Frantzia, iraultza berriaren ataritan ote?
Bretainiaren aldeko adierazpena
IFOP (1) talde pribatuak Regions et Peuples Solidaires (2) federazioarentzat egindako inkestaren --Radioscopie du regionalisme en 2025-- (3) arabera, egun indarrean dagoen lurralde-banaketarekiko gaitzespena nagusi da Alsazian (%84) eta Bretainian (%72). Aldi berean, Korsikak (%75k) autonomia-estatutua aldarrikatzen du, eta Saboiak (%51k) eskualde berezitzat jotzea. Frantses guztien artean, oro har, %51k autonomia korsikarra onesten du eta %50ek Euskal Herriarentzako (Iparraldea) estatutu berezia.
Administrazio-barrutiekiko aldarrikapena nabarmen gehitu bada ere azken 25 urteotan, datuok ikaragarri hazi dira tokian tokiko hizkuntzei eta kultura-eskabideei dagokienez. Herri-hizkuntzen aitorpen ofiziala begi onez ikusten du frantsesen %77k, eta onespena erabat nagusi da Korsikan (%93), Euskal Herrian (91) eta Alsazian (%90).
Eskola, herri-hizkuntzen transmisioaren ardaztzat jotzen dute frantsesik gehienek; %84k uste du tokian tokiko historia erakutsi beharko litzatekeela eta %81aren ustez ikasle guztiek euren hizkuntza ikasteko aukera izan beharko lukete. Irakaskuntza derrigorrezkoa izan beharko litzateke Alsazian (%78), Korsikan (%76) eta Euskal Herrian (%66).
Azken urteotan Frantziak bizi izan duen noraezko politikagintzak areagotu omen du jatorrizko lurraldeekiko jarreraren susperraldia. Alderdi frantsesak elkarren kontrako tirabiretan baino ez omen dira ari, betiere Parisera begira, eta eskualdeko arazoak bertatik bertara konpontzerik ezak erakarri bide du Frantzia deszentraldu nahia. Gurari hau joera politiko eta gizarte-maila guztietan sumatzen da, pertsona nagusien (%73), nekazarien (%75) eta Marine Le Penen jarraitzaileen (%79) artean batez ere.
Frantsesen %73k indarrean dagoen legeria aldatzeko plebiszitoa aldarrikatzen du eta %71k begi onez ikusiko luke federalismoaren aukerabidea.
1) Institut français d'opinion publique.
2) Eskualde eta Herri Solidarioen Federazioa
3) Inkesta hau aurreko uztailean egin zen eta abuztuaren 25ean aurkeztu berri. Galdetegia Frantzia guztiko 5.556 lagunen artean egin da. Honako banaketa honetaz: Frantzia metropolitarra (2.000), Alsazia-Mosela (500), Bretainia (500), Euskal Herria (534), Katalunia (500), Korsika (504), Okzitania (518) eta Saboia (500).
.
