Harrikadak

Aste honetan deskubritu dut spotify, musika Interneten zuzenean entzuteko disketxe handien zerbitzua.

Zenbait adituk diotenez, horrelakoa izango omen da etorkizuna. Hau da, musika Interneten entzungo dugula, inolako deskargarik egin gabe. Hodeia da etorkizuna esaten dute. Last.fm izan daiteke ezagunena une honetan. Nik izena emana daukat Last.fm-n, baina ez diot puntua harrapatzen.

Spotify, teknikoki, gozada bat da. Entzuteko gonbidapena behar da. Izena eman, aplikazio txiki bat jaitsi, zure ordenagailuan exekutatu eta hortik aurrera pronto duzu.

Adibidez, datorren hilaren 7an Kursaal auditorioan egongo den Mogwai taldearen 163 kanta entzun ditzakezu bata bestearen atzean. Calexicoren 80 kanta daude ere. Euskaldunen artean, 63 kanta ditu Bide Ertzean taldeak eta 120 Mikel Laboak. Hau da, dirudienez Elkar eta Gaztelupeko Hotsak disketxeen katalogoak entzungai daude bertan, baina ez dira Esan Ozenki eta Metak agertzen.

Ikusteko dago hau hype bat ote den: hau da, momentuko fenomeno hanpatua edo geratzeko etorri ote den. Formula ezberdinak daude: pagatzekoak batzuk, ez pagatzekoak besteak. Azken hauek, dena den, publizitatearekin berdinduko dituztela dirudi.

Honen harira, Spotify no mola irakurri diogu Keko Ponte blogariari. Berari ez zaio gustatzen kanpoan geratzen dena eta modelo publizitarioak soilik handiei egiten omen die mesede:

"Arazoa edukia da. Handien apostu agerikoa da Spotify, argi eta garbi dago hori. Eta bai, handiak musikaren % 95a dira. Baina Spotifyn ez dira denak sartzen, eta gainerako % 5ean (gutxi dirudi, baina musika asko da) aposturik erakargarrienak biltzen dira. % 5 hori disketxe txikiak dira, irizpide editorial garbiak mantentzeagatik saldu ez direnak, musika irizpideak (ez ekonomikoak) erabiliz aukeratutako produkzioak, % 5 hori Birra y Perdiz bezalako disketxeek osatzen dute, disko gutxi baina hautatuak publikatzen dituztenak. Ezin ahantzi ere auto-produkzioak eta net-labelak. % 5 horrek kontra egingo dio bere katalogoa eguneko merkatal eskaintzekin batera entzun behar izateari. Aurtengo nire disko gogoko gehienak biltzen dituen % 5 hori".

Eztabaida interesgarria dago Kekoren apunte horren azpian.

Eguneratzea: urtarrilak 26. 16:30. Gaur honen berri eman dute Sustatun (Spotify: musika zuzenean entzueko disketxe handien zerbitzua) eta Unaik dio Deezer.com hobeagoa dela. Garik, berriz, Grooveshark gomendatzen du. Probetxuzko zerbait ateako hainbeste eskaintzarekin.

Hona hemen Donostiako zein kanpoko artista koadrila batek azken bolada luzean landu duen proiektu baten aperitifa. Ea laster pista gehiago ematen dizkiguten. Bi kanta eta bi bideo xume bezain handi. Lehena, "In memoriam".

Bigarrena, "Absolución".

Calexico Donostian

Normalean ez ditut hainbeste kontzertu ikusten aste bukaera batean, baina ostegunean hasi ginen Kakatua. Dabel ur emanaldiarekin, ostiralean Bide Ertzean taldearen Leidor sessions ikusten egon ginen Tolosan eta larunbatean, berriz, Donostian Calexico + DePedro showa ikustera hurbildu ginen Victoria Eugeniara.

Berandu espabilatu nintzen eta zakurraren ipurdian hartu behar sarrerak. Dena dela, ez naiz damutzen. Calexico taldeak perfekzioa ukitu zuela dio Noticias de Gipuzkoan Juan G. Andrés kazetariak. Iñaki Zarata ere oso gustura atera zen emanalditik. Kasu honetan, beraz, publikoa eta kritika erabat ados. Zaratak dioen bezala hau izan daiteke 2009an gogoratuko dugun kontzertuetako bat, nahiz eta urtea hasi baino ez den egin.

DePedro Jairo Zavalaren proiektua da, La Vaca Azul taldeko abeslaria, Amparanoian ere aritutakoa. Itxura guztien arabera, Amparo Sánchez da Calexicorengana hurbildu duena. Eta DePedroren webgunean irakurri dugunez, Texasen ibili omen da Amparo disko berriarekin bueltaka. Produktorea ostiralean Tolosan egondako Kaki Arkarazo da (Negu Gorriak ohia).

Miguel Poveda Barakaldon

1999an-edo egon nintzen José Mercé cantaoreak Donostian eskaini zuen kontzertu flamenkoan (lehen esperientzia). Teatroa ijitoz beteta zegoen orduan. Atzo, berriz, oso ijito gutxi ikusi nituen Barakaldo Antzokian.

Rockdelux aldizkariarengatik ezagutzen dut Miguel Poveda. Badalonako cantaoreak hogei urte zituela, 1993an, Murtzian egiten den Cante de las Minas jaialdian sari nagusiena irabazi zuen.

Duela bizpahiru urte, Marietak eginiko erreseina honengatik erosi nuen Desglaç, poeta katalanen poemekin apailatutako diskoa. 2006an atera zuen azken lana, Tierra de Calma, eta orain kopla disko bat kaleratuko omen du.

Horregatik guztiagatik nuen Poveda ikusteko irrika. Antzokiaren beheko aldea beteta zegoen igande iluntzean (goian ere bazegoen jendea, baina ez dakit zenbat). Kontzertu flamenkoa eskaini zuen: gitarran Juan Gómez Chicuelo laguna, konpasean Jerezeko bi tipo, Carlos Grilo eta Luis Cantatore. Eszenatoki biluzia: aulkiak, mikrofonoak, monitoreak. Lau kideak dotore jantzita, gorbata eta txaketarekin 35 urteko abeslaria.

Ordu eta erdiko emanaldia eskaini zuen. Paloak desberdintzeko abilidaderik ez daukat. Buleriak egon ziren, bai. Soléa (Mairenarena), Rafael Leónen koplak flamenkora eramanak. "Qué bonita está Triana / cuando le ponen al puente / banderas republicanas" (Sevillan bizi da orain). Bukaera a capella egin zuen. Jendeak gogotsu jo zituen txaloak. Eta gu gustura itzuli ginen etxera.

Desde Barcelona blogean irakurri dugu Almodovar zinemagilearen azken filmaren soinu bandan kanta bat izango duela Miguelek. Hemendik aurrera zer esana emango duen artista handia da, dudarik gabe. Elkarrizketa mamitsuak eskaintzen ditu, gainera.

Bukatzeko, azken diskoan Diego Carrascok abesten duen kanta. Youtuben topatu dudan kontzertu bati dagokion bideoa. Amaieran ageri da kantari Poveda.

Atzokoa egun handia zen Bide Ertzean taldearen jarraitzaileentzat, hamargarren urteurrena ospatzeko Leidor sessions diskoa eta ikus-entzunekoa zuzenean grabatzekoak baitziren tolosarrak. Aitzaki horrekin lepo bete zen antzokia (800 lagunetik gora, ez da marka makala).

Eszenatokiko argiak piztu ondoren, musikariek lanari ekin ziotenean, aldez aurretik susmatu bezala gaua ederra izango zela jakin genuen. Dena oso zainduta. Atzealdean Joserra Senperena (pianista eta teklatujolea) eta Karlos Aranzegi baterista. Aurrealdean, ezker eskubi, Fran Iturbe gitarrista eta Ubedatarrak (Imanol gitarradun abeslaria eta Joni baxujolea). Argiak eta mesanotxe gaineko lanpara kaputxoi mordoa eszenategian barreiaturik. Kanta bakoitza ilustratzeko atzealdean irudi bana proiektatzen zuten, azken bi kantetan izan ezik (urdinez eta laranjaz kubritu zuten pantaila guztia). Argazki ederrak ikusi genituen.

Imanolek bospasei kanta abestu arte ez gintuen agurtu. Betiko kantak abestu zituzten (berri bakarra izan ezik), erritmo ertainekoak eta gitarreroak ondo nahastuz (nahiz bukaera aldean bloke batean igual lehen estilokoak gehiegi egin jarraian). Salon pop (Love of 74 lagunak esango lukeen bezala) apaisatua (horrelakoa baita antzokiaren diseinua).

Profesional onak egon ziren grabazioan (Rául López, Lucio dokumentalaren montadorea, eta Kaki Arkarazo, besteak beste) eta emaitza ona izango delakoan nago. Banda momentu indartsuan dago, une egokian horrelako proiektuari ekiteko. Pare bat bis egin zituztela uste dut eta amaiera, polita benetan, boskotea a capella, gurasoei eskainitako kanta jotzen. Gauerdia zela zuten eszenatokia.

Publikoaren artean aurpegi ezagun asko: musikariak (Gorka Urbizu, Gotzon Barandiaran, Diego Vasallo, Rafa Berrio, Mikel BAP, Fast Fatum...), idazleak (Harkaitz Cano), pintoreak (Diego Matxinbarrena), telebista aurkezleak (Kike Amonarriz, Ilaski Serrano), zinema mundukoak (Jon Garaño eta Joxemari Goenaga, Moriarti Produkzioak), politikariak (Iñaki Galdos), blogariak (Goio Telletxea, Maite Goñi, Edu Mendibil, Cruz Larrañeta) ...

Puntu suspentsiboek Mescal tabernan izan zuten jarraipena... eta Donostiako Ospitalean, goizeko 2:30ak aldera jaio baitzen Uxue, anaiaren bigarren haurra. Oraintxe goaz ezagutzera.

Bide Ertzean, salón pop apaisado, este apunte en castellano

Duela gutxi iruditu zitzaidan bi aketzen arteko harremanak ez zirela lehen bezalakoak. Pasa den astean lagun batekin komentatu nuen eta esan zidan baietz, gauzak ez zeudela ondo. Berasategui-Aduriz dibortzioak izango al du zer ikusia? Horrek ere bazuela eraginik esan zidan adiskideak.

Aste honetan bertan, glotonioek requiema idatzi dute. Ondoren, Davidek ¡Esto ha sido todo, amigos! publikatu zuen. Ez dakit Hasierrek zer nolako planak izango dituen. Alua.mundua blogean irakurri diogu sukaldean.com geratu zaiola herentzian, besteak beste, eta zirt edo zart egin nahi du. Gure laguntza eskatzen du aurrera egiteko edo bere horretan uzteko.

Davidek, berriz, gaur bidali dio kristo guztiari (mailak bistan bidali baititu) Gloria in excelsis deo izeneko testua. Blog berri batekin bueltatuko dela dio bertan. Ez dut hemen jarriko gaztelerazko nire blogean kopiatu baitut. Hona hemen lotura: Glotonia ha muerto. ¡Vivan los verracos! Ba horixe, biba zuek!

Bueno, azkenean, atta etxera eraman genuen. Gabon eguneko afaria bertan egin ondoren, hantxe geratu zen lotan. Beste astebete pasa zuen zentroan, baina abenduaren 31tik etxean dago berriro. Oraingoz, dena ondo doa, baina gaixotasun hauekin ezin da jakin biharko eguna nolakoa izango den. Carpe diem, beraz.

Atzo irakurritako bi paragrafoekin utziko zaituztet. Hitzok Luz Casal kantariarenak dira:

"Beno, nik egoera familiar bitxi samarra bizi izan dut, etxean gaztetxoa nintzenetik hiru guraso nituelako eta ez bi. Eta hori, gaurtik begiratuta, egoera desberdina, interesgarria kontsidera daiteke, baina ez zen horrela: bi aita eta ama bat ziren. Eta nola eraman aurrera harreman hori hirurak maite dituzunean? Dena dela, modu batean edo bestean urte batzuk agoantatu zituzten elkarrekin, nire aita banandu zen arte".

(...)

"Begira, nik aita 95ean galdu nuen (isilune luzea). Aita gaixo zela jakin nuenean, beste munduari bi desio eskatu nizkion: ez zedila bakarrik hil, amarengandik dibortziatuta baitzegoen jada, eta heriotzaren unean ni bertan egotea. Ez zen bakarrik hil, denok baikeunden haren ondoan (nire ama barne) eta ni ere bai. Orduan, guraso zaharrak dituen jendeari behin eta berriro esaten diodan kontua zera da: "ez galdu denbora, ez geratu iraganeko gaizkiarekin, unean unekoa bizi, orain arazoa baita edozein egunetan gal ditzakezuela". Aitari "maite zaitut" esan ez badiozu, adibidez, bera ez dagoenean min asko izango duzu. Nik pena handia hartu nuen aitari gehiagotan maite nuela ez esateagatik. Baina gauza bat esango dizut: aita ez egotea ez da ezer bere beste presentziarekin konparatuz gero. Aita hil zenetik egunero dago presente nire bizitzan. Gainera, gero eta eskasagoa den talde bateko kide nauzu: fededuna naiz".

Jabier Muguruzak Luz Casali eginiko pulamentuzko elkarrizketa: “Me he propuesto ser alivio ante el dolor y la pena”.

Bazkalostean ari nintzen Radio Euskadi entzuten, Roberto Mosoren musika saioa, hain zuzen ere. Eta hor entzun dut, pasadan, hilabetez egongo dela itxita Bilboko Kafe Antzokia erabaki administratiboa zela medio. Ez nuen ezer ulertzen, baina burura etorri zaidan lehen gauza izan da: hauek ere krisiaren eragina pairatzen ari ote dira?

Gero, ordenagailuaren aurrean jarri naiz, eta jakin dut zabalduren bidez zer gertatu den. Horrela kontatu du eitb.com-ek:

“Bilboko Kafe Antzokia itxita egongo da hurrengo hilabetean, 2008ko martxoaren 2an jarritako helegite baten harira, baimendutako edukia gainditzeagatik. Izan ere, M-Clanek jo zuen gau hartan eta baimenduta dagoen jendearen bikoitza zegoen momentu horretan Kafe Antzokian. Itxieraz gain, zigor ekonomiko bati aurre egin beharko dio lokalak”.

Dirudienez, ez da itxitako areto bakarra. Lau omen daude (edo egon daitezke) egoera berean. Berehala etorri zait gogora duela aste batzuk Diego A. Manrique kazetariak Madrilgo Udalak zuzeneko musika programatzen duten aretoei buruz idatzitako zutabe bikain hura, La ciudad bajo asedio. Hona parrafo bat:

"Askok uste dugu rocka, jazza eta antzeko musikek tamaina txikiko edo ertaineko aretoak behar dituztela, lasaitasun giroan talde edo solistekin gozatzeko tokiak, kopa eskuan dugularik, inolako eserlekuari lotu barik. Ekimen pribatuko lokalak, udalaren ulermena merezi dutenak, baita gehiago ere (salbuespen fiskalak?). Edozein hiriko kultur ehunaren zati dira eta zaindu beharko lirateke, ez jazarri. Eta jazarpena egon badago: adibidez, Madrilgo udaltzainen astakeria, djen poltsak arakatzen disko piraten bila!"

Artikulu horrek hurrengo astean izan zuen segida ederra, Las canciones del Gran Bilbao artikuluak Álvaro Heras Gröhl kazetariak Bilboko rock historia biltzen duen liburua baitzuen hizpide.

Bukatzeko, Athletic taldearen Estadioa itxiko lukete maila bereko lege haustura egingo balu? Erantzuna denok dakigu.

Testua irakurri nahi baduzu, gaztelerazko blogean jarri dut:

Por la c de crisis no, mire usted por la h de hundimiento

Xuriken jaunak aka Konektikat eginiko komentarioagatik iritsi naiz Fleury-Mérogis presondegiko bizi-baldintzak gure begi aurrean jartzen dituen hiru minutu pasatxoko bideora. Norbaitek bideo-kamera sartu zuen kartzelan eta bertako zenbait presok irudiak grabatu dituzte.

Ez dut, zorionez, gartzelik ezagutu, baina susmatzen dut hau ez dela salbuespena.

Berria.infon ikusi omen du Xurikenek.

Berriro atera zait bidera Ruben Blades musikaria. Azken hamar urte hauetan beste zenbait kontutan egon da, baina ez du musika erabat baztertu. Nik dakidala 1999an Costa Ricako Editus taldearekin Tiempos izeneko diskoa grabatu zuen, 2004an Donostiako Jazzaldian egon zen Cachaoren gonbidatu gisa, Harlemeko Orkestra batekin grabatu zuen beste disko bat...

Politika munduan buru belarri ari zela banekien, baina gaur jakin dut 2004tik dela Panamako Turismo ministroa (Bladesi Wikipediak eskainitako orrian ere datu hori berresten da).

Interneten telebista kanal bat zuela ere ikusi nuen: Show de Ruben Blades. Atzean dagoen adibidean klik eginez, Puerto Ricoko Calle 13 bikoteari eginiko elkarrizketa ageri da. Bost zati ditu saioak eta gogoan dut askotan elkarrizketatuak baino gehiago hitz egiten zuela Rubenek.

Kontua da gaur irakurri dudala Víctor Lenorek eginiko 2008ko nazioarteko kanten zerrenda. Eta bertan berragertu dira biak. Calle 13k Los de atrás vienen conmigo lana argitaratu zuen iaz eta Latinoamerikako izen potolo batzuk gonbidatu zituen.

René Pérez aka Residente eta Eduardo Cabra aka Visitante dira Calle 13 osatzen duten bi kideak eta bere auzoari eskainitako abestian, Blades ageri da lehenengoz rapeatzen. Freskoa da kanta eta Rubénen Antecedente diskoan ageri den Patria abestia gogorarazten dit.

Lenorerentzat La Perla da iazko kanten zerrendan egotea merezi duena: "Una canción sobre los placeres sencillos puede ser el más efectivo himno anticapitalista de 2008, sin necesidad de invocar al comunismo ni rimar la palabra revolución. El sabor del guiso casero".