Ingelesen hilerria

Durangoko Azokaren azken edizioaren ondoren Alberto Barandiaranek analisi bat argitaratu zuen tarteka idazten dituen 'Sorbideak' artikuluetan, Berrian. Bertan zioen, besteak beste:

Zenbatek begiratu diote Jon Irazabalek argitaratutako Gerra Zibila Durangaldean liburuari, Durangoko bonbardaketaren inguruko argazki ezezagunen bidez orduz orduz bonbek hirian eragin zuten txikizioa eta hondamendia laburbiltzen baitu xehetasun ikaragarriaz? Nago ahaztuta pasatu dela, ilustrazio finez apaindutako liburu hura bezala, stand bakarreko argitaletxeetako eskaintza bereziak bezala, sarrera guneetatik urrunxko zeuden mahai askotan pilatutako produkzioa bezala, Zabalak aipatzen duen indar zentrifugoak nahitaez uxatuak.

Ba ez dakit, nik ere, inork arretarik eskaini dion ala ez liburu horri, baina kasua bada inork ez diola erreparatu edizio bikoitzari (bi argitaratu baitira, bat gaztelaniaz eta bestea euskaraz), tira, nire barren gaiztoak plazer maltzur txiki bat sentitzen du: "Hala ba, merezia du!". Joan den igandean, martxoaren 31n, Durangoko bonbardaketaren urteurrenean, horixe bururatu zitzaidan berriz ere, eta abenduan idatzi barik utzi nuena, orain esango dut.

Duela bi urte, sekulako aurkikuntza baten berri eman zuen Gerediaga Elkarteak. Durangoko bonbardaketaren eta 1937ko Bizkaiko kanpaina kriminalaren argazkiak aurkitu zituzten Erromako artxibo militarretan. Tamaina nahiko txikiko argazki batzuk jarri zituzten sarean Gerediagoek, eta haiekin artikulu hau idatzi nuen Sustatun.

Zuzenean ukitu ninduen kontu horrek, argazki horietako batean, Ezkurdi plazan, neure aita dagoelako.

2010eko hartan Gerediagakoei idatzi nien ea argazki interesgarri gehiago zeuzkaten. Mostrarako, ale batzuk espero nituen, eta gero, gainerakoak, ba jarriko zituztela sarean. Argazkiak.org aipatu nien, han jar zitzazketela. Kontua ere sortu nien, gauzak errazteko. Irudi handiak, tamaina orijinalean gordetzen dira, eta tamaina txikiago moldagarrietako kopiak automatikoki egiten dira.

Baina ez zen halakorik gertatu. Bederatzi argazki gehiago bidali zizkiguten Gerediagakoek Sustatura, eta haiek argitaratu Argazkiak.org-en eta artikulutxo bat egin. Horra argazki haietako batekin egindako berregiketa, Lemoako San Inazio auzoa:

Baina nik dakidala, beste inon ez dute material digitalik zabaldu. Elgetan bertako argazkiekin erakusketa bat egin zuten, baina hango irudien berri ere ez da sarean azaldu. Gerediagak jakinarazi zuenez, 100 argazki inguru ekarri zituzten Erromatik. Ez da hain zaila 100 argazki erresoluzio onean sareratzea. Edozein jaunartzetan gehiago ateratzen dira...

Ulertezina egin zait, ordudanik, kontu hau. Guztiz ulertezina. Eta gero, total zer, Irazabalen liburuan ere ez dago hainbeste, lauzpabost ale jarri ditu Gerediagako Irazabalek (beste irudi askoren artean, hori bai), baina Italiako materialik gehienak ezkutuan jarraitzen du.

Argazkiak lehen bezala daude. Erromako artxibo militarrean. Beste espedizio bat bidali beharko genuke.

46 urte ditut, eta Eibarko Kutxan, beti euskaraz tratatu izan naute. Gaur arte. Umetan ere, Osito-aren klubekoa nintzenean, Hartzaren kluba Club del Osito baitzen orduan (paisaia linguistikoa oso bestelakoa zen aspaldiko kajadeorros probintzial hartan), euskaraz tratatzen ninduten lehiatilan nire herrian, nolabait ere nirea sentitu izan dudan finantza erakundean.

Ba gaur, joan naiz Lurraldebusko txartelaren tramite baterako 5 euro sartzera (tramite absurdoa, bestalde), eta azaldu diot mutil gazte bati, hau ta bestea, eta mesedez bost euro, eta Internetetik inprimatu dudan euskarazko inprimakia ere pasatu diot eta...

- Lo siento, pero no sé euskera.

- ¿Y te han contratado aquí? Yo flipo.

- Yo también flipo. Soy de Barcelona, llevaba 5 años trabajando allí, y hace tres meses que me han mandado aquí.

Euskara ikasten hasi dela ere esan dit. Egin dut egin beharrekoa, eta kalera irten naiz. Zaparrada ikaragarria, Eibarko bailara zuloa hotz, ilun, eta desatsegin ageri da gaur. Suposatzen dut Bartzelonako mutilari ere izugarri leku hotz, heze eta tristea irudituko zaiola Eibar, baina zein ote bere alternatiba? Langabezia?

Nik ez dut ezer mutil horren kontra, noski. Baina, benetan, daflipat Kutxabank-ekin. Hau ez da normala. Hau atzerapauso larri bat da.

Duela hilabete batzuk jakin nuen aplikazio horien berri: egiten duzun ariketa eta jaten duzuna sartu zintzo datubasean eta zure soinaren eta osasunaren hobekuntzarako bide ematen dizuten aplikazioak. Gauzak errazteko, kasu batzuetan pultsera elektronikoz hornituta datoz eta horrela, gailuak zure azal eta zainekin duen kontaktuaren bidez, ariketaren esperientzia fisikoa automatikoki neurtzen da.

Astez aste, hilabetez hilabete, ondo ala gaizki zoazen nuertzen dizu tresnak.

Gauza horiek esistitzen zirela esan zidatenean, pentsatu nuen, a ze txorakeria. Baina gero... kontxo! ni ere horrelako zerbait egiten ari naiz aplikazio informatiko batekin!

Bai, halaxe da. Urte hasieran nire kontsumo kulturalaren anotazioa eramateko Tumblr bat ireki nuen, eta hortxe emaitza. Nire dieta, zehatz apuntatuta: zenbat gizendu naizen aurten.

Beste blog batzuk edukita ze premia nuen Tumblr bat irekitzeko? Tira, tresna honen ezagupen zuzen bat nahi nuen, asko hazi delako Interneteko "socialmedia" aro honetan, eta Interneteko kontuez ondo enteratua egotea dut zereginetako bat nire lanpostuan. Tumblr-a ireki behar, beraz, eta ze motiborekin? Hortxe okurritu zitzaidan kontsumo kulturalarena, beste barik. Duela 15 ia urte posta-zerrendak egiteko tresna bat aurkitu nuenean, motibo bat bilatu behar izan nuen orduan ere funtzio bat emateko aprobari, eta eibartarren arteko Eibartarrak zerrenda sortu nuen orduan.

Bloga hiru hizkuntzatan dut han-hemenka barreiatua, baina Tumblr honetan hizkuntzak nahastu egiten dira. Erakusketa bat edo bestelako anotazio kultural orokor bat komentatzeko euskara erabiltzen dut, baina gainerako gauzak, jatorrizko hizkuntzan, gaztelaniaz irakurri edo ikusi badut zerbait, gaztelaniaz (filmen kasuan, azpidatziekin ikusi badut, azpitituluen hizkuntzan komentatzen dut). Frantsesezko filmen bat ere ikusi izan dut hizkuntza bereko azpitituluekin lagunduta, eta hauek euskaraz komentatu izan ditut. (Hizkuntza arau hauek gutxi gorabeherakoak dira, ez kategorikoak).

Horra emaitza. Gustatzen zait nola ematen dituen artxiboak Tumblr-ek. Estetikoki, "argazki" elementu gisa gorde izan ditut filmen kartelak, eta horiek grafikoki ikusten dira laburpenean, letrekin adieraziakoak gainerako item kulturalak (arau hau ere ez da kategorikoa).

Ni pozik nago dieta apuntatzearen esperimentuarekin. Zelulosa gutxitxo eta zeluloide larregi akaso? Aukera eklektiko bat lehenagaien jatorri eta presentazioan, behintzat. Eta goserik igaro ez izanaren satisfakzioa.

Publikoari Gorroto disfrutatu genuen atzo, Ander Lipus izar duen Xabier Mendiguren Elizegiren antzezlan berria. Histroi hitzaren zentzua ulertzeko moduko antzezlana da, esango nuke histrioi zehatz honentzat, Lipusentzat, apropos Mendigurenek idatzitako lana dela. Eta hala ez bada izan, antzezpenak itxura hori ematen du, eta egiatzat horixe gera bedi, kito.

Tuit batean irakurri dut, Lipus da gure Jack Nicholson. Ba hara, atzo biak ikusi genituen. A Few Good Men (Aaron Sorkin-en gidoia!) bota zuten ETB2n eta Nicholson imintzioak ikusi genituen, eta gero Lipus antzezlanean. Dena den, lan honetan Tom Waits-en aire bat hartzen saiatu dela Lipus esango nuke.

Errejistro esageratuen nahasmena da obraren funtsa, eta fisikoki eta animikoki husten da Lipus taulan, ikusleak eserlekuan gozatzen dugun neurri berean. Obraren hariari buruz... ez dakit zer esan, ordea. Haririk badu? Hasieran uste izan nuen bazegoela, antzerkiaren une ekonomiko-sozialaren inguruko hausnarketa ote zekarren. Azkenean, ordea, ikusleak garela txotxongilo akaso? Ba ez dakit, beharbada galdu nintzen.

Dena den, amaiera-amaieran sorpresa bikaina zuten gordea Lipus eta konpainiak. Kafea hartu ondoren Usurbilen (han izan zen antzezpena), kotxez bagindoazela, herrian bertan harrika egin ziguten  (edo pelotak, edo patatak, auskalo zer bota ziguten kotxera). Susto galanta bat-bateko horretan, badaezpada frenatu ez eta aurrera, kilometro batera gelditu ginen ea kolperik hartu zuen karrozeriak (zorionez ez). Barrezka lehertu ginen orduan: Hori da! Publikoa gorrotatzeko azken akto hori jeinuzko keinua izan da, Ander eta Xabier!

Gaur (igandea azaroak 4) Ondarroan da Publikoari Gorroto. Ondoren, makina bat herritan. Zoazte eta ikus. Kontuz gero autoz alde egitean.

Donostian topo esaten zaion trenari izena aldatu diote eta Metro Donostialdea izena jarri diote. Beharrezkoak ez diren azpiegiturak egiteko temati daude sozialistak, eta Donostian metroa da horietako bat (funikularra ere aldatu nahi dute, eta AHTn ahalbait azkarren diru piloa gastatu ere bai). Inoren diruarekin, denon diruarekin, zorra handitzea da kontua, zuloa egin etorkizuneko diru-kontuei begirunerik izan gabe, baina... tira, enpresa batzuk pozik, eta susmatzekoa da komisioak potoloak direla. Horixe da nire ustea.

Izen-aldaketa hau 1.5 milioi euro kostatu ei da. Logo triste bat eta izen tristeago bat, ez euskara ez erdara dena. Eta webgune bat ere bai, non, Euskotreneko webguneko ordutegi bera dugun, letra txikiegia duen PDF deseroso bat. Seinaletikan beste gauza bat ere estreinatu da, estandarte edo poste luze bat, non logoa ageri den, M edo tximeleta-hego urdin hori. Metroa duten hirietan begira ibiltzen da bat ea logoa non ikusiko, mugitu beharra duzunean, baina Donostian halako poste pare batek funtzio bera izango dutela sinestea erridikulua da.

Nolanahi ere, logo eta izen hauekin batera, geltoki pare bat ere ireki da, eta probatzekoa okurritu zitzaigun. Lugaritzen sartu ginen, eta Intxaurrondon irten, altuera handiko bi eskilara mekaniko igota. Horra gure bidaia.

Bitxia bada ere, estandarte absurdoa bakarrik Lugaritzen ikusi dugu, ez Intxaurrondon. Pertsonalki, metro ala topo deitu gauza honi ez zait asko inporta. Lugaritzen sartzen dira Eibartik edo Atxuritik datozen trenak (nik neuk norabide horretatik etorrita ezagutu ditut Donostialdeko burdinbideak), eta horiek ez dira niretzat ez topo ez metro; trenak dira, eta tren geltoki bat da hori. Inporta zaidana da azpiegituren zoramen honetan dirua botatzea.

Gonbidapen batekin joan nintzen atzo Gernika Bajo Las Bombas telefilmearen estreinaldira. EITBk eta ekoiztetxe pare batek produzitu dute, eta lagun batek lan egin zuen bertan, Ane Muñoz zinegile eta zutabegileak (script gisa). Duela hilabete batzuk etxetik gertu (Aieteko jauregian, Donostian) filmatu zituzten eszena batzuk, eta horretara gonbidatu gintuen ni eta umeak Anek; esperientzia bitxia izan zen guretzat. Orain doble eskertu behar diot Aneri estreinaldirako gonbidapena.

Telebistek euskal historiaren inguruko pseudofikzioekin egindako lanekin apur bat mesfidati joan nintzen, baina tira, hainbestean. Gertu sentitu nituen, etxean ere entzun ditudalako, gerrako gogorraren miseriak, eta hunkitu egin ninduen horrek pentsatzen nuena baino gehiago. Kaleko andre-gizonen eta pertsonaia historiko batzuen agerpena ere ondo nahastua dago.

Huts asko ere baditu filmak, baina uste dut hobeto emango duela bi ataletan telebistan, zineko atzoko bertsioan baino. Pelikula espainolez da, eta Gernikako kaleetan 1937an bizkaieraz espero zitezkeen elkarrizketak, hortaz, faltsu samarrak suertatzen dira horretan.

Ñabardura historiko bat: Amaierako azalpenen artean diote Mola handik hilabete batzuetara hil zela. Ba ez. Hilabete batzuk ez baizik eta aste gutxi batzuk (Gernika apirilaren 26an, Molaren heriotza ekainaren 3an), gogoan baitut aitak kontaturiko pasadizoa: oraindik Euzkadi libre eta errepublikarrean zirela, Bilbon errefuxiatuta, egun batean kaleko egunkari saltzaileak entzun zituen aitak, "Euzkadi Roja con la muerte de Mola! Euzkadi Roja con la muerte de Mola!". Euzkadi Roja egunkariaren titular hura entzutean gerra irabazi zutela ere sinetsi zuen 15 urteko nerabe hark, nire aitak... Ez zen hala izan. Nik uste dut gerrako kontu asko itxi barik daudela oraindik. Adibidez, filmaren amaieran, Alemaniako enbaxadorearen barkamen-eskaera ageri da, duela urte batzuk gertatutakoa. Espainiak halakorik ez du egin oraindik. Nik uste dut beharrezkoa den erredentzioa erasotzaileen bandera hori eta gorriak Gernikan ofizial izateari uzten dionean izango dela.

ETBn urriaren 2an eta 9an emango dute bi ataletan Gernika bajo las bombas.

Nire seme-alabek (8/14 urte) jokatzen dute gauza honetan, eta ematen du inguruko neska-mutilek ere hala egiten dutela. Nik ere umeekin denbora guztian nago honetan denbora galtzen eta... ondo pasatzen dugu!

Zera da jokoa. Auto hori bat, Mini bat edo matrikula kapikua duen bat ikusten duzunean, esaten duzu "Mini txerto" edo "Kotxe horia txerto" eta aldamenekoari toke bat ematen diozu, kolpetxo bat. Behin kotxe bat hala ikusita, indargabetua geratzen da, taldeko beste inork ezin du aldamenekoa ikutu (bueno, hurrengo egunera arte edo). Bi zirkunstantzia bateratzen badira, hala-nola Eibarren ikusitako Mini hori honekin, bi kolpetxo dira.

Ez dakit zein den jokoaren jatorria, ezta izenaren zera ere. Italierazko "certo" ote zen pentsatzen nuen hasieran (auto marka italianoen garrantziarekin, eta Cars filmeko erreferentzia posible batzuk tarteko, nire irudimenean), baina mutiko batek iradoki zidan "Txertoa" jartzea ote zen, euskarazko terminoa alegia.

Ba horixe. Zuen inguruan jokatzen da Txerto joko honetan?

Apalabrados jokoa euskaratu izana notizia inportantea dela iruditu zait aurtengo udan, baina jokatzeko probetan (beta bertsioa da irtendakoa, esan daiteke) hobetu daitekeela uste dut. Maite Goñi bultzatzaileak hemendik egitea proposatu du, eta han ere utzi ditut ideia batzuk.

Beste hobekuntza bide bat letra banaketa hobetzea izan daiteke. Hasieran J asko agertzen ziren, eta ez zen oso naturala. Orain hori hobetu dela dirudi, baina TS, TZ, TX eta RR digrafo moduan agertzea ez zait oso egokia iruditzen.

Hortaz, pentsatu dut testeatu daitekeela letra banaketa hoberik, gaztelaniazko joko analogiko batekin, eta arauak nolabait aldatuz. Seme-alabekin jokatu dut, eta tira, Z mordo bat agertu zaigu...

Aproba hauetarako erabili dudana zera da, gaztelaniazko Scrabble bat, post-it, artazi eta boligrafo baten laguntzaz. Euskarazko hitzekin jokatzea da koxka, baina arauak aldatuta:

• Bost bokalak bere horretan erabili, baina...
• Kontsonante guztiak sorginak dira, beste edozein kontsonanterekin ordezka ditzakezu, baina ez bokalekin.
• Berezko sorgin biak, edozein kontsonante edo bokalekin ordezka ditzakezu.
• Puntuaketan, ez dago puntu bereizketarik, denek 1 balio dute, sorgin zein bokal izan.
• Zazpi letrak jartzeak 20 puntu ematen ditu.

Nik uste dut balio dezakeela ikertzeko ea ze letra komeni diren euskaraz jarri, ze kopurutan, eta zein puntuaketarekin. Lehen aproba da. Nagusien artean egin beharko genituzke aproba gehiago. Edo beharbada ez, ez du balio Apalabrados hobetzeko. Baina akaso arau berezi hauek balio dizute erdarazko Scrabble analogiko bat edukita, euskaraz jokatu nahi baduzu.

Lehenago ere komentatu izan dut arte modernoa dibertigarria dela. Bada, arte modernoaren bi ikono handienetakoen erakusketak ikusi berritan, berresten dut esandakoa, barregarria eta barrez lehertzekoa da, zentzurik onenean.

Bi irudi hauen konbinazioak algarak eragin zizkidan Londresen. Lehena Damien Hirst-en puntutxoen adibide ugarietako bat, Tate Modern galerian. Azpian, Banksy kale-artistak egindako moldaketa sarkastikoa.

Oporretan Maider Unda ikustera joan Londresko Joko Olinpikoetara eta domina irabaztearekin disfrutatu! Sekulakoa izan da, ikurrinarekin arazorik eduki barik gainera. Baina turismo kulturala ere egin dugu. Musikal bat ikusi, adibidez. Eta erakusketa interesgarriak.

Bereziki, gogoa neukan erakusketa bat ikusteko Tate Modern-en: Damien Hirst-ena.

Artista terrible hori… Behiak, txahalak eta marrazoak formoletan. Instalazio biziak ikaragarriak iruditu zitzaizkidan. Behia usteltzen, eta eulien bizitza zikloa kutxa batzuetan haren inguruan. Eta tximeleta bizien gela, umeentzat ere zirraragarri. Horra tximeleta semearen bizkarrean, eta alaba inbidiatan (gero berari ere jarri zitzaizkion):

Dozena bat gelatan, laburra egin zitzaidan. Gustatu zitzaidalako. Heriotzarekin eta higuinarekin artea egin daiteke, edo epatatu, bederen, eta Hirst maisu bat da horretan. Bere lanaren alderdi mediko-farmakologikoa (eta zigarrokinekin egindako instalazioak) ez nuen ezagutzen, eta harrigarria egin zitzaidan.

Beldurgarriaren eta barregariaren artean, hor nonbait dago Damien Hirst.

 

Baina ez bakarrik Hirst. Gehiago ere ikusi genuen Tate Modern-en. Batetik, buelta bat eman nuen Poetry and Dream bilduma surrealistatik, eta baita klasiko batzuk han ikusi ere (De Chirico eta beste).

Baina gehiago disfrutatu nuen abangoardia hutsarekin. Batetik, turbinen gela esaten dioten espazio huts handi bat dago, eta han jendea zegoen/zebilen… kostatu zitzaidan konturatzea hura zela erakusketa, jende multzo bat, tarteka modu gutxi gora-behera koordinatuan mugitzen zena, erdi performance, erdi koreografia, erdi sorpresa… Ez zenekien oso seguru zenbat ziren aktoreak eta zenbat publikoa, ze azken batean gu ere sartu ginen pausoz pausoko dantza moduko hartan, urrats bat aurrera, buelta bat, beste urrats bat, denak batera mugitzen. Harrigarria eta gozagarria.

Source: coolhunting.com via Luistxo on Pinterest

Baina tira, artea zen, eta izen bat zuen pieza hark: Tino Sehgal-en “These associations”.

Turbinen gelatik gertu, espazio berri bat ere ireki da Tate-n, Herzog eta Meuron arkitektoek diseinatua, The Tanks, eta han zenbait pieza ikusi genituen, zentzu sozial eta feminista omen zutenak, baina oso ondo ulertu ez genituenak.

Source: domusweb.it via Luistxo on Pinterest

Lehen irudi sortan, bi lan, lehenik bertako argazkietan, gero gero neuk ateratako argazkiak umeekin. Lanak dira Suzanne Lacy-ren The Crystal Quilt zeinak bideoa, soinuak, eta olio tanke erraldoi bat nahasten zituen, eta bestea Lis Rhodes-en Light Music argi eta soinu instalazioa.

Source: Uploaded by user via Luistxo on Pinterest

Azkenik, The Tanks ingurune horretan beste pieza bat ere ikusi genuen, Tania Bruguera kubatar epatatzailearena. Surplus Value zuen izena instalazioa, eta beheko irudiko zera ikusi genuen, baina eskala ilunago eta ikaragarriago batean. Langilea han ari zen, Auschwitz-eko sarrera ateko burdina letreroa soldatzen (Arbeit Macht Frei), baina areto ilun eta oso handi batean zen, eta ikusleak bakarrik bi/hirunaka sartzen uzten zigutenez, inpresioa eragiten zuen.

Source: kadist.tumblr.com via Luistxo on Pinterest

Londresko arte-eszena aurkitu genuen hurrengoa ustekabekoa izan zen. British Museum ikustera gindoazela, metroaren eta museoaren artean zegoen eraikin handi hau… Old Sorting Office almazen hutsa zen, New Oxford Street kalean.

Mr Brainwash jartzen zuen, Exit To The Gift Shop Banksy-ren film bitxian agertzen den fake-artista da Mr Brainwash hori. British-etik irtetean, berriro bertara itzuli eta irekia aurkitu genuen.

Oso ona da Banksy. Umorea eta irreberentzia. Txiste sinpleak (taxi bat jostailu kaxan), eskala hutsaren lilura (neumatikozko gorila), eta batez ere artearen auto-fagozitazioa, pop artearen pop fagozitazioa batez ere. Elvis eta Kalashnikovak, Campbell zopa espraian, Warholen mila aldagai, klasikoen berregiketa (Hopper eta Apple nahasketa gustatu zitzaidan), markak eta iraultza, pintura zipriztinak, brit-pop kitsch mordoa…

Amaieran, Banksy Van Gogh koadroa, Exit to the Gift Shop filmari erreferentzia eginez. Eta gift shop horretatik egin genuen exit, bai, opari eta guzti: postalak eta posterrak oparitu zizkiguten (sarrera doan zen!).

Hirst-ek heriotzarekin jokatzen duen bezala, umorearekin jokatzen du Banksyk. Biak dira barregarriak.

Lehengo batean Intouchables filma umeekin ikusi nuen. Ona iruditu zitzaidan. Amaitzean, jatorrizko istorioaren benetako protagonistak azaldu zirenean filmean, umeek esan zidaten: Hara, beti gertatzen da berdina!.

Beti? Schindler's List besterik ez dut nik gogoan, erantzun nuen.

Ba, bai, Soul Surfer eta 127 hours aipatu zizkidaten. Ok. Seme-alabek jakintza zinematografikoan gainditzen zaituzten une deseroso hori...

Gero elkarrekin ikusi genuen beste film bat gogoratu nuen, Rabbit Proof-Fence, Australiako aborigenen zapalkuntzaren inguruan. Han ere, filmeko umeak, amaieran, zahartuta...

Eta berriki, beste film bat azpidatzi dut (Harkaitz Canoren laguntzarekin): Howl, Ulua, Allen Ginsberg-en poemaren inguruan. Eta amaieran, bai, Allen Ginsberg agertzen da.

Irudi hauek gordeta ditut Azpitituluak Euskaraz proiektuaren Pinterest-eko bilduman.