e-gorblog

Urte hasieran kontatzen genizuen nola Goscinny eta Uderzok sortutako Asterix pertsonaia ezagunak 60 urte beteko zituen urrian. Bada, urteurren horrekin bat eginez, Asterixen album berri bat kaleratu zen, mundu guztian eta hizkuntza askotan, tartean euskaraz ere bai Bruño argitaletxearen eskutik.

Vertzingetorixen alaba da istorio berriaren izenburua, eta Galiako herriak Julio Zesarren aurka borrokatzeko bildu zituen buruzagiaren alaba da bertako protagonista nagusia. Azken hiru albumetan bezala, gidoia Jean-Yves Ferrik egin du eta marrazkiak Didier Conradek. Maddalen Arzallusek itzuli du euskarara.

224 orriko komiki mardula da Mk. Devilleren eta Christophe Girarden Virginia Hill, emakume librearen egunkaria, Virginia Hillen bizitzan oinarritutako istorioa, Harriet-ek euskaraz dakarkiguna. AEBtan 30 eta 40ko hamarkadetan prostituzioan aritua, krimen organizatuko kidea, Bugsy Siegel mafioso ospetsuaren neskalaguna, komunikabideetako izarra mafiaren aurkako 1950 eta 1951ko epaiketa mediatikoetan... Gizonezkoen munduan, emakume guztiz librea; edo hori uste zuen behintzat... Bere garaian aitzindaria izateagatik prezio handia ordaindu zuena.

Santi Brouard mediku lekeitiarra itzal handiko politikaria ere izan zen ezker abertzaleko bere militantzia medio. 1984an GALek erail zuen Bilboko bere mediku kontsultan tirokatuta, gerra zikinaren biktimarik ezagun eta karismatikoenetakoa bihurtuz.

Brouarden bizitza publiko zein pribatua eta heriotza fikziozko istorio batean harilkatuz, garai baten kontaketa bizia egiten dute Harkaitz Canok eta Adur Larreak Txalapartaren bidez argitara emandako Antzara eguna komikian. 140 orriko komiki mardula euskaraz gain katalanez, galegoz eta gaztelaniaz ere aterako da. Egileen aurreko lanak ezagututa, ziur komiki bikaina izango dela!

Ospakizun betean daude Euskaltzaindian azken urtean, bere sorreratik 100 urte bete direla eta. Kongresu, jardunaldi eta bestelakoez gain, erakundearen historia publiko zabalari ezagutarazi nahi izan diote, eta horretarako komiki formatua baliatzea pentsatu dute.

Euskaltzaindia, euskararen 100 urteko laguna izenburua duen komikiaren irudiak Amaia Ballesterosek egin ditu, eta gidoia berak eta Juan Luis Zabalak ondu dute. Irailaren 26an banatu zuten komikia Noticias taldeko egunkariekin batera, baina ondoren ere erosi ahal da liburu-dendetan, azoketan eta beraien webgunetik.

Oso historia interesgarria da erakundearena, gauza jakingarriz betea, eta komiki honen bidez modu atseginean jaso dezakegu horien berri.

Ikus-entzunezkoen munduan casting zuzendari gisa atzerrian urte askoan arrakastaz aritu ondoren, lanik gabe geratu da Joana Maiz eta Bilbora itzuli da, nortasun krisi betean. Euskal Herriaren historia kanonikoa kontatzen duen dokumental bat ekoitzi eta zuzentzea onartu du, horrek arazo guztiak konponduko dizkiolakoan. Baina casting-ean Lauren ezagutuko du, etxetik kaleratu behar duten 80 urteko atsoa, eta bera eta bere euste jarrera bihurtuko ditu ardatz eta protagonista ez filmean soilik, baita bere bizitzan ere.

Hau da Yurre Ugarteren gidoi ikaragarri ederrean kontatzen den istorioa, zeinari bikain egokitzen zaizkion Joseba Larratxeren marrazki liluragarriak, elkarrekin Joana Maiz komiki aparta ontzeko. Erresistentziaz hitz egiten du, gaia feminismoa izan gabe erabat feminista da, eta beste mila gai ere lantzen ditu zeharka: garapen basatia, artearen izaera eta merkantilizazioa, Euskal Herriaren Historia Ofiziala, giza- eta familia-harremanak... Eta hori dena erritmo biziz kontatuta, guztiz katigatzen zaituen zinema estiloko kontakizun bizian. Harriet argitaletxearen eskutik ikusi du argia lan honek, komiki-marrazkigileei ematen zaizkien dirulaguntzetan 2017ko deialdian merezimendu osoz hautatuetako bat izan zena.

Irakurtzean norberarengan uzten duen gisara, euskal komikigintzan ere arrastoa utziko duen komikia da, zalantzarik gabe, Joana Maiz harribitxi hau.

Ekainean eman genuen hemen itzulera handi baten berri, euskal komikigintzako egile emankor, arrakastatsu, nazioarteko eta sarituenetakoa den Gregorio Muro Harrietena hain zuzen ere. 80ko hamarkadan Justin Hiriart, Sorgin seinalea, Jon eta Mirka eta beste hainbat sailen gidoigileak (bere komiki marrazkilari eta gidoilari, zinemagile eta argitaratzaile ibilbidea hobeto ezagutzeko, zehaztasun gehiago ekaineko albistean duzu) komiki berria atera ateratzen zuen Frantzian, La honte et l'oubli.

Orain, sail horren bigarren albuma Frantzian argitaratzeaz gain, bi albumak edizio oso batean atera ditu euskaraz ere Harriet bere argitaletxearekin, Lotsa eta ahaztea izenburupean. 1898ko Filipinetako Iraultza eta Espainia-AEB gerra kontatzen da bertan, gero 1899 eta 1902 urteen artean izandako Filipinak eta Estatu Batuen arteko Gerrari (Filipinetako Matxinada izenez ere ezagutu) bide eman ziotenak. Triskantza izugarria egin zuten hartan AEBek, XX. mendeko lehen genozidioan, hiru urtetan ia 3.000.000 inguru zibil hilda, geroztik ahazten eta ahantzarazten saiatzen ari dena. Istorioa Bizkaiko bi anaiaren bitartez kontatzen da, Espainiako soldaduzka han egin behar izan zutenak.

Alex Macho marrazkigile bilbotarrak eginak dira irudiak, zinez ederrak. Batez ere animazioan aritutakoa da Alex, baina aurretik beste bi komiki ere eginak ditu: 2004an Kakarraldo konspirazioa eta 2010ean Irungo Alardea. Koloreak Garluk-ek egin ditu, ederrak hauek ere, egoera bakoitzaren girotzea ederto lortzen dutenak.

Albiste bikaina da Harriet handiaren istorio berriak kaleratzea, eta gainera euskaraz!

25 urtean armadan egon eta gurasoekin bat ere harremanik izan ez duen soldadua Frantziako Cévennes mendietako sorterrira itzuli da Indotxinako Gerraren ondoren. Aita alargunduarekin harremanik izan gabe jarraitzen du, 1958ko uholde lazgarriek batzen dituzten arte. Solasean, iraganera itzuli eta euren historia berriro idazten saiatuko dira. Horra Harriet argitaletxeak dakarkigun Didier Quella-Guyot eta Sébastien Moriceren Oroiminaren uhartearen gaia. Oso itxura ona duen komikia.

XX. mende hasierakoa dirudien garai distopiko batean, jendea besteen ametsak ziztatuz kolokatzen da. Amets gaindosien pazienteez arduratzen da eta ametsak ikertzen ditu Zorban doktoreak, baina ez du hori bakarrik egiten...

Hauxe dugu Amets alokatuak komikiaren premisa. Xabiroi komiki aldizkarian atalka ateratzen diren istorioak batuz urtero argitaratzen dituzten albumetan 12.a da, Harkaitz Canoren gidoiekin eta Iñaki Holgadoren irudiekin egindako laugarrena, Piztia otzanak, Zebra efektua eta Museo bildumaren ondotik. Haiek bezala, hau ere eder, artegagarri eta poetikoa, intriga eta abenturazkoaz gain. Irakurri beharrekoa, zalantzarik ez, eta gozatzekoa.

Urte anitzez egin dute lan Martin Etxeberria eta Xabier Etxeberria gidoilariek eta Aritz Trueba marrazkigileak Buyan komikian, eta azkenik heldu da fruitua jasotzeko ordua. Laster AEBetan eta Frantzian ikusiko du argia, Insight Comics eta Akileos argitaletxeen eskutik hurrenez hurren. Eta, guretzat garrantzitsuena dena, euskaraz ere atera berri da, Buyan, heriotzaren uhartea.

210 orriko komiki mardula dugu hau. XIII. mendean Errusiako ipar-mendebaldean kokatzen da istorioa. Protagonista Maansi da, bere herriaren aurkako eraso batean emaztea galdu duen ehiztari gaztea, mitologia eslaviarreko Buyan hildakoen uhartearen bila abiatzen dena harekin elkartzeko.

Iazko Eusko Jaurlaritzaren komiki-dirulaguntzetako bat eskuratu zuen Aritz Truebak Buyan egin ahal izateko. Horrez gain, euskaraz atera ahal izateko, Turko Comics zigilu propioa sortu dute egileek. 430 ale inprimatu dira euskaraz momentuz. Biba zuek!

Komikiaren webgunea ere paratu dute, lagin batekin, aurkezpenen zerrendarekin, saltokiekin eta abarrekin. Donostiako Udal Liburutegian egin zuten aurkezpena hil honen 10ean, baina hurrengo asteetan aurkezpen gehiago egingo dituzte hainbat tokitan, beraz adi!

Komikia ondoko dendetan eskuratu ahal izango da:

• Donostia
• Armageddon
• Donosti
• FNAC
• Generacion X
• Hontza
• Kaxilda
• Zubieta
• Komikigunea
• Hernani
• Gaueko
• Zarautz
• Garoa
• Wasabi
• Irun
• Tinta Comics
• Bilbo
• Joker
• Zinco
• FNAC
• MasQLibros
• Gernika
• Obaba
• Durango
• Urrike
• Hitz
• Gasteiz
• Zuloa
• Omega center
• Caracola
• Iruñea
• Libreria TBO
• Katakrak
• FNAC La Morea
• Karrikiri

Iristear dago berriz ere Euskal Herriko komiki-ekitaldirik garrantzitsuena, Getxoko Komiki Azoka alegia. Urriaren 18tik 20ra izango da, hau da, ate bukaera honetan, ostiraletik igandera bitarte. Salmenta-gunea Areetako Geltokiko Plazan egongo da eta aurkezpenak, hitzaldiak, tailerrak eta bestelako jarduerak Romoko Kultur Etxean egingo dira. Egile ugari izango dira bertan, eta sinatze-txandak salmenta gunean zein Romoko Kultur Etxean egingo dira.

Euskarazko komikigintzak ere izango du bere lekua bertan, jakina. Harriet argitaletxea han izango da hemen aipatutako nobedadeekin eta bere katalogo guztiarekin, eta Xabiroiren stand-ean Xabiroiko produktuez gain azken urteetako euskarazko komikigintza produkzio guztia egongo da, ohi bezala. Eta bietan, euskal komikigintzako egileak egongo dira gure komikiak sinatzeko! Xabiroiko stand-ean sinatzen egongo diren egileak eta orduak Xabiroiren Facebook-en orrian ikus daitezke.