e-gorblog

Anubis 3.0 from WillyRoa on Vimeo.

Xabiroi komiki-aldizkariaren urriko alean Dani Fanoren Anubis 3.0 saila amaitu dela-eta, eta ondoren atal denak batuz egingo den albumari begira edo, Willy Roa Daniren adiskide, Elhuyarko nire lankide eta blog honetako kolaboratzaileak 3D-ko animazio bideo eder bat egin du, Anubis 3.0ko protagonistetako bat den AMMIT robotarekin. Hemen ondoan duzue ikusgai.

Elhuyarko langile gisa, Willy Roa Euskadi Irratiko Norteko Ferrokarrilla irratsaioko arduradun eta esataria, ETBko Arratsaldero saioko kolaboratzailea eta Elhuyarko zientziaren komunikazio saileko erredaktorea da, beste gauza batzuren artean. Baina horrez gain artista da marrazki edo komikiak egiten, eta baita Blender software librearen bidez 3D-ko irudi eta animazioak egiten. Benetako errenazimenduko gizona! Elhuyar aldizkarirako 3D irudi asko egin izan ditu, baina bere kabuz nahi duelako ere hainbat egin izan ditu. Berriki blog bat ireki du, Bad3Di, egin dituen eta aurrerantzean egingo dituen irudi eta animazioak igotzen joateko, eta nola eta zergatik egin dituen azaltzeko. Bertan daude, adibidez, ON Zientzia zientziaren dibulgazioko bideo lehiaketaren karira egindako Hemolinfa bideo bikaina (lehiaketan ez zuen parte hartu, Elhuyarko kidea izaki; gustuko zuelako egin zuen), edo bonbilla batek bere burua pizten dueneko beste animazio sinpatiko hau.

Jarraitu beharreko bloga, zalantzarik gabe, Willy Roaren hau. Ongi etorri ziberespaziora, Willy!

Ezaguna da Haritz Rodriguez euskal Internetaren munduan. Euskaltube-ren sortzailea, Gaur8-ko kolaboratzailea, Nickdutnik-eko kolaboratzailea... Bere azken proiektuetako bat Tokitan.tv da, "bidaiari txikientzako abentura handiak" erakusten dituen vlog edo bideobloga. Astero, berak egindako bidaia, txango edo abenturaren baten bideoa erakusten du bertan, oso ongi editatuta. Batean mendi bateko igoera izan daiteke, bestean surf egitea, hurrengoan kobazulo batera sartzea, edo belaontzian egindako bidai bat...

Baina bideobloga baino gehiago da Tokitan.tv. Bideoaz gain, testua, irudiak, mapak, azpitituluak, musika eta abar ere sartzen dira proiektu horretan. Ba oraingoan, komikiarekin ere ausartu da. Bere bidai eta abenturetako argazkiekin, komikia egiten hasi da. Lau orri ditu oraingoz Eraztunen jaunaren istorioa eta Tintin Tibeteneko azala gogorarazten dituen komiki honek, baina jarraitzeko asmoarekin. Zorte on abentura berri honetan, Haritz, eta eskerrik asko komikiaren aldeko apustuagatik!

Getxoko komiki-azokari buruzko artikuluan utzitako iruzkin bati esker jakin dugu euskal egileek eta euskarak presentzia izango dutela ostiraletik igandera bitartean egingo den Zaragozako komiki-azokan.

Alde batetik, Astiberrik eta Arte Bizkarra Kulturgintzak standa izango dute bertan. Bestetik, bi euskal egile daude gonbidatuen artean: Aitor I. Eraña gasteiztarra, 2010ean Diábolo ediciones-ekin R.I.P. arrakastatsua atera duena, eta Gorka Velasco barakaldarra, Arte Bizkarra Kulturgintzarekin Gaur egungo BeHIak. Hezkuntzaz hausnartzen eta Cuando el río sueña. Catálogo ampliado de peces gordos argitaratu dituena.

(Elhuyar aldizkariko 2010eko urriko alean argitaratutako artikuluaren jatorrizko extended bertsioa)

Ordenagailu pertsonalen sorrera

80ko hamarkadaren hasieran, ordenagailu pertsonala ez zen existitzen, edo ez behintzat gaur ezagutzen dugun bezala. Etxeetan bazeuden egon ordenagailu batzuk (Sinclair-en ZX81-a edo ZX Spectrum-a, Commodore 64-a, Amstrad-a...), baina batez ere gazteek erabiltzen zituzten jolasteko edo informatika ikasteko; gaur egungo kontsolen papera betetzen zutela esan daiteke home computer deritzen hauek.

Lana egiteko ordenagailuak ikerketa munduan, erakunde handietan, enpresetan edo unibertsitateetan soilik zeuden, garestiegiak baitziren. Ekoizle gutxi batzuk menperatzen zuten merkatua (IBM, DEC, Xerox...), bakoitza bere sistema eragile propioarekin (Vax, Unix...). Saiakerak egon ziren hauen partetik ordenagailuak etxeetara eramateko, baina ez zuten benetako arrakastarik izan prezioaren erruz; eta beste ekoizle txikiago batzuk oso zaila zuten merkatu horretan sartzea, beste gauza batzuen artean sistema eragilea garatzearen kostua ere zeukatelako.

Orduan, IBM-k beste saiakera bat egitea erabaki zuen etxerako ordenagailu pertsonalekin, makina berri bat eta sistema eragile berri batekin. Makina PC-a izan zen (Personal Computer), eta sistema eragilea Microsoft enpresa berriari enkargatu zion. Honek MS-DOS (MicroSoft Disk Operating System) egin zion, baina gure mundua den bezalakoa izateko gakoa izan den tratua lortu zuen IBM-rengandik: Microsoft-ek baimena zuen MS-DOS beste ekoizle batzueri ere lizentziatu edo saltzeko. Ondorengoa historia da: ekoizle txiki askok PC-arekin bateragarriak ziren ordenagailuak egin zituzten atzeranzko ingeniaritza erabiliz, MS-DOS sistema eragilea jarri zieten eta kloniko merke hauen bidez ordenagailu pertsonalak guztion etxeetan sartu ziren.

Windows-en monopolioa ordenagailu pertsonaletan

Hasieran MS-DOSek ekoizle handien ordenagailuen eta sistema eragile garestien hegemonia hautsi eta ordenagailu pertsonalen popularizazioa ekarri bazuen ere, denborarekin, MS-DOS eta, batez ere, haren oinordekoa Windows, hegemoniko bihurtu da, ia monopolioa izateraino. Eta egoera hori baliatzen duenez bere beste produktu batzuk inposatzeko (Interneteko nabigatzailea, ofimatika-produktua...) merkatuaren kontrol erabatekoa lortu du, horrek dakartzan eragin negatibo guztiekin.

Bi lehiakide aipagarri soilik ditu Windows-ek. Bata, Apple-ren Macintosh ordenagailua, bere MacOS sistema eragilearekin; bestea, PCetarako Linux sistema eragile librea. Baina nekez egiten diote aurre Microsofti, monopolioak haustea oso zaila izaten baita. Apple-ren merkatu-kuota oso txikia da PCenaren aldean. Gainera, esan daiteke Apple-ren eredua gailenduz gero egoera Microsoft-ekin baino are txarragoa litzatekeela: sistema erabat itxi eta kontrolatua da, hardware oso garesti batekin. Linux-ekin, aldiz, badugu PCetarako alternatiba on eta merke bat, benetako askatasuna eskaintzen duena, baina, zoritxarrez, merkatu-kuota are txikiagoa du. Eta horrela dago egoera azken aldi luze honetan ordenagailu pertsonalen munduan, ad eternum luzatuko dela dirudien guda alferreko batean...

Gailu berrietan Apple eta iOS nagusi

Azken urteetan bi gailu mota berri agertu dira merkatuan, oso azkar zabaltzen ari direnak eta etorkizun hurbilean ia ordenagailu pertsonalak bezain hedatuak egongo direnak: smartphone-ak (Interneteko konexioa, WiFi-a, GPSa, ukipen-pantaila eta beste gauza asko dituzten telefono mugikorrak) eta tablet-ak (taula-itxurako ordenagailu ukipen-pantailadunak). Aparatu mota horiek Apple-k asmatu ez baditu ere, joera-sortzaile handia denez eta diseinu erakargarriak egiten asmatzen duenez, bera izan da lehena arrakasta lortzen, iPhone eta iPad-aren bidez.

Biek iOS sistema eragilea dute barnean, sistema hiperkontrolatu eta itxia: bertan zein aplikazio instala daitezkeen eta zein ez Apple-k erabakitzen du, programazio-lengoaia bakar batean idatz daitezke bertarako aplikazioak... Horrelako sistemak nagusi diren merkatu bat oso kaltegarria da guztientzat.

Baina iPhone-a oso ongi saldu zen 2007an atera zenetik, smartphone pertsonalen artean ia monopolioa izateraino (RIMek ere merkatu zabala du bere Blackberry-arekin, baina batez ere enpresa-erabileretarako). Eta beste lehiakideek oso zail zuten aurre egitea, batez ere euren sistema eragileetarako aplikazio-eskasiagatik. Izan ere, iPhone-rako segituan sortu zen aplikazio pila baten ekosistema aberats bat. Aurkariek, aldiz, hasieran aplikazio askorik ez badute, ez da erraza erosleak konbentzitzea; era berean, ez da erraza garatzaileek aplikazioak egitea merkatu-kuota txikia duen sistema eragile baterako. Nola atera gurpil zoro horretatik?

Alternatiba: Android sistema eragile librea

Google-k ekarri zuen erantzuna 2008aren amaieran: Linux-en oinarrituta, smartphone-etarako sistema eragile bat eta oinarrizko aplikazio-sorta bat garatu zituen, libreak, mugikorren edozein ekoizlek erabil zitzakeenak. Oso denbora gutxian fabrikatzaile askok integratu zuten Android beren smartphone-etan; garatzaileentzat ere plataforma erakargarri bihurtu zen, eta laster milaka aplikazio izan zituen. Android sistema eragilea aplikazio asko eta onak eta askatasun handia dituen alternatiba da gaur egun.

Hala, azken urtean Android-en salmentak %886ko igoera izan du, eta gaur egun Android duten mugikorrak iPhone-ak baino gehiago saltzen dira; jotzen da urtebetean edo bitan Android gehiago egongo direla iPhone-ak baino. iPad-arekin erreakzioa lehenago gertatu da, Android jada garatuta baitzegoen: iPad-a 2010. urtearen hasieran atera zen arrakasta handiz, baina handik hilabete gutxira bazeuden tablet-ak Android-ekin, eta gero eta gehiago daude. Horri guztiari esker, gailu mota berri horietan ordenagailu pertsonaletan baino panorama hobe eta libreago bat aurreikus daiteke.

Hala ere, oro ez da urre... Android duen smartphone libre bat erosiz gero, nahi duguna egin dezakegu berarekin, baina smartphoneak garestiak izaten dira. Aldiz, telefonia-operadore batek diruz lagundutakoetan bere interesen araberako murrizketak jartzen ditu operadoreak: ezin dira Skype moduko programak erabili, edo mugikorraren Internet konexioa PC batekin partekatu, edo sistema eragilea eguneratu... Murrizketak saltatu daitezke sistema eragilea berriz instalatuz, baina ez dira edonork egiteko moduko aldaketak, eta telefonoaren garantia galdu egin daiteke, gainera. Kontraesankorra dirudien arren, Android-en askatasunaz baliatzen dira telefonia-operadoreak askatasunak murrizteko. Goian ikusi ditugunetan bezala kasu honetan ere, konpainiak beti sistema eragileez baliatzen dira gailuen merkatua kontrolatzeko...

Euskal preso eta errepresaliatuen lanak kaleratzen dituen Ataramiñe argitaletxeak Mikel Orbegozo presoaren Preso nago komikia atera du.

Kartzelan bertan egina, kartzelako bizimodua du gaitzat. Gai gogorra izanagatik, umoretik lantzen du Mikelek, biñeta, lerro edo orri bateko istorio laburren bidez. Berak dioen moduan, "ezkutatu nahi den errealitate gordin honen aurrean, bizitzari irrifar batekin aurre egiteak apur bat libreago bihurtzen gaitu".

Komikia euskaraz egina dago baina gaztelaniak ere badu tokirik bertan, kartzelako benetako bizimodua islatuz.

Ataramiñek komikiaren promozioko bideo bat ere atera du.

Aurten berriz ere egingo dute Irungo Komiki Azoka, Irungo Udalak, Martindozenea Gaztelekuak eta PokerFace komiki-elkarteak antolatuta. Abenduaren 4tik 6ra egongo da irekita Irungo Zabaltza Plazan, 10:00etatik 14:00etara eta 16:00etatik 22:00etara. Sarrera dohainik da.

Jarraian duzue ekitaldien zerrenda eta egitaraua. Ikusten duzuenez, Xabiroi aldizkariko bi kide daude egile gonbidatuen artean (Dani Fano koordinatzailea eta Patxi Pelaez). Informazio gehiagorako http://www.komikirun.com.

Erakusketak

• Patxi Pelaez
• Arantza Sentayo
• Dani Fano
• Antonio Altarriba

Proiekzioak

LARUNBATA 4

• 10:00 - 11:00: La Liga de la Justicia: "Orígenes secretos"
• 11:00: Batman "El caballero oscuro"
• 16:00: "El intrépido Batman"

IGANDEA 5

• 10:00: "Superman: el último hijo de Krypton"
• 11:10: "Wonder Woman"
• 12:30: "Superman/Batman: Enemigos públicos"
• 16:00: "Batman Vuelve"

ASTELEHENA 6

• 10:00: La Liga de la Justicia: "Desventurados. La película"
• 11:15: "Crisis en dos tierras"
• 12:30: "Batman: El misterio de la batimujer"
• 16:00: La Liga de la Justicia: "Los valientes y audaces"

Egitaraua

LARUNBATA 4

• 10:00: Hasiera.
• 10:00 - 11:00: Haurrentzako marrazki-tailerra.
• 10:00: Magic - The Gathering jokorako sarrera-partidak.
• 10:00: Zonbiak taula-jokorako sarrera-partida.
• 10:00: Pitch Car jokorako sarrera-partidak.
• 11:00: One Piece mahai-jokorako sarrera-partidak.
• 11:00 - 12:00: Superheroiak birziklatutako materialez sortzeko tailerra (adin guztietarako).
• 11:00: Bisita gidatuak erakusketetara.
• 11:30 - 12:30: Marrazki-tailerra: Zonbiak marraztea.
• 12:00: Bisita gidatuak erakusketetara.
• 12:30: Marrazki azkarreko lehiaketa (20 minutu).
• 14:00: Amaiera.
• 16:00: Hasiera.
• 16:00 - 17:00: Marrazketa tailerra.
• 16:00 - 18:00: X360ko Super Street Fighter IV Torneoa.
• 16:00 - 19:00: Magic The Gathering torneoa.
• 16:30 - 17:30: Abenturazaleak eta piratak birziklatutako materialez sortzeko tailerra (adin guztietarako).
• 17:30: Marrazki azkarreko lehiaketa (20 minutu).
• 18:30: Hitzaldi magistrala eta sinadura eta marrazki saio aparta, azokara gonbidatu diren egileekin: Dani Fano - Antonio Altarriba - Patxi Pelaez - Arantza Sestayo.
• 22:00: Amaiera.

IGANDEA 5

• 10:00: Hasiera.
• 10:00 - 11:00: Marrazketa tailerra: Fantasiazko heroien pertsonaiak diseinatzea: ipotxak.
• 10:00: Plastilinaz modelatzeko tailerra (gazteentzat eta helduentzat).
• 10:00: Carcassone mahai-jokorako sarrera-partidak.
• 10:00 - 13:00: Heroclix-erako sarrera-partidak.
• 11:00: X360eko Naruto - Naruto Ultimate Ninja Storm Torneoa.
• 11:30 - 12:30: Marrazketa tailerra: Dragoiak marraztea (haurrak).
• 11:30 - 12:30: Marrazketa tailerra: Nola marraztu superbilauen morroiak.
• 11:30 - 12:30: Modelatze lehiaketa: Modela ezazu orko baten aurpegia.
• 13:00: Bisita gidatuak erakusketetara.
• 14:00: Amaiera.
• 16:00: Hasiera.
• 16:00 - 17:00: Marrazketa tailerra: Objektu bizigabeei bizia ematea.
• 16:00 - 18:00: GameCubeko Super Smash Bros Melee Torneoa.
• 16:00 - 19:00: Heroclix Torneoa.
• 17:00: Marrazki azkarreko lehiaketa (20 minutu): superbilau baten morroia marraztea.
• 18:30 - 20:30: "PokerFace" aldizkari berriaren aurkezpena, hitzaldia eta sinadura eta marrazki saioak.
• 22:00 Amaiera.

ASTELEHENA 6

• 10:00: Hasiera.
• 10:00 - 11:00: Marrazketa tailerra: Animalia fantastikoak (haurrak, gazteak eta helduak).
• 10:00: Colonos del Catanerako sarrera-partidak.
• 10:00: Heroclix joko libreko partidak.
• 10:00: Yu-Gi-Oh! jokorako sarrera-partidak.
• 11:00 - 12:00: Marrazketa tailerra: Borroka libreko pertsonaiak marraztea.
• 12:00 - 13:00: Eszenografia tailerra: nola egin dekoratuak zure taula-jokoetarako.
• 12:00 - 13:00: Fantasia animaliak birziklatutako materialez sortzeko tailerra (adin guztietarako).
• 12:00: Marrazki azkarreko lehiaketa (20 minutu): Marraztu ezazu zeure borroka libreko pertsonaia.
• 13:00: Bisita gidatuak erakusketetara.
• 14:00: Amaiera.
• 16:00: Hasiera.
• 16:00 - 17:00: Marrazki tailerra: Dekoratuak.
• 16:00 - 18:00: Colonos del Catán Torneoa.
• 16:00: Heroclix joko libreko partidak.
• 16:00: Magic - The Gathering joko libreko partidak.
• 16:00 - 18:00: GameCubeko Super Smash Bros Melee Torneoa.
• 16:00 - 19:00: Yu-Gi-Oh! Torneoa.
• 17:00: Manga marrazki-tailerra: Sortu ezazu One Piece munduko zeure pirata.
• 18:30 - 20:30: Galdera-lehiaketa.
• 22:00: Amaiera.

Iritsi da berriro ere Getxoko komiki eta manga azoka. Azaroaren 26tik 28ra bitartean (ostiraletik igandera, beraz) izango den azoka Areetako geltoki plazako karpan soilik egingo da aurten; azken urteetan Erromoko Santa Eugenia plazan jarri izan den mangaren gunea ez da aurten jarriko, dena batean egongo da.

Argitaletxe, komiki-denda, fanzine eta abarren 80tik gora stand egongo dira. Horrez gain, beste ekitaldi ugari egongo da: erakusketak, nobedade aurkezpenak, hitzaldiak, mahai inguruak, egileen sinatzeak, proiekzioak, tailerrak... Sarrerak 1,5 euro balio ditu. Ordutegia 11:00etatik 14:30etara eta 17:00etatik 21:00etara izango da.

Ohi bezala, euskarak presentzia txikia izango du azokan. Xabiroik mahai bat du bertan eta bere euskarazko produktuak erakutsiko ditu bertan, eta aurtengo azaroko ale bereziaren aurkezpena ere egingo du.

Jarraian duzue ekitaldien zerrenda eta egitaraua, informazio gehiagorako http://www.salondelcomicdegetxo.net/eus/argibide.asp.

Omenaldiak

• El Jueves aldizkaria

• Pompas de papel Radio Euskadiko irratsaioa

Erakusketak

• Javier de Isusi
  

• Ken Niimura
• Angel Unzueta

Erakusketak inguruetan

• Algortako erakustaretoan, ZÓCALO FANZINE. 15 AÑOS DE CÓMIC. Azaroaren 22tik abenduaren 4ra, 10:00-13:00 eta 18:00-21:30 astegunetan eta 10:00-13:00 larunbatetan.
• Erromoko Jai Alai kafetegian, JAVI KINTANAren KHOJINIADAS. Azaroaren22tik abenduaren 13ra.
• Areetako Glass kafetegian, IÑAKI G. HOLGADOren HOLGADOSPECTIVA. Azaroaren22tik abenduaren 13ra.
• Areetako La Reja tabernan, AMAIA BALLESTEROSen ESCALERA DE COLOR. Azaroaren22tik abenduaren 13ra.
• Bizkaia Zubian, FRIGO FINGERS 2010: WHEN THE APES MET (taldekako erakusketa). Azaroaren22tik abenduaren 13ra.
• Torrene Aretoan, INJUVEREN 2011ko KOMIKI ETA ILUSTRAZIO LEHIAKETAn saritutako artistak. Azaroaren 22tik abenduaren 16ra.
• Torrene 2 Aretoan, EL JUEVES ALDIZKARIAREN 25 AZAL ONENAK. Azaroaren 22tik abenduaren 9ra.

Bestelako ekitaldiak

• Rol partidak
• Komiki tailerra (bi maila)
• Makillajea eta efektu bereziak
• Manga tailerra
• Graffitiak
• Proiekzioak
• Lehiaketak

Gonbidatutako egileak

• GILBERT SHELTON
• FREDERIK PEETERS
• PACO ROCA
• ANTONIO ALTARRIBA
• KEN NIIMURA
• ANGEL UNZUETA
• STUART IMMONEN
• KATHRYN IMMONEN
• RAFA SANDOVAL
• RUBÉN PELLEJERO
• VÍCTOR SANTOS
• JESÚS ALONSO IGLESIAS
• MANEL FONTDEVILA
• ALBERT MONTEYS
• ENRIQUE V. VEGAS
• JOSÉ LUIS MARTÍN
• JAVIER DE ISUSI

Komiki-guneko egitaraua

OSTIRALA 26

GOIZEZ

• 11:00: Azokaren hasiera
• 11:15: Proiekzioa: ANIMAZIO ZINEMA: "VICENTA" + KOMIKI FILM LABURRAK: "Planeta Z", "Torbellino de hostias", "El artefacto", "Sweet Blood", "Wrong Way"
• 12:30: Proiekzioa: "ENSALADA DE CORTOMETRAJES"

ARRATSALDEZ

• 17:05: Proiekzioa: KOMIKI FILM LABURRAK: ESKORIA FILMS ("Impacto nupcial", "Bridgeblood", "Bricokiller"...)
• 18:00: Proiekzioa: "ENSALADA DE CORTOMETRAJES"
• 18:00-19:30: Sinatze-txanda: GILBERT SHELTON (La Cúpularen postuan)
• 18:45: Mahai-ingurua: "EL JUEVES: AYER, HOY Y GOIZEZ" (Los entresijos de la revista que sale los miércoles). Hizlariak: Albert Monteys - Manel Fontdevila - J. L. Martín - Mayte Quílez. Moderatzailea: Borja Crespo
• 19:00: Sinatze-txanda: VÍCTOR SANTOS - JESÚS ALONSO IGLESIAS (Dolmenen postuan)
• 19:00-20:30: Sinatze-txanda: FREDERIK PEETERS - RUBÉN PELLEJERO - JAVIER DE ISUSI (Astiberriren postuan)
• 20:00: Omenaldiak: EL JUEVES aldizkariari eta POMPAS DE PAPEL irratsaioari (Félix Linaresekin eta Enrique Martínekin)

LARUNBATA 27

GOIZEZ

• 11:05: Nobedade-aurkezpena: XABIROI
• 11:05-13:00: Sinatze-txanda: ALBERT MONTEYS - MANEL FONTDEVILA - J. L. MARTÍN (El Juevesen postuan)
• 11:20: Nobedade-aurkezpena: DOLMEN. Partaideak: Victor Santos - Jesús Alonso Iglesias - Jorge Iván Argiz - Enrique V. Vegas
• 11:30: Sinatze-txanda: STUART IMMONEN - ÁNGEL UNZUETA - KATHRYN IMMONEN - RAFA SANDOVAL (sinatze-gunean)
• 11:30-12:30: Sinatze-txanda: JAVIER DE ISUSI (Astiberriren postuan)
• 11:35: Nobedade-aurkezpena: ASTIBERRI. Partaidea: Laureano Domínguez (argitaratzailea)
• 11:50: Nobedade-aurkezpena: PANINI Partaidea: Julián M. Clemente, Panini Cómics Españako argitaratzailea.
• 12:05: Topaketa GILBERT SHELTONekin + Nobedade-aurkezpena: LA CÚPULA (partaidea: Josep María Berenguer argitaratzailea)
• 12:30 - 13:30: Sinatze-txanda: PACO ROCA (Astiberriren postuan)
• 13:00: Topaketa: JAVIER DE ISUSIrekin. Moderatzailea: Infame&Co.
• 13:00: Sinatze-txanda: GILBERT SHELTON - FREDERIK PEETERS - RUBÉN PELLEJERO - KEN NIIMURA (sinatze-gunean)
• 13:45: Topaketa: con KEN NIIMURA. Moderatzailea: Borja Crespo

ARRATSALDEZ

• 17:05: Sinatze-txanda: EL JUEVESeko egileak (sinatze-gunean)
• 17:05-19:00: Sinatze-txanda: ALBERT MONTEYS - MANEL FONTDEVILA (El Juevesen postuan)
• 17:05: Topaketa: ÁNGEL UNZUETArekin (moderatzailea: Koldo Azpitarte)
• 17:30-18:30: Sinatze-txanda: PACO ROCA (Astiberriren postuan)
• 18:00: Topaketa: STUART IMMONENekin (moderatzailea: Jorge Iván Argiz)
• 18:00-19:00: Sinatze-txanda: GILBERT SHELTON (La Cúpularen postuan)
• 18:00: Sinatze-txanda: VÍCTOR SANTOS - JESÚS ALONSO IGLESIAS (Dolmenen postuan)
• 18:30: Sinatze-txanda: PACO ROCA - ANTONIO ALTARRIBA - JAVIER DE ISUSI - KEN NIIMURA (sinatze-gunean)
• 19:00: Topaketa: FREDERIK PEETERSekin. Moderatzailea: Alberto García (Entrecomics)
• 19:00: Sinatze-txanda: ENRIQUE V. VEGAS (Dolmenen postuan)
• 19:00-20:00: Sinatze-txanda: RUBÉN PELLEJERO (Astiberriren postuan)
• 19:30: Sinatze-txanda: GILBERT SHELTON - VÍCTOR SANTOS - JESÚS ALONSO IGLESIAS - RAFA SANDOVAL (sinatze-gunean)
• 20:00: Mahai-ingurua: EL ARTE DE VOLAR. Hizlariak: Antonio Altarriba - Paco Roca - Rubén Pellejero. Moderatzailea: Borja Crespo - Koldo Azpitarte

IGANDEA 28

MANGAREN EGUNA

GOIZEZ

• 11:30-13:30: SUPER STREET FIGHTER IV LEHIAKETA
• 11:30: Sinatze-txanda: STUART IMMONEN - KATHRYN IMMONEN - ÁNGEL UNZUETA - JAVIER DE ISUSI - FREDERIK PEETERS (sinatze-gunean)
• 12:00:13:00: Sinatze-txanda: ALBERT MONTEYS - MANEL FONTDEVILA (El Juevesen postuan)
• 12:30-13:30: Sinatze-txanda: RUBÉN PELLEJERO - PACO ROCA (Astiberriren postuan)
• 13:00: Sinatze-txanda: EL JUEVESeko egileak (sinatze-gunean)

ARRATSALDEZ

• 17:30-20:30: COSPLAY ETA KARAOKE LEHIAKETA

(Elhuyar aldizkariko 2010eko uztaileko eta iraileko argitaratutako artikuluen jatorrizko extended bertsioa)

Weba sortu zenetik oraintsu arte, nagusiki ordenagailu arruntetan erabili da, Internetera konektatzeko kable bidezko konexioa behar izaten baitzen. Baina azken urteotan, WiFi edo telefonia mugikor bidezko konexioak ugaritu direnetik, web mugikorra deritzon fenomenoa sortu da, edozein tokitan gaudela gailu mugikor bat erabiliz nabigatzea, alegia. Horrelako gero eta gailu mugikor gehiago dago: ordenagailu eramangarriak, netbook edo ultraeramangarriak, nabigatzeko gaitasuna duten telefono mugikor edo smartphoneak, Apple-ren iPad-a eta haren arrakasta aprobetxatuz berpizten ari diren tabletak... Mugikortasunak berak eta gailu hauek dituzten ezaugarriek aukera berri ugari sortu dituzte nabigazioan, eta gailuen ekoizleak eta zerbitzu-emaileak hasi dira nabigazio-aukera berriak ematen. Baina gauza guztien hasieretan gertatzen den bezala, bakoitzak bere modura egiten du, eta horregatik ari da W3C horiek estandarizatu nahian, edozein zerbitzu-mota edozein gailutan erabili ahal izateko.

Geokokapena: gauden tokiari egokitutako zerbitzuak

Gailu mugikor batek baditu bideak zein koordenatu geografikotan dagoen jakiteko. Gailu batzuek GPS sistema daukate txertatuta, eta horren bidez zehaztasun handiz jakin dezakete kokapena. Telefonia mugikorreko sarearen bidez konektatzen direnek, hurbilen dituzten telefonia mugikorreko antenen triangelaketaren bidez ezagut dezakete posizioa. WiFi bidez konektatzen direnek, berriz, hornitzailearen IP helbidea eta Interneteko datu-baseak erabil ditzakete gutxi gorabehera non dauden jakiteko. Gaitasun horri geokokapena deritzo.

Gailu mugikorretako hainbat aplikaziok erabiltzen dute jada posizioa informazio hobea emateko. Esate baterako, errealitate gehituko aplikazioentzat funtsezko informazioa da hori, ikusten ari denaren inguruko informazio gehigarria emateko (ikus 2009ko abenduko artikulua).

Baina Interneten nabigatzen ari garela ere oso baliagarria izan daiteke informazio hori: gure nabigatzaileak web-zerbitzu bati non gauden esaten badio, informazio egokitua eman ahal izango digu web-zerbitzu horrek. Adibidez, Googlen edo beste bilatzaileren batean "jatetxeak" bilatuz gero, gugandik hurbil dauden jatetxeak erakutsi ahal izango lizkigukete; nahi izanez gero, haietaraino dagoen distantziaren arabera ordenatu ahal izango lirateke emaitzak, eta nola iritsi ere adierazi ahal izango ligukete. Publizitatea ere fokatuagoa eta baliagarriagoa egin ahalko lukete: gaur egun ikusten ari garen web-orri baten gaiarekin lotutako publizitatea erakusten diguten bezala, etorkizunean inguruan ditugun dendena erakutsi ahal izango ligukete.

Web mugikorrean ez ezik, ohiko ordenagailu finko bateko nabigazioan ere erabil daitezke zerbitzu horiek. IP helbidearen metodoaren bidez jakin daiteke gutxi gorabehera, non gauden eta bilaketa baten emaitzak edo publizitatea gure herrikoak soilik izatea ere posible da.

Estandarra definitzen

Aipatutakoak eta beste asko errealitate bihurtu ahal izateko, W3C erakundean lantalde bat dago, helburutzat daukana "kokapena kontuan hartzen duten web-aplikazioetarako interfaze bat definitzea, segurua eta pribatutasuna kontuan izango duena, bezeroak geokokapenaren inguruko informazioa erabili ahal izateko". Hau da, geokokapenerako API estandar bat definitzen ari da, guk hala nahi badugu web-zerbitzuek non gauden jakin ahal izan dezaten. 2009ko uztailean aurkeztu zuten azken zirriborroa, eta orain gomendio bihurtzeko prozesuan dago.

Hala ere, nabigatzaile batzuek jada inplementatua dute geokokapeneko APIa (Firefox 3.5 edo berriagoa, Google Chrome 5.0 edo berriagoa, iPhone 3.0 edo berriagoa eta Android 2.0 edo berriagoa). Horietako bat baduzu, jada erabili edo probatu ditzakezu geokokapena erabiltzen duten hainbat web-zerbitzu edo demo, adibidez http://diveintohtml5.org/geolocation.html (Google Maps-en erakusten dizu non zauden), http://www.beowulfe.com/oil/ (BP-ren petrolio-isuriaren orbana mapa batean kokatzen du zu zauden tokian zentratuta, bizi zaren lurraldearen tamainarekin konpara dezazun) edo http://www.html5rocks.com/samples/geolocation/trip_meter/ (ibilitako distantzia neurtzen doana).

Ziurrenik, laster gaur egun existitzen diren web-zerbitzuek aukera berri oso interesgarriak emango dituzte geokokapena erabilita, eta horretan oinarritutako zerbitzu berriak ere sortuko dira.

Zer da atzipen multimodala?

Atzipen multimodala deritzo sistema batekin modu askotara elkarrekintzan aritu ahal izateari. Ordenagailu arruntetan teklatua eta sagua erabiltzen dira normalean, baina badira beste baliabide batzuk ere, hala nola urrutiko aginteak, ukipen-pantailak, ahotsa... Eta ikerketa-mailan badira beste batzuk ere: begien, buruaren nahiz gorputzaren mugimenduak, zeinu-hizkuntza, burmuineko seinale elektrikoak...

Atzipen-modu horiek, sarritan, erabilgarritasuna hobetzen dute: adibidez, sofatik bideo-grabagailu batekin elkarrekintzan aritzeko, egokiagoa da urrutiko agintea teklatu eta sagu bat erabiltzea baino; edo telefono mugikor batean aritzeko teklatu txiki horiek baino egokiagoa izan daiteke ahotsaren bidez aginduak ematea. Baina urritasun edo minusbaliotasun kasuetan irisgarritasuna hobetzeko ere balio dute: ahots bidezko interfaze baten bidez, itsuak ordenagailu bat erabil dezake; edo elbarritasun sakonen kasuetan, begien mugimenduak edo burmuineko seinale elektrikoak erabil daitezke interfaze gisa.

Egon badaude gailuak horrelako interfazeak inplementatzen dituztenak, baina software berezia behar izaten dute gure aginduak interpretatu eta bidaltzeko, eta software horrek ez du sistema guztietarako balio. Horregatik ari da W3C atzipen-modu batzuentzat protokoloak estandarizatu nahian, nabigatzaileek protokolo estandar horiek inplementatu ahal izateko eta, hala, edozein gailutan nabigatzean atzipen-mota berri horiek erabili ahal izateko.

Ahots bidezko nabigazioa

Telefono mugikor batekin elkarrekintzan aritzeko eta Interneten nabigatu ahal izateko, oso egokia izan daiteke ahotsaren bidez aginduak ematea. Batetik, telefono guztiek badute mikrofonoa, eta berarekin ahotsa erabiltzera ohituta gaude. Bestetik, gailu txikiak dira eta teklatu txikiak dituzte; edo zenbakizko teklatuak soilik, eta tekla asko zapaldu behar dira letra bakarra idazteko; edo ukipen-pantailan gainjartzen diren teklatuak txikiak eta ezerosoak dira (letrentzat, zenbakientzat eta ikurrentzat teklatu batetik bestera aldatzen ibili behar da). Azkenik, gailu aurreratuenek GPS moduko aplikazioak ere badituzte, non nahitaezkoa den eskuak libre izatea.

W3Ck badu estandar bat, VoiceXML deritzona, ahotsezko aplikazioetarako balio duena eta ahots-nabigatzaile baten bidez interpretatzen dena. Aplikazio asko ditu: call-centerak, garraio-enpresetako paketeen segimendua, ahots bidezko posta elektronikoa... Baina estandar horrek soilik ahotsa erabiltzen du, ahots-ezagutzarekin ematen dira aginduak eta ahots-sintesiarekin erantzunak.

VoiceXML horren azpimultzo batean eta HTMLn oinarrituta, XHTML+Voice protokoloa definitu zuten IBMk, Motorolak eta Operak, ikusmenezko eta ahotsezko web-aplikazioak egin ahal izateko, eta W3C erakundeari bidali zioten, estandar gisa onartzeko. Oraingoz ez dago onartuta, baina ikusita HTML5-ekin web-aplikazioak ikusmenaren eremutik haratago doazela, baliteke etorkizunean onartzea. Edonola ere, Opera nabigatzaileak inplementatuta dauka; beraz, jada, posible da nabigatzaile hori darabilten telefono mugikor edo ordenagailuentzat ikusmena eta ahotsa integratzen duten web-aplikazioak egitea.

Esku-keinuak

Bestalde, gailu mugikorrek ukipen bidez nabigatzeko modu berriak ere ekarri dituzte. Orain arte, saguarekin egin izan diren ekintzak, funtsean, klik egitea, klik bikoitza egitea eta arrastatu eta askatzea izan dira. Eta ukipenezko pantaila gehienek ekintza horiek berak interpretatzen dituzte. Baina iPhone-ak esku-keinu deritzenak jendarteratu zituen: atzamarren mugimenduaren arabera ekintza desberdinak egin ahal izatea, hala nola argazki bat biratu; eta atzamar bat baino gehiago erabili ahal izatea, adibidez batera dauden bi atzamar banatzen joatea zoom egiteko. Interneten nabigatzeko balio duten gailu mugikor gehienek ukipen-pantaila dutenez, eta etxeko ordenagailuetan edo aisiarako bestelako aparailuetan ere gero eta gehiago ikusten direnez, oso interesgarria litzateke web-aplikazioetan horrelako keinuak erabiltzea. Bestalde, saguarekin ere erabil daitezke atzamar bakarreko esku-keinuak.

W3Ck badu estandar bat InkML deitzen dena. Jatorrian marrazteko tableten sarrera deskribatzeko hizkuntza da, baina ukipen-pantaila batean egindako keinu eta mugimenduak deskribatzeko ere balio du, gero mugimendu horiek interpretatu eta ekintza bihurtzeko. Oraindik behar adina garatu ez bada ere, W3Cren estandar bat denez, logikoa da etorkizunean estandar hori nabigatzean ere erabili ahal izatea, eta, beraz, nabigatzaileetan ere esku-keinuak erabili ahal izatea.

W3Cren lan-ildoak ikusita, badirudi etorkizunean gero eta gehiago ikusiko ditugula Interneteko nabigatzaileetan web mugikorretik etorri diren joera horiek, ahots bidezko nabigazioa eta esku-keinuak alegia. Hori gertatzean, Interneten ibiltzeko esperientzia Minority report filmean ikusten denaren antzekoa izango da.

Urriaren 30etik azaroaren 5era izango den Fantasiazko eta Beldurrezko Zinemaren XXI. Asteak antolatuta, Donostiako VII. Komiki-Jardunaldiak egingo dira urriaren 29tik abenduaren 4ra. Aurtengoan Euskadi Fantastikoa VI programan Dani Fano eta Guillermo Gonzálezen erakusketa bana egongo da, eta horiez gain Salvador Larroca eta Isabel Mancebo Baldari ere dedikatuko zaizkie erakusketak. Jarraian duzue egile eta erakusketa bakoitzari buruzko informazio gehiago.

Dani Fano

Dani Fano, 1968an Donostian jaioa, komiki marrazkilari jorienetakoa da. Bere binetak askotan ikusi ahal izan ditugu, besteren artean, Mutxo, Elhuyar, Ipurbeltz, Ardi Beltza eta Kale Gorria argitalpenetan. Hala ere, azken urteotan, Xabiroin argitara eman du bere lan handiena, bere bi lan garrantzitsuenak barne, gidoiak berak idatzitakoak izanik: TeleATOI eta Anubis 3.0.

Urriaren 30etik abenduaren 4ra, Udal Liburutegi Nagusia

Guillermo González

Guillermo González (Bilbo, 1971). Animazio tradizionalaren eremuan lan egin izan du batik bat, storyboardak, layoutak eta abar marraztuz. Xabiroi aldizkarian istorio laburren bat egin ondoren, aurten, ipotxen unibertsoari buruzko liburu bat argitaratu du Frantzian (L'univers des nains), Tolkienen munduaren ondorengo den fantasiazko literaturaren topikoetan murgilduz. Liburu hau arrakasta handia izaten ari da eta, ondorioz, ilustratzaile handienen artean aurki dezakegu orain.

Urriaren 29tik abenduaren 4ra, Okendo Kultur Etxea

Salvador Larroca: Filmeetako super heroiak

Salvador Larroca (Valentzia, 1964) super-heroien munduko marrazkilari famatuenetakoa da. Gaztetandik izan zuen super-heroien komikietarako zaletasuna eta hainbat ilustrazio eta istorio argitara atera zituen Planeta DeAgostinin, 1994an Marvel Comicsen filial britainiarrarekin hasi aurretik. Hurrengo urtean Amerikako merkatuan hasi zen lanean, eta bertan izan zen Ghost Rider, The Fantasic Four, X-Men, Spiderman eta azkenaldi honetan Iron Man (lan honetan azkeneko hiru urteotan daramatza lanean) komikien arduradun.

Amerikako merkaturako daramatzan 17 urteotan ez du behin ere huts egin irakurleekin duen harremanean, hilero bere lana zabalduz eta berrituz. Izan ere, bera izan da Eisner saria jaso duen aurreneko espainiarra (Oscar sariaren baliokide komikiaren munduan), Iron Man bere oraingo lan honetan egin duen ekarpenagatik.

Urriaren 29tik abenduaren 4ra, Okendo Kultur Etxea

Isabel Mancebo Balda: Miragarriak

Isabel Mancebo Balda Iruñean jaio zen 1971n. Oso gaztetandik hasi zen margoak, argazkiak, collageak eta zaharberritze lanak egiten, baina batez ere, marrazten, etengabe marrazten. Obsesio antzeko bat. Orain, Pasaian (Gipuzkoa) bizi da, Euskal Herriko Unibertsitatean Arte Ederretan lizentziatu ondoren eta hainbat eta hainbat lekutan ikerlanean eta bizitzen egon ondoren. Arte nagusitzat du marrazkigintza, ez bakarrik trantsizio tresna gisa. Tintak, errotulagailuak, paperak, hosto lehorrak, zura… konbinatzen ditu. Arreta handiz egindakoa eta preziosista da bere lana, umore sena nagusi dela. Trazuarekin, lerroarekin eta irudiarekin erakarri nahi izaten du ikuslea. Edizio honetan, Allá: Ciudades y gentes bere aurreko erakusketaren ondoren, izaki bereziak, dibertigarriak eta maltzur xamarrak ezagutzera eman nahi dizkigu. Miragarriak lan hau modan eta zineman inspiratutako bestiario bat da eta animaliekin, piztiekin eta hain piztiak ez diren horiekin zerikusia duen mundua erakusten digu. Hala, Miragarriak liburuan, Donostiako Fantasiazko eta Beldurrezko Zinemaren Aste honetan argitara emandakoan, agertzen diren pertsonaiez gozatzeko aukera ematen digu.

Urriaren 30etik abenduaren 5era, Príncipe zinemak

Gaur goizean aurkeztu dute Baionako Elkar Megadendan, eta Lurrama azokaren egitarauaren barruan, Okatxu - Hegal egiten komikia.

Argiak argitaratu du komikia, Euskal Herriko Artzainak elkartea eta Kukuxumusurekin elkarlanean. Mattin Irigoienek egin du gidoia, Asisko Urmenetak irudiak jarri ditu eta Adur Larreak koloreak. Okatxu arkume gaztearen istorioa kontatzen du, bizitza deskubritzen doan bitartean. Artzainen mundua ezagutarazi nahi du komikiak, umorez betetako istorio baten bitartez.

Ongi etorria ba, euskarazko komiki berri hau. Egileak ezagututa, aparta izango da dudarik gabe!