Artecheren bizikleta
Amatiño
2020/07/11 00:35
'Algunos domingos Julio (Beobide) y yo salíamos en bicicleta, él desde Zumaya y yo desde Zarauz, en giras artísticas, visitando iglesias para contemplar retablos y esculturas. Su descubrimiento de las posibilidades de la bicicleta fue tan tardío como entusiasta. En cierta ocasión marchó sólo desde Zumaya hasta Pamplona, donde vivía su hermano José María, famoso organista y compositor. Tenía Julio sus años cuando realizó esta buena marca de la que me hablaba con infantil gozo'. ("De Berceo a Carlos Santamaría". José de Arteche. Donostia, 1968).
Erantzunik ez
Burdinmendiko Bide Berde gorri-berdea
Amatiño
2020/07/07 09:00
Enkarterrietatik itsasorainoko Bide Berdeak 42,5 km. ditu eta garai batean izan ziren hiru burdinbideren pasadizoak baliatzen ditu, alegia: Artzentalestik Galdames artekoa (1922-1966), Galdamestik Gallartarakoa (1876-1972) eta Kobaroneko trenbidea (1860-1963).
Miren Jone Azurza, gure lehen kazetaria
Amatiño
2020/07/04 11:00
Elixabete Garmendiaren eskutik kalean da “Miren Jone Azurza Aristegieta. Kazetari aitzindaria” (Bidegileak, 2020) delako alea. Kazetari aitzindaria ez ezik, euskal kazetaritza modernoaren zimenduen eragile ere izan zen, inor izatekotan, 1970eko hamarkadan.
Aranberrineko hirutasun mexikarra
Amatiño
2020/07/01 23:05
Euskal Herrian batere eraginik ez izan arren, hiru dira Aramberri izenak Mexikon sortarazten dituen oihartzunak: Aramberri jenerala, Aramberri kaleko krimena eta Aramberriko munstroa. Nork esango, gero; horra aranberritarren hirutasun mexikarra.
Flysch gizartekotua
Amatiño
2020/06/28 09:00
Flyscha, flyschik baldin bada gurean, Zumaiatik Debara bitartekoa da gehienbat. Jendeari galdetuz gero, Sakonetatik Algorrirainokoa. Baina Debatik Mutriku aldera ere bada flysch-aztarrenetik, hain nabarmena eta adierazgarria ez bada ere. Orobat mendebalerago, Barrikatik Sopelara ere bai baita flysch ikusgarririk.
Xabierrek Agiñan darrai
Amatiño
2020/06/25 00:15
Liburuak gogorarazten digu nolakoa zen Xabier, nola sentitzen eta hitzegiten zuen. Begiak itxi eta Xabier zena ikusten eta entzuten jarraitzen dugu. Sekula joan izan ez balitz bezala. Erabat joan ez zelako, behar bada. Agiñaraino baino joan ez zelako, segurutik.
Hidrogeno Aroa
Amatiño
2020/06/23 09:00
Rotterdameko zein Bilboko portuetan ekoiztu nahi diren erregai sintetikoek energiaren aro berri baten atarian jartzen gaituzte. Ondorio kutsakorrik izango ez duen erregai sintetiko berria nazioarteko panorama aldatzera dator. Abantailak, sekulakoak dira.
Eskarganzuloko ur-jauziak
Amatiño
2020/06/19 08:00
Eskarganzulo sakanatxoa leku polita da, ez dago urrutiegi eta, egunotan behintzat, lokatzez gainezka. Ez da, segurutik, ingururik ezagunena Debabarrenan, eta are ezezagunagoa izango litzateke Toberiako ur-jauziak bertan ez baleude.
Oihenarten tradizioaren ildotik
Amatiño
2020/06/15 19:00
Hona, benetan euskaldun gutxik eskutan hartuko duen liburua eta, hala ere, adituek diotenez, liburutegitan egon beharreko alea. Eta ez online, soilik, paperean ere baizik. Unibertsitate-tradizio unibertsalak honela eskatzen omen du. Bapo, ba horra: “NOTITIA VASCONIAE. Baskoniako historialarien, legelarien eta pentsalari politikoen hiztegia”, Iura Vasconiae Fundazioak argitaratua.
Erronkariko liburuxka horiztatuak
Amatiño
2020/06/12 09:00
Paradoxa bada ere, Erronkariko euskara ikasteko lehen liburua 1968an argitaratu zen. Ordurako galdua zen erabat Bidankozen, Garden eta Burgin; lau eta sei urte geroago, berriz, Urzainkin eta Izaban, hurrenez hurren. Agonia amaitu zen 1991an., azken uztarroztarra zendu zenean. Benetan mortala izan zen XX. mendea Erronkariko “uskararentzat”, ehun urte lehenago sekula baino hiztun gehiago izatera heldua zen arren.