e-gorblog

OLPCri buruz hitz egiten duten beste bi artikuluren berri eman behar dizuet gaurkoan ere. Lehenengoa, Bizkaiko Ikastolen Elkarteak ateratzen duen Kontaizu.net hilabetekari digitalerako Gorka Julio Teketenek egin zidan elkarrizketa da. Bertan hainbat gauzetaz egiten dut berba, ez OLPCz soilik: blog hau, laneko gauzak, Elebila, Ikasys proiektua...

Bestalde, Zientzia.net-erako OLPCri buruz idatzi nuen artikulua jada osorik irakur daiteke online. Baina nik jatorriz idatzitako artikulua luzeegia geratu zen, eta paperezko aldizkarian ateratzekoa zenez, ia erdiraino moztu behar izan nuen. Jarraian irakur dezakezue artikulua osorik.

Hirugarren munduko haurrentzako ordenagailua, aurrerapen teknologikoaren aitzindari

"Emaiozu gizon bati arrain bat, eta gaur jango du; erakutsi iezaiozu arrantzan, eta egunero jango du", dio txinatar esaera zahar batek. Eta horri kasu eginez dihardute One Laptop Per Child (OLPC) proiektukoek. Hirugarren munduaren garapena eta aurrerabidea hezkuntzaren bidez etorriko delakoan, eta hezkuntzan atzera ez gelditzeko IKTak eta Internet beharrezkoak direla sinetsita, herrialde behartsuetako haurrei ordenagailu eramangarri bana helarazi nahi dien proiektua jarri zuen martxan GKE horrek. Horretarako, ordenagailu merke baina ahaltsu eta funtzional bat diseinatu zuten. Eta, poliki-poliki, OLPC proiektua, hirugarren mundukoa ez ezik, mundu osoko teknologia iraultzen ari da.

Hirugarren mundu edo Garapen bidean dauden herrialde esaten zaie ezaugarri hauek dituzten herrialdeei: nekazaritzan oinarritutako ekonomia, lehengai gehienak esportatzea, herrialde industrializatuagoekiko zorra, azpiegitura urriak, analfabetismo-tasa altua, teknologia atzeratua... Eta, azken urteetan, beste ezaugarri bat ere gehitu zaie aurrekoei: IKTen (Informazio eta Komunikazio Teknologien) eta Interneten eskuragarritasun eta hedapen-maila txikia, eta, horren ondorioz, gizartearen alfabetizazio teknologiko apala. Herri garatuen eta azpigaratuen arteko ezberdintasun berri hori sortzen duen fenomenoari haustura digital deritzo.

OLPC proiektua

Haustura digitalak etorkizunean beste ezberdintasunak areagotu besterik ez dituela egingo sinetsita, hura txikitzen laguntzeko eratu zuten One Laptop Per Child edo OLPC (Ordenagailu Eramangarri Bat Haur Bakoitzeko) izeneko fundazioa 2005eko urtarrilean. Haren helburua hirugarren munduko haurren hezkuntza da, IKTak erabiliz eta alfabetizazio teknologikoaren bidez.

Proiektuak hainbat enpresa ezagunen laguntza ekonomikoa jaso du, tartean AMD, eBay, Google eta Red Hat -bakoitzak bina milioi dolar jarri du-. Baina OLPCren ernamuina eta arima MIT (Massachusetts Institute of Technology) ezaguna da, harekin modu batean edo bestean lotutako informatikaren hainbat pisu astunek osatzen baitute fundazioa, teknologiaren benetako dream team bat: fundatzaile eta zuzendaria Nicholas Negroponte da, MIT-eko Media Lab-eko zuzendaria, Wired aldizkariaren sortzaileetako bat eta informatikako guru famatua; sistema eragilearen arduraduna Jim Gettys da, X leiho-sistemaren eta HTTP 1.1 protokoloaren sortzaileetako bat; zuzendari teknikoa Mary Lou Jepsen da, pantailetan eta sistema holografikoetan aditua; softwarearen eta edukiaren arduraduna Walter Bender da, argitarapen elektronikoetan aurrendaria; beste arduradunetako bat Seymour Papert da, inteligentzia artifizialaren aitzindarietako bat, Logo lengoaiaren sortzaileetako bat eta Piaget-en irakaskuntza konstruktibistaren teoriaren garatzaileetako bat; eta, azkenik, Alan Kay-k ere parte hartzen du proiektuan, objektuei orientatutako programazioaren asmatzaileetako bat, leihodun erabiltzailearen interfaze grafikoen diseinatzaileetako bat eta liburu elektronikoaren kontzeptuaren sortzailea.

XO ordenagailua

OLPC proiektuaren helburua lortzeko ezinbestekoa da garapen bidean dauden herrialdeetako haurrek ordenagailuak eskura izatea eta, haien bidez, baita Internet ere. Jomuga hori buruan, ordenagailu eramangarri bat diseinatzeari ekin zioten, baina ez ohiko irizpideen araberakoa, herrialde behartsuetako haurren beharren araberakoa baizik: arina, kontsumo txikikoa, iraunkorra, eguzki argitan ere pantaila ongi ikusiko dena... Eta hori guztia, gainera, prezio merkean lortu beharra zegoen. Asmoa zen hirugarren munduko gobernuek kantitate handietan erostea, gutxienez milioi bat unitateko lotetan, eta kantitate horietan ekoitzita kostua 100 dolarrekoa izatea. Hortik etorri zaio proiektuari bere ezizen ezagunenetako bat, 100 dolarreko ordenagailua.

Esan eta egin, 2005eko azarorako diseinatuta zuten lehen prototipoa, eta geroztik garatzen eta hobetzen joan da, gaur egun produkzioan dagoen XO izeneko modelora iritsi arte. Ikuspuntu askotatik begiratuta, oso ezaugarri onak ditu XO ordenagailuak:

• 1,5 kg besterik ez du pisatzen.

• 7,5 hazbeteko pantaila du, 1200x900 pixeleko erresoluziokoa. Baina ez da LCD edo TFT pantaila, tinta elektronikozkoa baizik. Pantaila mota horretan, paperean inprimatuta balego bezala ikusten da, baita kanpoan eta eguzki-argitan ere. Gainera, beste pantailek baino askoz gutxiago kontsumitzen du. Horrez gain, pantaila biratu daiteke eta, tapa ixtean, liburu elektroniko baten gisan gelditzen da, teklaturik gabe, liburuan zehar mugitu ahal izateko geziekin soilik.
  

• Oso kontsumo txikia du. Ohiko eramangarriek 10-45W artean kontsumitzen badute, XO-ak 2W besterik ez du behar; gutxiago liburu elektroniko gisa funtzionatzen duenean, 0,3-0,8W baino ez (funtzionamendu-modu honetan dena itzaltzen da, pantaila izan ezik; beste orri batera mugitzen garenean, ordenagailua esnatu, egin beharrekoa egin eta berriz itzaltzen da, baina pizteko segundo-hamarren bat besterik behar ez duenez, nabaritu ere ez da egiten). Kontsumo-maila horrekin, orduak edota egunak egin ditzake bateria kargatu gabe. Horrez gain, bateriak 2.000-3.000 karga onartzen ditu, normalek baino 4-5 aldiz gehiago. Entxufatuta bateria kargatzeko osagarria ere badu, korrontearen gorabehera altuentzako prestatuta. Eta, hori gutxi balitz, soka bati tiraka karga daiteke, karelez kanpoko motordun txalupa bailitzan. Horri esker, elektrizitaterik ez dagoen tokietan ere erabil daiteke.

• Internetera konektatzeko Wi-Fi erabiltzen du. Bi antena ditu, ordenagailuaren tapa irekitzeko derrigorrez altxa behar direnak, eta antenon bidez ohiko Wi-Fi txartelek baino irismen handiagoa du. Gainera, ekipoa itzalita dagoenean ere, Wi-Fi sistemak router gisan funtzionatzen du, eta konexio-puntutik urrutiegi dauden beste haurren ordenagailuei konexioa ahalbidetzen die. Hori guztia ohiko Wi-Fi konexioek baino askoz gutxiago kontsumituz.

• Ordenagailuaren teklatua iragazgaitza da, eta ura edo lurra lasai bota dakioke, ez da barrura sartzen. Eta ez da beste ordenagailu eramangarriak bezain hauskorra, lurrera erorita ez da apurtzen.

• Bideokamara, mikrofonoa, bozgorailuak, 3 USB ataka eta SD txartelarentzako slot-a ere baditu.

Noski, horrelako ezaugarriak prezio txikian lortzeko, beste gauza batzuk sakrifikatu behar izan dituzte. Beste osagai gehienak ez dira ohiko ordenagailuenak bezain azkarrak edo ahaltsuak:

• Mikroprozesagailua AMD etxeko bat da, 433 MHz-ko abiadurakoa, eta kontrolatzaile grafikoa integratuta du

• 256 MB-eko DDR memoria du

• Ez du disko gogorrik, 1 GBko flash memoria bat baizik

Gainera, kontsumo txikia lortzeko, XO ordenagailuak ez du inongo parte mekanikorik: ez du disko gogorrik, diskete unitaterik edo CD/DVD irakurgailurik (horrelako periferikoak USB portutik konektatu daitezke nahi izanez gero). Eta haizegailurik ere ez du, ez baitu behar; prozesagailuak duen abiadurarekin ez da apenas berotzen.

Laburbilduz, XO ordenagailua gaur egun merkatuan dagoen beste edozein baino askoz ahalmen txikiagokoa izanagatik, ez du ezer horiei inbidiatzekorik. Ordenagailu batek egin ditzakeen ia gauza guztiak egin ditzake, ia besteen abiadura berdinean. Informatikaren azken urteetako joera izan da ordenagailu gero eta azkarragoak eta ahalmen handiagokoak egitea, eta softwareak ere gero eta makina-ahalmen gehiago eskatzea. Proiektu honetan hardware aldetik ordenagailu merke bat behar zenez, softwarearen optimizazioa ere bilatu behar izan dute, informatikaren lehenengo garaietan bezala, eta baita lortu ere. Ingeniaritza-lan ikusgarria egin dute, eta geek eta teknologiazale ugari liluratuta ditu XO txikiak.

Hezkuntza helburu

Baina Negropontek berak sarritan esan duen bezala, OLPC ez da ordenagailu eramangarri baten proiektua, hezkuntza-proiektu bat baizik. Horregatik, oso garrantzitsua da softwarearen aldea ere. Daukan guztia software librea da, normala denez hirugarren mundurako proiektu batean. Linux sistema eragilea du, Fedora banaketa zehazki. Interfaze grafiko gisa, proiektu honetarako berariaz diseinatutako Sugar izenekoa dauka, ohituta gaudenetatik oso ezberdina baina haurrentzat edo ordenagailu bat lehen aldiz hartzen duen batentzat oso intuitiboa.

Hainbat software orokor ditu instalatuta, ikasteko balio dutenak: Internet nabigatzailea, RSS-irakurgailua, testu-prozesadorea, txat-programa, audio- eta bideo-grabaziorako eta -erreprodukziorako programak, komando-lerroko terminala, marrazteko programa, dokumentu-irakurgailua, kalkulagailua... Eta hezkuntzarako beste programa asko, horietako asko jokoak, Piageten irakaskuntza konstruktibistaren teorian oinarrituak: bikoteen jolasa, musika konposatu eta ikastekoak, programatzen ikasteko jokoak, osziloskopioa, bi XOren arteko distantzia neurtzeko programa... Horrez gain, mundu osoko laguntzaile askok XOrako sortutako programa ugari oso erraz jaits eta instala dakioke, eta egunetik egunera berriak agertzen dira. Eta hori gutxi balitz, Linux sistema bat denez, Linuxerako egindako edozein software jaits eta instala dakioke.

Gainera, XOarentzat diseinatutako programa guztiek kolaboratzeko aukera ematen dute: nahikoa da aplikazioa konpartitzea, jarduera taldeka egin ahal izateko, norbera bere ordenagailutik arituta.

XO ordenagailuaz gain, OLPC proiektua tokian tokiko beste hainbat betekizunekin osatzen da:

• Ordenagailuaren lokalizazioa egin behar da, hau da, sistemaren eta programen menuak, mezuak eta testuak bertako hizkuntzara itzuli eta egokitu

• Wi-Fi bidezko Interneterako sarbidea jarri behar da eskoletan eta herrixketan

• Curriculumerako edukiak sortu behar dira, hau da, testu-liburuak, ikus-entzunezko materiala... Baina paperean, plastikoan eta banaketan asko aurreztuz, formatu digitalean sortu eta zerbitzari baten jartzea nahikoa baita

• Eskoletan zerbitzariak jarri behar dira (irakasleek lanak banatzeko, ikasleen lanak biltegiratzeko...)

• Irakasleak trebatu behar dira

Azken bi urteetan, hainbat herrialdetako herrixka batzuetan esperientzia pilotuak egin dituzte XOaren prototipoak eskoletan banatuz, eta badira hilabete batzuk produkzioko modeloa erosi duten herrialdeetako eskola batzuetara XOak iritsi direla. Haurrek egin dioten harrera eta balorazioa ezin hobea omen da. Bizitza aldatu die, mundu berri bat ireki. Aurrez imajinatu ezinezko erabilerak ematen dizkiete, batak bestearengandik ikasiz. Herrixka askotan, XOa iristeak benetako aldaketa ekarri du, eta esperientzia oso politak irakur daitezke sarean. Adibidez, Peruko Arahuay herrixkan eskolara doazen haurren kopurua 10 aldiz handiagoa da XOa iritsi zenetik, lehen txikitatik nekazari-lanetan hasten baitziren haurrak. Eta Indiako Khairat herrixkan bueltaka dabiltzan behiak erabiltzen dituzte dinamo baten bidez eskolako XOentzako elektrizitatea lortu eta haurrak eskuz kargatzen ez ibili behar izateko.

Hedapena, ez behar bezalakoa

Beraz, OLPC proiektuaren balorazio kualitatiboa ezin hobea da. Makina bikaina diseinatu dute, eta helburuak ederto bete ditzakeela erakutsi du. Alabaina, proiektuaren balorazio kuantitatiboa ez da hain ona. Tunisian 2005eko azaroan izandako Informazioaren Gizarteari buruzko Goi Bileran lehen prototipoa aurkeztu zutenean, oso harrera ona izan zuen, eta gobernuburu askok adierazi zuten interesa. Eta Davosen 2006ko urtarrilean izandako Munduko Ekonomia Foroan, Nazio Batuen Garapenerako Programak OLPC proiektua babestu zuen. Hori guztia ikusita, oso aurreikuspen baikorrak egin zituen OLPCk: 2007an 10 milioi eta 2008tik aurrera urtero 100 edo 150 milioi unitate saltzea espero zuten. Eta oraindik milioi batera ere ez dira iritsi salmentak...

Horren arrazoiak asko dira. Hasteko, behin betiko lehen modeloaren fabrikazioa 2007ko azarora arte berandutu da. Gainera, ez dute 100 dolarreko kostuaren helburua bete, eta ia bikoitza balio du. Igoeraren zati handienaren errua, baina, ez dute OLPCkoek, azken urteetako dolarraren jaitsiera etengabeak baizik. Dena dela, kostuaren igoera hori ez da guztiz erreala, orain dolar gehiago kostatu arren, dolarrak gutxiago balio baitu... Alabaina, igoerak atzera bota ditu hitza emandako hainbat herrialde, Txina adibidez, eta ordenagailu merkeak egiteko euren programa propioak garatzen hasi dira batzuk, India eta Venezuela kasu.

Beste arrazoi nagusietako bat, zalantzarik gabe, konpainia handi askok proiektuaren aurka dituzten interesak dira. Orain arte herrialde behartsuengatik batere kezkatu izan ez diren ordenagailu- eta software-ekoizle askok, etorkizuneko merkatu potentzial handi bat beste batek eraman ez dezan, euren produktuak eta kontraeskaintzak atera dituzte. Microsoft, adibidez, Windows eta Office hiru dolarretan eskaintzen hasi zen iazko apirilean garabidean dauden herrialdeetako haurrei. Eta Intel-ek, OLPCri lehia egiteko, Classmate ordenagailua atera du, erabiltzaile berdinei zuzendutako ordenagailua, eta ezaugarrietan antzekoa izan nahi duena, nahiz eta lortu ez (garestiagoa da, 10 aldiz gehiago kontsumitzen du, Wi-Fiak irismenaren herena du eta ez du proxy gisa funtzionatzen...).

Bi produktu horiek ez liokete round bat ere eutsiko XOari, baina, hala ere, hainbat herrialde eurenganatu dituzte, bi enpresa erraldoiok OLPCk ez duen beste gauza batzuk dituztelako: azpiegitura komertziala lurralde askotan, lehentasunezko tratua medioetan eta, zergatik ez esan, multinazional guztiek bezain eskrupulu gutxi. Eroskeria eta intoxikazio-kanpainetan adituak izan ohi dira multinazionalak, eta kasualitatea izateko gauza gehiegi gertatu dira: OLPCren aurkako teoria konspiranoikoak (Negroponteren anaia John AEBetako inteligentzia-zerbitzuen zuzendaria delako, XOen kokapena satelite bidez jakin dezaketela eta XOen edukiak ikusi ditzaketela esan izan da), Nigerian XOaren teklatuak patente bat hausten omen duelako auzitara eraman dute eta ezin da bertan banatu, herrialde batzuk Windows instalatuta izatea eskatu diote...

Eragozpen eta arazo hauek guztiak medio, OLPC proiektuak egin nahi ez zituen hainbat gauza egitera behartuta ikusi du bere burua. Esate baterako, OLPCk kritikak jaso zituen AEBn bertan ere badituztelako IKTak eta hezkuntza arloan beharrak dituzten zonaldeak, eta nahiz eta Negropontek pentsatu AEBek, benetan nahi izanez gero, badutela dirua IKT azpiegitura egokiak ezartzeko, azkenean XO batzuk bertako eskola batzuetan saldu behar izan dituzte. Edo proiektua bera finantzatzeko Give One Get One kanpaina martxan jarri behar izan dute, AEBn eta Kanadan erabiltzaile indibidualei XO ordenagailua prezio bikoitzean erosteko aukera emanez eta, hala, hirugarren munduko haur bati beste bat oparituz. Edo azkenaldian Microsoft-ekin elkarlanean hasi behar izan dute Windows-en bertsio bat XOan instalatzea lortzeko, hainbat herrialdetan Windows instalatuta izatea eskatzen baitzieten, Linux pobreentzakoa eta txarragoa delakoan edo. Hau izan da erabaki zail eta gogorrena, proiektuaren filosofia eta hasierako helburuekin guztiz aurka baitoa: batetik, proiektuari beharrezkoa ez den kostua gehitzen dio, eta, nahiz eta hasieran Microsoft prest egon XOrako Windows doan lizentziatzeko, etorkizunerako sistema garesti batera lotzen ditu hirugarren munduko haurrak; eta, bestetik, proiektuaren aprobetxamendu egokirako eta etengabeko hobekuntzarako software librea da aukera onena. Baina OLPCk exijentzia horietara makurtu behar izan du...

Aldaketa teknologiaren munduan

Edozein modutan, dela XOren bidez nahiz beste batzuen ordenagailuen bidez, hirugarren munduko haurren alfabetatze teknologikorako helburuan aurrerapenak egingo direla ez dago dudarik, eta dena OLPCk irekitako bideari esker. Baina hirugarren munduko hezkuntzaren panorama ez da OLPCk aldatzea lortu duen gauza bakarra, teknologiaren munduan orokorrean ere eragin du.

Izan ere, ordenagailu eramangarrien ekoizleak hasi dira herrialde garatuetarako ere modelo merke eta arinak komertzializatzen. Lehenengoa eta ezagunena Asus-en EEE PC da, baina beste batzuk ere badira: Longmeng txinatarra, VIAren Nanobook... Eta mahai gaineko ordenagailuetan ere 200 dolarretik beherakoak ateratzen hasi dira AEBn, azalera handiko denden bidez banatuta: Everex gPC (Wal-Mart), Mirus Linux PC (Sears), Shuttle KPC... Urtarrilean Apple-k aurkeztutako Macbook Air famatuak ere, gutun-azal batetik aterata aurkeztu zuten munduko ordenagailurik meheena omen den horrek ere, asko zor dio XOari. Noski, ezin dira biak konparatu, Macbook Air askoz ahaltsuagoa da (beharko, 10 aldiz gehiago balio baitu!), baina XOaren iturrietatik asko edaten du: arina, prozesagailua ez hain potentzia handikoa, disko gogor txikia, CD/DVDrik ez, Ethernet porturik ez...

Azken finean, XOa diseinatzean erabilitako irizpideak (merkea, arina, kontsumo txikikoa) eta hori lortzeko bidea (flash memoriak disko gogorren ordez, CD/DVDrik ez, potentzia baxuagoa) ez dira egokiak hirugarren mundurako soilik; herrialde garatuetarako ere egokiak dira, zalantzarik gabe. Hemen, merkatuak edo kontsumitzaileek ez, baizik ordenagailu eramangarrien ekoizleek markatu izan dute orain arte bidea: beti gero eta ordenagailu azkarragoak, disko ahaltsuagoekin eta gaitasun grafiko hobeekin egin izan dituzte, baina pisutsuak eta garestiak. Auskalo zergatik egin duten hori, inertziagatik, edo ekoizleen arteko lehiagatik, edo prezioak ez jaistea justifikatzeko...

Behintzat, orain, ordenagailu ekoizleak konturatu dira potentziagatiko lasterketa zoroaren antzuaz eta, neurri baten bederen, irizpide praktikoagoekin hasi dira lanean (prezioa, pisua, kontsumoa, baliabideen aprobetxamendua eta optimizazioa...). Azkenean, OLPC apalaren XO txikiak enpresa teknologiko handien mundua ere irauli du.

Rober Garay komikigile ezagunak 24 orduko komiki-ikastaro intentsiboa emango du, komikigintzaren bidez espresatu nahi duten egileei zuzenduta. Bermeoko Kafe Antzoki berrian izango da, maiatzaren 6tik aurrera, 6 astez astearte eta ostegunetan. Komikiak egiten hastea pentsatzen ari bazara, apunta zaitez giz@bermeo.org hebidean!

Azken bi urteetan Xabiroi aldizkarian agertzen joan den Piztia otzanak komikia album formatuan argitaratu berri dute. Azkenean badugu Harkaitz Canoren gidoia eta Iñaki G. Holgadoren irudiak dituen istorio bikain hau osorik erosteko aukera.

Asteazken honetan, apirilak 23, liburuaren egunaren kariaz Donostian egingo den liburu-azokan, egileek albumaren aleak sinatuko dituzte. Elkar-en stand-ean egongo dira arratsaldeko 18:30ak inguruan.

Albumaren aurkezpena, berriz, maiatzaren 8an egingo da, Donostiako Elkar Megadendan, goizeko 11etan.

Bide batez, Iñakiz ari garela, blog honetan komentatu gabe nuen iazko udazkenean Frantziako merkatuan albuma kaleratu zuela. Paquet etxeak atera zuen Iñakiren marrazkiz eta Francis Laboutiqueren gidoiaz osatutako Muraille albuma, hexalogia baten lehen alea. Nik Lourdes-en erosi nuen gabonetan, eta hauetako egun baten idatziko dut hemen iruzkina...

Irudia: Iñaki Holgado

Aurreko astean Willy Roa lankideak zuzendu eta aurkezten duen Euskadi Irratiko Norteko Ferrokarrilla saioan izan nintzen, OLPCri buruz hitz egiten. Irratsaioaren elkarrizketa nagusia izan zen, ordu erdi ingurukoa beraz, baina hala ere oso gustura eta azkar pasatu zen denbora, gauza interesgarriei buruz hitz eginez...

Elkarrizketa jada online entzungai duzue Elhuyarren web gunean. On egin!

Berriz ere La cárcel de papel-en bidez jakin dut Motsukora elkarteak bere Manga eta Anime Jardunaldiak antolatu dituela hamargarrenez. Gaur martxoaren 25etik 29ra izango dira, Barakaldoko Clara Campoamor kultur etxean.

Programa oparoa dute, lau aretotan anime eta irudi errealeko filmen proiekzioak, hitzaldiak, erakusketak, lehiaketak, bideojokoak eta beste hainbat ekintza gauzatuko dituzte. Hemen duzue programa osoa eta ekintzen zerrenda.

Zoritxarrez, web gune osoa gaztelaniaz soilik dago eta filmak, hitzaldiak etabeste ekintzak ere hala direla dirudi...

La cárcel de papelen bidez jakin dut Bruguera etxeak 1970 eta 1983 urteen artean argitaratutako Joyas Literarias Juveniles komiki-bilduma mitikoa, gazteentzako eta abenturazko literaturaren klasikoen komiki-bertsioz osatua, berriz erosteko aukera izango dugula Zeta bolsilloren eskutik, hainbat album bateratzen dituzten tomotan.

269 aleko bilduma horretan Jules Verne, Walter Scott, Mark Twain, Charles Dickens, Karl May, Robert Louis Stevenson, Daniel Defoe, Emilio Salgari eta beste hainbat egileren abenturazko literaturaren klasikoak komiki-formatoan atera zituzten. 30-40 urte bitartean dugun jende asko horien bidez zaletu ginen ez bakarrik komikietara, baita literaturara ere, eta askok nostalgiaz gogoratzen ditugu komiki haiek eta amesarazten zizkiguten abenturak. Adibidez, Eibartarrak posta-zerrendan Elena Laka, Julen Gabiria eta beste batzuk horri buruz aritu ginen duela hiru urte inguru. Gero duela urte eta erdi blog honetan publikatu nuen denak eMule-n aurki zitezkeela, eta album guztien zerrenda ere erantsi nuen. Ba artikulu hori da hilero-hilero blog honetatik hilero-hilero bisita gehien jasotzen duena!

Jada atera dira Jules Verne eta Emilio Salgariren lanak dituzten bi tomoak. Erosi beharko ditut, haurrentzako, badakizue... ;-)

Lankide txapas batek ;-) Asus EEE PC bat erosi du AEBetatik zuzenean eskatuta. Subnotebook motakoa da Asus EEE PC ordenagailua, hau da, txiki-txiki horietakoa, baina aspalditik existitzen diren Sony Vaio eta antzekoak ez bezala, merke-merkeetakoa ere bada, OLPC proiektuak irekitako lineakoa beraz.

Nik OLPC XO bat dudanez, ekidinezina da bien arteko konparaketa. Abantaila hauek ditu XOak EEErekiko:

• Pantaila zertxobait handiagoa du XOk, baina erresoluzioa askoz handiagoa: 1200x900, eta EEEk 800x480 besterik ez (argazkian ikusten da blog honen lehen orria nola ikusten den bakoitzean)
• Gutxiago kontsumitzen du XOk (irakurritakoagatik diot, EEEa ez baitut konprobatzeraino bezainbeste erabili) eta gutxiago berotzen da (hau bai da nabarmena, oso gutxi erabilita ere nabaritzen zaio beroa EEEari, eta OLPCri bat ere ez)
• Liburu elektroniko moduan erabili daiteke XOa pantaila biratuta
• XOa merkeagoa da, bestearen erdia baino gehiago; hori bai, hemen lortzeko orain arte egon den modu bakarra bikoitza ordainduta izan denez, antzera kostatu zaizkigu

Aldiz, gauza hauetan da EEE hobea XO baino:

• Nabarmen arinagoa da (eta hori XO ere oso arina izanik!), eta txikiagoa ere bai (irekita antzekoak dira, baina itxita XOa handiagoa da heldulekuagatik)
• EEE azkarragoa da (amen jesus baten pizten da!), memoria handiagoa du (512 MB, bestearen bikoitza) eta kapazitate handiagoko Flash memoria (2 GB-tik 8 GB-ra, XOk 1 GB soilik)
• Biek dituzte bozgorailuak, mikrofonoa, bideokamera (2 GB-ko EEE modeloak ez), hiru USB ataka, SD txartelarentzako slot-a, Wi-fi konexioa eta mikrofono eta bozgorailu konexioak, baina horiez gain EEEk monitore eta Ethernet konexioak ere baditu
• EEEk gure eguneroko erabilerarako ohikoak diren aplikazio gehiago dakartza instalatuta (Xandros Linux banaketaren gainean, Skype, Firefox, OpenOffice eta horrelakoak baditu, eta nahi izanez gero Windows XP ere instala dakioke); OLPCk hezkuntzarako software gehiago du, baina ez horiek (nahiz eta norberak instalatu diezazkiokeen)

Guztia honela laburbilduko nuke nik: OLPCa ingeniaritza lan guztiz iraultzailea da kontsumoan, aprobetxamenduan, kostuan eta abarretan eta hezkuntzarako zoragarriak diren aplikazio mordoa ditu, eta beraz bikaina da pentsatuta dagoenerako, hau da, hirugarren munduko haurren hezkuntzarako (nahiz eta guk eman diezaiokegun erabilerarako ere prestatu daitekeen); Asus EEE PCa, aldiz, beste moldaketa edo instalaziorik gabe lehen munduko edozein erabiltzaile asetzeko moduko benetako eramangarria da (benetakoarena azpimarratuz, ez orain arte eramangarritzat saldu dizkiguten ladrilo garesti horiek bezala).

Edonola, konparazio honek ez du zentzu gehiegirik ere, liga ezberdinetan baitaude biak. OLPCak hirugarren munduko haurrentzat soilik dira, beraz, 1x2 promozio kanpainaren bat salbu, Asus EEE PCa da lehen munduko publikoak eskura dezakeen bakarra. Eta, zalantzarik gabe, oso-oso aparatu majoa da. Nik erosiko nuke, bestea ez banu (edo izanda ere bai, agian... ;-). Ikastolen Elkarteak aukera ona egin du IkaSYS proiekturako.

Oraindik ez dago Espainian salgai, baina inportatzaile batzuen bidez lor daiteke. Hala ere, horien bidez AEBetako  prezioa baino dezente garestiago ateratzen da. Lankideak eBayn erosi du 4 GB-ko modeloa 300 eurotan (AEBetako prezioan), eta hori bera aipatutako inportatzaile horretan 60 euro garestiagoa da (bidalketa gastuak antzekoak dira batean zein bestean).

Bi asteren tartean, paperezko bi mediotan OLPCri buruzko artikulu bana agertu da, eta biak ilustratzeko gure XOri egindako argazkiak erabili dira.

Lehena Berrian agertu zen, otsailaren 21eko kontraportadan. OLPCri buruzko artikulua egin nahi zuen Irune Lasa kazetariak, eta etxera etorri zen argazkilari batekin batera (ez dut bere izena gogoratzen, barkatu) XOri, Ximuni eta Hurri argazkiak ateratzeko eta haurrei eta niri galderak egiteko. Artikulua argazkiarekin hemen duzue PDF formatuan.

Bigarrena Elhuyar Zientzia eta Teknika aldizkarian agertu da, martxoko alean. Nik idatzitako bost orriko artikulua da, eta honek, gure XOaren argazkiez gain, berau daukaten hirugarren munduko hainbat tokitako irudi ederrak ere baditu (Mongolia, India, Uruguay...). Sarean osorik oraingoz harpidedunentzat soilik dago, beraz irakurri nahi baduzue paperezkoa erosi beharko duzue, edo harpidetu. Ez zaizue damutuko, benetan (eta ez diot nire artikuluagatik, aldizkariaren kalitate eta interesgarritasunagatik baizik).

Oraingoan garaiz iritsi zait etxera Ikastolen Elkarteak ateratzen duen Xabiroi komiki-aldizkaria, otsaileko alea otsailean bertan alegia, eta lau ale gainera (norbaitek lortzeko arazorik izaten badu, lasai eskatzea dauka).

Jarraian datorren edukia aurkituko duzu bertan, hemengo ordena berean:

• Nik neuk egiten dudan Albisteen txokoa
• Manu Ortegaren Haizea banda
• Auzomorro umorezko orri bikoitza, Guaikaipuroren gidoia eta Alex San Vicenteren irudiekin
• Javier de Isusiren Eguzkiaren herria, sei orriko luxuzko kolaborazioa
• Zaldi Eroaren Arranotxu bikainaren beste bi orri
• KomikiTAUN elkarrizketen orria, oraingoan Raquel Alzaterekin
• Asiskoren Hor Konpost banda
• Dani Fanoren Anubis 3.0 sail berriaren 12 orri; adi sail honi, lehenengo atalak asko prometitzen du
• Julen Ribasen Ikasten 4 orriko istorioa
• Olierrek asmatutako eta Markok marraztutako Haratagoren beste lau orri

Gainera Dani Fanok, Anubis 3.0 sailaz gain, sailari buruzko bloga ere estreinatu du: http://psikostasia.blogspot.com/. Bertan sailaren berri ematen du eta sailaren gaia, hau da, psikostasia edo arima pisatzea, zer den ere azaltzen du. Itxura ederra du blogak. Berak dioen bezala, "Blog honetan sailaren inguruko irudiak, berriak, hausnarketak, amarruak eta ezkutuko zirrituak ipini nahi ditut agerian. Aitor daitezkeen sekretuak, eta aurpegiratuko dizkidazuen gezurrak". Ongi etorri euskal blogosferara, jefe!

Informazio gehiago:

• Euskaraz: http://www.egunkaria.info
• Gaztelaniaz: http://www.javierortiz.net/voz/egunkaria

Technorati etiketa: egunkarialibre