Harrikadak

Anoetako harmailetan egon naiz gaur arratsaldean. Joan aurretik pentsatzen nuen talde txuri-urdinak irabaziz gero, Lehen Mailara egingo zuela jauzi. Baina usteak erdi ustel. Gure aurretik zeuden beste bi taldeek etxean jokatzen zuten ere eta irabazi egin dituzte norgehiagokak.

Barruko senari kasu eginez gero, jokalariek maila eman ez dutela da ateratzen den lehenengo erreakzioa. Dena den, badute meritua ikusirik erakunde hau nola dagoen. Hiru presidente eta beste hainbeste entrenatzaile ezagutu ditu plantilla honek denboraldi honetan eta gai izan da azken unera arte igotzeko lehian segitzeko. Badago esaterik, noski baietz, hanka sartze itzela egin zutela Gasteizen aurreko jardunaldian (behintzat Alavés taldeari Bigarren Mailan jarraitzeko balio izan dio).

Okerrena da gure erakunde honek ez duela hondoa jo. Badiola presidentearekin jai dugu (eta honek ez du zerikusia Lehen Mailara igotzearekin edo ez igotzearekin). Gustatuko litzaidake oker egotea, baina ez dut uste horrela izango denik.

Lerro hauek idatzi aurretik, etxean jada Anoetatik bueltan, Antoñana Moraza bozeramaleak egindako agerraldia entzun dut. Harrigarriena izan da Teledonosti telebista lokalean eta Punto Radio irratian duela hiruzpalau aste arte komentarista lanetan egondako abokatu donostiarrak nola defendatu duen publikoki Badiola eta nola egin duen Diario Vascoren aurka (gogoratu behar da aipatu bi medio horiek DVren talde berean daudela). Aipatu bi emisoretan bere jefe izandako Tito Irazustak sartu behar izan du tartean Antoñanak DVko kazetari batekin izandako sesioan.

Jendea bero dagoela dirudi agintea dagoen tokietan. Odón Elorza alkateak berak ere aurreko astean gutuna bidali zuen DVra zalegoari eskerrak emateko, baina Gasteizko partidan zenbait jokalarik izandako jarrera kritikatu zuen bertan.

Datorren asteartean, 17an, Batzarra deitu du Administrazio Kontseiluak. Ea zer gertatzen den, baina itxura txarra du Reala maiteak.

Aupa Real!

En castellano

Irutxuloko Hitzan 2008ko ekainaren 13an argitaratutakoa.

Rafa Berriok aipatu zidan aurreko batean Ignacio Gasca a.k.a Poch zenari omenaldia egin nahi ziola, musikariaren heriotzaren 10. urteurrena betetzen zela irailean aitzaki gisa hartuta. Ezagutu zuen jeniorik bakarrenetakoa izan ei zen Ejecutivos Agresivos, La Banda Sin Futuro edo Derribos Arias bezalako taldeetan ibilitako musikaria. Beltza Records-en foroan jarri dute jada Berriok eginiko deialdia.

Ez naiz Poch-en jarraitzaile izan, baina bizpahiru gauza bai gogoratzen ditudala Gros hondartzeko mutilik zurbilenari buruzkoak.

Gogoan dut Kortatu goi-goian zegoen garaian Gasteizko Bideo Jaialdiaren berri ematen zuen argazki bat publikatu zela duela hogei urte baino gehiago Devórame gehigarriaren ale batean. Muguruza anaia gazteenak ageri ziren scooter baten gainean. Fermin gidatzen, Iñigo atzean, sidecarrean eserita Poch. Batxiler garaiko karpeta batean nuen itsatsita argazkia eta hari begira gogoratzen ez nuen beste detaile txoro batekin egin dut topo: Iñigo asto belarriak jartzen Pochi, ezker eskuko behatzekin.

90. hamarkadan sartuta jada, Madrilen egin zioten omenaldi diskoa Poch-i, El chico más pálido de la playa de Gros izenekoa, Gasak publikatu zuena 1991. urtean. Bertso-Hop dendan izan nuen diskoa nire eskuetan, baina ez nuen erosi. Oker ez banago, bi kanta zeuden euskaraz: Tupeak gora Hertzainak taldearen bertsioa bata, Jainkoak gorde beza lehendakaria Negu Gorriak-en bertsioa bestea.

Handik gutxira ikusi nuen lehen aldiz Poch. Atotxa zaharreko harmailetan izan zen. Sevillaren kontrako partida zela esatera ausartuko nintzateke (Maradonaren garaiko Sevilla izan zitekeen?). Fruta Merkatuko harmailetan ikusi nuen pertsona bat zutik egoteko zailtasun izugarria zuena, gorputz guztia dardara etengabean, balantzaka. Ez dakit norbaitek esan ote zidan hura zela Poch edo ni neu konturatu ote nintzen. Huntington endekapenezko gaixotasunaren zantzuak nabarmenak ziren.

Ez nuen gehiago ikusi Groseko artista. Berriok altxatu du bandera Beltza Records disko dendaren webgunean jarritako komunikatuan. Laguntza eskatzen du. Underground izan nahi duen omenaldiaren bila ari da Rafa. Donostiarra, gainera, nahiz eta Miqui Puig musikari kataluniarra izan laguntzeko prest agertu den lehenetarikoa.

Donostia 2016ko bidearen aparretan gal ez dadin, komeni da ere horrelako gauzei erreparatzea. Ea omenaldi xarmangarria egiteko gai den Donostia musikazalea.

Jainkoak gorde beza Poch lehendakaria.

En castellano

PS: Artikulua bidali ondoren eta post hau ilustratzeko, Fermin Muguruza jaunaren webgunean topatu dut Muguruza anaiek Poch-ekin batera ateratako argazkia. 1985ekoa da eta egilea Maribí Ibarrola omen da. Nire karpetan baino kalitate hobeagoa du eta honen azpian doa.

Bidasoako Ospitalean dago aita, belaunean egin dioten ebakuntzatik errekuperatzen. Aldameneko ohean Ciudad Realen duela 63 urte jaiotako Fernando dago (aitak 76 urte bete zituen apirilean). Gizon moztaka, borobila, sendoa, igeltsero lanak uzteko gogo biziz dago Fernando. 9 urterekin hasi omen zen pintxe lanetan, Irungo Legasa kontratistarenean. Berrogeitaka urte eman ditu, beraz, beharrean eta normala jubilatzeko gogoa izatea.

Aipatu Legasa hori Irunen erail zuten, iraultza zerga ez pagatzeagatik. Ez zuela pagatuko esatera joan omen zen Iparraldera. Nik gogoratzen nuen erailketa, baina gaur ari ginen elkarri galdezka ea noiz izan zen gertakari hau.

Etxean jada, Legasa izena googleatu dut eta El País egunkariaren 1978ko azaroaren 3ko alean topatu dut albistea. Legasa anai bi ari ziren Irungo Iparralde hiribidean beraien obra batzuk gainbegiratzen, bi gazte hurbildu zirenean. Anaietako bat, Jose, ez zuela pagatuko esatera Iparraldera joan eta diru eskatzaileak salatu zituena, akabatu egin zuten. Besteari, Migueli, tiro egin zioten belaunean.

Harritu nauena da El País periodikoaren tonua: “resultó muerto”, “acción armada”, “se negaba a tributar el impuesto que ETA le requería”… Oker ez banago, El País periodiko bakarra da urte haietako materiala Interneten eskuragarri duena, baina.

Orain, berriz, irakurri albistea 2006ko otsailaren 20ko El Mundon. Unai Parot omen zen tiro egin zutenetako bat eta kazetariak berari buruz esaten dituenak irakurri.

Hemen ere hogeita hamar urte ez dira alferrik pasa.

En castellano

Duela zenbait hilabete, Iban Zaldua Madrilera joan zen Porvenir liburua aurkeztera. Ekitaldia Rafa Reigen etxean izan zen, Hotel Kafka izenekoan. Orain, Donostian izango da bueltako partida. Zaldua donostiarra da (Amarakoa oker ez banago) eta Ernest Lluch Kultur Etxean hitz egingo du Rafael Reig idazlearekin. Aitzakia da Porvenir eta Manual de literatura para caníbales liburuetaz solastea, baina hori, esan bezala, aitzaki hutsa da.

Zaldua ezagutzen nuen, baina ez Rafa Reig. Ez behintzat Público periodikoan egunero Carta con respuesta atalean irakurleek idatzitako gutunei zer nolako erantzunak ematen zizkien leitu arte. Grazia egiten zidan haren idazkerak eta zaletu egin nintzen bolada batez.

Zaletasun hori galdu egin nuen, baina bai jarraitzen dudala, begi batekin bada ere, Hotel Kafkan duen bloga.

Hona hemen, pdf formatuan, DK Literatura programari dagokion ekitaldi honen berri ematen duen txartela. Behean, berriz, bi fenomenoen argazki bana. Pikaro aurpegia du Reig-ek, ezta?

Penatuta nago, ezin izango naizelako joan. Arratsalde horretan bertan operatuko baitute aita belaunetik eta haren ondoan egotea tokatzen da. Ea dena espero bezala ateratzen den, ospitalean eta chez Ernest Lluch.

En castellano

Apirilaren 18an egindako grabazioaren ondoren, eibar.org webgunean daude prest edonork jaisteko moduan TomTom GPSa euskaratzeko fitxategiak. Bertako instrukzioak jarraituz gero, di-da izango duzue euskaratua zuen GPSa.

Nik oraindik ezin izan dut probatu, baina probatu duten zenbait lagunek diote ondo dagoela. Uste dut multinazionalari eskatu beharko dizkiogula sei aparatu grabazioan parte hartu dugun guztiok, TomTom bana izan dezagun (eskatzen ez bada, ez dugu ezer lortuko). Iazko urtebetetze-oparia izan nuen nik GPSa, baina beste marka batekoa da.

Atzo egon nintzen honetaz berbetan, Joxe Aranzabal lagunak deituta, Arantxa Kalzadak Euskadi Irratian duen Amarauna saioaren 8. probintzia tartean. Eskerrik asko bioi gutaz oroitzeagatik.

Hona hemen, Joxeren kortesiaz, aipatu tartea entzungai:

En castellano

Gipuzkoako bi periodikoetan dituzue kronikak; bata, Mitxel Ezquiaga jaunarena; bestea, Itxaso Millan anderearena.

Bertan irakurriko duzue Chillidatarrek eginiko logoa duela Donostia 2016 edo San Sebastián 2016 hautagaitzak, Odón Elorzak hitz egin zuela euskaraz eta gazteleraz, Donostiako Orfeioa aritu zela kantuan, Luisa Etxenikek irakurri zuela testu bat gazteleraz, Harkaitz Canok beste bat euskaraz, Markel Olano elebitan aritu zela, Morgan Creativos ekoiztetxeak egin duela bideoa. Eta abar.

Nik, berriz, Harkaitz Canok irakurritako testuarekin utziko zaituztet. Asko gustatu zitzaidalako. Bereak dira egile eskubideak, beraz.

Buruko antzokia

Gustatzen zait antzokiaren ideia. Litekeena da aldian-aldian ikusten dugun antzezlana gustuko ez izatea, aktoreak nahikoa onak ez direla edo antzezlana eskasa dela iriztea. Orduan distraitu egiten gara, ondoan daukagunarekin xuxurlaka hizketan hasten gara, lokartutako zango txinurrituei zaplaka. Antzokiko gure besaulkian eserita gaudela, gertatu ohi da inguruan norbait ziplo lo geratu izana ere, zurrungaka, edota sillako besoan duen ukondoak gu gogaitzea. Munduaren lagina da antzokia. Teatroek badute burezurren antza: bi hemisferio dituzte, publikoari dagokiona bata, eszenatokia bestea. Batak bestea elikatu ezean, ordea, ez dago antzokirik batere, ez dago bururik batere. Bi hemisferio horien tamaina ere aldatu egin da denborarekin: eszenatokia eta butaken patioa ez dira gaur hain garbi bereizten, bietan handiena eta aktiboena zein den ez dakigu ziur. Denok aktore bihurtu ote gara, honenbestez?

Antzoki iluna da gure burua ere, kobazulo bat. Ez gara bakarra hor barruan, jende asko baizik. Batzuek sentitzen duten bitartean, besteek pentsatu egiten dute, eta alderantziz. Hor dago oroitzapenen korua. Denok dugu buruan apuntadore bana, testua ahazten zaigunerako, denok dugu zentsorea, saboteatzailea, edota tramoista taldea, teloien edota beloen sokak menperatzen dituena, geure burua noiz agertu eta noiz ezkutatu erabakitzen duena; batzuetan ezustean teloia altxatu eta jendearen aurrean ustekabean biluzik agertzea ere suertatzen zaigun arren... Asko gara buru bakarraren barruan eta ona da elkarren berri izatea. Osterantzean, teatro hutsa garezur mortu bilakatzen da: "Izan edo ez izan?"; "Ez izan".

Asko hitz egiten da aurrerabideaz, baina gutxi albora egiteak dituen abantailez. Eta kulturaren funtzioa, beharbada, alboan dago eta ez aurrean: ez litzateke txarra noizean behin, xakeko zaldia bezala, aldi berean aurrera eta albo batera mugitzeko gaitasuna izatea. Eta batzuetan, aurrera baino gehiago albo batera, izkinara, ertzera (baina ez zokora). Axedrezeko zaldiaren gaitasuna eman behar liguke kulturak.

Zer da baina, askotan ahoa betetzen digun delako kultura hori? Kaosa argiago ikusteko gaitasuna? Plazera besterik ez, plazererako bidea erraztu eta plazera ematen duena? Gure destinoaren kodea deskodetzeko era bat? Sineskeria estetikoak? Agian arrazoi zuen Roberto Bolañok, eta kultura flotadore bat besterik ez da. Ez da hain gutxi ere.

30.000 edo 50.000 gen inguru ditu gure ADNak. Gen bakoitza informazio unitate bat dela kontutan hartuta, ez gintuzke harritu behar kopuru hori -gutxi asko- gure hizkuntzako hitzen kopuruarekin bat etortzeak. Gure buruan ditugun hitzen kopuruarekin bat etortzeak. Kanpoa barruan dago eta barrua kanpoan. Kultura gu gara, batzuetan enteratzen ez garen arren: ogia erosi eta diskoak trukatzea, pianoa jo eta lagunaren garagardoa ordaintzeagatik lehiatzea, telefonorik ez zen garaiko literaturaz mintzatzea telefonoz, filmetako protagonisten ahotik ikasitako esaldiak txantxetan edo serio elkarri esatea; eta, batez ere, gabardina gure aulkian ahaztuta utzi dugun aitzakiarekin antzokitik azkar-azkar atera ondoren antzokira itzultzea atzera, jendearekin igurtziz eta estropezu eginez, estropezu eginez eta igurtziz, horrela besteek zer dioten entzuteko, korrontearen kontra doan izokina bezala mugituz butaketako jendearen artean, edo are hobeto, aurrerantz eta alborantz mugituz, xakeko zaldia bezala, norbere buruan, denon antzokian, gure hirian.

En castellano

Gaur Topaguneak Kultur Errota 1.500 saioa ospatzeko ekitaldi berezia egingo du Eibarren (zorionak). Eta asteartean guk Gazteszenak 10 urte bete dituela ospatu genuen.

Ekitaldiak iluntzeko 20:00etan zuen hasiera-ordua eta programan aurreikusi bezala hasi zen betetzen. Gazteszenako ateak zabaldu zirenean, areto ponpoxo batekin egin zuen topo bildutako jendeak. Mahai altuak eta baxuak, kabaret moderno batean egongo bagina bezala.

20:10ean hasi zen Biarritz Ballet Junior-aren hamar minutuko saioa. Maite Martínez de San Vicente Garaialde pianistaren laguntzaz aritu ziren. Amaitutakoan, Ramon Etxezarreta Kultura delegatua igo zen eszenatokira. Hamar urte hauetan bera nola aldatu den aipatu zuen, besteak beste. 1998an txaketa guztiak hartzen omen zioten gerri buelta, baina gaur egun hori ezinezkoa dela. Alkatearen enkargua aipatu zuen (ez egiteko beste teatro bat Donostian) eta hori bete egin dela. Guneari bizia eman dion jendea agurtu nahi izan zuen bereziki.

Agur instituzionalaren ondoren, kamareroek edariak eta janariak banatu zituzten. Horretan aritu zen ere Dico Bar malabarista. Kopekin oreka ariketak egin zituen.

Guille Milkyway disko jartzaileak aurreikusitako ordua iritsi baino lehen hasi behar izan zuen musika banatzen. Berau dastatzeko aukera gutxi izan nuen, baina entzundakoa dotorea eta gustu handikoa izan zen. Eguerdian irakurri nion DVn Mikel Gurpegik eginiko elkarrizketa. Merezi du La Casa Azul proiektuaren bultzatzaileak musikaz eta Eurovision jaialdiaz dioena irakurtzea.

Protokolo minimoarekin eta betiko maitasunarekin egindako ekitaldia izan zen. Musikari eta musikazale batzuk agurtu genituen: Joserra Senperana, Rafa Berrio, Joshe Mari Huarte, Cruz Larrañeta, Thee Brandy Hips taldeko jendea (beren musika webgunetik debalde jaisteko flyer-ak banatzen), Sergio Cruzado, Jorge Primo. Antzerki munduko jendea ere ikusi genuen, Ana eta Patxi Pérez, Lourdes Merino, Pili Guerra, besteak beste. Filgi Claverie mugalari eta dantzaria, Dantzaz elkarteko jendearekin. Egia auzoko jendea. Lokalean hainbat ekitaldi egin dituzten elkarteak eta, zer esanik ez, Egia Kultur Etxeko langileak, baita Donostia Kulturako batzuk ere.

Ausartenak, gainera, jaia Le Bukowski tabernan jarraitu genuen. Ah! Kontatu zidatenez Le Bukowski lokalak arazoak ditu Udaletxearekin. Ez nuen oso ondo ulertu zergatia, baina Europako kultur hiriburu izan nahi dugun honetan, hiriko gau eta kultur giroa zaintzen duten lokalei ezin diegu soka lepoan jarri. Diot.

En castellano

Aurreko batean idatzi nuen hemen Gazteszenak 10 urte bete dituela 2008ko maiatzean. Hori ospatzeko gaur festa antolatu da Egiako Kultur Etxean.

20:00etan, Ballet Biarritz Junior.

20:45ean, Dico Bar.

21:30ean, Guille Milkyway DJ.

Milkyway disko jartzaile, abeslari eta produktorea da. La Casa Azul taldearen arima, artista eta banda ezberdinekin egin du lan, batez ere Elefant Records zigiluaren eskutik. Publizitate kanpainetako sintoniak ere egin ditu, besteak beste MTV Españako Amo a Laura

Duela gutxi jakin dugu Vull saber-ho tot de tu kanta egin duela TV3ren 25. urteurrena ospatzeko.

Sarrera doan da. Eta ez da gonbidapenik behar sartzeko.

Larunbat goizean irakurri nion Mikel Recalde kazetariari ondorengo sarreratxoa:

"Ha tenido que venir un inglés, ex-goleador y genial periodista por la vía del intrusismo, para limpiar el nombre de la leyenda de uno de los nuestros".

Gutar horren izena Arconada da. Atezainaren izenean klik eginez gero, Michael Robinsonek eginiko erreportajea ikusiko duzue.

Utz dezagun albo batera Arconada. Itsusia iruditu zait Rekalde kazetariak Robinson kazetariari buruz dioena. Robinson goraipatzen du, baina era berean behatza sartu nahi dio begian.

RAEren hiztegira joanez gero, zera dio: Intrusismo.(De intruso).

"Ejercicio de actividades profesionales por persona no autorizada para ello. Puede constituir delito".

Aste honetan bertan Argia aldizkarian agertu da Sustrai Colinak Mikel Reparazi, Radio Euskadiko albistegietako buruari, eginiko elkarrizketa. Osorik merezi badu ere, webgunean ageri den bideoa barne, Mikel Reparazen hiru esaldi hauek ekarriko ditut hona. Kazetarien prestakuntzari buruzkoak dira:

"Iparraldean, Belgikan, edo Estatu Batuetan kazetaritza ez da karrera unibertsitario bat. Nire ustez unibertsitatean ematen den prestakuntza beharrezkoa da, baina ez kazetaritza ikasteko. Gure ofizioa lanean, eta batez ere, kalean ikasten da".

Ados nago Reparazekin. Eta ez nago ados Recalderekin. Eta hori jarri nahi nuen gaur.

En castellano

Blog honen irakurle bazara, dagoeneko jakingo duzu askotan azaldu ditudala hemen Elnako amaetxeari buruzko kontuak.

Duela egun batzuk, Assumpta Montellàk idatzi zuen ekainean 95 urte beteko dituela amaetxe horretako sortzaileak, Elisabeth Eidenbenz andreak. Opari gisa, Assumptak pentsatu du polita litzatekeela Elna izeneko jendea biltzea Bartzelonan, une horren argazkia ateratzea eta berau Elisabeth-i bidaltzea. Dirudienez, 2005etik hona 75 bat jaioberrik dute Elna izena (Kataluniako datuak izango dira).

Deialdia ekainaren 8rako egin dute, igandea, eguerdiko 12:00etan, Bartzelonako Parc de la Ciutadellako negutegian.

Katalunian albisteak komunikabide tradizionaletara egin du salto jada: Catalunya Radio, Màrius Serra La Vanguardian, Isabel Clara Simó Avuin... Ea argazki eder bat oparitzen dioten Elisabeth-i.

Eta argazkietaz ari garenez, hona hemen beste erretratu ederra: 70 urte elkarrekin egon gabe, berriki topo egin dute Vienan Elisabeth-ek eta María Garcíak. María Mexikon bizi den 91 urteko emakumea da eta erizain gisa egon zen lanean aipatu amaetxean. Hunkigarria.

En castellano