Harrikadak

Goiko testua Wikipedian Hasier Etxeberriari eskainitako sarreratik hartua izan da gaur bertan. Lehen lerroak dira horiek.

Argazki eder hau Lander Garrorena da.

Bagenekien gaizki zegoela, baina seguruenik askok espero genuela amaiera ez zela hain azkar iritsiko. Tamalez, 60 urte betetzeko egun batzuk faltan hil da Etxeberria.

Hildakoei buruz ari garelarik, ez dela norbera gehiegitan agertu behar zioen Ortizek obituarioak idazteko garaian. Eta horrela izango da, baina hau ez da obituario bat eta ni ez naiz kazetaria, letrak bata bestearen atzean jartzen ahalegintzen den blogaria baizik.

Ez dut harreman esturik izan Konatxerekin, baina bai izan dugula elkarren berri. Nire gaztaroan kalean topo egin nuen lehen aldiaren irudi bat gordea dut memorian: telebistan ezaguna jada, Hondarribian ikusi nuen, uda partean, San Pedro kalean koñaka edaten kopatzar batean. Hori da berari buruz azpimarratu nahi dudan lehen ezaugarria: bon vivant-a zela.

"Proiektu handiak sortu zalea" azpimarratu zuten omenaldian, baina baita "gizon tematia, egoskorra eta setatia" zela. Eider Rodriguezek, adibidez, aipatu zuen Berrian argitaratutako Nire lagun kontrabandista testuan beraien arteko hasiera zaila. Ez da entzun dudan bakarra.

Hasierrek beti ondo tratatu ninduen eta horren atzean, seguruenik, bi arrazoi puska daude: alde batetik, Javier Ortiz-en itzal luzea, Hasierrek El Mundo del País Vasco periodikuan zutabe bat idatzi baitzuen hainbat urtez; bestetik, "Crematorio" liburuaren harira Rafael Chirbes bezalako idazlea deskubritu eta liburua jendaurrean aurkezteko parada eskaini niolako Donostian, Ernest Lluch Kultur Etxean, 2007ko urtearen bukaeran.

Gorka Erostarbek idatzitako obituarioan (Kultur eltzeko perrexila) zeharkako puntu batekin geratuko naiz: the organization-ek Zutabe (letra larriz) batean folio eta erdi eskaini izana Hasierri honek Gara egunkarian argitaratutako Patri maitea izeneko zutabeak (letra minuskulaz) gustukoak ez zituelako.

Abiatu eta bultzatutako hainbat proiektu geratuko dira denen oroimenean, urte hauetan guztietan egindako lan eskerga: euskaltzale, telebistan eta Interneten aritu zen sukaldaritzaz, literaturaz, arteaz... Bi azpimarragarri azken urte hauetan: Zuzeu agerkaria eta Sautrela (astelehenean, apirilak 3, saio berezia Hasierren inguruan, gaueko 22:15ean).

Noiz ezabatuko dugu Hasierren kontaktua gure agendatik? Bolada batez mantenduko dut, baina, seguruenik, egunen batean deskubrituko dudala haren WhatsApp-ean jada beste baten argazkia ageri dela eta, azkenean, amore eman eta ezabatuko dut.

Mila esker, Hasier.

Hasier Etxeberria, el adiós del "bon vivant"; este apunte en castellano.

Tiburtzio Diurtxio Aranburu

Asteazken goizean deitu zidan amak esateko bezperan hil egin zela Diurtxio. 91 urte zituen eta gure mundutik at pasa zituen azken bospasei urteak #galtzeimerra -ren ondorioz.

Ane Lardik eta Maitane Toledok Oiartzungo Gurutze auzoko koadrilatxoa elkarrizketatu zuten 2008an, Euskal Herriko hizkerak eta ahozko ondarea jasotzeko Ahotsak izeneko proiektu txalogarriaren barruan. Tiburtzioren argazkia "Oiartzuarren baitan" gunetik jaso dut. Laukote hartatik bakarra bizi da: Santos Xantua Mitxelena. Pasarte osoak hemen daude ikusi nahi izanez gero: OIA-060 eta OIA-061.

Oiartzungo elizan izan zen hileta ostegunean eta horrek ere ukitu ninduen. Herrietan hildako zaharrak, behintzat, agurtzeko erritu hauek benetakoak direlako. Gorpuaren atzetik familia sartu aurretik, ni nintzen bertaratutako 200 lagunen artean gazteenetakoa eta, perpendikularrean nituen zaharrei begira, buruari bueltaka egon nintzen elizkizunak iraun zuen bitartean, XX. mendeari bisita egin izan banio bezala.

Amarekin autoan, baita Donostiarako joan-etorrian, Leonard Cohen-en "Songs from the Road" diskoa eraman nuen eta hauxe jarri behin baino gehiagotan: Hallellujah.

Maria Antonia Plaza

Aurreko batean kontatu nuen Victoria Eugeniako txartel-saltzaile honek erretiroa hartu zuela otsailaren erdialdean. Ostiral gauean hainbat lankide elkartu ginen mahai baten bueltan Parte Zaharreko soziedade batean (eskerrik asko Jontxuri eta sukalde lanetan ibili zirenei).

Ez nuen argazkiak argitaratzeko asmorik, baina tira. Uste dut ulertuko nautela. Goiko irudian ageri dira ezker-eskubi Erruben Egaña eta Maria Antonia Plaza. Ezkerrekoa oso ezaguna Egia Kultur Etxean lanean aritu izanagatik. Eskuinekoa, berriz, Antzoki Zaharrean eta Victoria Eugeniako leihatiletan 25 urte baino gehiago beharrean aritu izanagatik.

Afarian publikoki hitz egiteko asmorik ez nuen, baina ikusirik jendea horrelakoetan mutu gelditzen dela (eta alkoholaren laguntzaz) gauza bat edo beste esan nahi izan nuen, modu atropellatuan. Gauza bera gertatu zitzaidan asteazkenean izan genuen langileen asanblada batean.

Maria Antonia edo Erruben bezalako langileei eskerrak eman nahi izan nizkien urte hauetan guztietan egindako lanagatik. Hori zen nagusiki adierazi nahi nuena atzo. Beraiek gabe jai duelako erakundeak.

Ez dakit oso ondo zer gertatzen zaidan/zaigun, baina ikusten dut Donostia Kultura oso une kritikoan dagoela. Enpresa nazkagarri bat izango balitz, saiatuko nintzateke paso egiten. Baina herritarren zergekin (hobeto esanda: zergak pagatzen dituzten herritarrekin) finantzatzen da gehien bat. 200dik gora langile gaude eta 26 milioi euroko aurrekontua izango du (memoriaz ari naiz). Eta lana gustagarria da: nork ez du kultur munduan lan egin nahi, a priori?

Egoera honetan zuzendaritza taldeak du ardura nagusia (ez ditut fin ikusten eta askotan beren gurdiari aidaka soilik), baina dena ez da "goikoen ardura" bakarrik: onak eta gaiztoak manikeo hori ez dut gustuko. Zuzendaritzako kideek beren ardura dute, baina langileok ere badugu gure zatia. Zer egiten ibili gara hainbat urteetan? Zuzen jokatu dugu? Sentitzen gara osotasun baten parte edo gurean ere banaketak nagusi? Hausnartu beharra dugula uste dut.

Bero dago jendea, berriki lanpostuen balorazioa deritzon prozesua egin delako. Administrazioaren eremuan horrek esan nahi du bakoitzaren lanpostuaren funtzioak eta ordain ekonomikoak berrikusi egin direla. Pandora kutxa zabaltzea bezala izaten da eta urak nahasita ibiliko dira bolada batez.

Urak lausotu egingo dira, kalmatu, eta gero zer? Espero dezagun denok, ardura gehiena dutenek batez ere, buru-argitasun nahikoa izatea datozen hilabete hauetan erabaki zuzenak hartu ahal izateko.

Argazki pare bat gehiago: lehenengoan Kultura Patronatua zaharrean instituzio bat izandako Nekane Amiano. Egun 78 urte ditu eta jarraitzen du beti bezala inoren aurrean isildu gabe, gehiegi inporta gabe parean duen horren kargua zein den. Berarekin batera Maixabel Azpitarte.

Bigarrenean Maria Antonia Plazarekin batera urte hauetan lanean ibilitako batzuk. Gehienak txartel-saltzaileak dira edo izan dira.

Personas e instituciones, este apunte en castellano

Gari Araolazak idatzi zidan aurreko batean. Melissa and the Jacks taldean ari da eta Donostiako taberna batean zuzenean aritzeko aukerei buruzko galdera luzatu zidan. Di-da erantzun beharrean, Donostia Kulturan galdezka hasi eta hainbat lerro bidali nizkion. Pixka bat gehiago landu eta blogean jartzea okurritu zait.

Argazkia: Melissa and the Jacks

Sare publikoa edo parapublikoa

Donostia Kulturak hainbat gune ditu:

• Victoria Eugenia Antzokia, kluba barne (120 lagunentzako areto aski polita) eta Antzoki Zaharra. Posta elektroniko honetara idatzi: jazzaldia a bildua donostia puntu eus.
• Dkluba programaren helburu nagusia "musika independentea Donostiako auzoetara zabaltzea eta bertako musika taldeak sustatzea helburu duen programa da". Kultur etxeetan programazio nagusiena Intxaurrondo Kultur Etxean dago, baina egoten dira ere aukerak Larratxo, Egia eta Lugaritz kultur etxeetan. Nora idatzi? dkluba puntua zirkuitua a bildua gmail puntu com.
• Bigarren puntu honekin lotuta, Musikagela izeneko zerbitzua du udalak : "Hiriko musika-jarduera sustatzeko eta dinamizatzeko proiektu bat da, entsegurako lokalak, kontzertuak, ikastaroak, aholkularitza eta beste ekimen batzuk barne hartzen dituena. Intxaurrondo eta Egia Kultur Etxeetan kokatuta dago". Aipatu loturan harremanetarako bideak zehazten dira.

Katapulta: "Katapulta plataformaren helburu nagusia Euskadirekin lotura daukaten sortzaileak bultzatzea da". Gainera, "Katapulta Tour Gipuzkoa musikako eta formatu txikiko arte eszenikoetako zirkuitua da, eta Gipuzkoako Foru Aldundiaren Kultura, Turismo, Gazteria eta Kirol Departamentuak bultzatzen du, Kutxa Kultur, Donostia Kultura eta Buenawista Prolleckziom’s-ekin elkarlanean". Azken elkarte honek Musikariaren txokoa izeneko gunea du sarean: Rincón del Músico.

Kursaal Eszena: bertako taldeen ligatik kanpo, baina 20 bat bolo antolatzen dira urtean zehar.

Kutxa Kultur Kluba: Kutxa Fundazioak Tabakaleran martxan duen programazioa.

Musikene: goi mailako ikastegiak ere badu auditorio bat. Irekiera kontzertu zikloa programatu dute eta horrek segida izango duela iragarri dute. Harremanetan jartzeko bideak.

Sare publikotik at dauden lokalak

Aldez aurretik, komeni da esatea pasa den urtean Udalak indarrean jarri zuela araudi bat hiriko hainbat gunetan egiten ziren kultur ekitaldiei baimena emateko. Komunikatu beharra dago jarduera eta hortik aurrera, ustez, ez da pega askorik edozein kultur jarduera taberna eta gainerako gunetan antolatzeko. Baina interesatzen zait jakitea zein den antolatzaileen iritzia. Beraz, nahi baduzue, utzi komentarioren bat azpialdean.

2019ko martxoko eguneratzea. Arteak Ireki egitasmoa musikariak eta musikazaleak batu ditu Eusko Jaurlaritzak lokaletan kontzertuak egiteko onetsitako dekretu murriztaile bat dela eta.

Dabadaba: une honetan bertan hiriko tokirik biziena rock-aren eremuan (hitz hori zentzu zabalean hartuz). Nazioarte mailako zirkuituan tokia egin duena hiru urteko epean.

Le Bukowski: 25 urtez kaña ematen ibili ondoren Egian (gure eszenako nork ez du bertan jo?), azken bolada honetan lasaiago dabil, baina bai egiten dituela kontzertu gutxi batzuk hilean zehar.

Doka Antzokia: Ez dira Dabadabaren kontzertu kopurura iristen, baina zuzeneko asko ere dituzu bertan.

Mogambo: hauek ere 25 urte bete dituzte Trintxerpen... eta jarraitzen dute jo eta fuego.

Guardetxea: aldaketak egon dira Urgulleko lokalean, baina bertan kontzertuak eta bestelako kultur jarduerak egin daitezke.

Altxerri Bar: jazz-aren tenplu bakarrenetakoa gure hirian. Pasa den urte amaieran, beste batzuek hartu omen dute taberna, baina jarraitzen dute musika zuzenean programatzen.

Be Club: garai bateko Be Bop zena. Salamanka pasealekuan dagoena, Kursaalari begira.

Eiger edaritegia. Musika beltza maite baduzu. Kontzertuak baino DJak.

Akerbeltz. Garai bateko beste erreferentzia ezinbestekoa. Hemen ere DJak gehiago.

Tanger Bar: Okendo kaleko klasiko bat. Kontzertuak egiteko asmoa bai, baina noizean behin.

Koh Tao kafetegia: goiko tabernaren alboan. Noizean behin ere emanaldiak dituzte.

La Taberna de Egia: Gazteszenarako bidean beti azken tragoa edo emanaldiaren ondoren lehena hartzen duzun toki hori.

Txondorra: Egian hau ere. Programazioa badute.

El Andén Café Teatro: Atotxako zelaia zegoen korner batean.

Kortxoenea bota egin zuten (snif!), baina gaztetxe gehiago dago hirian: Txantxarreka Antiguan, Letaman Intxaurrondon...

Ni Neu jatetxea: Kursaaleko eraikinean bertan dagoen jatetxea.

Via Fora jatetxea: Espai Catalunya topalekuaren egoitza dena.

Kafe Botanika: Urumea ibaiaren beste aldean. Eguraldiak laguntzen badu, toki ederra musika entzuteko.

Alboka Taberna: musikarien topagunea da eta, beraz, instrumentuak ateratzen dituzte noizean behin.

Convent Garden Easo kalean. Emanaldi asko antolatzen dituzte.

La Bodeguilla: Easo plazan dago eta saiatzen dira astero kontzertu bat antolatzen.

Picachilla: Kursaal jauregiaren frentean dagoen garagardotegia.

Bar Scanner: Sagues aldean dagoena.

El Muro: Sagues-eko beste bat.

La Piazzeta de Gros: Usandizaga kaleko jatetxea.

Belgrado denetatik un poco: Nafarroa hiribidean, Grosen hau ere.

Pandora taberna: itxi behar izan zuen Agus Rodriguez-ek Parte Zaharreko Rekalde, baina 2019ko hasieratik Txofre kalean daude.

El Cohete Bar: beste aukera bat Grosen, 2018ko ekainetik. Borja eta Javi Sánchez musikarien (La Buena Vida eta Ama) taberna.

Café-Bar Tomás Gros: Mirakruz kalean dagoen taberna.

Garai Taberna: Antigua auzoko beste lokal kastaduna.

P.S: eskerrik asko, bereziki, Idoia eta Juan Luisi informazioagatik. Gaizki esanak barkatu, ondo esanak kontuan hartu. Zuen lokalak ere zuzeneko musika eskaintzen badu, esan beheko komentarioetan eta egingo diogu tarte bat.

Música en directo en Donostia, este apunte en castellano.

Alarma soziala

Pasa den astean bolo-bolo ibili dira WhatsApp bidez bortxatze batengatik kartzelan urte mordoa egin zuen Donostiako tipo baten argazkiak eta hainbat datu beldurgarri. Itxuraz, ertzain bat hasi zen lagun eta familia artean informazio hori zabaltzen. Ertzainaren ustezko senide batek grabatutako ahozko mezua ere ailegatu da zakurraren ipurdira. Noticias de Gipuzkoak egunkariak ere aipatu zuen gaia eta oraindik albiste irakurrienen artean dago.

Alarma soziala lehen komunikabideek bakarrik sor zezaketen eta gaur egun sare sozialak (ez bakarrik Twitter eta Facebook: arrisku handiagoa du hor WhastApp-ek) ari dira lan hori deblauki egiten.

Uste dugu komunikazioaz denok dakigula, baina ofizio bat da. Eta ez litzateke ibili behar jasotzen den edozer gauzari sinesgarritasuna ematen eta lau haizetara barreiatzen.

Ultraeskuindarren autobusa

Pasa den astean ultraeskuindarren autobusa zela-eta kontrolatzerik ezin duen txakurraren atzetik dabilen txakur-jabea bezala ibili gara. Uste dut kontu honetan ere hausnartu beharra dagoela serio-demonio. Sustatzaileek amestu ezingo luketen oihartzuna lortu baitute.

Euskalduna naiz eta ez nago (ETBz) harro

Ez, ez nago ETBz batere harro. Euskalduna naiz, eta zu? saioaz ezin dut gauza asko esan. Orain zabaldu den bideoaz aparte, programa baten zati bat ikusi nuen zuzenean eta ez zitzaidan gehiegi interesatu. Honetaz gain, dena den, zenbat programa dago ETBn une honetan, barkamena eskatu ondoren, parrilatik kentzea ozenki eskatzen ari dena?

Gauza batzuk komentatzearren.

1. Euskaldunok libre samar ibili gara euskaraz hainbat gauza esaten, erdaldunei iristen ez zitzaielakoan. Baina gaur egun hori aldatu da edo aldatzen ari da. Ona ere bada jakitea euskaraz esaten direnak oihartzuna izan dezaketela, nahiz eta naif samarra geratu azken esaldi hau.
2. Harrigarria egiten zait kameren aurrean esperientzia majoa duen jendea nola harrapatu dezaketen bideoan entzuten diren hainbat gauza esaten.
3. Anekdota bat. Etorri zaio kazetaria lagun bati eta egin dio tesi doktorala balio duen galdera potolo horietako bat. Ezer prestatu gabe harrapatu du galderak, bat-batean, eta ez du gogorik erantzuteko eta tontolapiko moduan geratzeko. Behin baino gehiagotan gertatzen dira horrelakoak, baina batzuetan kazetariek ez dute ulertu nahi horrelako egoera batean hobe dela ezer ez erantzutea eta harroputz fama potolotzea.
4. Boikotak eta prietas las filas. Ze pereza eta ze beldurra ematen duten!
5. Programaren zuzendariak ezer esan du? Non da?
6. Amaitzeko, asko gustatu zaizkidan lau erreakzio eta batere gustatu ez zaidan bat, azkena.

• Juan Ignacio Pérez-en Soy vasco ¿y tú? apuntea.
• Miren Gaztañagaren komunikatua (jpg irudia).
• Antonio de la Torre aktorearean txio hau.
• Méndez de Vigo ministroaren hitz hauek.
• El guardián invisible filmeko ekoizlea eta taldearen komunikatua.

Actuar con responsabilidad, este apunte en castellano.

Martxoak 8. Goizeko 8:00ak. Joni Ubedak Josean Bengoetxearen hitz hauek aipatu zizkidan atzo gauean. Hauek ere merezi dute hemen agertzea. Eskerrik asko Joni eta Josean!

Abesti bat gutxiago

Kantu bat da hoteleko gela bat non lehen beste norbait egon den. #HORtrio Orion gaur. pic.twitter.com/3ZizLvnCBD

— Mikel Iturria (@iturri) 2017(e)ko otsailak 24

Twitter bidez jakin nuen Harkaitz Cano, Oier Aranzabal eta Rafa Ruedak osatutako hirukoteak Abesti bat gutxiago proiektuaren baitan hitzaldi musikatua emango zutela bertako kultur etxean.

Autoa aparkatu, Xabi Prietoren gola ikusi (Realaren garaipena) eta barrura. Goiko txioan klik eginez gero, txio erretransmisio laburra irakurtzerik izango duzue.

Ez ginen ikusle asko bildu, baina giroa goxoa izan zen. Amaieran, hitz batzuk gurutzatu genituen kultur etxeko arduradunarekin, Imanol Urkizurekin. Nabaritzen da ofiziokoa dela, gauzak sinple eta erraz egiten zituelako.

Oierrek bota zigun plaza hauek hil ala bizikoak direla hainbat musikarirentzat. Ostegunean lagun batek esan zidan kultur bizitza ere zentralizatzen ari dela hiri handietan (Bergarakoa da eta Donostia zein Bilbo aipatu zituen) eta ezer gutxi dagoela probintziako herrietan. Bai, bada kezkatzeko motiborik. Baina, esan bezala, ondo da azpimarratzea Orioko Kultur Etxea plaza polita eta goxoa dela.

Oierrek eta konpainiak astean zehar eman dute ezagutzera datozen egunetan Pete Seeger-en hainbat kanta euskaratu eta horietako batzuk grabatuko dituztela datozen egunetan Garate Estudioetan. Pete Seeger gogoan EPa deskarga digitalean jaso nahi izanez gero, sartu estekan eta jarri bertan zure posta-elektronikoa.

Gainera hamalau kantu joko dituzte martxoaren 26an Arriaga Antzokian. Eutsiko diogu, Pete! The Seeger Basque Sessions emanaldi bakarra izango omen da Loraldia festibalaren enkargu hau.

Hona hemen Orion eskaini zuten "Nork mindu hau" kanta.

Peter Punk

Larunbata. Txioak begiratzen ari nintzela Goizalde Landabasok bezperan botatako hau ikusi nuen.

Ruper Ordorikak Leopoldo Maria Panerori kantari. Peter Punk. Inon gorderik ez dagoen kantua. https://t.co/IKVQdrwCcj

— Goizalde Landabaso E (@GoizaldeL) 2017(e)ko otsailak 24

Bertan itsatsita Ruper-en "Peter Punk" kantaren audioa.

Audioa ondorengo bideo honetatik hartuta dago eta bertan entzun dezakezue ere txantxikuarraren aurkezpena (espero loturak 1h 28 min 10 seg-ra eramatea, zeren bideo txertatuetan ez du hori errespetatzen).

Bitan entzun dut zuzenean kantu hori:

1.- 2000ko azaroaren 2an lehen aldiz.

2.- 2011ko azaroaren 7an bigarrenez.

Azken bideoan Ruperrek berak dioen bezala, kantu hori soilik Madrilen jotzen du eta erabiltzen du kontzertuak ixteko.

Ez dauzkat poemario asko etxean, baina bai bat Leopoldo María Paneroren bat. 1995ean Lagun liburu dendan erositako "Contra España y otros poemas no de amor". Hauxe letra.

Peter Punk

Peter Punk es el amor y Campanilla su princesa

en el cielo están buscando el secreto de la nada

todos los Niños Extraviados

Peter Punk es el amor y Campanilla su princesa

Garfio busca en vano el secreto de su mano

y Campanilla llora al pie del Árbol Extraviado

adónde las sirenas y adónde los enanos

Peter Punk intenta en vano su amor explicar,

en una playa desierta Campanilla lo dejó.

¡Una canción menos, Peter Punk! (este apunte en castellano)

Ostiralean, Maria Antonia Plazarekin (Victoria Eugenia Antzokiko txartel-saltzailea) egin nuen topo. Larunbatean, otsailak 11, izan da bere azken laneguna. 25 urte egin ditu Victoria Eugenia eta Antzoki Zaharrean Mitxel Ezquiagari elkarrizketa honetan esan zion bezala (El contacto con el público me hizo feliz). Enteratu direnean, hainbat herritar eskerrak ematera hurbildu zaizkio antzokira eta horren aurrean Maria Antonia harrituta, hunkituta eta lotsatuta zegoen.

Aste batzuk lehenago hartu zuen erretiroa Frantxis López de Landatxek, 30 urte baino gehiago Gipuzkoako Kultura departamentuan lan egin ondoren, horietako gehienak Koldo Mitxelena Kulturuneko buru. Teresa Flañok elkarrizketatu zuen: "En la cultura somos muy conservadores, más de dogma que de razón y crítica" (osotara 10 MB pisatzen duten 2 jpg dira).

Larunbatean, hilak 11, Garoa Kultur Labek ere agur esan zuen. Albiste tristea, are gehiago hiriko nire toki kuttunetako bat zela kontuan hartuz: "Baldintza eta arrazoi ezberdinen elkargurutzatzea medio hartu da erabakia. Ez genuen arrazoi ekonomikoak medio zabaldu Donostiako laborategia, eta ez dugu arrazoi ekonomikoengatik itxiko. Erabaki pertsonala da hartu duguna, erabaki intimoa. Erabaki zaila eta erabaki irmoa".

Horrelako arrazoien aurrean ezin ba asko esan, egindako lana eskertu (Imanol, Eneko, Oier, Ines, Aritz, Patri, Kepa, Lander eta Sarari) eta kontuan hartu Gros auzoan 200 kultur jarduera gutxiago izan daitezkeela aurten.

2014ko uztailean, liburu-denda zabaldu zenean blog honetan nik idatzitakoa berrirakurri dut. Zer pentsatua eman dit.

Donostiakoa zabaldu behar zutenean, Oier Aranzabalek elkarrizketatu zuen Imanol(txo) Agirre: Liburu-dendak kultur epizentro dira, ala bestela ez dira. Bertan bideo hau dago:

Esaldi hau: "Nire ustez behintzat innobazioaren oinarria atzera pausu hori dela: askotan aurrera joateko, pixka batean gelditu, bi pausu atzera eman eta hor hasten da guztia".

Egun hauetan Imanolek askotan errepikatu duen beste ideia bat azpimarratu nahi dut. Berak dio eskertuta dagoela liburu-denda itxi eta egin zaion kasuarekin (beste hainbat negoziok agur esaten dutenean apenas baitira notizia), baina jende (gazte eta ez hain gazte) mordoa dagoela inguruan gauzak egiten (edo egin nahian) eta horietan jarri beharra dagoela fokua.

Hortik tiratuz lau gauza:

1.- Bukatu zen Donostia 2016. Kitto. Gainditutako pantaila bat da. Aurrera begiratu behar dugu eta ezin gara egon behin eta berriz proiektu horren akatsak mahai gainean jarriz.

Hori bai, ekitaldiak egin diren lokalen aurrean irudian ageri den bezalako oroigarri horrorosoak jarri dituzte eta horrek ez du asko lagunduko. Garoaren kasuan hilarri moduko bat izango da (argazki gainean klik eginez gero, atzo ateratako bost erretratu gehiago ikusteko aukera).

2.- Instituzioei: Donostian kultura instituzionalak kristoren indarra dauka, baina funtzionarioak ez diren langile asko (zer esanik ez sortzaile, artista eta aktibista gehienak) egoera prekarioan daude.

Aterki instituzional horretatik kanpo dauden hainbat proiektu estimatzen ditut: besteak beste, Le Bukowski, Dabadaba, Doka, Guardetxea... (Kortxoenea estimatzen nuen bezala).

Zahartuta nago eta gaizki pentsatzen dut gehienetan: ematen du 2016an Udalean lozorroan egondako hainbat espediente orain berpiztu egin direla. Dena legala izango da, baina erreparatu gehiago izpirituari eta ez hainbeste letrari.

3.- Azken urte hauetan turismoak nabarmen egin du gora gure hirian. Noiz arte? Benetako datuak nahiko nituzke ikusi, informazioa, eta ez bakarrik aldiro-aldiro ematen dizkiguten okupaziori buruzko datu triunfalista horiek.

Gauzak dauden bezala, seguruenik eremu batzuk turistentzat izango dira eta gu bertan turista bezala ibili ahalko gara. Onurak ere ikusten ditut: auzoetako giroa suspertu egin da.

4.- Antolatu beharra dago: gustatzen zaigu zerga gutxi pagatzea eta dena Administrazioak konpontzea, baina hori ezinezkoa da. Beti daude antolatutako taldeak eta gu (herritarrak, langileak... jarri zure kolektiboa) antolatzen ez bagara, jai dugu.

Bestela, donostiar gisa negar egitea soilik geratuko zaigu, herritar gisa defendatzeko gai izan ez ginen gauzen aurrean, baina Joseba Irazoki musikariak dioen bezala "Ezin gara beti negarrez egon".

P.S.: gehiago joango naiz Zarautzera.

Dime qué se siente cuando se apagan las luces, este apunte en castellano.

Eguneratzea: otsailak 13. 8:05ean. Juan González Andrés-en bideo labur bezain polit hau.

Gaur goiz mugitua izan dut eta ez naiz gehiegi zentratu egunkariekin eta sare sozialekin goiza nahikoa aurreratuta izan arte. Halako batean, ikusi dut Fermin Muguruzak txio bat jarri duela Eduardo Madinak berari eginiko elkarrizketa bat zela eta.

Esan bezala, 20 orrialdekoa omen eta otsaileko Jot Down aldizkariak El País egunkariarekin batera banatzen den hilabetekarian argitaratua ei zen (3 euro gehi periodikuaren eguneko prezioa: gaur, guztira 5,80 euro). Kalera jaitsi, kiosko batera jo, erosi eta irakurtzen hasi naiz.

Irakurri ditudan gauza gehienak ezagunak ziren niretzat, baina halere emozionatu egin naiz hainbat unetan.

Elkarrizketa Espainiako publikoari begira egina dago eta Kortaturen sorreratik gaurdaino musikariaren ibilbideari egiten zaio errepaso: Kortatu, Negu Gorriak, bakarka... Etxeko zein kanpoko kontuak aipatzen dira (ETA, GAL, Galindo-NG auzia, Katalunia, Mexiko, eta abar).

Ahaztuta neukan biek harremana izan zutela Julio Medem-en "La pelota vasca, la piel contra la piedra", 2003ko filmean. Orduan pertsonalki elkar ezagutu omen zuten.

Espainiari begira egina dagoela esan dut eta poztekoa iruditu zait hainbat lagunek Twitter-en zubigile kontzeptua nabarmentzea. Gaur ikasi dute hitza eta asko gustatu omen zaie.

Eskertzekoa da bien ahalegina zeren eta, a priori, topaketak alde bateko zein besteko muturrekoenen zaplastekoak jasotzeko arrisku handia baitago.

Dena den, proposamena daukat biontzat: bueltako partida jokatu behar da orain. Hau da, Ferminek Madina elkarrizketatu beharko luke eta emaitza Euskal Herriko komunikabide batean argitaratu.

Martxoaren 20ko oharra: Jotdown-ek webgunean argitaratu du elkarrizketa jada (Plaza Roja de Irun: una conversación con Fermin Muguruza).

Muguruza y Madina, tendiendo puentes (este apunte en castellano).

Garai batean egun baino askoz ere gehiago eguneratzen genituen blogak. Orain beste bide batzuk gailendu dira eta apenas duten jarraitzailerik blogek. Gauza onak ere baditu egoera honek: jende gutxik irakurtzen zaituenez, horrek lasaitasuna edarra ematen du.

Lanetik atera eta lagun batek (Giorgio Bassmatti) Gipuzkoako Foru Aldundiak zabaldu berri duen Kolmado gunean kontzertu laburra eskaini behar zuela aprobetxatuz bertara hurbildu naiz. Ordu erdiko saioa egin du Bassmattik eta asko gustatu zaizkit bertan jo dituen piezak.

Lehenengoa eta azkena grabatu ditut. Tartean, laugarrenean, Bassmattik (batek daki serio edo txantxetan) adierazi du orduan afinatu behar zuela gitarra. Zuek erabaki ea lortu ote duen.

Garai batean bezala.

"Nik kartzelak fase desberdinetan ezagutu ditut, kartzelaldi desberdinetan, eta ikusi dut nola aldatu diren gauzak. 1987an ekarri ninduten Estatu frantsesetik eta orduan kartzeletan delitugileak zeuden; batzuk delituak era oso kontzientean eta pentsamendu aurrerakoiarekin egiten zituztenak eta beste batzuk pobreak, bizitzan aurrera egin ahal izateko delituak egiten zituztenak. Ordutik asko aldatu da panorama. Orain drogamendekotasuna dutenak eta indarkeria matxistagatik kartzelatuak izan direnak daude nagusiki, ez dago besterik."

(...)

"Logroñoko kartzelan zeuden gazte batzuei askotan esaten nien horrela segituz gero, 70 urterekin kartzelan egongo zirela. Apustu egiten nien 2026. urtean berriz Logroñoko kartzelan sartzen banaute, han preso berdinak topatuko ditudala, hamar urte zaharrago, baina berdinak."

Arnaldo Otegi: «Beti korrika gabiltza, dena presaka egin behar dugu, baina ahaztu egin zaigu nora goazen».

Amagoia Mujikak Arnaldori eginiko elkarrizketaren zati horrekin gogoratu naiz gaur goizean ondorengo hau irakurri dudanean.

"Sí. La cárcel que ha vivido es muy diferente a la actual. La conoció incluso con traje de recluso. Ahora, según cuenta, las cárceles son lugares donde hay mucha gente por delitos que él no entiende: en su época había carteristas, proxenetas, asesinos y atracadores. Ahora hay una mezcla de gente encarcelada por conducir borrachos y otros delitos que han convertido las cárceles en guarderías, según su opinión. Por otro lado, en la calle se defiende bien: le gusta comer bien, pasear... No lo veo tan desubicado, se maneja bien, al menos hasta donde yo sé".

Juan Manuel Velázquez: «La victoria de 'El Rubio' es que está vivo y al pie del cañón».

Velázquez elkarrizketatu du Alberto Moyanok gaur DVn, pasa den abenduan "Algunos me llaman El Rubio" kaleratu duelako. Liburuan 1981eko maiatzean Bartzelonako Banco Centralaren kontra egindako lapurreta saiakeran (ustez) buru izandako José Juan Martínez Gómez-ek bere bizitza kontatzen du.

Aurreko batean Iban Zalduak zintzotasun osoz bota zuen twitter-en Mexikon gertatutakoa. Liburu baten aurkezpena zeukan bertan (Biodiscografías) eta...

Cuando las cosas no salên bien también hay que decirlo: fracaso en la presentación de Biodiscografías en la librería Gandhi.

— Iban Zaldua (@IbanZ) 2016(e)ko abenduak 2

Tira, ez dakit hori porrota ote den. Literatur munduan ere, atzo bertan editore batek esaten zuen moduan, gauza bat baita liburuak saltzea eta beste bat liburu onak egitea.

Are gehiago, nork aitortzen ditu publikoki porrotak? Adibidez, PISA txostenaren emaitzak direla eta, norbait aterako da plazara zera esatera: bai, jaun-andreok, gaizki ari gara eta akatsa nirea/gurea da. Denok badakigu ez duela horrela funtzionatzen.

Gauza da Jacques Prévert-ekin gogoratu naizela. Genevako tren geltokian John-en zai nengoela, bertako liburu denda batean sartu nintzen. Alde batetik bestera nenbilela, Paroles liburuaren ale batekin egin nuen topo.

Prévert Jabier Muguruzari esker ezagutu nuen; 2001ean argitaratutako Hain guapa zaude diskoan Le concert n'a pas été réussi euskaratu baitzuen: Kontzertuak frakaso egin du.

Interneten barna nabigatuz ikusi dut Prévert-en poemekin diskoa osatu zuela Yves Montandek. Hona hemen abestiaren bideoa eta letra.

Fracaso, este apunte en castellano.

Originala frantsesez:

Compagnons des mauvais jours
Je vous souhaite une bonne nuit
Et je m’en vais.
La recette a été mauvaise
C’est de ma faute
Tous les torts sont de mon côté
J’aurais dû vous écouter
J’aurais dû jouer du caniche
C’est une musique qui plaît
Mais je n’en ai fait qu’à ma tête
Et puis je me suis énervé.
Quand on joue du chien à poil dur
Il faut ménager son archet
Les gens ne viennent pas au concert
Pour entendre hurler à la mort
Et cette chanson de la Fourrière
Nous a causé le plus grand tort.
Compagnons des mauvais jours
Je vous souhaite une bonne nuit
Dormez
Rêvez
Moi je prends ma casquette
Et puis deux ou trois cigarettes dans le paquet
Et je m’en vais...
Compagnons des mauvais jours
Pensez à moi quelquefois
Plus tard...
Quand vous serez réveillés

Pensez à celui qui joue du phoque et du saumon fumé
Quelque part...
Le soir
Au bord de la mer
Et qui fait ensuite la quête
Pour acheter de quoi manger
Et de quoi boire...
Compagnons des mauvais jours
Je vous souhaite une bonne nuit...
Dormez
Rêvez
Moi je m’en vais.

Euskaraz, berriz, hauxe da Jabierren bertsioa.

Kontzertuak frakaso egin du (Spotify lotura).

Egun txarretako lagunok
Gau onak eman
Eta alde egiten dut.
Errekaudazioa txarra izan da
Errua neurea da. Huts guztiak
Ene gain hartzen ditut
Entzun egin behar nizuen
Cocker musika gehiago
Jo behar nuen
Gustatu egiten da musika hori
Baina egin dudana egin dut
Eta gero urduri jarri
Fox-terrier musika jotzean
Arkua afinatu egin behar da
Jendea ez doa kontzertura
Herioari zaunkaka aditzera
Egun txarretako lagunok…
Lo egin Amets egin
Nire aldetik ene bisera hartu
Eta bi hiru zigarro paketetik
Eta banoa…
Noizean behin har nazazue gogoan
Gero…
Esnatzen zaretenean
Gogoan har foka eta izoki musika
Musika hori jotzen duena
Gauez Itxas ertzean
Egun txarretako lagunok
Gau onak eman
Eta alde egiten dut
Lo egin Amets egin
Ni banoa.