintzoago eta kontrolatuago ibili behar duzu. Orduaren kontrolik ez, goizeko bostak, seiak, berdin zait, baina edanaren eta diruaren kontrola bai. Bestela modako kantua bezala zara, urtebetean ibiliko zara, baina gero gehiago ez, desagertu egingo zara".

Bi kontu:

Baga: Zalantza bat (edo bi): hainbeste parranda bota ondoren, noizbait ibili ote da Mikel Urmenetarekin? Biak hain parrandero izanda, zenbat probabilitate dago biek topo egiteko parranda berean? Tik-tak, tik-tak, tik-tak.

Biga: Xapreri hippy deitzea bitxia izango da. Ados. Punky deituko diot orduan.

En castellano

Kukuxumusu enpresako sortzaileetako bat beste inguru batean jaio izan balitz, agian tenore honetan zoroetxean egongo litzateke. Zortea izan du Mikelek eta New York-en bizi da. Natural Born Julai blogean kontatzen duenari erreparatuz gero, argi dago nahi duena egiten duen elitearen partaide dela. Adibidez, gaurkoan aipatzen du Andreu Buenafuente telebisiboarekin egon dela.

Dena den, duela egun batzuk ikusitako gauza bat kontatu nahi nuen gaurkoan. Orduan ez nion arreta berezirik jarri, baina Aste Santu honetan berriro egin dut topo La Dolce Vita proiektuarekin.

Imanol Reta lagunari medikuek albiste txarra eman omen zioten: gaitz degeneratiboa zuela (edo endekapenezko gaixotasuna, pedante jarrita). Urmenetak umore beltza eta aldrebesa duenez, opari xelebrea egin zion: hil-auto batek tiraturiko txalupa, gehien gustatzen zaizkion bi gauzarekin hil arte gozatzeko: nabigazioa eta bidaiatzeko zaletasuna. Imanolek, hasiera batean, ez omen zuen oso ondo hartu ateraldia, baina gero buru belarri sartu zen paperean eta ARCO feriara eraman du La Dolce Vita instalazioa .

Imanolen blogean irakurri dugu martxoaren 13an ebakuntza egin behar ziotela. Espero dezagun onik atera izana kirofanotik. Bitartean hona hemen ARCOn izandako abenturaren berri bi bideotan.

En castellano

Ondorengo pasartea Bezperaren bezperan liburuaren 69-71 orrialdetan dago, aurreko astean aipatutako Aingeru Epaltza iruindar idazlearen azken hogeita hamar urteei buruzko kronika politiko pertsonala.

"Nire adiskide bati aitatxi hil zioten nazionalek 1936an. Alderdi Komunistatik hurbil ibili zen trantsizioaren lehen urteetan. Bat-batean, ulertu egin zuen zertan zen naziotasunaren kontu hori. Geroztik, HBri ematen zion botoa. (…) 1985eko maiatz hondarreko arratsalde batean, (Iruñeko) Caldereria karrikan zebilen, bertze lagun zenbaitekin kaña batzuk hartzen. Eguraldi ederra zen, udaberri bete-betekoa. Pasealariz eta poteatzailez mukuru zegoen hiriburuko Alde Zaharra. Halako batean, eztanda batek dardaritu zituen leihoak (…) ETAk polizia nazional bat eta 14 urteko mutiko bat hil zituen arrats hartan Xabier Jaitsieran. Gaztetxoak Alfredo Agirre Belaskoain zuen izena. Futbolean aritzen zen bere ikastetxeko taldean. Entrenamendutik etxera joaki zen, lehergailuak bertatik bertara zapart egin zuenean. Nire adiskideak ez die geroztik HBri ez haren ondorengoei boto gehiagorik eman ".

(…)

"Heriotza guztiak berdinak omen dira. Zenbat aldiz aditu ez ote dugun azken urteetan. Gezur handiagorik! Ez da berdina buruz buruko batean etsaiaren suak eraisten duenaren heriotza edo igande goizean seme txikiarekin paseatzen ari denarena. Ez da berdina arma bat poltsikoan daraman militantearena edo eskuan harri bat ere ez duen manifestariarena. Ez da berdina soldatan arrisku-plusa duenarena eta plus bakarra arriskua bera duen hautetsi edo kazetariarena. Denak dira deitoragarriak. Denak negargarriak. Alabaina denek ez dituzten arimak berdin zirraratzen".

(…)

"Alfredo Agirrek baino urte batzuk gehiago zituen Mikel Zabaltzak (…) Donostian bizi zen eta han lan egiten, autobus gidari. ELAko kidea zen. Inork ez du argitu nahi izan zergatik atxilotu zuen Guardia Zibilak, 1985eko azaroaren 25ean, ezta zergatik eraman zuten Intxaurrondoko kuartelera, haren neskarekin eta bertze lagun batzuekin batera. (…) Beste guztiak aske gelditu ziren, kargurik gabe, zenbait egun geroago, torturatuak izan ondoan. Mikel ez. (…) Hainbat egunetan, milaka pankarta eta txartel agertu ziren Euskal Herri osoan: Non dago Mikel Zabaltza? Barrionuevo barne ministroak –bidente halakoa- iragarpena egin zuen (Agertuko da). Hala izaki. Abenduaren 15ean, desagertu eta hiru astera, Bidasoako ur gainean azaldu zen, non eta aurreko egunetan mila begik mila aldiz ikusmiratu bazter batean".

(…)

"Alfredo Agirrerenak nire adiskidea bezala, ez dakit orbaiztarraren fin gaiztoak inor iraganarazi zuen gogorretik epelera. Alderantziz aiseago, hain segur. Nire belaunaldiko anitzen bihotzean landaturik gelditu da Zabaltzaren heriotza, izu istorio izugarriak gelditzen diren gisan. Karlos Santisteban idazle karrantzarrak nobela bat eskaini zion izenburu adierazgarria duena: Izueran tunela".

"Patu latza gurea. Euskalduna izateak, gogoa abertzaletasunak kutsaturik edukitzeak, susmagarri egin gaitu. Errudun. Gure amesgaizto gaiztoenetan, berdez jantzitako gizon ilun batzuek atzematen gaituzte eta berekin eramaten, aterabiderik ez duen zulorik beltzenera".

"Nolako amesgaiztoak dituzte Alfredo Agirreren hilotzari negar egin ziotenek?"

Gehien bat su-eten garaian idatzitako liburua, 2007ko udan bukatu zuen Epaltzak eta batailaren ondoko paisaia kontatu nahi zuen.  Ez da horrela gertatu, baina ez du garai hori sobera urrun ikusten.

2008aren hasieran elkarrizketa egin zion Miel Anjel Elustondo kazetariak Argian. Ibarretxe planaz hara zer zioen:

"Nafarra naizen aldetik, ez zait Ibarretxe Plana sobera interesatzen. Nafarrok ez gara barku horretan joanen. Elkarrengandik urrun gaudenok, nafarrak eta mendebaldarrak, are eta urrunago jarriko gaituen atakara ailegatuko gara bide horri eutsiz gero. Zuek (mendebaldarrak), nafar askoren begietan kanpotar zarete. Ibarretxeren asmoa gauzatuz gero eta erran gabe doa hor barna dabiltzan haize autodeterministek aitzina eginez gero, kanpotar ez ezik, atzerritar bilaka zaitezkete. Ez dakit horretaz ohartzen zareten".

En castellano