Harrikadak

Athletic 3 – Reala 0. Amaitu berri da San Mamesen euskal derbietako bat, nagusiena. Reala hobetoen zegoenean gola sartu du talde bizkaitarrak. Bigarren zatian hobeto aritu dira Valverderenak eta beste bi txitxarro sartzea lortu. Galdera: noiz utziko dio Larrak "zergatikan" lekuz kanpo erabiltzeari?

Bizikleta astea izan denak (hasi Nafarroan joan den igandean Miguel Indurain Sariarekin, astelehenetik ostiralera De Lucak irabazitako Euskal Herriko Itzuliarekin jarraitu eta gaur, igandean, Amorebietako Udaberri Sariarekin bukatu), euskal derbia izan du larunbatean.

Realak zortzi jokalari gipuzkoarrekin eta hiru atzerritarrekin ekin dio norgehiagokari. Asko aldatu da iazko taldea, asko aldatu da denboraldi hasierako taldea. Athletic ez dut hainbeste jarraitu, baina espero zen hamaikakoa zelairatu duela esango nuke.

Lehenengo zatian bi taldeek ez dute joko handirik egin. Emozio handia bai, baina pase ustel asko eta maila tekniko gutxi. Hala ere, Reala hobeto ari zen 35. minutuan atzealdean hutsegin eta Ezquerrok lehenengo gola sartu duenean. 1-0.

Bigarren zatian hobeto, lasaiago aritu dira zuri-gorriak. Gainera Valverdek bere maisu izandako Amorrortuk baino hobeto mugitu du aulkia. Realak nabaritu du ere Karpinen hutsunea. Bere tokian Mladenovic serbiarra aritu da, uste dut lehenengo aldiz titular. Ez da gaizki aritu, baina denbora gehiegi darama jokalari honek minutu asko jokatu gabe eta ez du Karpinen profila.

Athletic-en bigarren gola Yestek sartu du (gaur ere look aldaketa egin al du?). Kaskamotz atera da berdegunera, baina ez da hankamotz ibili baloia sareetara bidaltzeko tenorean. Aldez aurretik, teleikusleak abisatu ditu Larrak gure atezaina, Riesgo, gaizki kokatuta zegoela adieraziz. Azpeitiarrak esandako tokitik bidali du baloia zuri gorriak. 2-0.

Hortik aurrera ezer gutxi. Athletic lasai. Aldaketak bi taldeetan. Realean De Paula, Domínguez eta Barkero atera dira. Ez dute asmatu golik sartzen eta Realaren atzealdeak beste hutsegite bat egin duenean, barrura sartu du baloia Ticok. 3-0.

Ea hurrengoa guk irabazten dugun. Bitartean, zorionak garaipena lortu dutenei. Kaguensos!

Oso gutxi dakit nik Ovidi Montllor aktore eta musikariari buruz. Aktorea zela bai, film batzuk egin zituela gogoratzen baitut. Musikari zela, gutxiago, baina arrastoren bat bazegoen nire memorian. Hala ere, parte hartzen dudan zerrenda batean jakin nuen duela gutxi, martxoaren 10ean hain zuzen, bete direla hamar urte haren heriotzaz.

Ovidi Montllor-en webgunea bisitatzeko gomendioa jaso nuen mezu horretan. Eta hori egin dut. Ikusi ditut zenbait gauza interesgarri, nola ez bada. Hala ere mezu hartan aipatzen zen:

"Askorentzat Ovidi Furtivos filma gogoangarriko aktore nagusia da. Baina nahiz eta bere antzerki eta zinema ibilbidea oparoa izan, Montllor-en zaleek bere musika maite dute gehienbat. Ez da oso ezaguna, dena esan behar bada, eta ez bakarrik Espainian, bere eremu naturalean ere ez".

Montllor-ena omen da hurrengo esaldi borobila, marko batean jartzeko modukoa: Badago katalaneraz hitz egitea, idaztea edo pentsatzea maite ez duen jendea. Hitz egitea, idaztea edo pentsatzea maite ez duen jende bera da. To. Itzulpena nirea da, ez da superra, baina ulertzen da zer adierazi nahi zuen Ovidik.

Ovidi Alcoikoa bazen ere, katalantzat zuen bere burua. Hurrengo poema honetan argitzen du.

Eutsi goiari eta carpe diem!

LA CANÇÓ DEL CANSAT
A Joan Fuster
Em va tocar tocant Mediterrani.
Per barret Pirineus, i una llesqueta.
Per sabata Oriola d'estranquis.
I per cor duc a Alcoi, la terreta.
Per senyera, senyors, quatre barres. Per idioma, i senyores, català.
Per condició, senyors, sense terres.
Per idea, i senyores, esquerrà.
Queda clara, per tant, per a tothom,
la meua carta de naturalesa.
No és miracle, ni és un mal son;
m'ha tocat, i és la meua feblesa.
Quede clar, també, que són covards,
tots els qui obliden les arrels.
Seran branca d'empelt en altres prats.
I en la mort, rellogats dels estels.
És ben trist encara avui parlar,
i posar al seu lloc una història.
Fins ací ens heu fet arribar.
De tan grossa raó, naix la glòria.
I torne a repetir: sóc alcoiá.
Tinc senyera on blau no hi ha.
Dic ben alt que parle català
i ho faig a la manera de València.

Gaur nire aitaren urtebetetze-eguna da. Zorionak ba aita. 73 urte egin ditu. Jose Mari Ortizek ez ditu oraindik 70 urte bete baina bidean da gizona. Nire aitarekin, hala ere, ez du zerikusi handirik. Batak fabrikan (eta baserrian) pasa zituen 40 urte baino gehiago lanean. Bestearen ogibidea (ahalik eta hobetoen) bizitzea izan da.

Jose Mari Ortiz margolariaren erakusketa ikusgai egongo da Ernest Lluch-Amarako Kultur Etxean apirilaren 23ra arte.

Nahiz eta Gironan jaio 1937ko martxoaren 11n, Ortiz donostiarra da. Unibertsitateko ikasketak utzi zituen, pintura era profesionalean hartzeko. Parisen eta Londresen ikasi zuen. Jardun profesionala Parisen hasi zuen, handik Ibizara joateko. Azken hiri honetan bizi izan zen urte luzez, Madrilen eta Bartzelonan izandako egonaldiak ahaztu gabe.

Donostiara etorri zen 80. hamarkadaren hasieran. Gaur egun hau da bere bizilekua. Klaseak eman izan ditu Errenteriako Arte Plastikoen Udal Tailerrean, 2002 urtean jubilatu zen arte.

Jaso dituen saririk garrantzitsuenak Urretxuko Hiria, Centenario Cajabadajoz eta Universidad de Plasencia izan dira. Gipuzkoako Foru Aldundiak, Gipuzkoa Donostia Kutxak, Cajabadajozek, San Telmo Museoak, Donostia, Gasteiz, Errenteria, Pasaia zein Urretxuko Udalek erosi izan dizkiote arte lanak.

Erakusketa ikusgai egongo da apirilaren 23ra arte. Astelehenetik ostiralera, 16:00etatik 20:30etara. Larunbatetan, berriz, goiz eta arratsaldez, 10:00etatik 13:30etara eta 16:30etatik 20:30etara. Igandeetan itxita egongo da.

Azpimarratzekoa ere bada, apirilaren 14an Jose Marik bisita gidatua egingo duela arratsaldeko 19:00etan, Kontarte izeneko ekimenaren barruan.

Bukatzeko, hona hemen Babab.com-en duela zenbait urte agertu zen elkarrizketa.

Beno, gaur hiruko santuarekin nator: ezin izan dut agoantatu eta Karol Wotjylaren heriotza aipatuko dut, gainetik bada ere. Jiménez Losantosekin jarraituko dut, EAEko hauteskunde kanpainarekin bukatzeko.

Baga. Wotjylarenak egin du, baina martxa honetan nireak ere bai! A zer nolako matraka! Francok pakean utzi gintuenean ez nituen nik hamar urte, baina antzeko sentsazioa izan da azken boladan telebista piztearena. Larunbat gauean, adibidez, telebista kate gehienek aukeratu zuten Wotjyla: La2-ek Ana Obregón jarri zigun eta ETB1-ek Athleticaren partida.

Biga. Nire inguruan badaude FJL zale batzuk. Tipoa gorrotatzen dute, baina ezin egon honek zer dioen irakurri edo entzun gabe. Marineritoa deitzen diogu, behin batek jaunartze eguneko argazkia ikusi zuelako. Martxoaren bukaeran irakurri nion Nacho Escolar-i ondorengo mezua. Klikatu aurretik, esan behar dizuet estomagoa behar dela irakurtzeko. Prest zaudete? Ondo da ba! Aurrera.

Boga. Denok dakizuen bezala, atzo gauean lau lehendakarigairen arteko eztabaida bota zuen ETBk. Bosgarren bati ez diote utzi bere burua aurkezten, ezta EITBko instalazioetan sartzen ere. Parlamentuan daudenen artean, UAkoak ere falta ziren. Hori ere esan beharra dago.

Harritu ninduen eszenografiak. Ez nuen espero. Jaime Otamendiri ulertu nionez debatea nolakoa izango zen lauren artean erabaki zuten. Egia esateko minutuko (edo bi minutu ziren?) tarte hori boladan dago.

Laburpena: Javier Madrazo espero baino okerrago; Ibarretxe ere hobeto ibil daiteke. María San Gil espero baino hobeto eta Patxi López espero bezala.

Esan bezala, kontuz Mariarekin, uste baino boto gehiago jaso ditzake-eta emakume honek. Hori bai, diskurtsoa irentsi ezina da.

Beste hark zioen bezala: ea A-17ko kaliza lehenbailehen pasatzen den. Amen.

Bi gauza: post honetan ez dut hitz egingo EAEko hauteskundeei buruz ezta Karol Wotjylaren heriotza aipatuko ere.

Donostiako Udaleko greba deialdien aurreko langile asanbladetan askotan ateratzen zen gai hau: udaltzain batzuk polizi zirela esaten zuten eta beste batzuk beraiek goardia zirela erantzuten zieten. Gai hau bururatu zitzaidan hurrengo istorio hau kontatu zidatenean.

Ezagun bat daukat, 40 bat urte ingurukoa, ehiza gustuko duena. Horrela esanda ez da aparteko kontua. Tira. Gure lagunak txabola bat dauka Irunen zakurrak eta uso mezulariak gordetzeko (uso mezulariena ez da oso ohikoa baino). Iazko uztailean, usoak zaintzen ari zen batean, udaltzain batzuk pistola eskuan zutela agertu ziren bere aurrean. Kolpeak eman zizkioten (buruan, saihetsean...), eskuburdinekin lotu eta pistolarekin apuntatu zuten.

Egoera desatsegin honetan, halako batean, eta egiten zizkioten galderak erantzun ezinik, udaltzainei nola edo hala adierazi omen zien patrikatik kartera ateratzeko eta konprobatzeko bera zein zen, oker zebiltzala. Hori egin zuten eta konturatu ziren horrela zela: ez zen beraiek nahi zuten pertsona.

Barkatzeko esan zioten (ya perdonarás). Berak ezetz, gauzak ez zirela horrela geratuko. Irungo Ertzain etxera joan omen zen salaketa jartzera. Hala ere, Udaltzaingoaren salaketa lehenago iritsi zen: "resistencia a la autoridad". Duela gutxi izan du epaiketa eta ez dakit zertan geratu den kontua. Ikusten dudanean, galdetuko diot.

Zer esan nahi nuen mezu honekin? Bi gauza: Irungo hauek goardia baino, polizi zirela. Eta aginte zatitxo bat dugunean (uniformea edo pistola tartean badago, zer esanik ez) zer kabroiak izan gaitezkeen, dedio!

Anoeta inguruan bi kirol ikuskizun potolo egon dira aste bukaera honetan. Larunbatean Realak Osasuna 2-0 hartu zuen mendean. Igandean, berriz, lehenengo aldiz hurbildu naiz errugbi partida bat ikustera. Gehienek jakingo duzuen bezala, Heineken Cupeko final laurdenak jokatu dira eta Miarritzeko taldeak Irlandako Munster kanporatu du. 19-10.

Realak ez du gehiegi jokatzen, baina Nihat lesionatu denetik, Atlético Madrid-en kontrakoan izan ezik, bi gol sartzen ditu norgehiagoka bakoitzeko. Emaitzei dagokionez behintzat, taldea hobeto ari da. Amorrortuk izango du zerikusia.

Harrobiko gazte asko dago taldean. Reala Bren partidak ikusten nituenean, jokalari hauenak hain zuzen, berdin gertatzen zen: ez zuten asko jokatzen, baina taldea ondo zegoen kokatua zelaian eta kontrarioa konturatu gabe, gola(k). Ikusiko dugu zer gertatzen den datorren larunbatean Bilbon. Karpinek ez du jokatuko, portzierto.

Igandean, berriz, lagun batzuekin etxean bazkaldu ondoren, autobusa hartu behar genuen Antiguatik Anoetara joateko. Ernesto Gasco zinegotziari entzun nion Realaren futbol partidetan bezala autobus bereziak egongo zirela. Bai, egon ziren, baina ez Antiguatik: erdigunetik Anoetara.

Hala ere, garaiz iritsi ginen estadiora. Egun batetik bestera zelaia nola aldatu zen! A zer nolako giroa! Bezperan Osasunako zaleek girotu zituzten bazterrak, gu nahiko zozoak baikara. Igandean iparraldekoak eta irlandarrak aritu ziren animoso. Gorria eta txuria dira Biarritz Olympique taldearen koloreak. Irlandarrek, berriz, gorria dute kamiseta.

Lehenengo zatian ondo aritu dira lapurtarrak. Diferentzia polita hartu dute markagailuan. Bigarren zatian alde hori kontserbatzera atera dira eta hori aprobetxatzen saiatu dira irlandarrak. Hala ere, ondo agoantatu du talde euskaldunak eta final-erdiak jokatzeko aukera izango du.

Zeozer gehiago ikasi dut errugbiaz. Antzeko-parezido zebilen Julen Gabiria. Atzo ezagutu nuen: nire eserlekutik zortzi lerro beherago zegoen bera. Ni baino zeozer gorago Manolo Saiz, Liberty-Wurth txirrindulari taldeko managerra, Benito Urraburu kazetariarekin batera. Etxerako bidean beste ilustre bat agurtu dut: Unai Elorriaga idazle eta errugbizalea.

Beno, hemen amaituko dut, zeren eta bestela Miguel Vidaurreren moduan hasiko naiz eta...

Parte hartzen dudan posta zerrenda batean izan nuen orain kontatzen dudanaren berri. Ez dakit ezaguna egingo zaizuen, baina duela gutxi jarri da martxan Diagonal izeneko ekimen berria beste periodiko bat Madril aldean bultzatzeko asmoz. Nortzuk bultzatu duten ikusita, kontutan hartzeko proiektua izan daiteke. Hau da, jarraitzekoa, babestekoa. Ez dakidana da, betikoa, paperean argitaratzearen kostua asumitzerik izango ote duten. Oraingoz hamabostean behin argitaratzen da eta internet bidez ere irakur daiteke. Komunikabide honi buruzko informazio gehiago izaterakoan, idatziko dut lasaiago.

Hala ere, gaurko asmoa beste bat zen. Periodiku honetan Joxemi Zumalabe fundazioko kideak elkarrizketatzen dituzte azken zenbakian. Dirudienez, aurreko zenbakian hasitako elkarrizketaren jarraipena da.

Hiru kidek egin dute elkarrizketa: Montserrat Galcerán, Amador Fernández-Savater eta Hibai Arbide Aza. Errepara dezagun bigarrenaren bigarren abizenean: Savater. Bai, beste Savater famoso horren semea da. Eta beste larre batzuetatik dabil gizona.

Zeozer banekien aurretik, lagun batek kontatu baitzidan Madrilen, PSOEren ekitaldi bat egitekoa zen eraikin berean, Amador eta beste batzuk kointziditu zutela. Hauek beste zeozertara hurbilduak ziren eraikin horretara, beste ekitaldi batera uste dut. Amadorren kide batzuk bereak eta bi esan omen zizkieten sozialistei.

Ética para Amador... eta serie guzti hura gogoratzen? Sorpresas te da la vida dio ba kantuak

Astearte gauean topatu nituen adierazpen hauek Garan. Titularra: En Euskadi existe una dictadura musical increíble. Deigarria egin zitzaidan eta klik egin nuen. Iban Gorriti argazkilari, kazetari, bideo-egile eta musikari durangarrari buruzko artikulua da.

Harritu ninduen titularrak... eta gero haserretu egin nintzen kazetariarekin. Honek kontatzen du bospasei komunikabidetan kolaboratzen duela Ibanek, bi dokumental egin dituela eta beste proiektu potologoa egin nahi duela zinean, kamiseta linea bat jarri dutela martxan... Ondo.

Iban, gainera, Martxoak 31 taldeko partaide ohia da. Musika talde honek Durangoko bonbardaketa du gogoan, Gernikakoa baino egun batzuk lehenago gertatutakoa. Atzo bete ziren 68 urte. Berriki Against The Bombardiers musika taldea sortu du, Durangoko bonbardaketa burutik kendu ezinik. Ondo.

Azken talde honen sorrera aipatzen duenean, disko bat egin behar baitu, zera aipatzen du kazetariak:

"una formación que hace básicamente rock, aunque salpicado de otros ritmos y tendencias, incluido el pop, «un estilo que en Euskadi está perseguido. Aquí existe una dictadura musical increíble. Mucha gente que quiere hacer pop acaba haciendo ruido porque la sociedad te obliga», se lamenta".

Hori da artikulu osoan titularrarekin dagoen lotura bakarra. Esaldi hori. Eta hain tipo interesgarriaren lanaren aurrean, kazetariak elkarrizketa laburbitzeko ez du beste ezer aurkitu? Ez naiz kazetaria. Zaila da lan hori, baina espero dut niri horrelakorik ez gertatzea mezu baten izenburua jartzerako orduan.

Hori bai, ezin esan kazetariak ez duenik ezer lortu; nik artikulua irakurtzea, ezagutzen ez nuen Iban Gorritiren lana gehiago ezagutzea eta nik gaiari buruzko mezu bat idaztea lortu baitu. Dena Ibanen mesedetan.

Enpin, Gorritiren propaganda egiten ari naizela, ezin utzi aipatu gabe Durangoko Plateruena Kafe Antzokian diskoa eta dokumentala aurkezteko jai bat antolatu nahi duela. Ea suerterik duen.

A primeros de este mes de marzo, escribí en euskara una reseña del último disco de Deriva.

Esta santa semana he traducido el texto al castellano, he añadido algunas cosas y se la he enviado a Javier Ortiz para que la ponga en su página en la sección de discos. Si queréis echarle un vistazo, está aquí.

Espero que os guste.

Hilabetero jasotzen dut etxeko buzoian Irunero, Irungo euskarazko aldizkaria. Martxoko zenbakian jakin dut Irun Iruten elkarteak kanpaina berria abiarazi duela, Topagunea euskara elkarteen koordinadorarekin batera, bazkide berriak lortzeko.

Harritu nau jakiteak oso bazkide gutxi dituela elkarte honek. Datu bat: Irunek 55.000 biztanle ditu, 18.000 euskaldun. Elkarteak, berriz, 268 bazkide.

Urtean 36 euroko kuota pagatu behar da, baina badago 18 euroko kuota murriztua ere. Ez da diru asko, baina alardearen kontu maltzur horiek, herriko giroa txartu egin dute. Eta euskarak lasaitasuna behar du bidea egiteko. Beno, lasaitasuna ez dakit hitz egokia ote den, lo geratzeko arriskua ere baitago.

Pentsatuko dut ea izenik ematen dudan elkartean, lagunen bat badut-eta bertan. Bitartean, hona hemen Irun Iruten elkartearen webgunea eta Topagunearenak