El pulgar del panda (S.J. Gould, 1980)
El pulgar del panda (The panda's thumb, 1980)
Drakontos, 2006
Azken urteotako zientzia dibulgatzailerik onenetakoa da Stephen Jay Gould (New York, 1941-2002). Natur zientzien alderditik bai, behintzat. Paleontologoa ikasketaz eta Harvard Unibertsitateko irakaslea, eboluzioaz eta horren inguruko beste hamaika kontutaz idatzi izan du. Sakon eta arin, adibide egokiak eta pista ederrak emanda, natura eta planeta beste begi batzuekin ikusten erakutsiz.
Hauxe da, beharbada, bere libururik ezagunenetakoa. 1980. urtean kaleratuta (The Panda's Thumb), aurreko bizpahiru urteetan kaleratutako hainbat artikuluren bilduma da. Hala ere, liburua ez da artikulu-sorta hutsa. Artikuluak elkarren artean ondo josita daude eta hasieratik hasi eta amaierara bitartean, Gould-ek eboluzioaz eta naturaz hitz egingo digu. Darwinismoaz eta eboluzioaz, hautespen naturalaz, gradualismoaz, saltazionismoaz, lamarckismoaz, genetikaz, kanbrikoko eztandaz, tertziarioko suntsipenaz, gene berekoiaz, munstro itxaropentsuaz, taxonomiaz, bizitzaren sorreraz... eta bide horretan hainbat lagun izango ditu bidaide: Golschmidt, Darwin, Huxley, Haeckel, Leakey,... Cromagnonak, belakiak, monerak, bakterioak, dinosauroak, hegaztiak, moluskoak... eta panda hartza, jakina.
Tira, orain dela 20 urtetik irakurtzekotan nengoen liburu bat. Sekula ez omen da berandu. Ez naiz damu, bistan da. Liburu tekniko eta sakon samarra, tarteka, baina natur zientziak (eta, bereziki eboluzioa) gustatzen zaizkizuenontzat, erabat-erabat gomendagarria. 30 urte dituen arren (eta zenbait galdera/erantzun une honetan beste modu batean ikusten diren arren).