Harrikadak

Ernest Lluch Kultur Etxeak, Erakusleihoa programaren barruan, apirilaren 27an egingo den "Bilbo Dub Jukebox" emanaldiaren berri eman nahi dizue. Ekitaldia arratsaldeko 19:30etan hasiko da kultur etxeko areto nagusian (Anoeta Estadioko 7 eta 8 ateen artean) eta sarrera doakoa izango da.

Paddy Rekalde (Deustua, 1964) idazlearen azken poema liburuan (Bilbo Dub Kronikak, Susa, 2005) oinarritutako emanaldi berezia izango da “Bilbo Dub Jukebox”. Paddy Rekalde idazlearekin batera, DJ Ander Ground disko jartzailea eta Gotzon Garaizabal eta Peru Txaman margolariak arituko dira zuzenean, Rekalderen poemak ardatz hartuta osatutako ikuskizun berezian.

Urtarrilean estreinatu zuen ikuskizun hau Paddy Rekaldek, Durangoko Plateruenan, eta hirugarren emanaldia izango da kultur etxe honetan egingo duena.

Gaur arratsaldean egon dira notizia larriagoak, baina nik arreta txorakeria honi jarri diot.

Arratsaldeko 20:30etan Radio Euskadiko Kirolaldiaren hasiera entzun dut. Zur eta lur geratu naiz.

Euskal Herriko agentzia ezagun baten babespean egingo den zozketa baten bidez, Athletic-en eta Realaren zortzi jarraitzailek (lau eta lau) izango dute aipatu bi taldeen kanpoko partida bana zuzenean ikusteko aukera.

Bat-batean pentsatu dut: Alaves, Osasuna edo Eibar futbol taldeetako jarraitzaileek ez dute aukerarik beren taldeen atzetik joateko?

Hori beste zenbait kiroletan sartu gabe. Adibidez, aste honetan Europako txapeldun izan daitekeen talde hau.

Gora euskal irrati telebista publikoa!

Asteazkeneko Berria egunkariaren zenbakian ikusi nuen Tartea atalean Asier Azpilikuetak Gor disketxeko Marino Goñiri eginiko elkarrizketa. Interesgarria zelakoan, gorde egin nuen papera.

Irakurri ondoren, hasierako inpresioa bete egin da. Gauza batzuekin ados egongo zara, beste batzuekin ez, baina errespetua merezi du Marinok. Internet-en ez dagoenez, niretzat zatirik interesgarrienak direnak jaso egin ditut eta sarean jartzea otu zait. Uste baino luzeagoa atera zait, dena dela.

Hona hemen, erantzun bat, bukaeran dagoena.

Marino: Beno, lehenik eta behin, erran dezagun musikaren multinazional bat lapurra bada, lapurra dela ere auto multinazionala edo jogurt multinazionala. Bertzetik, bai, guk diskoak egiten ditugu, baina ezin gaituzu konparatu diskoak egiten dituen multinazional batekin. Eta kritika erabat kafkar bilakatzen da kritika egiten duenak Volkswagenen egiten duenean lan. Ezin nauzu ni kritikatu zu multinazional batendako lanean ari bazara. Hipokrisia handia dago. Eta inbidia. Badago jendea amorruz ikusten duena zu ari zarela egiten berari egitea gustatuko litzaiokeen lana, baina sekula egin izan ez duena funtzionario lanean ibili delako. Nik nahi dudana egiten dut, baina horrek badu bere arriskua.

Apirilaren 27ko eguneraketa: Marino Goñiri komeniko litzaioke The Grillo izeneko musikariaren idatzi hau irakurtzea. Burlatan (Nafarroa) jaio zen Marino Goñi 1951n. Zazpi anai-arreba dira. Irudietako Zientzien ikasketak egin zituen Madrilen, baina ez zituen bukatu. Jose Mari anaiaren bidez, irratian lanean hasi zen, Radio Popularren. "Han ezagutu nituen Gonzalo García Pelayo, Moncho Alpuente, Julio Ruiz, Juan Claudio Cifuentes eta enparauak".

Madrilen, ordea, lekuz kanpo zegoela pentsatu zuen, 1977an: "Movida bazetorren, eta niri hura ez zitzaidan batere interesatzen.. Martxa Euskal Herrian zegoen orduan. Eta Iruñera itzuli nintzen".

Iruñeko Radio Popularren, teknikari lanak egin zituen eta 1978tik 1981era Mas o menos rock musika saioa gidatu zuen bertan. 1981ean Soñua disketxean sartu zen, irratia utzi eta gero.

Kazetaria: Soñua disketxetik pasatu ziren La Polla, Barricada, Hertzainak, Jotakie, Kortatu… Baina arazo ekonomikoek disketxea ito zuten. Disketxe txikiekin gertatu ohi da.

Marino: Bai, ez baita batere erraza. Arrakastak ito gintuen, Soñuan. Nik uste dut Gor sortu arte ez dudala jakin negozio hau kontrolatzen (…).

Kazetaria: Gero, Oihuka sortu zenuten (…).

Marino: Oihuka Elkarren barnean zegoen. Ez genuen deus Elkarren kontra, baina guk erabateko independentzia nahi genuen. Disketxe txikia sortu genuen, baina askea, eta independentea. Disketxe bat benetan independentea da banatzaile baten menpe ez dagoenean. Eta Euskal Herriko banaketa geuk egiten genuen, dendaz denda, hiruron artean. Orduan ikusi genuen zein txarra den hainbertze lan egitea eta zein ona den lehen eskuko informazioa izatea. Negozio honetan bulego lan gehiegi baitago. Nire ustez, bulegoak kalearen altuera berean izan behar du. Bertzela, lehen solairura igoz gero, arazoak sortzen dira.

Kazetaria: Independentzia helburu zenuten Gor sortzerakoan. Lortu duzue?

Marino: Lortutako helburua da, bai. Jendeari erran behar zaio, baietz, helburu hori lortzen ahal dela. Urteak behar dituzu, noski, baina posible da, eta nik uste dut behar-beharrezkoa dela. Edozein presio onartuz gero, zure lana biziatzen da.

Kazetaria: Talde batzuekin dirua galtzen segitzen duzue?

Marino: Bai, noski. Bertze batzuekin estaltzen ditugu. Baina gero eta diru gutxiago dugunez, gero eta gutxiago galtzen dugu. Boladaka doa. Urte batean ongi, eta hurrengoan gaizki.

(…)

Kazetaria: Etortzen zaizkizun maketa guztiak entzuten dituzu?

Marino: Ez, ez. Eta geroz eta gutxiago entzuten ditut. Batez ere, geroz eta aukera gutxiago dudalako disko berriak egiteko (…)

Kazetaria: Maketak entzutea ez duzu gustuko, beraz.

Marino: Tortura da. Eta ez du inork ere egin nahi. Gainera, maketak entzutea ez da modurik onena talde on bat aurkitzeko. Talde gutxi aurkitu dira maketa bidez. Mundu honetan zurrumurruak funtzionatzen du. Eta zuzeneko kontzertuek. Eta, gustuko talderen bat ikusten duzunean, orduan eskatzen duzu bere maketa.

Kazetaria: Beraz, kontzertuak ikustera joaten zara.

Marino: Bai, gero eta gehiago. Kontzertuak gustuko ez banitu, ezin izanen nuke honetan lan egin. Gainera, orain, kontzertuak ongi egiten dira (…)

Kazetaria: Eta euskal rock erradikalaren gurasoetako bat bezala sentitzen zara?

Marino: Bai, noski, bertze erremediorik ez dago. Ezin zaitezke zure seme-alabez lotsatu, nahiz eta tontoak izan. Baina amorrua ematen dit elkarrizketak bakarrik gai horretan zentratzea. Oso urte gutxiko kontua izan zen hura, eta 25 daramatzat honetan lanean. (…)

"Internetetik kanta bat hartzea ez da ekintza iraultzailea"

Diskoen munduko krisiari hobeki aurre egiteko, Gor disketxea garai berrietara egokitzen ari da etengabe. Webgunea berritu dute duela gutxi, bertatik Mp3 kantak jaitsi ahal izateko, eta taldeen kontratazioa eramaten hasi dira. (…)

Kazetaria: Krisi latza bizi du diskoen munduak. Azken urteetan, enpresa askok itxi behar izan dute. Zer egin du Gorrek itxi behar ez izateko?

Marino: Beharrak sortuz joan diren heinean, horiek asetzen saiatu gara. Bertzela, atzean geldituko ginen. Duela hamar urte Martera joandako inor orain itzuliko balitz ez luke mundu hau ezagutuko. Sekulako aldaketa izan baita. Eta iruditzen zait aldatuko denaren erdia aldatu dela bakarrik.

Kazetaria: Bakoitzak bere kopiak egiteko aukera izateak aldatu du mundua. Hori justifikatzeko, multinazionalak lapurrak direla erran ohi da. Zuek zergatik ez zarete lapur batzuk?

Marino: Beno, lehenik eta behin, erran dezagun musikaren multinazional bat lapurra bada, lapurra dela ere auto multinazionala edo jogurt multinazionala. Bertzetik, bai, guk diskoak egiten ditugu, baina ezin gaituzu konparatu diskoak egiten dituen multinazional batekin. Eta kritika erabat kafkar bilakatzen da kritika egiten duenak Volkswagenen egiten duenean lan. Ezin nauzu ni kritikatu zu multinazional batendako lanean ari bazara. Hipokrisia handia dago. Eta inbidia. Badago jendea amorruz ikusten duena zu ari zarela egiten berari egitea gustatuko litzaiokeen lana, baina sekula egin izan ez duena funtzionario lanean ibili delako. Nik nahi dudana egiten dut, baina horrek badu bere arriskua.

Kazetaria: Multinazionaleei egindako kritika asko zuei ere egin dizkizuete?

Marino: Bai, bai. Badago jende asko guri kritika egiten diguna, gu batere ezagutu gabe, eta gure lana batere baloratu gabe. Ongi iruditzen zait nire diskoak kritikatzea. Baina ez kritikatu diskoak egiteagatik soldata irabaztea. Denok irabazten baitugu soldataren bat. Badago jendea erraten dizuna berak ez dituela euskal diskoak kopiatzen, baina bertzeak bai. Bada, hori ere ezin da onartu. Bertzeek zuri lapurtzea gustuko ez baduzu, ez lapurtu zuk bertzeei. Jabetza pribatua onartzen baduzu, bederen. Arizkuren herri okupatuan bizi direnek erraten ahal didate zer edo zer, baina inor gehiagok ez.

Kazetaria: Argi dago eztabaida hau milaka aldiz izan duzula. Honezkero, aspertuta egonen zara honekin, ezta?

Marino: Ez pentsa. Aspertuta egonen nintzateke, baldin eta arazoa konpondu izan balitz. Baina, ez. Nire ustez, aurrerakoia izatea da arazoaren errora jotzea, ez azalean gelditzea. Non dago arazoa? Nor dira pirateriaren onuradunak? Telekomunikazio enpresa handiak: France Telecom, Telefónica, Sony… Internetetik kanta bat hartzea ez da ekintza iraultzailea. Internetetik kanta bat hartzea da. Kito. Dirua telekomunikazio enpresa handi bati ematen diozu. Eta egileren bati jatekoa ukatzen diozu. Egile hori Bruce Springsteen bada, ongi. Baina egilea Víctor Jararen familia bada, gaizki, oso gaizki ari zara.

Apirilaren 6an hartu genuen abioia Tenerifera joateko. Larunbat gauean bueltatu ginen eta bihar betiko martxari heldu behar berriro.

Euskaldun asko ikus-entzun ditut hotelean. Eta euskara asko entzun dut, eta ez bakarrik haurrekin hitz egiteko orduan. Lehenengo aldia da, gainera, saltzaileek "agur" eta "eskerrik asko" esaten digutela edo "jaun-andreok", hoteleko gaueko animazio batean entzun genuen bezala.

Are gehiago, Puerto de la Cruz herriko saltzaile batek galdetu zidan ea zer esan nahi zuen "batasuna" hitzak. Su-etenaren ondorio agian.

Dena dela, denetarik dago munduan eta azken herri horretan bertan neska bat hurbildu zitzaigun bertako jatetxe bat gomendatzeko. Erretolika polita zuen ontasunak behar bezala saltzeko, baina dena izorratu zuen bukaeran: "Y lo más importante… que somos españoles". Zer? Oker zabiltza, andrea! Horrela jai duzu gurekin. Jatetxe batean zerbitzua eta janaria dira garrantzitsuenak, espainolak edo euskaldunak izatea, bost.

Portzierto, Euskal Herriko jatetxeek, karta euskaraz jartzeko gai ez diren horiek batez ere, ikasi beharko lukete zonalde turistiko hauetan dauden jatetxeengatik. Edozein jatetxek zuen Aronan karta 9, 10 edo 11 hizkuntzatan.

Gaurkoz nahikoa da, neuronak hor nonbait baitaude (abioian, agian).

Lau gauza:

Baga

Ea igandean Italian coglioni asko agertzen den.

Biga

9a soinean daraman jokalari hau Irakera noiz doan jakiteko irrikitan nago.

Higa

Oporrak Britaina Handian pasatzeko asmoa izan ezkero, kontuz ibili hegazkinean abesten duzuenarekin. Ahal bada, baztertu London Calling kantaren melodia.

Laga

Zaindu, txintxoak izan eta bueltak amari.

Sortu berria den Zabaldu zerbitzuaren bidez, eta Aitzolek eginiko gomendioari esker, jakin dugu Carlos Sánchez Almeida abokatuak agur esan diola internet bidezko borrokari.

Abokatu espainiar ziber-borrokalariaren berri banuen blogosferari esker, baina 2005eko ekainean egon zen Donostian Kopyleft jardunaldietan. Han ikusi nuen aurrez aurre lehenengo aldiz eta hemen laburbildu nituen Carlosen hitzak.

Espainiako Diputatuen Kongresuak Jabetza Intelektualari buruzko lege berria gehiengo zabalaz onesteak, eraman du gure gizona egoera honetara. Dirudienez, bakarrik bufetean eta epaitegietan ikusteko aukera izango dugu hemendik aurrera.

Agur esateko testutik hartu eta hiruzpalau pasarte euskaratzera ausartu naiz.

Diputatuen Kongresua

"Diputatuen Kongresuak lege bat 300 boto baino gehiagorekin onartzen duenean, indar parlamentario guztien oniritziarekin, garbi dagoen gauza bakarra da lege horren aurkariak parlamentutik kanpo dagoen talde bat bihurtu direla".

"Nahitaez, demokrazian arrazoiak, indarra den heinean, du gehiengoa. Eta Diputatuen Kongresuko gehiengo absolutua baino zabalagoa den gehiengoak, ezeztaezinak, argi berdea eman dio blogosferako komentarista gehienek okertzat jo duten lege bati".

"Bi aldeetatik bat errealitatetik at dago. Diot".

Gizakia

"Garrantzitsua ez da kultura, pertsonak baizik. Pertsonak askeak direnean, haien kultura askea da. Gizakiak otzanduak, lokartuak, kontsumo produktuen merkatuko helburu soilak direnean, haien kultura otzanduta dago”.

Internet

"Internet-ek ahotsa izango du kontzientzia, zentzu historikoa, hartzen duen egunean bakarrik. Eta horretarako lehenik eta behin, denbora luzez, egoak utzi beharko ditugu alde batera eta talentua urria dela jabetu: gizateriaren balentria handiak beti kolektiboak izan direla".

Enpresa txikiak

"Jabetza Intelektualari buruzko lege berria dela-eta, benetako arazoa ez dute etxeko kontsumitzaileek izango (…) Ez. Benetako arazoa jada auzi-eskeak jasotzen ari diren informatika alorreko ehundaka enpresa txikiek dute gaur egun. Demanda horietan atzeratutako kanona eskatzen zaie CD, DVD, grabailu eta mp3 erreproduktoreengatik; zenbait kasutan 1999tik hona".

Baga

Euskal blogosferak notizia txar bi jaso ditu azken egun hauetan: Julen Gabiria eta Patxi Trapero blogariek agur esan dute. Ez dakigu noiz arte egongo diren isil-hizketa lantzen, baina bueltatuko direla uste dut. Gari bueltatu den bezala. Animo, mutilak.

Biga

Sarean erdi ezkutuan zeuden artikulu edo elkarrizketa batzuen itzulpenak igo nituen gaztelerazko blogera pasa den asteburuan. Hemen bildu ditut guztiak.

Higa

Astelehen iluntzean Kaukasiar Kreazko Borobila antzezlanaren errepresentazioan egon nintzen Egiako Kultur Etxean. Donostia Antzerki Saria eskuratu du Théâtre des Chimères eta Pok Produkzioak taldeen arteko elkarlan honek. Ia bi orduko lana ikusi genuen eta erdi zorabiatuta atera nintzen handik. Berezia da oso eta ikusteko aukera izan ezkero, ez alferrik galdu.

Laga

Asteartean, berriz, El filo de la hierba liburuaren aurkezpenean egon nintzen. Anjel Lertxundik aurkeztu zuen 2005eko Euskadi Literatur Saria lortutako Harkaitz Canoren nobela laburra. Nahi duenak hemen du Lertxundik bertan irakurritakoa.

Boga

Canorekin jarraitzeko, ostiralean Paul Auster-i buruz hitz egingo du Ernest Lluch kultur etxean. Berarekin batera arituko da Juan Bonilla idazle espainiarra eta Alberto Moyano izango dute biek moderatzaile-dinamizatzaile. Ekitaldia 19:30etan izango da.

Sega

Ostiralean da, gainera, Zinea eta Giza Eskubideen IV. Topaketen klausura. Reala baino biziago iritsiko al gara astearen amaierara? Beste ni bat beharko dut?

Vaya Semanita telebista saiokoei kasu egin ezkero, denok dakigu zein den euskal arazo benetakoa: gutxi jotzen dela gurean, txortan gutxi aritzen garela. Hona hemen adibide bat.

Ostiral arratsaldean irakurri nuen martxoaren 31n mega-orgia deialdia egina dagoela internet bidez. Ez dakit deialdia benetakoa den edo norbait ari ote den txantxetan (bigarrenetik gehiago izango du). Kontua da horren berri hemen agertzen dela. Sopelako hondartza da aukeratutako tokia. Notizia horrek 176 erantzun zituen ostiral arratsaldean. Lerro hauek idazten ditudanean, igande iluntzean, 255 dira jada lotura horrek dituen erantzunak.

Toki publikoetan egiteko beste bi deialdi daudela aipatzen du 20 minutos komunikabideak. Bata Vigon eta bestea Malagan.

Vigokoaren berri ematen zuen mezuak, 3 erantzun zituen joan den ostiralean. Igande arratsaldean, 10.

Malagakoak 26 erantzun zituen ostiralean. 45, igande arratsaldean.

Beraz, arrazoi dute Vaya Semanitakoek: behar handia dago gurean.

Ea su-etenak lasaitzen gaituen eta indarrak sexu kontuetan xahutzen ditugun.

Amen.

Duela hiruzpalau hilabete jarri nintzen harremanetan Giorgio Bassmattirekin. Erakusleihoa programaren berri eman nion eta bertan parte hartzera gonbidatu. Baietz erantzun zidan berak, egingo zuela zerbait. Eta gaur izan da eguna: "Eta bapatean" emanaldi bakarra (aldatzekotan egon da: ETA bapatean).

Amodioa gaitzat hartuz, izaki imaginario baten ibilbide kronologikoa musikatu du gure artistak. 8 kanta. Abesti bakoitza hamarkada bati zegokion. Eszenatokian aulki (ahulki) batean eserita. Gitarra lagun. Mikroa. Paperak. Ura ere behar izan du.

8 kanta sortu ditu tipoak hain denbora laburrean. Kontutan hartuz bulegoko lana, bulegotik kanpokoa, euskaltegia eta nik ezagutzen ez ditudan beste zenbait konpromiso, ez da makala izan erronka.

Are gehiago: lehenengo aldiz aritu da euskaraz. Gitarra lagun. Ahotsa ere bai. Beldurra etsai. Pop ukituak, folk apunteak, ahoskera nerbiosoa, eztula, aldez aurretik grabaturiko pasarteak, gurasoak, euskaltegiko ikaskideak, Anoeta Estadioaren beldur eszenikoa.

Aurpegi galanta zuela esan diot bukaeran. Eta ez zaio gustatu. Egia da: aurpegi galanta duela idatziko dut hemen, jendaurrean, sarean gera dadin. Ez du konnotazio negatiborik nik adierazitakoak. Ez, artista errespetatzen baitut eta ez delako erraza izan proiektua. Emaitzaren muestra bat hemen.

Apunte honen izenburuan azaltzen den esaldia bota du bere burua definitzeko: euskaldun berria ez, zaharra ere ez. Bigarren eskuko euskalduna.

Pentsatzeko moduko esaldia. Biba zu!

Goiza onenak emanda zegoen. Jefearekin telefonoz ari nintzen hizketan, ordenagailuaren pantailak abisatu didanean mezu berri bat nuela korreoan. Udaleko LABeko atal sindikalarena zen. The organization-ek su-eten iraunkorra eman duela iragartzen zuen.

Pozik hartu dut notizia eta azkar kendu dut gainetik jefea. Sartu egin naiz interneten. Kontsultatu ditut zenbait iturri. Lagun batzuekin hitz egin dut. Dena duela zazpi urte t´erdi baino lasaiago.

Lagun bati irakurri diot, gazteleraz, komunikatua. Irakurri ondoren galdetu diot ea zerbaitetaz enteratu den, bera kanpoan zegoelako, telefono mugikorrari itsatsita. Berak baietz, baina niri ez zait argia iruditu mezua. Zenbat lagunen artean adostu dute?

Bazkaltzera joan naiz gero. Eguneko periodiko inoiz baino zaharkituagoaren ale bat irakurri dut.

Patxadaz bazkaldu ondoren, autoaren bila nindoala, udal suhiltzaileak ikusi ditut Anoeta inguruan mangerak, kamioiak eta eskailerekin jolasean. Ertzaintzaren bi kotxe ikusi ditut ondoren. Hiruzpalau ertzainek afrikar gazte talde bat zuten paretaren kontra jarrita.

Autoa hartu eta Altzara igo naiz. Euskadi Irratiaren sintonia eraman dut. Mikel Irizarren komentarioa entzun dut Zapaterok Kongresuan komunikabideen aurrean eginiko agerpenaren ondoren. Hizlari kaskarra dela esan du Irizarrek.

Segidan Gasteizera jo dute eta Ibarretxe lehendakaria hasi da gobernuaren komunikatua irakurtzen. Irakurle kaskarra iruditu zait Ibarretxe, euskaraz behintzat.

Autoa aparkatu, irratia itzali eta lagun batengana joan naiz. Haren ordenagailuan ikus-entzun dugu bideoa, euskaraz eta gazteleraz. Harritu gara emakume ahots indartsu horrekin. Aginteduna dirudi. Nor ote?

Lau zerbeza erori dira gaur. Etxeratu naiz. Realak galdu egin du gaurko partida ere (eskerrik asko, Osasuna).

Ah! Lehenxeago irakurri dut Salvatore Tuttiren akzioa zertan gauzatuko den zioen baten mezua. Ez dakit, baina jende asko bezala Tutti-Intxausti seguru poztuko dela gaurko albistearekin.

Amak deitu egin dit gauean. Ez dudala etxera deitu azken egunetan. Maizago deitu beharko dut.

Amen.