e-gorblog

Asisko Urmenetak komiki politiko satirikoa atera du Gure Berriak taldearen eskutik, Eusklabo alaiak, 120 orriko komiki mardula. Intzura Handia irlan (Bidasoa ibaian jabetza tartekatua duen irlan) bizi dira Robinson naufragoa, zibilizazioaren eramaile uste den inperialista, eta Ostiral, ohartu gabe eta pozik haren e(u)sklabo dena. Protagonista hauen sketch-ek bizi dugun autonomismoz eta ustezko aldebikotasunez mozorrotutako kolonizazioaz (edo robinsonizazioaz) eta independentziaz hausnartzera eramango gaitu modu bikainean. Egilearengan ohikoa den estiloan, aipu eta kontu historikoz, hitz jokoz, umorez eta irudi eroz betetako askapen ariketa da Eusklabo alaiak. Egilearen beraren hitzetan “(t)eleberri grafikoa, emantzipazio mentala, soziala eta nazionala solas... eta bukaera zoriontsuaz!”.

Bide batez, Intxaurrondoko Kultur Etxeak antolatzen dituen eta nik gidatzen ditudan komiki solasaldietan komiki hau izango dugu gaitzat, egilea present izango den saioan, urtarrilaren 9an. Komikia eta egilearen ikuspegia hobeto ezagutzeko parada ezin hobea.

Zalantzarik gabe, aurtengo nobedade izarretako bat. Justin Hiriarten baimenarekin, 1980ko hamarkadan Gregorio Muro Harriet gidoilariak egindako komiki-sailetatik ezagunena izango da Sorgin seinalea. Bost albumez osatuta zegoen saila euskaraz Habeko Mik-ek argitaratu zuen, eta Frantzian ere atera zen. Hala ere, azken albuma erabat osatugabea zegoen, komikiaren krisiak saila bertan behera uztea ekarri baitzuen. Lehenengo lauak bildu ditu Harriet argitaletxeak edizio eder batean, frantsesezko argitalpenean soilik atera ziren edo argitaratu gabe zeuden orri osagarri batzuk barne. XVII. mendeko euskal sorginen ehiza du gai nagusia baina ez bakarra. Izan ere, inkisiziotik ihes egin behar duten emakume protagonistek Europako hainbat herritan zehar biziko dituzte abenturak. Liburu guztiz gomendagarria, Daniel Redondoren marrazki eta kolore liluragarriez hornitua.

Bertsolari aldizkariaren 2017ko neguko zenbakia komiki bat da. Aldizkarian atalka eta osatu gabe ateratako komiki bat hartu eta komiki osoarekin aldizkariaren zenbaki berezi bat osatzearena lehenago ere egina zuen, Nork komikiarekin hain zuzen ere. Hori bera da Mikel Begoña gidoilariak eta Adur marrazkigileak ondutako Arditutakoak hau ere. Ameriketara aberasteko asmotan joandako euskal artzainek protagonizatutako road movie ero bat da Arditutakoak. Izenburuak bakardadeak erotutako euskal artzainei jartzen zieten izenari egiten dio erreferentzia. Artzain haiek benetan jarritako bertsoz hornituta dago komikia, eta amaieran haien historia dokumentatzen da. Komikitrailerra ere egin dute! Eta ederrak dira biak, komikia eta trailerra!

Harriet argitaletxeak Frantziatik gurera ekarri duen beste komiki bat: Zulo bat oroimenean. Éditions du long bec argitaletxearen serie honek bi album zituen, eta orain euskaraz biak irakur ditzakegu tomo bakarrean. Roger Seiterrek idatzitako nobela beltz honetan hilketa baten ikerketa eta oroimena galdu duen susmagarriaren bere buruaren aurkikuntza paraleloan joango dira. Pascal Regnaulden marrazkiak ditu komiki honek, nobela beltz bati dagokion moduko ia zuri-beltzean (tonu horixka dute eguneko eszenek eta urdinxka gauekoek, nabarmentzeko noizbehinka erabiltzen duen gorriaz gain). Benetan gomendatzekoa.

Ikastolen Elkarteak ateratzen duen Xabiroi aldizkariaren ekaina eta urriko zenbakien edukien berri ematera gatozkizue. Ia zenbaki denetan bezala, hau aurkituko duzue bietan:

• Nik egiten dudan Albisteen txokoa
• Xabiroienea banda bertikala, Sergio eta Aritzen eskutik
• Sanviren Auzomorroren bi orri
  
• Zaldieroaren Arranotxu umorezko bi orriak
• Asiskoren Hor konpost, Manu Ortegaren Haizea eta Exprairen Pertza ustelaren gogoeta antzuak bandak

Horiez gain, ekaineko zenbakiak, 44.ak, Guillermo Gonzalezen azal ederraz gain, sailen atal edo istorio hauek dakartza

• Harkaitz Cano eta Iñaki G. Holgadoren Amets alokatuak sailaren 6 orri gehiago
• Eider Rodriguez eta Julen Ribasen Santa familia istorioaren azken 8 orriak
• Juan Luis Landari egindako 2 orriko elkarrizketa, Arthus Trivium bere komiki arrakastatsua dela eta
• Zarafa, Patxi Zubizarretaren gidoia eta Maite Gurrutxagaren irudiak dituen 6 orriko istorioa
• Dani Fanoren Azken afaria orri bateko istorioa

Eta 45 zenbakia eta Dei Gaztelumendiren azal zoragarria duen urrikoan beste hau:

• Haur besoetakoa sailaren 6 orri, Unai Iturriagaren gidoia eta Sanviren irudiekin
• Iñigo Astizen gidoia eta Alex Orberen irudiak dituen Ehiztaria eta ehizakia 6 orriko istorioa
• Ainara Azpiazu Axpiren orri bateko Zartadura istorioa
• Eider Rodriguez eta Julen Ribasi 2 orriko elkarrizketa Santa familia albumaren argitalpenaren harira
• Basolatik berri onik ez seriearen 6 orri, Asiskoren gidoia eta Joseba Larratxeren irudiekin
• Antton Olariagaren Plutarko 2 orriko istorioa

Ikusten duzuenez, beti bezain eduki interesgarri eta kalitatezkoak!

Isidoro Fagoaga beratarra tenor ospetsua izan zen bi mundu gerren arteko garaian. Europa eta Amerikako opera-antzoki entzutetsuenetan aritu zen, Milango La Scala tartean. 1937an utzi zion kantatzeari, Gernikako bonbardaketaren ondoren eta haren kausaz. Orain, bonbardaketaren 80. urteurrena bete denean, Fagoagaren jaioterrian hura oroitzeko hainbat ekitaldi egiten ari dira, eta tartean bere bizitza kontatzen duen komiki bat argitaratu du Berako Udalak, Bada tenorea!. Jon Abrilen gidoia eta Joseba Larratxe Joseviskyren irudiak ditu 6 orriko komiki xume baina polit honek.

Aurten bigarrenez antolatu dute Donostian Komikilabea, komikien inguruko hainbat jarduera batzen dituen astea. Asteazkenetik astelehenera bitartean izango da eta programazio betea dauka. Hauek dira ekintza aipagarrienak batzuk:

• Haurrentzako tailerra: Tabakaleran, asteazkenean 17:30etik 19:00etara.
• Ikastetxeentzako tailerra: Garbiñe Ubedarekin, Tabakaleran, ostegun eta ostiralean 11:00etatik 13:00etara.
• Helduentzako tailerra: Conxita Herrerorekin, Tabakaleran, larunbatean 11:00etatik 18:00etara.
• Persepolis komikiaren inguruko solasaldia: nik neuk gidatuta, Intxaurrondo Kultur Etxean, asteazkenean 19:00etan.
• Gaza Amal komikiaren inguruko erakusketaren inaugurazioa: Susanna Martin egilearekin, Intxaurrondo Kultur Etxean, ostegunean 18:00etan.
• Euskal komikiaren Donostiako historia ezagutzeko kalejira: Mikel Begoña, Beñat Gaztelumendi, Joseba Larratxe Josevisky eta Ainara Azpiazu Axpirekin, Komikigunetik abiatuta, ostegunean 19:00etan.
• Oscuridades programadas komikiaren aurkezpena: Sarah Glidden egilearekin eta Oscar Goñik moderatuta, Komikigunean, ostiralean 19:00etan.
• Kanpai! afari japoniarra: Andoni Munduaterekin, Gastronomiazko Euskal Anaiartean, ostiralean 21:00etan.
• Umoreak ba al du mugarik? mahai-ingurua: Darío Adanti, Elisabeth Casillas, Mauro Entrialgo, Mamen Moreu eta Mikel Pagadizabalekin eta Leire Palaciosek moderatua, Komikigunean, larunbatean 12:00etan.
• Roger Mainwooden Autobahn eta Ethel & Ernst-en proiekzioa eta solasaldia: Roger Mainwoodekin, larunbatean, 19:00etan.
• GRRRL! zirriborro festa: Ainara Azpiazu Axpi, Mai Egurza, Conxita Herrero eta Mamen Moreu marrazkigileekin eta Eddie Mae DJarekin, Kutxa Kultur Klubean, larunbatean 21:30ean.
• Literatura eta komikia: joan-etorriak hitzaldia: Jorge Carrion, Sara Morante eta Javier Olivaresekin, Komikigunean, astelehenean 19:30ean.

Ostiraletik igandera bitartean izango da Getxoko Komiki Azoka. Areetako Geltoki plazako karpan egongo da, ohi bezala. Eta hileko azken aste bukaeran, 25 eta 26an, Manga Azoka egongo da leku berean.

Komiki Azokan, postuez gain, hainbat ekitaldi izango dira: erakusketak, tailerrak, egile gonbidatuak, sinatze-txandak, hitzaldiak, aurkezpenak... Baina guretzat, aipagarriena euskararen presentzia izango da, ziurrenik inoizko handiena izango baita.

Batetik, euskaraz argitaratzen duten argitaletxe edo elkarteen postuak inoiz baino gehiago dira: Xabiroirena, Harriet argitaletxearena, bien artean beste bat daukate egileentzat, Luterl taldearena eta Astiberrirena.

Bestetik, horietan izango diren euskarazko komikiak ere inoiz baino gehiago izango dira. Xabiroiren urteroko albumek jada hamargarrena egin dute aurtengoarekin, Harriet-ek lau komiki atera ditu udazkenean (eta aurten 8!), Astiberrik ere azken urteetan pare bat nobedade ateratzen ditu euskaraz, beste argitaletxe batzuk ere badituzte nobedadeak eta Xabiroiko stand-ean izango dira...

Gainera, erakusketetako bat Harriet gidoigileari dedikatua dago eta beste bat Xabiroiri.

Bestalde, bi ekitaldi euskaraz izango dira: larunbatean 11:15ean Asisko eta Zaldieroak Tiragileak eta tiratzaileak solasaldia izango dute, Iñigo Astizek moderatuta; eta igandean 19:30ean Iratxe Retolaza eta Jon Kortazarrek Egungo euskal komikiaren historia liburua aurkeztuko dute.

Eta azkenik, sinatze-txanda asko egingo dituzte euskarazko komikien egileek. Hona zerrenda:

• Gregorio Muro Harriet: ostirala 20:00-21:00, larunbata 11:00-13:00 eta 17:00-19:00, igandea 11:00-14:00.
• Daniel Redondo: larunbata 11:00-13:00 eta 17:00-19:00, igandea 11:00-14:00.
• Dani Fano: ostirala 12:00-14:00 eta 18:00-20:00, larunbata 11:00-12:30, igandea 17:00-19:00.
• Zaldieroa: ostirala 18:00-20:00, larunbata 18:00-20:00, igandea 11:00-13:00.
• Adur Larrea: larunbata 11:00-12:30 eta 18:30-20:30.
• Iñaki Holgado: larunbata 12:00-14:00 eta 18:00-20:00.
• Julen Ribas: larunbata 12:00-14:00 eta 17:30-19:30, igandea 12:00-14:00 eta 17:00-19:00.
• Asisko: larunbata 12:30-14:30 eta 17:30-19:30, igandea 12:00-14:00.
• Maite Gurrutxaga: larunbata 13:00-14:00 eta 17:00-18:30.
• Guillermo Gonzalez: larunbata 17:30-19:30.
• Mattin: igandea 12:00-14:30.
• Sanvi: igandea 13:00-14:30 eta 17:00-19:00.

Joan eta gozatu euskarazko komikiaz! Gu han izango gara larunbat goizean, eta arratsaldean Bilbora joango gara Kataluniako herriari gure sostengua erakustera. Plan ona, ezta?

Aste pare eskaseko tartearekin, euskal komikigintzari buruko bi liburu atera dira, zein baino zein interesgarriagoak. Eta beren egileek neuri kopia bana bidaltzeko adeitasuna izan dute. Mila esker Iratxe eta Mikel!

Norbaitek pentsa dezake zentzurik ba ote duen gai bereko bi liburu hain jarraian ateratzeak, ez ote diren errepikakorrak izango. Baina ez dira berdinak, eta osagarriak ere badirela esan daiteke, ikusiko den bezala.

Egungo euskal komikiaren historia liburua EHUk argitaratu du, Egungo euskal literaturaren historia bildumaren barruan. Iratxe Retolaza da egilea. Bertan euskarazko komikiaren historia kontatzen zaigu, XX. mendearen hasieratik gaur eguneraino, eta amaieran 11 komiki esanguratsuren iruzkinak egiten dituzte hainbat egilek. Liburua bera ere euskaraz idatzita dago. Intxaurrondoko Kultur Etxeko komiki solasaldietan izan genuen Iratxe urtarrilean liburuan oinarritutako euskarazko komikiaren inguruko hitzaldia ematen. Ezin interesgarriagoa izan zen. Liburua noiz aterako zain nengoen geroztik; dezente itxoin eta gero, hemen da azkenik!

Kike Infame eta Mikel Begoñak idatzitako Euskal komikia 1975-2017 liburua Bizkaiko Foru Aldundiak atera du. Euskal Herrian edo euskal egileek edozein hizkuntzatan egindako komikiaz dihardu liburu honek, ez soilik euskarazkoaz. Eta gainera, izenburuak dioen bezala, azken 40 urteetan zentratzen da, diktaduraren ondoko garaian hain zuzen ere. Kasu honetan, liburua ere elebitan dago. Liburu honek Bizkaiko Foru Liburutegian dagoen egileek eurek antolatutako erakusketa dauka oinarri, berriki azaroaren 4ra arte luzatu dutena.

Hemen ditugu berriz ere Bilbon egiten diren Parrapean Komiki Egunak! Aste honetan zehar izango den laugarren edizio honetan, Joseph Camino saria Daniel Redondori emango diote (besteren artean Jon eta Mirka eta Sorgin seinalea serieen marrazkigilea), eta Begoñako Liburutegian izango den erakusketa bere lanari buruzkoa izango da. Beste erakusketa bat El balanzín aldizkariaren ingurukoa izango da, Begoñako Udaltegian egongo dena.

Beste ekitaldiei dagokienez, bihar 18, 9:30ean, Begoñako Liburutegian, Pernan Goñik Komikiaren lengoaia beste hainbat esparrutan tailerra emango du. Etzi 19, 19:00etan Gartxot filma emango dute Begoñako Udaltegian. Eta ostiralean 20, 19:00etan, komiki portugaldarra ezagutzeko aukera izango dugu: Koldo Azpitartek aurkeztuta, Joao Miguel Lameiras-ek 1974ko iraultza arterainoko komiki portugaldarraren historia azalduko du eta Paulo Monteiro-k 1974tik gaur arterainokoarena.

Ekintzarik gehienak larunbata 21ean izango dira Santutxuko Karmelo Plazan. Goiz eta arratsaldez komiki azoka eta Amaia Ballesterosek emango duen komiki-tailerra egongo dira. 12etan Parrapean Komiki Lehiaketaren sari-banaketa izango da eta 12:15ean Joseph Camino saria emango diote Daniel Redondori. Musika-, dantza- eta marrazki-ekitaldiak ere izango dira: 13:00etan Crazy Jazzers musika-animazioa, 17:00etan Hiri-dantza eta 19:30ean musika ilustratua, Xabier Lizaso pianojolearekin eta Paulo Monteiro, Julen Ribas, Dani Fano, Asisko Urmeneta eta Adur Larrea marrazkigileekin.

Eguneko beste ekintza garrantzitsu bat euskarazko komikien aurkezpenak izango dira, egileak bertan direlarik. Bost egingo dira, hauek zehazki:

• 12:30ean, Ana Miralles eta Emilio Ruizen Waluk (Josune Muñoz eta Bego Montoriok aurkeztuta)
• 12:45ean, Harriet eta Daniel Redondoren Sorgin seinalea (Ion Iñaki Artetxek aurkeztuta)
• 18:00etan, Roger Seiter eta Pascal Regnauld-en Zulo bat oroimenean (neuk aurkeztuta)
• 18:30ean, Asisko Urmenetaren Eusklabo alaiak (Benito Lertxundik aurkeztuta)
• 19:00etan, Eider Rodriguez eta Julen Ribasen Santa Familia (Dani Fanok aurkeztuta)

Egitarau interesgarria, beti bezala. Ea jendeak behar bezala erantzuten duen!