e-gorblog

Ostiraletik igandera bitartean izango da Getxoko Komiki Azoka. Areetako Geltoki plazako karpan egongo da, ohi bezala. Eta hileko azken aste bukaeran, 25 eta 26an, Manga Azoka egongo da leku berean.

Komiki Azokan, postuez gain, hainbat ekitaldi izango dira: erakusketak, tailerrak, egile gonbidatuak, sinatze-txandak, hitzaldiak, aurkezpenak... Baina guretzat, aipagarriena euskararen presentzia izango da, ziurrenik inoizko handiena izango baita.

Batetik, euskaraz argitaratzen duten argitaletxe edo elkarteen postuak inoiz baino gehiago dira: Xabiroirena, Harriet argitaletxearena, bien artean beste bat daukate egileentzat, Luterl taldearena eta Astiberrirena.

Bestetik, horietan izango diren euskarazko komikiak ere inoiz baino gehiago izango dira. Xabiroiren urteroko albumek jada hamargarrena egin dute aurtengoarekin, Harriet-ek lau komiki atera ditu udazkenean (eta aurten 8!), Astiberrik ere azken urteetan pare bat nobedade ateratzen ditu euskaraz, beste argitaletxe batzuk ere badituzte nobedadeak eta Xabiroiko stand-ean izango dira...

Gainera, erakusketetako bat Harriet gidoigileari dedikatua dago eta beste bat Xabiroiri.

Bestalde, bi ekitaldi euskaraz izango dira: larunbatean 11:15ean Asisko eta Zaldieroak Tiragileak eta tiratzaileak solasaldia izango dute, Iñigo Astizek moderatuta; eta igandean 19:30ean Iratxe Retolaza eta Jon Kortazarrek Egungo euskal komikiaren historia liburua aurkeztuko dute.

Eta azkenik, sinatze-txanda asko egingo dituzte euskarazko komikien egileek. Hona zerrenda:

• Gregorio Muro Harriet: ostirala 20:00-21:00, larunbata 11:00-13:00 eta 17:00-19:00, igandea 11:00-14:00.
• Daniel Redondo: larunbata 11:00-13:00 eta 17:00-19:00, igandea 11:00-14:00.
• Dani Fano: ostirala 12:00-14:00 eta 18:00-20:00, larunbata 11:00-12:30, igandea 17:00-19:00.
• Zaldieroa: ostirala 18:00-20:00, larunbata 18:00-20:00, igandea 11:00-13:00.
• Adur Larrea: larunbata 11:00-12:30 eta 18:30-20:30.
• Iñaki Holgado: larunbata 12:00-14:00 eta 18:00-20:00.
• Julen Ribas: larunbata 12:00-14:00 eta 17:30-19:30, igandea 12:00-14:00 eta 17:00-19:00.
• Asisko: larunbata 12:30-14:30 eta 17:30-19:30, igandea 12:00-14:00.
• Maite Gurrutxaga: larunbata 13:00-14:00 eta 17:00-18:30.
• Guillermo Gonzalez: larunbata 17:30-19:30.
• Mattin: igandea 12:00-14:30.
• Sanvi: igandea 13:00-14:30 eta 17:00-19:00.

Joan eta gozatu euskarazko komikiaz! Gu han izango gara larunbat goizean, eta arratsaldean Bilbora joango gara Kataluniako herriari gure sostengua erakustera. Plan ona, ezta?

Aste pare eskaseko tartearekin, euskal komikigintzari buruko bi liburu atera dira, zein baino zein interesgarriagoak. Eta beren egileek neuri kopia bana bidaltzeko adeitasuna izan dute. Mila esker Iratxe eta Mikel!

Norbaitek pentsa dezake zentzurik ba ote duen gai bereko bi liburu hain jarraian ateratzeak, ez ote diren errepikakorrak izango. Baina ez dira berdinak, eta osagarriak ere badirela esan daiteke, ikusiko den bezala.

Egungo euskal komikiaren historia liburua EHUk argitaratu du, Egungo euskal literaturaren historia bildumaren barruan. Iratxe Retolaza da egilea. Bertan euskarazko komikiaren historia kontatzen zaigu, XX. mendearen hasieratik gaur eguneraino, eta amaieran 11 komiki esanguratsuren iruzkinak egiten dituzte hainbat egilek. Liburua bera ere euskaraz idatzita dago. Intxaurrondoko Kultur Etxeko komiki solasaldietan izan genuen Iratxe urtarrilean liburuan oinarritutako euskarazko komikiaren inguruko hitzaldia ematen. Ezin interesgarriagoa izan zen. Liburua noiz aterako zain nengoen geroztik; dezente itxoin eta gero, hemen da azkenik!

Kike Infame eta Mikel Begoñak idatzitako Euskal komikia 1975-2017 liburua Bizkaiko Foru Aldundiak atera du. Euskal Herrian edo euskal egileek edozein hizkuntzatan egindako komikiaz dihardu liburu honek, ez soilik euskarazkoaz. Eta gainera, izenburuak dioen bezala, azken 40 urteetan zentratzen da, diktaduraren ondoko garaian hain zuzen ere. Kasu honetan, liburua ere elebitan dago. Liburu honek Bizkaiko Foru Liburutegian dagoen egileek eurek antolatutako erakusketa dauka oinarri, berriki azaroaren 4ra arte luzatu dutena.

Hemen ditugu berriz ere Bilbon egiten diren Parrapean Komiki Egunak! Aste honetan zehar izango den laugarren edizio honetan, Joseph Camino saria Daniel Redondori emango diote (besteren artean Jon eta Mirka eta Sorgin seinalea serieen marrazkigilea), eta Begoñako Liburutegian izango den erakusketa bere lanari buruzkoa izango da. Beste erakusketa bat El balanzín aldizkariaren ingurukoa izango da, Begoñako Udaltegian egongo dena.

Beste ekitaldiei dagokienez, bihar 18, 9:30ean, Begoñako Liburutegian, Pernan Goñik Komikiaren lengoaia beste hainbat esparrutan tailerra emango du. Etzi 19, 19:00etan Gartxot filma emango dute Begoñako Udaltegian. Eta ostiralean 20, 19:00etan, komiki portugaldarra ezagutzeko aukera izango dugu: Koldo Azpitartek aurkeztuta, Joao Miguel Lameiras-ek 1974ko iraultza arterainoko komiki portugaldarraren historia azalduko du eta Paulo Monteiro-k 1974tik gaur arterainokoarena.

Ekintzarik gehienak larunbata 21ean izango dira Santutxuko Karmelo Plazan. Goiz eta arratsaldez komiki azoka eta Amaia Ballesterosek emango duen komiki-tailerra egongo dira. 12etan Parrapean Komiki Lehiaketaren sari-banaketa izango da eta 12:15ean Joseph Camino saria emango diote Daniel Redondori. Musika-, dantza- eta marrazki-ekitaldiak ere izango dira: 13:00etan Crazy Jazzers musika-animazioa, 17:00etan Hiri-dantza eta 19:30ean musika ilustratua, Xabier Lizaso pianojolearekin eta Paulo Monteiro, Julen Ribas, Dani Fano, Asisko Urmeneta eta Adur Larrea marrazkigileekin.

Eguneko beste ekintza garrantzitsu bat euskarazko komikien aurkezpenak izango dira, egileak bertan direlarik. Bost egingo dira, hauek zehazki:

• 12:30ean, Ana Miralles eta Emilio Ruizen Waluk (Josune Muñoz eta Bego Montoriok aurkeztuta)
• 12:45ean, Harriet eta Daniel Redondoren Sorgin seinalea (Ion Iñaki Artetxek aurkeztuta)
• 18:00etan, Roger Seiter eta Pascal Regnauld-en Zulo bat oroimenean (neuk aurkeztuta)
• 18:30ean, Asisko Urmenetaren Eusklabo alaiak (Benito Lertxundik aurkeztuta)
• 19:00etan, Eider Rodriguez eta Julen Ribasen Santa Familia (Dani Fanok aurkeztuta)

Egitarau interesgarria, beti bezala. Ea jendeak behar bezala erantzuten duen!

Intxaurrondoko komiki-solasaldien kurtso berria datorren astean hasiko da. Hileroko bigarren astearteetan arratsaldeko 19:00etan Intxaurrondo Kultur Etxean egingo diren saio hauetatik euskarazko 4ak nik gidatuko ditut eta gaztelaniazko beste 5ak Juanma Díaz de Guereñuk.

Hauek izango dira euskarazko saioak:

• Azaroaren 8an (adi, hau asteazkenean da!, Komikilabea programaren barruan sartu baitute) Marjane Satrapiren Persepolis ezaguna izango dugu mintzagai.
• Urtarrilaren 9an Asiskoren Eusklabo alaiak komikia landuko dugu.
• Martxoaren 13an Eider Rodriguez eta Julen Ribasen Santa Familia aztertuko dugu.
• Maiatzaren 8an Xabier Paya eta Patxi Gallegoren Nork komikiaren inguruan izango da.

Lehenengo saioan izan ezik, beste hiruetan egileak gurekin izango ditugu.

Gaztelaniaz urrian Jillian Tamaki eta Mariko Tamakiren Aquel verano, abenduan Frank Millerren El regreso del caballero oscuro, otsailean Nadarren El mundo a tus pies, apirilean Charles Burnsen Agujero negro eta ekainean Manu Larceneten El informe de Brodeck landuko ditu Juanmak.

Ikusten duzuenez, saio oso interesgarriak guztiak. Animatu etortzera! Euskarazkoetan iaz ez zen jende askorik izan, pena bat, ze oso ongi atera ziren (ez nigatik, egileak bertan zirelako baizik). Ziur aurten ere hala izango dela, ea jende gehiago agertzen den!

Gasteizko liburutegien sareak euskarazko komikien irakurketa kluba antolatu dute udazken honetarako. Urriko, azaroko eta abenduko lehen astelehenetan 19:00etan Salburuko gizarte etxean egingo diren hiru saioetan, euskarazko hiru komiki landuko dituzte. Estitxu Urretxuk gidatuko ditu taldeak.

Urriaren 2an euskal gatazka lantzen duen Javier de Isusiren Baleak ikusi ditut aztertuko dute, 2014an Astiberrik argitaratutakoa. Azaroaren 6an Txalapartak 2006an ateratako Paul Austerren izen bereko eleberrian oinarritutako Kristalezko hiria (Paul Karasikek gidoitua, David Mazzucchellik marraztua eta Harkaitz Canok itzulia) izango dute hizpide . Eta abenduaren 4an aurreko mendearen hasieran egunkarietako igandetako orri gisa argitaratutako Winsor McCayren Nemo txikia klasikoa, 80ko hamarkadaren erdialdean Ttarttalok gurera ekarri zuena lau albumetan.

Ekimen polita komikien aukeraketa ederrarekin, Gasteiz edo inguruetan bizi zaretenontzat.

Azken bi urteetan hilaren 28a barre eta pozen eguna izan bada ere, egun tristea da gaurkoa. 28.ean aidanez, H28 aldizkari saretirikoak utzi egin du bere jarduera. Beraiek diotenez, unilateralki eta aberasten ez zirela ikusirik hartu dute erabakia.

Baina diot nik, adierazpen unilateral hau ez al da ilegala? H28ren subirautza ez al dagokigu euskal komikizale guztiori? Kolektibo horretako kide gisa, eskatzen diet EEEri, EIEri, EIZIEri, EKEri, EHEri, EWKEri eta Erekin hasi eta bukatzen diren elkarte guztiei (EIEP, libratu zara, ironikoki) esku har dezaten, gure eskubideak urratu eta gu guztion arteko elkarbizitza oztopatu eta frakturatzen duen ekintza honen aurrean neurriak har ditzaten, H28ren jarraipena ziurta dezaten eta jardueragabetzearen errudunak zigorgabe gera ez daitezen. Hala bedi.

Irekita dago 4. Parrapean Komiki Lehiaketara lanak bidaltzeko epea. Lehiaketa honetara aurkez daitezke 14 eta 17 urte bitarteko gaztetxoak, euskarazko edo testurik gabeko bi orriko komikiekin. Urriaren 6a bitartean bidal daitezke lanak, eta sari banaketa urriaren 21ean izango da 4. Parrapean Komiki Egunen barruan. Oinarriak eta informazio gehiago, hemen.

Erabat komikitzat jo ez badaitezke ere komikiak dituzten edo/eta komikiei buruzkoak diren bi liburu atera dira urtearen lehen erdian, Tirabirak eta Korralito forala izenburukoak.

Iaz jarri zen martxan Tirabirak, euskal gatazkari buruzko komiki-zinten egitasmo transmedia. Prentsan 1977 eta 2016 bitartean argitaratutako zintekin osatutako erakusketa ibiltari batek, webgune batek eta beste hainbat osagaiek osatzen dute Euskal Herriko Unibertsitateko EMAN ikerketa taldeak eta Donostia 2016k antolatutako egitasmo hau. Orain liburu formatuan atera dute, erakusketako 150 zinta ingururekin, horien hainbat marrazkigileren biografia eta elkarrizketekin eta hainbat adituren testuekin. Zinta, testu eta elkarrizketetako batzuk daude euskaraz liburuan.

Pamiela argitaletxearen eskutik datorkigu Korralito forala. Azalean hala dela badio ere, ez da erabat komikia. Iván Giménezek azken 80 urteotan Nafarroako elitea nola eratu den azalduko digu bertan, umorez baina zorrotz. Eta bere testuak osatzen lagunduko dute Tasioren umorezko zintek.

Lan zinez interesgarriak.

Siriako errefuxiatuen gaia puri-purian zegoenean atera zuen CEAR-Euskadi (Errefuxiatuen Laguntzarako Batzordea Euskadin) elkarteak Javier de Isusi bilbotarrak (Los viajes de Juan Sin Tierra, Baleak ikusi ditut...) egindako Asylum komikia. Bertan Isusik maisuki tartekatzen zituen gaur egun beren herrialdeetatik ihesi babes bila iritsitako lau pertsonaren istorioak Gerra Zibiletik ihesi lehenengo Frantziara eta gero Venezuelara joandako euskaldun batenarekin. Komiki benetan bikaina zen, Isusiren akuarela ederrez margotua (ikusi blog honetan egin genion aipamena). Baina pena izan zen banaketa egokirik ez zuela izan, ez zen batere erraza komikia lortzea. Orain, Astiberri Bilboko argitaletxeak berrargitaratu du, tapa gogorreko edizioan. Ez galtzekoa.

Aurtengo lehen seihilekoan atera diren euskarazko komiki-nobedade denak (guk dakigula) Harriet argitaletxearen eskutik etorri dira. Guztiak ere Frantziako merkatuan ateratako komikiak dira.

Batetik, Autobusa berriro bera gabe abiatu zen egunekoa. Iaz atera zen Frantzian Markok marraztutako eta Békak idatzitako komiki hau, eta arrakasta handia izaten ari omen da bertan. Hortaz, zortekoak gara komiki hau horren goiz euskaraz gozatu ahal dugulako. Clémentine, bizitzan bere lekua aurkitu nahian, meditazio talde batean dabil. Hauekin aste bukaerako irteera bat egitera joaten den batean, landa inguruneko geldialdi batean autobusa galdu du. Baina bertan pasatu beharko dituen egunak ezusteko aurkikuntza izango dira...

Bestetik, Hegoak astinduz komikian, Frantzian Bamboo etxeak ateratako bi album daude, bilduma horretako 1. zikloko edizio osoa alegia. Gidoia Laurent Galandon-ena da eta irudiak Arno Monin-enak. II. Mundu Gerran kokatutako komiki honetan, Simon jatorri judutarreko haur umezurtz bat da Alemaniak okupatutako Frantzian, horrek esan nahi duen guztiarekin: handik hona ibiliko da, umezurztegitik erreformatoriora, basotik kontzentrazio-eremura...

Horrez gain, imajina ditzakezu istorio berean Jack Tripa-ateratzailea eta Far West-a? Ba hori da Wounded komikian planteatzen zaiguna. Loïc Malnatik marraztutako Damien Marieren istorio honetan, Jack Tripa-ateratzailearen Londreseko krimenak gertatu eta bi urtera, haien antzeko erailketak gertatzen hasiko dira Mendebalde Urruneko mugaldeko herri batean...

Eta bukatzeko, Laurent Galandon Hegoak astinduzen gidoilari berarengandik datorkigu XX. mende hasierako haurrentzako kartzelei buruzko Inozoen errua istorio latza, Anlor-ek marraztua. Egindako delituengatik lau gazte nekazari-lanak egiten diren haurren kartzela batera eramango dituzte. Bizitza gogorra aurkituko dute bertan, eta handik ihes egitea amestuko dute lau lagunek.

Urte hasiera bikaina! Eta ez da honekin amaituko, komiki gehiago daude Harriet-en planetan!