Edukira salto egin | Salto egin nabigazioara

Tresna pertsonalak

Eibarko peoria, San Blasa baino hobia
Hemen zaude: Hasiera / Blogak / Mispillibar

Poeten uharan

Jon Etxabe 2017/03/24 08:50
Zurrunbiloan - Oraingoz azkena

ZURRUNBILOAN

 

I

ZARRASTADA PINTATUAK

 

  

EGUNEZ EGUN

 

Lo-txatalak

1

Gabezien gaindi,

goiza irribarre oparoz,

eguerdia amets argiz,

arratsa xuxurla ameslariz,

jantziko duen 

atseden ordua da gaua.

 

2

Adinez aurrera noan heinean

ilunak biltzen ditu oroitzapenak,

aurrerago adinean,

kamutsago dut bizipoza.

 

3

Ortzadarraren koloreetan

bermatu nuen bizipoza,

zaldiko-maldikora igo nintzen

ingurua neure egin asmoz.

Eskaneatuta ditut  bizipenok,

hareazko orduak aurrera,

ikusmena lakratzen zaidanerako.

 

4

Goiz irribarretsua damaizu

lo goxoaren egunsentiak;

begitarte goibelez esnatzea dakar

begiak josi gabeko gauak.

 

5

Atalez atal kraskatu zait

biziaren ontzi hauskorra,

zauriak egonean milikatuz

banjoaren hariak puntuatzea da

azken-lo aurreko denbora-pasa.

 

6

Bizitza:

jaiotza, ezkontza, duelua,

heriotzaren

misterioa.

 

7

Gauaren erritoa:

egunsentiarekin topa egiteko

arkanoa.

 

 

Asepsia

Taberna litzake

gizartearen erakusleihoa,

herritarren parlamentua,

politikaren galbahea,

ilargi gau sorgindu batetan

kasta politikoak

asepsiatu  ez balu.

 

 

Fardeleria

Garenon hasiera, amaiera,

osagaien konbinaketa berri bat

besterik ez da den oro.

Bi aldaketen tartea,

besterik ez garela onartuz,

ez ginateke hain

fardeleria arduratsua.

 

 

Argitarte

Eguzkiak ausentziaz

damaizu existentzia,

gau.

 

Bi argialdiren arteko

ilunaldi emankorra zara,

gau.

 

 

Alkimia

Potosiren irrika,

El Dorarodora ahalegina,

agian iraultza amestua,

besterik ez zen alkimia.

 

 

Amandre

Komuna, bideta, lababoa, bainera, dutxa,

berogailua, harraska, hozkailua,

garbitzeko berotzeko, edangarri edo izotz,

ura,

forma eta izaera ezberdinetan,

etxeko amandre ilargia.

 

 

Kidetza

Bestearengana urratsa:

bizikidetzaren arima,

harremanen lotailu.

 

Norberaren sorbalda:

hurkoaren sostengu,

kidetzaren itzala.

 

 

Izara

Izara,

malkoen aterpea.

Izara garbia,

plazeraren gailurra.

 

 

Airezko estatua

Urezkoa nahiz urrezkoa,

beti dago bakarrik eta urrun

estatua,

bakartiago eta urrunago,

irudikatu gizaki edo gertakizuna.

Iragana lausotzen omen harago,

irudimen kamutsak,

kontzientzia txarrak,

ordura arteko utzikeriak,

interesak, gehienetan politikoak,

jasotzen ditu estatuak,

gutxitan oroimen desinteresatuak,

edo maitasun zintzoak.

 

 

Hargina I

Tximistargiak zeharkatu zuen

egoera momifikatua,

esperantza hitza zizelkatuz

mesfidantzaren mahaian.

 

 

Hargina II

Errauts artean darraigu,

jainkoen erantzun bila,

jakinik geu soilik garela

esperantzaren etorkizuna.

 

Ezerezaren eremuan,

utzi gaituzte gaueko itzalek,

herria izanen da

bakea eginen duen hargina

 

 

Hiru kliskada

Ostiral gaupasa:

asteko hondarrean

lilia landatzeko ametsa.

 

Itsasargiaren kliskada:

urrun datorrenari

besarkada zifratua .

 

Gaubeila:

hitz iraungiari

agur mutua   

 

 

Ispilu bikoitz

Ikus zure gaua

bestearen eguerdian,

zu zeu bestearen ispiluan,

zure egia bestearen gezurrean.

 

 

Herena

Gaua,

egunaren herena

besterik ez da.

 

 

 

IBILTARIXA

 

Ibiltari beti

Ibiltariak gara

ibiltariz trabatutako bidean,

adar eroriak bizitzaren joanean,

ezpal zauritu zein ezpatatxo dirdaitsu,

ibiltari beti, egunen dantzan, bizitza abian.

 

 

Ibaia

Ibaia,

lehen paisaia,

nire bigarren sabela,

non bota nuen esparbela,

nondik zeharkatu lehen muga.

 

Ibaia,

naraman altzoa,

ibai egin nauena.

 

Ibaia,

bizitzaren lehen erdia,

beste erdiaren ametsa.

 

 

Goitikan

Hegazkina talai:

ederrago dager ibilbideak,

ezereztxo dakuskit ibiltariak.

 

 

Itsasoa sigilu

Labarrak joz

Kantauria,

hondartzak laztanduz

Mediterraneoa,

bi itsaso, bi herri,

bi itsasoak

zigilu bereizgarri.

 

 

Errekasto

Errekasto naiz

bizitzaren ibaian,

korronte nagusiak narama

bilgune orotan, 

nire baitan ainguratuz

besterik nahiko banuke ere.

 

 

Aire baltsamatua

Haizea, ura, lurra, sua

izan nahi nuke;

txirularen soinu,

aire baltsamatu,

atzenduen bilgune,

erein ildo-bizkar,

babil dardarati,

bihur nadin.

 

 

Poema liburua

Talaia batetara jasotzen nau,

ikuspegia aldatzen dit,

bizipoz geruzaz biltzen ingurua,

ukitu bereziz janzten,

hausnartzera narama;

gizakiagandik hurbilago,

izadiagandik barnerago.

 

Mundu berri bat da poesia.

 

 

Dakidana

Ez dakit

zer den zer,

zer eder bat non den,

ezer ederrik ote,

lorategia dela bizitza,

arantzadi ere,

hori badakit.

 

 

Flumina Babiloniae

Jaiotzatik heriotzara

doan tarte hori,

altzairuzkoa,

harrizkoa,

zurezkoa,

urezkoa,

bizitza,

zubia.

 

 

Bateltxoa kulunkaz

Batel kulunkaria zen justizia,

batelariari benda kendu zioten arte,

geroztik haitzetan lehertu zen batela.

 

 

Bide ertzatk

Meandroak:

zutargi baten  distirak liluratuta

patxadan geratzera tentatzen gaituzten

bizitzako bihurguneak.

 

Helbidea:

heldu ez zen gutunari

falta zitzaiona.

 

Bide ertzak:

bizitzako zedarriak.

 

 

Sarean

Internet:

noranahiko bidea,

mundura lotzen gaituen,

mundua atrapatzen dugun,

sarea.

 

 

 

GRAFOA

 

Konbinaketa infinitoa

A-tik – Z-ra:

idazlearen jolas maindirea.

 

 

Haize gorria

Norabidea erakusten du

haize gorriak,

baina ezinen du aldatu

pausoen norakoa.

Dotorea da izenez,

mugatua ahalbidez,

haize gorria.

 

 

Arnas taupada

Kritikoa,

baina ez kriptikoa

behar luke izan

bizitzako liburuak,

ulergarri egiteko

arnas taupada.

 

 

 

HEGOAK BUSTITA

 

Branka

Ez galdu itxaropenik,

marraztu ur arrastoa ortzadarrean.

 

 

Zentzua

Diru-zoroen esku dago gidaritza,

horregatik dugu gizarte eroa,

utopiaz erotuek ez bestek  

bideratuko gaituzte zentzura.

 

 

Aztia

Aztia izan nahi nuke

zenbait poema ulertzeko.

Nor litzaken, berriz, magoa

amestu poemak idazteko

 

 

Antzezleak

Poliglota:

gizartean murgildu zenean,

gizakia ulertu ezinik,

mutu geratu zen.

 

Aktoresa:

Andre hark,

oihala jaistea erabaki zuen

drama latzak antzeztu ondoren.

.

 

Filosofoa:

bizitza eta heriotzari

hesirik jarri ezinik,

isiltasunean gorde zen.

 

Agurea:

txotxongiloak garela jabetu zen ezkero,

parkeko jarlekuan eserita dago

haritik nork tiratuko zain.

 

 

Piktogramazko poema

Bizitzari buruzko

12 piktograma

jarri nahi nituzke

poema berri batetan.

 

 

Gailuak

Eskuak,

“homo habilis”aren lehen gailua,

arrazoira jauziaren lehen isla,

nork zerk bihurtu ditu hiltzeko arma?.

 

 

 

BIZITZAKO BI GURPIL


Torturarena

Tortura,

deskripzio ororen irudiez haraindi,

gizarte ustelduaren kiratsa darion

errealitate gordina.

 

 

Natura

Noria,

biraka eternalean,

bizia damaigun

harri-uraren armonia.

 

 

 

ELKARTASUN PUSKAK

 

S.A.

Bi hondeamakinek muinoa lautu dute,

hamar gizonek zementu-tantaiak birlandatu dituzte,

herri berri bat jaio da:

anonimoak anonimoaren zerbitzura.

 

 

Moduluetan

Zementuz burdinez alanbrez,

mendeku humanoz batez ere,

modulutan isolatu dituzte

nodulu bihurtu nahian,

presoak,

baina birus eta bakteriek jai dute

herriak ditu immunizatu eta.

 

 

Mezugrafo

Norberak behar du izan

itxaropenaren babes bakarra,

mezugrafo guztien gaindi.

 

 

Osagaiak

Putzu karela, eraztuna,

luneta, fruta ontzia,

errota tobera, bizkar teilak,

osagarriak dira noski,

baina batez ere,

hurkoak behar du izan

ilunean argi,

bakardadean lagun,

orduen pozgarri,

malkoen zapi,

bizitzako osagai nagusi.

 

 

Eztena v eztia

Ziztadez mindua ordez,

eztiz gozatua behar luke izan

gizakion basamortua.

 

 

 

BEGIETSIZ

 

Soen sona

Barne musikak soilik

interpretatu dezake

begiek dakusaten partitura.

 

 

Agurreko soa

Agurraren nostalgia dario

zaharron begitarte azkenduari.

 

 

Erromesaren soa

Arrasto bat jarraiki ernai,

geometria marra baten diziplinan,

irribarrez abaildua arren,

malkoak gordez,

galburuak eskainiz,

sufrikarioak leunduz,

sugarra lez gorantz,

beti zut nahiz urratua,

zursarean eta beiratean

ostendu gabe,

erantzun bila,

atalasean edo lemazain,

hurkoaren sinonimo anonimoa,

trapezioan kulunkari,

armiarma sarea eskalatuz,

bizitzari buruz galdezka:

erromesaren begitarte bera opa diot

gizaki orori bizitzaren joanean.

 

 

Ispiluaren soa

Argazkikoarena ez zen

bizarra egiten zuenekoaren

begitarte bera.

 

 

Kontrasoa

Dena eta dirudiena,

erreala eta isla,

beharra eta ilusioa,

bizitakoa eta oroitzapenak,

mezua eta keinua,

irudiaren soslaia,

bizi diren hildakoak,

hilik dauden biziak:

zer datza begitarte ostean?.

 

 

Meninaren soa

Meninak bezalatsu naiz,

nire garaian gatibu,

ahapaldi bat nahi nuke idatzi

nire aurpegi islatuan,

baina ez dut ispilurik

ez ezpain pinturarik.

 

 

Erruletako soak

Eskale  soa gizakiarena,

bizitzako erruletan,

baina beti gara galtzaile

krupierra bera ere.

 

 

Zaharron soak

Zaharron

begitarte

lausoak!..

 

 

Matearen soa

Maite ditut maite

irribarreak

ezpainetan marraztean.

Maite ditut maite

zure begiak

irri dagidatenean.

 

 

Soa soilik

Kutuna alboan eserita,

hori da zoriona.

 

 

Maitasun soa

“Begiak farrez farrez,

bihotza negarrez”,

bihotz pozez kantariak,

begietan ere irri.

 

 

 

LIPARRAK

 

Arratsa lausotuak

Jubilatu aldrak

bide-sareetan ibiltari,

bizi-minaren bizi-minez,

adin pitzaduretatik datorkien

arrats izpiak jarraiki.

 

 

Albumak

Bizipen minberatuak

oroitzapenetan biltzen ditugu,

edertuko zaizkigun itxaropenez.

 

 

Bizipoz

Eta mantxuak ere,

halabeharrez,

bizi izaten ikasi zuen.

 

 

Hizki artean

Hitzak beti labirinto,

nahiz esanahia jakin.

 

 

Autografoa

Salgai dagoenaren

ikurra

 

 

Diptikoa

Zabaltzean

eder usaina darion

ate pintatu bikia.

 

 

 

BIIZI PUSKAK

 

Puskak biziz

Iltzatuak adinean,

nor bere bakardadean,

nor bere ezinean,

nor bere agurrean.

 

 

Agurra

Laguntza eskatzen zuen,

agian agurra zen,

itsaso ilunean hondoratu zen

zaharraren eskuak.

 

 

Zaborra ez

Tristura-poltsak,

zabor-kamioek jasotzen ez dituztenak,

geure baitan gorde edo erre behar ditugunak.

 

 

 

II

 

BIHOTZ  TAUPADEN ORDUAK

 

 

SARRERA GISA

 

Kosmosaren zurrunbiloan

orduak

joanaren pausoak.

 

 

 

AZTARNAK AZTERTUZ

 

Txupa

Larruzkoa,

sekula izan ez dudan

jaka.

 

 

Hareazko erlojua

Hareazko erlojua da zaharrona,

hondar multzo osoa darakus,

goian jada txikia,

kopuru ia osoa behean.

Erloju digital batek esanen du

azken alea noiz mehargunetik.

 

 

Katua

Katua,

zenbait poema bezain

animalia konplikatua.

 

 

Arribada

Adina umotuz heinean,

urte luzez arraunean,

besondoka nekatuta,

berenean uzten da batela

moilara den arte.

 

 

Sutauts

Sua zeridan gaztetan,

sanjuansua suargia txondorra nintzen,

berotu argitu biziberritu nahi nuen dena.

 

Sutautsa besterik ez naiz orain,

berotuko nauten txingar bila

supazterraren karelean.

 

 

Labirintua

Barre eta malkoz,

urtaroz urtaro,

ateak itxi eta zabaltzea,

hori da bizitza

 

 

Labarra

Labarrak eskalatu,

ikuspegiaz une batez gozatu,

eta rappel arinean jaitsi,

hori da bizitza.

 

 

Kiribila

Orduak larrutzerakoan,

zeure barnean bilduko zara,

kanpoko  zirimolak

eraman ez zaitzan.

 

 

Ortopedia

Lokarriztatze guztiez harago,

zu zeu ez den oro

ortopedia bilakatuko da.

 

 

Ni neu

Ez dut inor ezagutzen,

ni neu ere

anonimo natzait eta.

 

 

Ezkilak

Izan zaitez zu zeu

eta ezkilak entzungo dituzu

zure barneenean.

 

 

Ilargiaren orduak

Ilargi berrian,

ilgora da esperantza.

 

 

 

TALAIATIK

 

Talo-pala

Gorantz edo beherantz,

betea edo ilunean,

puntu bat baino gehiago

bilakatzen zaigu ilargia

aldarte aldaketetan.

 

 

Gaueko hotsak

Begiak itxita

hotsak bereiztea,

jolas erakargarria:

egin ezazu  froga.

 

 

Zurubia

Labainak izan daitezke mailadiak

barandarik ez denean.

 

 

Bidaia

Gizakitik,

bidelaguna.

 

 

Euskarri bat

Irudimena:

zurruna malgutzeko,

malgua zurruntzeko,

mirari bizigarria;

utopia gauzatzeko,

eskuartekoa edertzeko,

alkimia mirarigarria.  

 

 

Arrats apal

Hegietan zein itsaso lautada ertzean,

naturaren apaindura zirraragarria da

egunsenti arratsetako friso gorria.

 

 

Atzerritar

Atzerritarrak gara bidaiariak erbestean,

atzerritarrak etorkinak ere gure herrietan,

lekuz aldatu garen eraikin biziak denok,

bizibeharrez batzuk, gozanahiz besteak.

 

 

Barraskiloa

Barraskiloa,

eraikuntza ez den

bizitoki mugikorra.

 

 

Ortzadar

Nor izanen da

bufoiaren bufoi,

barreak utzitako zuloa

bizipozez koloreztatzeko?.

 

 

Eskerrak

Zer da hoteleko gela

kartzelako ziega apainagoa baino?,

zuk duzu giltza,

eskerrak!.

 

 

 

EGUNAK MARRAZTUZ

 

Kaka burutik

Usoa eta estatua

elkartu egin dira:

tanta zuria buruan.

 

 

Preso

Hoteleko gela:

etxekoa bezain

presondegi

 

 

Biharamun

Gaua:

egunerako

atsedena.

 

 

Inventarium

Inbentarioa,

luzea zein motza,

erraza, korapilatsua,

porrotean edo ametsean,

bizipenen-gauzen zerrenda,

beti urduritasun eta kezkaz bildua.

 

 

Makulu

Taupagailua,

bihotzaren bihotza.

 

 

Zigilatuak

Zigilua:

gizartea mailakatzen duen

jabegoaren ikurra.

 

 

Bizi

Zutabea baino

lur-zorua nahiago.

 

 

 

Poeten uharan

Jon Etxabe 2017/03/20 08:35
Zauriak

ZAURIAK

 

Langak

Langa bat jaso, beste bat jaitsi,

heriotza-bizitza erabakia da

bizitzako erabaki bakoitza.

 

 

Ziega ikusezinak

Ziegarik gabeko kartzeletan

betetzen dute ezarri gabeko  zigorra

presoen senitarte, lagun eta herritarrek

 

 

Lurpean anonimo

Denok elkarrekin lurperatu

hilobian nortzuk adierazi gabe:

ahalegin horretan ari dira;

Zapaterok abertzale oro nahi du lurperatu,

Ibarretxek, aldiz, Ezker Abertzaleko oro.

 

 

Ehizaki

Euskal Herria,

politikoen  harrapakin preziatua,

edozein azpijokotan osteko prest.

Beti harraparion erasopean irautea, 

ehizak ezarritako zauriekin bizitzea

hori da beldurgarria.

 

Poeten uharan

Jon Etxabe 2017/03/17 09:01
Uneak

 

UNEAK

 

 

UNE MINAK

 

Legea zertarako

Erantzun bakoitzak galdera berri bat dakar,

 lorpen bakoitzak helburu berri bat eskatzen.

 

“Arriba parias de la tierra”

“Zutik emakumea…”

 

Legea,

herria kateatzeko botereak darabilen arma bortitzena.

 

Legea-askatasuna,

beti kontraesanean,

biak, baina, elkarlotuak.

 

1968-2007:

Legeak aldatu dira,

baina berdinean darraigu,

demokrazia tirania da,

batena ordez  gutxi batzuen diktadura,

hauteskundez mozorrotuta.

 

 

Objektuen herstura

Mugatua izatea da muga nagusia,

muga guztien artean

gizakia bera da muga zitalena,

muga zitalen artean

politikoak dira mugarik ankerrena.

 

Gizakia dago muga guztien segidan.

 

 

1967-2007:

Paretari ate bat atera geniola uste genuenean,

beste pareta bat jaso digute irekiduraren aurrean.

Madarikatuak politikoak,

edozein dela bere izena.

 

 

Orain eta beti

Bideginean saiatzen ari gara,

zakur amorratuen erasopean,

gorbata daramate batzuk,

peloteroa besteek eskuan,

politikoa-polizia biak zakurrak,

elkar osatzen duten binomioa.

 

Geuk egiten dugu destinoa,

hori da egia borobila.

 

1968 eta 2007, dena da berdin,

gaur egun ere badira erreboltak,

baina 68an ikasi zuen botereak

lehen arnasatik ito behar direla.

 

 

Ene pentsamendua

Gaztetako baikortasunak dira poeta gaztearenak,

etsipenaren estalgarriak zahartzaroan

baikortasun iritzi eta ahaleginok.

 

Ezin herdoilduok  naturaltasunez onartzea da

ilunabarreko argi izpien ederra.

 

Sortu den dena da zigarrokin izana hauts bihurtzean;

ezpain eder edo atseginetan erre bagara,

lurrin gozoa atera badugu,

gozamen eta patxada apur bat eragin badugu, …

ez gara erabateko zigarrokin etsigarria izanen.

 

 

La cimitiére

Zaharrok,

itxurosoenak ere,

kanposantuko itzala gara.

 

Ez gara kolore urdinen

krudeltasunaren

pintzel plastada.

 

Bizitzak duen  erritmoaren

margo iheskor bat besterik ez,

argiaren istant berezi hori.

 

Izan ginen,

izan ginelako dira,

izan ginelako direlako

izanen dira.

 

“La Cimitiere” ez ote

zaharron isla ispiluan!

 

 

Barnean dut otsoa

Gizartearekiko konpromisoak

damaio zentzua bakardadeari

 

 

Barne zauriak

Partekatuak direnean

norberarenak eta besteenak

orduan dute bidea eta segida

bizipenek

 

“Gerora zer dago?”

galdera antzua

besteei begira

egiten ez denean

 

 

Herioaren egia

Nire errautsak

nire gorpuzkinak

zerbaiten ongarri

izanen dira.

 

Baina,

batez ere,

taldeko ahalegina

izanen da

etorkizunean

iraunkor

nahiz

ahaztua

galdua

ikusezina.

 

 

ORDUEN MAILUA

1

Saminak dira

bakardade pertsonalak,

jasan zailagoak

taldearenak, ekarpenenak,

ideienak, asmoenak, …

 

2

Kanpai hotsak,

kanpai-jolea bizi da behintzat.

 

3

Ura badoa errekan,

erreka ez da lehortu,

ura joatea ez da arazoa,

erreka lehortzea baizik.

Kea desegin da

baina su-hautsa

ongarri da.

 

Hori da bizitza

 

 

Izanatik harantz

Heriotza ondoren zer?.

Oraina segurtatuta 

daukanaren galdera.

Ez naiz ogiaz soilik ari,

herri eta gizarte baten

oinarrizko eskubideez baizik.

Ogia misterio zaionak

gau neketsuko egunak ditu

 

 

Zuhaitz urratuak

Herri bezala zer garen,

euskaldunaren galdera.

Izaten utziko diguten

galdetzen dugu,

baina basoa matarras moztuz

erantzuten digute,

gorputzak kolpez more utziz.

 

 

Gauzen erantzuna

Geroaren zantzuetan

sineste zoroak

egungo existentzia

hutsune, zuri, ezerez, 

gezur eta laino

bihurtu dezake.

 

 

Gauza beraren galde

Euskaldunen orainak,

Euskal Herriaren geroak,

nau ni kezkatzen,

nor eta zer

izanen garen lehian,

nor-izatea, zer-izatea galdera

filosofiko existentzialistez harago.

 

 

Hegaka doa

Une bakoitza

baliatu behar dugu

euskaldunok,

helburua

zail eta urruti

dugula jakinez,

eskubideen lehian,

beti joanean,

helmugarik ez duen

maratoian.

 

 

Garenez harro

Herri bat gara,

aske nahi duen

herri kateatua.

 

Galdetzeak

jartzen gaitu bidean,

erantzunak damaigu

ibilirako indarra,

garena garela,

garenez harro.

 

 

Ilgora

Errepresiopean

odola bero,

errepresiopean

burua hotz.

 

Hiltzailea

bestea den bitartean

beti izanen da herioa

eta madarikazioa.

 

Norberaren ukazioez

jabetuz

emanen dugu

lehen pausoa

konponbidera.

 

 

Uste eta promesak

Esperantza nagiko

gau larria

bizi du euskaldunon

existentziak,

etorkizun fidantzako

uste eta promesak

amildegian behera

etorri zaizkigun honetan.

 

 

Gauzen mindura

1

Ura igelaren presondegi?,

ura baita bere habitat naturala.

Uraren mugak dira presondegi.

 

Barnera begiratzeko ahala

pribilegiatuen ahalmena da,

samingarria ordez, pizgarria

 

Hemengoa naiz,

hemen geratuko ere,

kosmosaren zati,

fede pizgarria da hori,

eternitatearen hazia,

ioi dardaratia,

izateaz harro,

ilundi distiratsuaren barnean.

 

2

Loa,

bizitzeko indarberritzea,

gozamenaren hazia.

 

Esposatua naiz

gizartearekin,

horrek egiten du urrezko

nire bizitza,

besteentzako

ikatz berogarri izateak.

 

Behe honen bestaldean

goiko goidura bera

aurkitzen da,

borobila baita ama lurra,

eta antipodetakoa gure anaia.

 

Existentzia,

unean uneko

karanbola zoragarria,

nahiz nire esku ez dagoen

bidea gauzatzea.

 

 

Fedea enbortzat

Ez kanpora ez gora,

barnera behar du begiradak,

behean behar du oina gizakiak.

 

Enborra,

zer da gizakiaren enborra,

non da sustraitzen?.

hor datza esperantzaren gakoa.

 

Gizakiaren bekatua,

mugaz haragoko ametsa,

garenaren ezinaz izutzea,

garenaren gutxia ez onartzea,

ahal dugunaren guztiaz ez jabetzea

 

Kosmosa da jainkoa,

biziberritzen gaituen altzoa,

betirakoak egiten gaituena,

ez gara bukatzen,

itxuraldatzen baizik.

 

 

Askatasunaren dolorea

Besteengana naramana da

nire  bakardadea,

bestea etsai zaidanean ere.

 

Aukeratu beharrak damaio

gizakiari beldurra,

erabakitzea  nola saihestu da

izuaren iturria, 

ahaltsuen inposaketa da

bizi-egarriaren aizkora zorrotza,

jainko errealen labana hiltzailea da

odolusten gaituena.

 

Bizitza,

erabakien kate etenik gabea,

harro naiz gaitasun honetaz,

gaitasun erabat baldintzatua arren,

ametsa besterik ez bada ere.

 

Askatasuna,

erabakitzeko ahalmena,

ametsa hutsa,

jainko aitorturik ez dugunon

jainkoa,

sasi-jainkoa berau ere. 

 

 

 

UNE MINBERATUAK

 

Ordurik ez denean

Ez da arazo edo kezkarik gabeko

egunaren hondarrik.

 

Une isil bat aurkitzean

hor datza xedea,

hor dago koska.

 

Kontzientzia kamutsa

behar baita

horretarako gehienetan.

 

 

Ariman kantak

Uneoro behar genuke

Agata Santaren bat

barne pleguren batetan

kantu isil baterako.

 

 

Promesezko zelai

Ikastolak Erriberan,

Erribera euskaradun

izanen den

itxaropena

 

 

Kantauri itsasoa

Kantauri itsasoa

hainbat familien

sorbalda urdina.

 

Kantauri,

itsaso oro da misterio.

 

Kantauri,

bazter honetan

inguratu gaituzte,

katez lotu

gogoen barne eremuetan,

baina ez dugu

itsasoz alde eginen.

 

Kantauri,

estropada egun ederrean,

ontziak oraindik uhinen aparrean,

egurtu gintuzten zipaioek,

askatasunera boga

egin nahi genuelako,

itsu dabila Ibarretxe.

 

 

Aleluia

Gabon,

sentimenduen

festa-egun.

 

Gabonak

Merkatarien

festa-giro

 

 

Naturaren sakona

Loa,

gauaren oparia.

 

Lorik eza,

biharamun mikatzen iturria.

 

Lo hartze goiztiarra,

esnatze berantiarra,

gauaren ertz desiratua biak.

 

Lo sakona,

egun kontzientea luzatzeko

kontzientziaren ausentzia

 

 

Dakit

Nire barrena hizkiz, ezta hitzez ere,

husten ez dakit,

horretarako gai ez naizela dakit.

 

Agian horregatik

niregan biltzen naiz,

inongo edo inoren arrosa

ez izanez neureegi nahi dut bizi.

 

Nahiago dut nire baitan galdu,

kanpoan alderrai izan ordez.

 

 

Ur gazte

Izan nintzen,

orain naiz.

 

Penak eta alegriak,

hori da bizitza.

 

Nintzen, naiz,

nadin beraz.

 

Ni neu

eta kito.

 

 

Agorreko arratsean

Oparo eman dit

bizitzako urtaro orok,

nik neuk urri emanaz

naiz zahar kezkati.

 

Gozatu dut uneoro,

baldintzapeko gozamenez.

 

Bizitzako arratsean

ez naiz biziaz damu,

ordu mozkor gutxi,

atsegin asko,

plazer nahiko.

Esker ona diot bizitzari.

 

 

Ez naiz poeta

Poeta izan behar da

poesia idazteko.

 

Bada poeta ez denaren

poesia itxurakorik.

 

Ikuspegia eta sentiberatasuna,

hor datza poesiaren funtsa,

ez hitzak dottoretto

edo irudiz lotzean.

 

Poesia ez da hitzekin jolaste soila.

 

 

Enarak zeruan

Hondartza ederrenetara joan,

kopla beltz guztiak utzi,

txirla politenak jaso,

barnea kantari, airea koplaz bete, …

 

Maiteak ez daki

hondartzara joan zarenik,

esaten ez badiozu.

 

Komunikatzea,

maitasunaren funtsa.

 

 

Lararin-larara

Nigana,

zugana,

lararin-larara,

ezkutukoak ohi dira,

lararin-larara,

zirri gozoenak,

lararin larara.

 

 

Hibaiak.

Italian barna heldu ziren

sortaldetik basoak Euskal Herrira,

milaka urteko etorri geldian.

 

Bizi ahula ibaiak?,

oparotasun berdearen hazia da

bere joan geldoa.

 

Ez behera, ez gora,

ni ere etorri banoa,

kosmosaren altzoan

karanbola berri batera.

 

Ez dut stop egin nahi,

ametsek, asmoek, esperantzek,

arrastoren bat utziko zuten

ziurtasunez.

 

 

Materiaren handia

Bizi naiz,

hala fortunatu zen.

Ni neu naiz kantu,

olatu eta poema.

Laster batean

beste zerbaitekin

beste zerbait

sortuko naiz.

Kosmosaren

bihotz harrigarriaren

eraginez.

 

 

Ezinaren ezina

Ezinaren galga, porrotaren hazia,

ezinaren eta itxaropenaren lehia

hori da bizitza.

 

Pesimismoa erein,

etsaiaren arma nagusia.

 

Ze zaila norberaren ezinak onartzea!!!.

 

Ezinean zein ekinean,

asperdura da

etsipenaren sorburua,

porrotarena ere.

 

 

Izanaren gose

Ez naiz bizi izanaz damu,

zenbait jarreraz bai,

banaiz damu.

 

 

Ederraren ederrez

Gizonen begiak

emakume gorputzen

esklabo.

 

 

Bizia da udaberri

Zuhaitzek

garunik balute,

biolentoa 

terrorista

deituko lioke

basomutilari.

 

 

Urtoro

Neguan

bizipozik

ez duenak,

udaberria

motel.

 

 

Pasa ziren

Bizitzako

aukera

galduak!!!

 

 

Ziren desiraz

Zitezkeenak

balizko

geratu

zirenekoak.

 

 

Amuarrainen ametsa

1969tik 40 urte geroago, herri hau oraindik ez da tamariz ihar, harizti eta pagadi berde gazte berri izan asmoz lehian dirauen herri zahar zauritua baizik.

 

 

Nor poeta

Zer da

poeta izatea?.

Zertan datza

poesia?.

dotore eta ezberdin

hitzak txirikordatzea?,

arazoen gainetik

labaintzea?,

jolas bat?,

ihes bat?,

barne dei bat?.

 

Bizitzari

errotik helduz 

behar du poesiak,

bizitzari

ikuspegi berri

ezberdin batez

begiratu.

 

Izadiko zati da

gizakia ere.

 

 

Lizartza

Lizartza,

2007an,

etorkin politiko

eskuin muturrekoek

Espainia osoan

ezaguna egin zuten

herritxoa.

 

 

Poeta non?

Ze poema labain iheskorra,

irakur-goxoa arren,

baina zein da

poetaren esperantza?.

 

Mozoloegia naiz nonbait

jabetzeko edo igartzeko.

 

Poema hau idatzi zen egunetan

Burgosen epaitu gintuzten,

Euskal Herria kalean zegoen,

herri baten esperantza epaitzen zen.

 

Non zen poeta?.

 

 

Ze plazer

Ze plazer,

zerek eragindako plazera?.

1970.

Poeta Parisen zen,

iheslari anitz Frantzian gordeta,

ni kartzelan Zamoran,

apaiz mordo bat lagun, …

herri osoa jazarria

Poesia

mundutik ihesbidea ote?.

 

 

 

UNE MINBERAK

 

Holakoa naiz

Tipo bitxiak gara

gizakiok.

Ni

kontraesan bat

naizela onartu

eta kito!

 

 

Askatasunaren esperantza

Kendu zigutena berreskuratu,

duguna gorde,

konkistatzaile edo atezain,

bi zeregin zail,

biak zama astun.

 

 

Iñigo eta Xabier

Iñigo eta Xabier,

oraindik hautabidean diraute,

ezpatak dantzan bidegurutzean.

Euskal gogoa galdu ez delako!.

 

 

Koplak

Badira

kristal hauskaitzak

badira

burdina hauskorrak

 

Koplak bezala

 

 

Hautsiz eraiki

Hautsi dugu!

orain eraiki!

hori da bizitza,

berritzea,

izana izanez

oraina jarraitu.

Horra zoriona!

 

 

Kain eta Abel

Konfrontazioa,

herrien arteko betiko jokoa.

Jainkoa Abelekin hil zen,

irabazlea da orain jainkoa.

 

 

Kolorea ikur

Gorria horia morea zen

gurasoei paparrean ezarri

lore lerden zirudiena;

gorria horia gorria

haragitan iltzatua dugun

ezarri gezi zornatua;

zuri gorri berdea da, aldiz,

gure krabelin gorri amestua.

 

 

Egunabarrak

Behatoki zoragarria Anbotoko gailurra,

milaka euskaldunen biziraupenerako arnasa.

Anboto barreneko laugune berdea,

asteko nekeen ukendu lasaigarria.

 

Azal zakarra, aurpegi gogorra,

Euskal Herriko tragediari

irtenbidea gauzatzen ez dieten

politikoena da.

 

 

Diruaren behatzak

Hiriko bideetakoa,

auzoetakoa ere,

ez da nahasmena,

irabaziek ehundutako

diru-sarea baizik.

 

Bakoitzak bere zeregina

betetzen duen txotxongiloak

besterik ez gara

asfaltoko txerpolariok,

hariak diruaren behatzek

mugitzen dizkieten

zirko korapilatsu honetako

aktore aktoresak besterik ez.

 

Zentzu gabe xurgatzen dugu

ontzi distiratsu erakargarrian

eskaintzen diguten pozoia,

asaldatu ez gaitezen,

tantoka eskainia,

matxinoak baitira

beraien borreroak. 

 

Bekatuaren simaur hori da,

biziraupenerako droga,

Europako andetarron koka.

 

 

Zurrunbiloa

Poemak gaitzesten duen horrek

egiten du bizitza erakargarri. 

 

 

Begiradak zaunka

Eskalea,

denok dakigu

gizon hori

gure senidea dela,

baina gu

oskol gotor batean

bildu den barraskilo

bilakatu gara.

 

 

Lepoa egin

Gizarte honen erantzuleen aurka ekin beharko genuke biraoka matxino ekinean, beraiek moralik gabe jarraituz, moral estu hau ezarri digutenen aurka. Ez da egia denok garela errudun, denok erantzule. Beraiek ezarritako moral zitala pairatzen dugun gizajoak besterik ez gara. Barkatuak gaude jadanik gu denok. Moral hori ezarri diguten horiei lepoa mozten diegunean izanen dugu barkamen osoa.

 

 

Hiltzaileak.

Politikoak, poliziak,

enpresa-gizonak, etxegileak,

droga eragileak,

militarrak, irakasle salduak, …

horiek eta beste asko gehiago dira

hiltzaileak.

 

Hildakoei,

hiltzen gaituztenoi,

hilko gaituztenoi

deitzen digute

hiltzaileek  hiltzaile.

 

 

Mamuak hondartzan

Hiru ez, lau, sei hamar eta gehiago mamu azaldu dira euskal Herrietako hondartzetan. Horregatik ditugu kaleak poliziez josita, politikariak bizkartzainez hesituak, epaileak politiko bihurtuak, … kartzelak matxinoz gainezka.

 

 

Pobere

Tamalez

poetak ez dira

Euskal Herriko

pobere bakarrak

 

 

Herri hautsia

1936 - 2007.

Harriak oraindik hautsiak diraute,

harriak oraindik hausten darraie,

Espainia handiaren itzalpe berean.

 

 

 

UNEAREN ERTZAK                                                             

 

Zu, natura

Natura,

poetaren

poesia-herria,

giza harraparien

sarraski eremua,

kontsumitzaileon

zabortegia.

 

 

Hegazkinean

Zerua,

nik lurrari

goitik begiratzeko

behatokia.

 

 

Poema kosmikoa 

Ni neu naiz

poema kosmikoa,

takada miragarri baten

karanbola miragarria,

beste takada batek

karanbola berri batetara

eramango nauen

izpi kosmikoa.

 

 

Eremu desesperantea

Gaztela:

 

Aletegi oparoa

hauteskundeetan

politikoen harrapakina.

 

Bisita-leku,

pasabide

berde horia

urtaroaren arabera.

 

Eskuinaren habia

Euskaldunon etsaia.

 

 

Materiaren garrasia

Ni,

natura.

 

 

Soaz harago

Naturari so sortzailea,

bedi, hori da poeta izatea,

bego, hori da poesia.

Baina poemetan

gizakirik ez bada,

gizakia denean

absente nabarmena,

antzua izanen da poema.

 

Gizakia ardatz ez duen poesia,

ez da poesia.

 

 

Ebak Adani

Errua besteei egostea  da

gizakion errua.

 

 

Oraina eta geroa

Beharrezkoa da egoerari buruzko hausnarketa, kritika, salaketa. Baina irtenbidea aurkitzea da arazo nagusia. Herria liluratzean datza irtenbidea. Nola liluratu herria, hori da asmatu behar duguna eta asmatzen ez duguna. Gainera, arazoaren bihotzean politika dago, dena irentsi baitu politikak. Eta politikak politikoen interesa besterik ez du. Herriaren interesengandik urrun beti.

 

Poeten uharan

Jon Etxabe 2017/03/13 08:54
Umotuz

 

UMOTUZ

 

 

 I

 

1

Heldutasuna da heriotza,

malkoz edo irriz

berak hartzen gaitu beti,

aurrera edo atzera

begira gaudela,

bere altzora garamatza,  

nahikoa izan garela

uste duenean.

 

 

2

Agurra damaien txoriak,

euria dagion zauria.

 

Bizitza dario urari.

 

Irautearen gatibu,

minari lotuta.

 

Urari bizitza dario.

 

Egunsentitik pauso idorrez

izena duen helmugara.

 

Bizitza ura.

 

Izatearen jarioari eusten

idortea dela ere. 

 

Ura bizitza.

 

 

3

Lorratz ibiltarien sarean

euri-tanten sinfonia zait aterpe,

pintzelada koloretsuak dira

lonazko irla kurbatuak

urezko basamortuan.

Ur errezelak ez du bizipoza ito,

biziraupen eztenak zirikatzen du

belaunaldien  erromes sena.

Atabala zait karabana sabaia

tapiz bustia aurreko horma.

 

 

4

Hil beharrak ez du lilurarik,

idazmenak bai.

Zahar darrait oraina ezin irauliz

pentsamendua goldatuz

udazkenaren oroimenean,

ez baitut ahaztu nahi

gaurkoaren gomuta.

Hitzak geratzen zaizkit

oroitzapenak ez dakit non

eskegita geratu zaizkidanean

huntza horman bezala.

 

 

5

Bilakaera, edozein bilakaera,

kosmosaren abentura.

Gizakiaren barnea,

bilakaeren labirintua,

begirada infinitua behar duen

misterioan barneratzea.

 

 

6

Oraina biziz

geroa bizi nahi dut,

horma bat jaso,

huntzak izan dezan zeri heldu,

odol gorriz  idatzitako

poema mindua da gaua,

irrien egunsentian

arima astunak hegan egin dezan.

 

 

7

Bikez erretzen dugu emakumea

Erdi Aroan baikinen,

uhinei ordez hondeamakinei

egin behar die aurre harkaitzak.

Lantu izoztua da gizartearen deiadarra

gizarte aldrebes honetan

hormarik gabeko huntza baikinen.

 

 

8

Bizitza heriotzaz txertatua dator,

heriotzak bizi izana du gozamen.

Huntza

ez da eternoa.

 

 

9

Huntzik loratzen ez den ilargian

giza arimaren lorratzak

bakardadean kiribildurik diraute

galdutako egia nork erdituko zain.

 

 

10

Esnako ametsak dira

egunerokotasunari talaia,

aurrekoari begiz begi so,

bizialdi bakoitzari

zentzua damaiotenak.

Itxaropena zor diot egunari

ametsek argitu dezaten begirada itsua,

huntzak izan dezan horma.

 

 

11

Azken geltoki jakinik ez duen

bi infinituren tartea da bizitza.

Erantzun baino galdera gehiago,

garunak herdoilduak, giharrak nagi,

arnasa beteago,  bizipoza kamuts,

hilik bizitzen hasten zarenean,

etsia zaizu jada bizitza

huntzak ez du jada zeri heldu.

 

 

12

Landare inbaditzailea da huntza,

urteek gaindituta, hutsa naiz

 

 

13

Zain luzeetan zabaltzen ditu hostoak huntzak,

hari luzeetan  saretzen errokak,

nahikoa du eskukada lur eta edozein horma

luzatu eta mardultzeko.

Ai bazinateke huntza

zure lur eta horma bihurtzeko

 

 

14

Hitza nahi nuke izan,

edo hitzaren oihartzuna,

leihoa besterik ez den etxea,

ametsean kimatutako huntza,

nire gorputzaren itzalak

arima askatu dezan,

kokatu nadin puzzlean.

 

 

15

Bestaldean zer dagoen

nahi nuke jakin,

infinituraino luzatu

ispiluan hitza,

huntzak bere garroetan

preso baitauka egia.

 

 

16

Huntz itogarria da bakardadea

halabeharrez ezartzen zaizunean,

goizalbako ihintz bizigarria

infinitura begira biltzen zarenean,

huntz edo ihintz

biluz utziko zaitu beti

 

 

17

Orainak ez du oroimenik

odola adintzean,

ezdeus kolorgetua bihurtzen da izana

ahanzturaren morrontzapean,

mihirik gabeko kanpaiak dira urteak

arima errealitatez biluztean,

ez da argirik itzalen argizaioletan,

arrea da txingarra eguna itzaltzean.

 

Udazkenean laru eroriko dira

udaberrian berde jaio ziren orriak

neguan ongarri bihurtuz

itzal bare berdetzeko udaran.

 

Huntzaren berdeak ez du urtarorik.

 

 

18

Bihar gabeko oraina,

betirako geldiunea,

ezerezari irekitako leihoa,

ez direnen bakardadea,

iruzurrik ez dioen ispilua,

zu eta ni bustiko gaituen euria,

zer besterik da herioren besarkada.

 

 

19

Amets koloretsua egunsentian,

lili usaintsua eguerdian,

oroipen gozoa arratsean,

musua, bizitzako kimu eztia.

 

 

20

Amaren musua abiatzean,

herioren besarkada amaieran,

galderetan korapilatutako

hitzen sarea da  bizitza.

Musuak eta begiradak dira

ametsei darien erantzuna.

 

Luzeak dira huntzaren garro eta zainak

 

 

 

II

 

21

Kolorez zein estiloz

aro egun une oro

erakusketa berritua

gozatu ahal du natura

begiratzen dakienak. 

 

Ireki iezaiozu leihoa

kolorea dakarren huntzari

 

 

22

Huntza hormari bezala

bizipozari itsasten dakiena soilik

ez du eramango udazkeneko hego bortitzak.

 

 

23

Luzatuz aurkitzen du

bidea huntzak,

joanaren joanean

gauzatuko du norakoa

haurrak, margolariak, poetak,

maitaleak, ibaiak, ezpainek,

lurrinak, haizeak, …

eginaren eginean.

 

 

24

Berde trinkoa da huntza

berde margula zahartzean,

poetak edertuko duen arren

bizitza lausotua da zahartzaroa.

 

 

25

Udazkeneko euriak blaitu du lurra,

udaberria da gaztearen arima

burutazioen gatibutan ere.

 

 

26

Bizipozez bustitako ariman

beti da udaberri.

Hauskor zaharraren anima

kraskara txikienak lezake hautsi.

 

 

27

Zeruan labainduz doaz

larrazkenean usoak,

hezur herdoilduak aldiz, nagi,

orri okreen zaparrada pean,

diskronia sinkronizatua

naturaren ordularian.

 

 

28

Bizidun bakoitza

edozein edozer

den ez deusa ere

hutsari bilduki bat da,

existentziaz zedarritutako hutsa,

Oteizaren eskultura bat,

ederra baina azkenean hutsa.

 

Galdera bat da.

Ez da erantzuna

 

 

29

Errailen gurpil hotsa da

joan zitzaidan maiteñoaren gomuta,

ez dut gehiago bere berririk

baina geltoki orotan dirau

memoria hilkorrean hilezkor.

 

 

30

Isiltasunaren infinituak

denboraren mugak

gainditzen dituenean

isil geratzen dira nire

irudi pauso arnasak.

Ez dira ispiluaren bestaldean ikusiko

gorde nituen lagun minen argazkiak

kontzientziaren hitz aspertuak

nire espazioaren erreinuan

denbora hiltzen denean.

 

 

31

Ametsak

okrez margotzen du

adinekoon udazkena,

margultzen oraina.

Ametsa,

adinekoon zaldiko-maldikoa,

gaurkoari ihesa,

aldi berean euskarria.

 

Zergatik izan naiz?,

ametsetako galdera.

 

 

32

Nire bizitza heriotza da jada,

bidelagun hurbil onartua zait herio,

badoa bizitza poema bat bezala

denboraren bestalde infinitura,

udazkena margotu da nire azalean,

maite dut bizitzaren hatsa  azaro okrean.

 

 

33

Inora joatea asmatzen dago beti gizakia

ibai ertzen bila korapiloa askatu nahian

baina geltokiak ateak ixten dizkio.

 

 

34

Bakardadearen osinean bizi da gizakia,

bakardadea  bizi du desertuko oasian,

ametsen jopu, garra baino txingar,

marra gorriko labirintuan heriorekin noiz topo,

balizko geroaren itxaropena du  joanerako droga

 

 

 

III

 

35

Ihesle eta iheskor,

ezer gutxi edonon,

ez-premiazkoa inorentzat,

galtzekorik ezer,

zergatik urduritu gizontxo!.

 

 

36

Geroz eta denbora urriagoko espazioa

kolorez hornitzea da jubilatuaren

espaloi amaierako azken garrasia,

orduaz oharturik iraun ahaleginean.

 

 

37

Bizitza estropada dela esan nahi dizut,

aparrez blai, gandor edo sakonean,  arraunlari bakarreko

olatuei branka bogan doan traineruan zu,

beti duzu aurrean helburua uste duzun baliza

baina heltzean ziaboga besterik ez da.

 

 

38

Zenbat zirrikitu bizitzak,

dituenik ere jabetzen ez garenak,

edo estaltzen ditugunak.

 

 

39

Izpirituaren kolorea lausotzean

zer axola egia ala gezurra

kantatu duen txantxangorriak.  

 

 

40

Lozorroa gaztigatu dit udazken okreak,

hor egonen da arre uzkur izoztua lez bizi-mina,

aldi berean udaberriak kristalen bestaldean

larruazalak  pentsamenduak gozatuko dizkit.

 

Nahasiak ohi dira arimaren urtaroak.

 

 

41

Irribarrea dakusat  munduaren ezpainetan,

irrist egiten dut bizitzaren gaubeilan,

topa kristalezko orduetan,

berdatuz gorantz noa huntzaren bularrean,

hegaberekin zeharkatzen zeru amaigabea,

poesia xurgatuz letren mozkorraldian.

 

 

42

Izan ginen.

Hitzak ere hil egin ziren.

Pitzadurek irentsi zituzten koloreak.

Baina elur diraute nenufarek.

 

 

43

Heriotzaren uharan galtzen dira

bizitzako aparren arrastoak,

ez dut alfonbrapean ezkutatzeko

basamortuko larruazal orbelik

ez baitut sekreturik marinelarentzat.

 

 

44

Munduaren arnasa

izakion bizipoz,

bihar atzo,

beti da gaur.

 

 

45

Goiz-albarik gabe ibilbidea mugatu zaion

kristal urtuen bestaldean  bizitzarik ez duen

herri hutsa da poesiarik ez duen herria.

 

 

46

Poema

enarak

bizi-minean

zintzilikatu

udaberria

 

 

47

Biluzten ez dakien gizakiak

ez du zorionik izango

 

 

48

Arma hotzak

bihotz hutsa,

hezur hotsa.

 

 

49

Karonte dakust goizero

Edigia ibai ertzean

txikota askatzeko prest,

Parkek batelera igotzeko

noiz aginduko didaten zain.

 

 

50

Inon inoren begiek

Afrikan nahiz hemen

irakurriko ez didaten segurantzan

eguneroko elikagai zaidalako soilik

horregatik idazten dut

nire begiak itxiko diren arte.

 

 

51

Ez da egiarik ez duen gezurrik,

Ez gezurrik ez duen egiarik,

balizko egiak soilik dira hipotesiak.

 

Errealitaterik den ez dakidala baneki

dena legoke zintzilik, ez nuke biharrik

ez oroimenik, ez nori so egin

 

 

52

Gutxiesten dugun landare apala da huntza,

berak, baina, edertzen ditu horma kolorgetuak,

berak ezkutatzen begiluzeengandik bakardadeak,

lehorrean berde, hutsaren babesle umila huntza

 

 

53

Ezetz esaten ez dakienak

porrot ugari jasoko du

agur zein gorrotoen truk

 

 

54

Delfosera joan nintzen,

hondakina besterik ez zen,

neure baitara itzuli naiz

kanpoa hobeto ezagutzeko.

 

 

55

Ez ditut gogoko aireportuak,

maletei agur, maleten zain,

bakardade kosmopolita,

denbora irabazteko denbora galdu beharra. 

 

 

56

Neu naiz,  hemen nago, poesia dut sarraila,

giltzak aterik zabalduko ez badit ere,

beti dut nonbait huntza bidelagun.

luzeak dira huntzaren garro eta zainak.

 

 

Goiz-alba, gauaren irribarrea.

 

Poeten uharan

Jon Etxabe 2017/03/10 08:55
Troiako zaldia

TROIAKO ZALDIA

 

 

 

ULISES ITZULI ZENEKEOA

 

Herri tatuatua

Aspaldi nago itzuleran,

bukaera da nire itzulera,

azkena baita nire bidaia hau,

bidaia laburrez

osaturiko bidaia nagusia.

Saminik gabe

ametsik gabe,

ez dut iraganik urkatu nahi,

hauts izanen naiz

lorratzen hautsetan.

 

 

ADIO USAINAK

Noan

bizipenen orean,

bidaietan nabil,

lehiatzen naiz,

herriaz borrokatzen,

hori baitut,

itzuleraren

legamia.

 

 

TRAIDORE DEITU NINDUTEN

Itzuleran ustez,

-agian nahia besterik ez zen-

bidegurutzean elkartu ginen,

deselkartze borobilean.

Joanean gara berriro,

bakoitza bere bidetik,

beste bidegurutze batetara

etorrera den itxaropenean,

-agian nahia besterik ez da-.

 

 

ASKATASUNA OPARI

Komedia omen bizitza,

drama baina gehienetan,

politikoen jarduna aldiz,

ulertzen ez dugun fartsa.

Troia adina kiribildua dugu

herri honen egoera nahasia.

 

 

ESNA NADIN

Esna bizi izan naiz,

besteak izan zaizkit akuilu,

bizipoza eragile.

Gorputza ahultzen,

garunak dorpetzen,

esna nola iraun da arazoa

hilotz baino lehen.

 

 

EZ DIOT ERLOJUARI ORDURIK ZOR

Askoren gaitza da

herriaren Gaitza,

horregatik ezin dute

poema kiribilez ere

herria makurrarazi.

 

 

IRRIÑO BAT ZIRIMIRIARI

Gorroto otoitza egin du

gure balizko hilerrietan

jite  guztietako agintari orok.

Ez dugu bake garairik ezagutu,

baina beti da lore bat gure hilobian,

gure garaipenaren ukapenak

beraien garaipenik ez dakarrelako.

 

 

GAURKO ABERRIA

Aldrebesa eta ulerzaila da

gure herriaren egoera nahasia.

Gerra omen bakerako tresna,

bakea botererako baliabidea,

Troiako  zaldia beti

erraietan lehertzear.

 

 

GATZA ODOLEAN

Halaz ere,

maitatzeko

kondenatuak

jaio ginen.

 

 

ITXAROPENA NONBAIT

Alda dezagun paisaia,

ikusi ahal dezagun

lauhazka jostagarrian             

euskaldun zaldia.

 

 

 

HARRESIEN GERIZA

 

KATU BELTZAK

Politikoei egin diegu autopsia,

katuen erpeak

besterik ez diegu aurkitu.

 

 

AZAL UBELDUAK

Letradun eta zientzialari orain,

kalekume zireneko adore beraz,

oldartzen jarraitzen dute

kalea utzi ez zutenen aurka.

 

 

HALABEHARRAZ

Adinaren ajeak

ditugu orain ezaugarri,

bizkarrean dirau, aldiz, 

amnistiaren aurreko zamak,

manifestaldietan sinestea,

bekatua ez ezik,

hori dugu itxaropen.

 

 

INOZENTZIA

Inozentzia zenbaitzuk

hankarteetan galdu zutelako,

harria bota eta eskua ez ezkutatzean

galdu behar dute berea

hainbatek oraindik  gaur egun.

 

 

ARIMA SALDUAK

Sugeak bezain liztor hilkorra du

demokraziak,

aizkora zorrotzenez mozten du lepoa

konstituzioak,

zaldia ustez izutu zuen sugearen

testigantzarekin.

 

 

BIHARAMUNAK LAUSO

Igande arratsaldeko batzarkide haiek

konpondu zuten beraien astelehena.

Baina irauli  nahi zuten gizarte  hark

astelehen berri baten ametsean dirau.

 

 

BIHARKO BART

“Ez da bigarren zati onik”

“Iragana beti hobea”

hala diote errefrauek, baina

hobe antzinakoari begira ordez,

oraina biziz,

geroa amestu.

 

 

BOGAN

Badu ura zaldiak;

egarri bada

edan dezala,

eta kito.

 

 

ZALDIA TROSTAN

Beti dago

bizkarrean eramango zaituen

zaldiren bat.

Beraz, lasai.

 

 

 

ZUREZKO ZALDIA

 

ERIA ETA KRUDELA

Errepresioaren estatistikan

Madrilen aldartea da

euskaldunon zoria.

 

 

ZALDIAREN IRRINTZIA

Konstituzioa gurtzen dute,

euskal  tribua

desagerraraziko dutelakoan

 

 

TXORIMALO INOZO

Indarraren lubakietako

desertzioa

sistemaren aurkako

disidentzia

bihurtzen ez den bitartean,

arrazoiak zurikeri,

gudari nekatuak izanen dira

desertoreak.

 

 

LAMBRO ITSUA

Desertorearen lagun zirenak dira 

desertorearen beldur direnak

 

 

KIPULA ZURITZEN

Desertoreak ba ote zuen zalantzarik

su-etena eskatzen zutenak

ez zirela gizakiagoak.

 

 

PARADISUA SINESGAI

Zoritxarrez,

gauero gaude koadrotik at.

 

Zorionez,

egunsenti bakoitzak dakar

argazki berri baten itxaropena.

 

 

SAMINAREN TRAFIKARI

Denek uste dute

bestea dela

saminaren trafikantea.

Horregatik dute beti gertu

zaldi ernaldua

musuak galaraziz.

 

 

ITSASO GORRIA

Kolore berdineko kristalak

jartzen ez ditugun bitartean,

batzuk zein besteek 

gorria ikusiko dute

murgiltzen gaituen itsasoa.

 

Optikoa da behar duguna,

ez adarbakar hegalduna,

urdina eta barea

dakigun itsasoa.

 

 

 

ITAKA

 

HAURDUN

Azken hatsa?.

Norena!.

Iraungo dugu

 

 

AITORTZEN DUT

Aitortzen dut

une erabakigarria dela,

mesfidantzak  hor daudela,

 

Aitortzen dut,

baina, nire baitan diot

poemaren aitorpena

drama poetikoa dela.

 

 

KEINU ORDIGARRIAK

Zenbait erretolika ez ote

ipuinak besterik ez diren

asmakizunetarako plaza

 

 

BELAUNALDI BEREKOAK

Harresi banatzaileak

gure garunetan daude

 

 

BAREALDIRIK GABEKO GUDA

Errealak dira ejertzito anonimoak,

eta porrot amestuen gaindi

egunerokoa iraultzen dute.

 

 

ERRUDUN SENTIPENA

Zeru urdineko marra zurietan

ezabatu ziren,

bakearen izenean,

demokraziaren gezurrez,

zinatutako mezu ustelak.

Sekula sinetsi gabeko hitzekin,

piztu nahi ziguten esperantza.

 

Bitartean gure odola isuri zuten,

bere zauriak ixteko aitzakiaz.

 

Besteari dena ukatzen dionak,

ez du zer eskaini.

 

 

GALDETU NIZUN

Galdezka ari gara,

garrasi ezberdinez galdezka,

erantzun baten egarri,

konponketarik ba ote.

Baina ez da erantzunik,

konponezinarena ezik.

 

 

MAIUSKULAZ ZEIN MINUSKULAZ

Traidorea da  desertore oro,

darabilen hiztegiaz haraindi,

edozein dela lubakia.

 

 

BEHAR DA BIZI NAHI IZATEA

Fenix hegaztia

bere errautsetatik

berpizten zen.

 

 

MALKO IZOZTUAK

Bihotza izozten duen

sentiberatasunik eza

nabari zaio

begirada irritsuen ostean

botere gose diren horiei.

 

 

ORTZEMUGA NOIZ IREKIKO

Erretolika landuoz harago,

eguzkiarekin altxatuko gara

poemon biharamunean.

 

Poeten uharan

Jon Etxabe 2017/03/06 08:58
Irribarrea

IRRIBARREA

 

 

“Desorduetan eta deslekuetan,

 halaxe ibiltzen dira maitaleak”

ondasun pribatu bihurtu baitugu

maitasuna.

 

 

1

Etzan gaitezen nagi belatza gerizatsuan,

beratu ditzagun maskurrak olatuen azken lasterrean,

anaiki murgildu giza bagetan,

ordulariaren tirania hautsi neurtu gabeko joanean,

hitzekin jolastu hizkien lorategian,

arteaz bazkatu sortzaileen erakusleihoetan. 

 

Tartekako ezteiak,  urtaro  agorretan,

adinaren distantzian urrun.

 

Gazteek esaten digute, presentzia hutsez,

izan zela garai bat,

ileak zuzen-zuzen mozten genuena,

bizitzaren luzapena zaigun oroipena.

 

 

2

Baso-ertz batetan ezagutu zintudan,

kate hautsezin ziren atzamar kiribilduak,

zuhaitz zoztuen neguan  han izanen ginela esperantzaz.

 

Amorez amore, amore emanez,

mila koloreetan lehertzen da oraindik musu hura.

 

Utopien labirintuan bidaiatzea baita bizitza,

arropa barnean biluzik,

egunerokoaren monotonia hautsiz,

auzokoaren begiradapean beti.

 

 

3

Aingira likits labainak besterik ez dira gelditzen gure ibaietan,

aspaldi akabatu genituen ortzadarreko arrain koloretsuak,

demokraziaren izenean emaniko eraso bortitzen bidez.

 

Maiteminduek elkarri ematen dioten musua da egia bakarra herri honetan.

 

 

4

Agintari ustelak daude hirietan,

agintari ustelduak, urtaro orotan,

muskerrek jan diete bihotza,

tximeletarik ez da beraien begietan,

pipien hautsa besterik ez tiraderetan,

ukazioarenak dira paperetan ezarri zigiluak.

 

Barnera irekitzen ditugun leihoak dira oraingoz

ferekatzen gaituzten begirada bakarrak.

 

 

5

Larru hutsik  gelditzen dira politikoak,

zirrikitu ezkutuena ere hustasuna,

toles gordeena ere usteldua, 

demokrazia zikoitzaren zor ordaindu gabeak agerian.

 

Robot herdoildu bat bezala,

txatar piloa bihurtzen zaigu

demokraziaz uniformatu oro

eskua ematera hurreratzen gatzaionean.

 

 

6

Herdoilduak ditut sarreretako kontzak,

kolorgetuak tximeleta hegalariak,

astuna eztarriko txilina.

 

Agurren bila nabil helduleku orotan,

baina inork ez du aldabarik  jotzen nire atean;

badut oraindik istoriorik kontatzeko,

baina jada ez dut eztarririk horretarako.

 

Arabiera dut ikasgai helburu,

Aladinoren lanpara amets.

 

 

7

Beltz jaio zaigu goiza,

halaz ere, zabalduko dugu ikastola,

irakurtzen ikasi nahi dugulako,

tematiak izatea iraintzat

aurpegiratzen badigute ere.

 

 

8

Bakardadea hausteko

bere poemak idaztera behartuta dauden

biktimak ere badira herri honetan,

arriskutsua baita zenbait biktimen poeta izatea.

 

Zurtz bizi behar duen biktima asko du herri honek,

biktimen laguna izateak biktima bihurtzen zaituelako,

telebistarik gabeko biktima anonimoak.

 

Isileko bisitak soilik

edo bahitzaileak  baimendutako bisitak

jaso ditzaketenak.

 

Saguzar gosetiak inguratzen gaituzte

ormatzarra gainditu ahaleginean,

baina ez digute ahoa lokartuko,

tximeletak bezala paretan iltzatzen bagaituzte ere.

 

Bizitzaro oro lurperatu digute,

badakigu nork eta non.

 

 

9

Ez  gara jada geu,

besteek nahi dutena gara,

egiten gaituztena.

 

Ahalegintzen gara barnera murgiltzen,

goreneko ikuspegia hartzen,

jantzi koloretsuez mozorrotzen,

baina  inork jantzitako txotxongiloak gara,

inoren esku dagoen hariaren muturrean dantzan.

 

 

10

Bizitzako udazkenean

inora iritsiko ez naizen sentipena dut,

gozoki pozoitu asko jan dut,

zirimiri geldoak sarri blaitu nau.

 

Ez dakit inon bukatuko dudan,

orban asko dut bihotzean,

gizarteak eragindako plagio ahaztu bat izanen naiz,

baina geurean bukatzea nahi nuke.

 

 

11

Begiratzen diet gazteei,

eta halako konplikaziorik gabe

elkar maite dutela deritzot.

 

Hizkuntza langa gainditu ahaleginean,

ezkutalekutik atera nahian,

geroagoko malkoak gerorako utziz,

bizitzari entzungor egin gabe,

kaleetan igerian bizipozez,

ikusten ditut gazteak.

 

 

12

Ez da koba zulokoaren aldean bestelakoa gaurko gizakia.

Zer gertatzen edo gertatuko dar-dar,

babes bila bidaiatzen du beso epel bila,

ehizakiak haitzetan marraztu ordez,

panpina mutuak asmatzen ditu,

hitza berak jarri beharko dien panpinak.

 

 

13

 Ortzadar bati lotutako soka muturreko begiztan

dantzari zintzilikatu dardartia

besterik ez da gizakia,

poetek eta filosofoek asmatutako istorio koloretsuak

politikoen ahotan  entzuten dituen bitartean.

 

 

14

Larre-lorea da maitasuna,

lilura erakargarria. 

 

Unean unerako jaiotzean da,

ebakiaz bat zimeltzen.

 

Halaz ere, jaso egiten dugu,

lorontzi ederrena eskaintzen,

eskuetan bertan maskalduko zaigula jakitun arren.

 

 

15

Iparra, hegoa edo mendebala,

oldarrean zein emeki,

haizerik den arteño,

beti izanen du kometak nork eutsi,

uneko eusleari

nylon hariz besoak mozten badiote ere, 

edo soka muturretik zintzilikatuz urkatzen.

 

 

16

Nostalgiaren habiak, ez besterik,

dira Euskal  Etxeak.

 

Gure minari burla egiten dietenen

proklama eta prentsaurrekoak saihestuz

eraiki beharko dugu nazio amestua

 

 

17

Denboraren kontzeptua bera,

neurria batez ere,

birmoldatu beharko dugu,

poemak bukatu, ekaitzak baretu,

armairuak berrantolatu:

igande goiz amestuak gauzatu

eta atarian ongietorriak nahi baditugu.

 

 

18

Ez dakit zer naizen, ez dakit zer garen,

hotzak direla besarkadak dakit,

erosiak daudela lekukoak,

antzuak garrasiak dakit.

 

Egunen batetan epaileak epaituko ditugula,

hori ere badakit

 

 

19

Besarkatu asmoz  urreratu

eta labankada jaso genuen;

bakearen bila tiradera zabaltzean

gorrotoz beteta aurkitu genuen;

lagunartea eskaini genien

eta desertura bidali gintuzten.

 

Infernua dira,

Infernua

besterik ez dakarte.

 

Baina zirrara sentitzeko gai garelako,

erreko ez dituzten postalak bidaliko dizkiegu.

 

 

20

Amets gaiztoen aro honetan

itxaropen bat ez dut galdu,

mahai-gainekoak dantzatuko ditugula

askok uste baino lehen.

 

Poesia da, behar du izan,

ez mailua edo (h)iltzea soilik

baita mailukarien (b)ilgunea

 

 

21

Lepoalde desitxuratua dut,

bisigu begiak aurkitzen ditut  ispiluan,

lo txarrekoa naiz,

kamioi kabinetan ibilia,

kondenatu pila dut inguruan,

hegazkinen leihoa dut gustuko,

goizero jaten ditut intxaurrak gosaritan,

ihes egiten diet merkatu txikiei.

 

Nomada izan naiz urtero aldi batez,

bele-kumeen kabi nahi nuke bihotza,

belarria zornatzen zait igerilekuan.

 

Horrela iraun nahi dut,

inoren, ezeren, zain egon gabe.

 

 

22

Bakardadea da egoera erosoena,

zer axola nitaz ari ez badira,

bakarrik egoten ez dakiena

bakarrik egonen da lagunartean ere,

bakardadea maite duenak du

lagunartea maiteen.

 

 

23

Edertasunak ez du arazorik konpontzen,

maitasunaz hitz egiteak ere ez,

are gutxiago opariek.

 

Larru-jotze  eder bat,

lasaigarri aparta da gutxienez.

 

Betidanik

 

 

24

Isil eta ezezagun,

besteen oihartzun,

besteentzako argi izpi,

hori dut gustukoen.

 

Inor ez doan tokira joanen nintzake,

neure neurrian beti,

neure baitan egoteko,

amaraunean ez galtzeko.

 

Ni ere desagertuko naiz,

baina ez naiz desagertuko,

aparkalekurik ez duen gizartea

hori baita nire gizartea.

 

 

25

Neure bila jo nuen barnera,

eta besteen antzerakoa aurkitu nintzen,

malko kolorgetutako pailazoa.

 

Pailazo-kideen bila atera nintzen,

baina pintura-kaxa besterik ez nuen aurkitu.

 

 

26

Oroitzapen txikiak dira haurtzarokoak,

ia aipatu ere egiten ez ditugunak,

lotsati bezala gordeak,

oroitzapen goxoak arren gehienak.

 

Arnas lasaia emango liguke

haurtzaroa sarriago gogoratzeak, 

arrain koloretsuek argituko lukete

eguneroko  igeri neketsua.

 

 

27

Bakean bizi naiz tristeziazko garatxoekin,

zer axola koadernoetako hutsuneak,

tarteka lehorrekoa, baga kulunkarian hurrengo,

ez naiz arduratzen galdutako puzzle  piezez.

 

Behar zen tokian egon naiz beti,

duintasunez, uste dut.

 

 

28

Larru-jotze klandestinoak,

tranpolin-jauzi malguak,

horiek dira, asmatzen ez ditugulako,

aitortzen ez ditugun gezurrak.

 

 

29

Min deragit inoren zapatak janzteak,

min zapatok nora eramango nauten ez jakiteak,

mingarria zait inoren zoriona babestu beharra,

mingarria musika bortxatuez dantzatzea.

 

Erauzitako hegalez hegan,

min asko ditut ezagutuak.

 

 

30

Maite dut bizitza,

bizitzako zertzelada xumeak,

bizi naizela ez ohartzeari diot beldurra,

automataren sentiberatasun-ezari.

 

 

31

Nork ez du noizbait,

bere ahizpa txikia igogailuko zulotik behera bota,

zapatei begira geratzen zaion arduratu gabe,

nork ez du norbait lurperatu eta ondoren gorrotatu,

poliglotak gara elkarrizketa mutuetan,

gogortu zaigu bihotza era guztietako txangoetan.

 

Baina, batez ere,

gure etxeko belardiaren jagole bihurtu gara,

inork lapurtu ez diezagun

bilatutako bonboi belgikarrak.

 

 

32

Eroso bizi naiz naizenez,

izugarri ernegatzen badut ere

nire negar eta ezinekin.

 

Ez dut  inoren pianorik behar,

ez  sona berririk.

 

Ezta beste zapatarik ere,

nahiz tarteka pedikuroari zor diodan bisita.

 

 

33

Negar erraza dut,

lasaitu egiten nau negar egiteak,

hobe hori,

psikiatrari bisita edo pilulak baino.

 

Gizakide egiten nau negarrak,

hurkoarengana hurbiltzen,

sentimendua da negarra,

komunikazio modu bat,

maitasunaren aurpegi ezberdina.

 

Gizakiago naiz negar egiten dudanean.

 

 

34

Hipotesia soilik,

utopia gehienez,

besterik ez da,

balizko egoera bat.

Beraz, dudan jantziari egokitzea,

              urratu ugari dituen arren,

              hori da bizitzea.

 

 

35

Maite dut jendea,

irri egiten didana ere,

ez dut inor gorroto,

beti nago barkatzeko prest,

pistola eskuan begira dudana ere.

Baina ahal badut,

neuk eginen diot lehenago tiro.

 

 

36

Bizigai ezberdin askoz osatuta dago bizitza,

bakardadea da horietako bat:

tximinietan kateatutako kometa,

bete gabeko monobolumena

besterik ez da izango,

hori onartzen ez duena,

destainez besarkatuko da

inorekin noraezeko denbora mutuan.

 

 

37

Handi izatea zen haurtzaroko egi txiki nagusia.

Kristal hautsien ertz zorrotzek erakutsi digute

zergatik zartatzen zaigun azala,

zerk gorritzen dizkigun ukabilak,

zergatik garen lagunik gabeko etxekalte.

 

 

38

Minaren irakasle asko dugu aspaldian,

ugariagoak min eragileak ugariak.

 

Mina poz bihurtzeko alkimia nork asmatu,

hori da herri honek behar duena.

 

 

39

Ospea,

etekina ateratzeko asmakizuna.

 

Hobe inork nitaz galdetzen ez badu,

nire argazkia erakusten badizute,

esan ni ez naizela,

hor nonbaiten galdu nintzela.

 

 

40

Gauero jasotzen ditu

hoteleko bezero guztien fitxak

poliziak.

Ondo dago jakitea.

Badaezpada.

 

Lozorroan pasa ez dezagun bizitza,

plastiko artean noraezean,

irri baten egarriz,

mezuak desitxuratu nahian,

moketei begira,

itotzeko beldur.

 

Ondo dago jakitea.

Badaezpada.

 

 

 “Milioi bat gaixotasun diferente dira maitasuna”,

baita beste milioi bat bizipoz diferente ere.

 

 

41

Bada Apokalipsia liburu bat Biblian,

baina badira beste zenbait ere,

sinesgarritasun antzerakodunak denak.

 

 

42

Nahiago dut Txanogorritxo ipuina,

infernuari buruzko apaizen sermoiak baino.

 

 

43

Ez zaigu ezer opari emango,

izerditan dator gozamen oro.

 

 

44

Ni neu naiz neure zelatari salatzailea,

okerreko antzerkirik antzeztu ez dadin

nire barneko aretoetan.

 

 

45

Supituki hil nahi nuke,

hiltzera noala jakinez,

baina bizia kontzienteki arnastuz

bizi nahi dut, 

aske izan nahi duten askeekin,

eguneroko haizea irabaziz.

 

 

46

“ Hain urruti ta hain hurbil”,

genion kantuz gaztetan.

Kontraesanez zaurituta darrai,

etenez eta ekinez,

ezinek baldintzatutako elkarrizketak.

 

 

47

Nora eramango zaituen jakin gabe,

egunero metroa hartzea,

hori da idaztea.

 

 

48

Hondartzan nudistak bezala,

zergatik ez gizartean

barnetik biluztuen esparruak.

Psikiatren kontsultategi bihurtu kalea,

azpildurak lotsarik gabe agerian uzten ikasi,

bata bestearen  konfidente izan.

 

Ez legoke poema etsiak

idatzi beharrik egongo.

 

 

49

Ezerosoa desagerrarazi,

gustukoa gerarazi,

jarrera erlijiosoak dira,

jainkoari errezoen arrastoa.

 

Ezer desagerraraztea ez da irtenbidea,

egunerokoa aldatzea baizik,

daukagunarekin biziz.

 

Gero eta gorrotoago du isiltasuna gizakiak,

ezinezkoa egin zaio bakardadea ikastea.

 

 

50

Eskailera mekanikoari egin nion erronka,

kontrako norabidean, Municheko geltokian.

Irabazi egin nion, leherra ordain. 

 

Kontrako norabidean darrait,

beheranzko eskailerak gorantz igo ahaleginean,

gorenera helduko ez naizen sentipenez,

baina nasako metroak inora ez naraman ziurtasunez.

 

 

51

Ezagutzen ez dudan zeretxo bat naiz,

besterik ez.

Inoren insomnio izatera heltzen ez den

ezereztxoa.

 

 

52

Bizitza,

orain eta hemen,

poemok ulertu ezina da.

 

 

53

Zer da idaztea,

lubakia ala gordelekua

 

 

54

Elkarri eraso gabe, txanda emanez doazen ziklistak,

edo atzean doazenak atzerago uzteko da,

edo aurrekoen ihesa suntsitzeko.

Ez da erasorik gabeko txirrindularitzarik.

 

Izugarrizko parafernaliaz egiten dituzte aldarrikapenak,

errepideko zoruan idatzitakoak gaitzesten  dituztenek.

 

 

55

Cortazarren “Rayuela” gogoratu dit poemak,

arropak eskegitzen dituztenen pasadizo zoragarri hura.

Kronopio bitxiak gara gizakiok. 

 

 

56

Ni neu neronekin nagoen bitartean,

ez naiz bakarrik izango

 

 

57

Kometa bat nahi nuke eskuan

check point oro zeharkatzean,

nire oinei ordez

tximeleta hegalariari

errepara diezaion zelatariak

 

 

Hizkien nahas-mahasean

norbera aurkitzea da

idaztea.

Jolas bat besterik ez,

agian.

 

 

58

Ez dakit zer den tristeena,

albokoaz ez jabetzea,

ala ezikusiarena egitea.

 

 

59

Badator pausoz pauso

ez udaberririk ez lorerik

izanen  den aldia,

laborategiak izanen dira

natura berria;

baina ez da ezer gertatuko

gizakia bera eraldatuz doalako.

 

Ez udaberri ez lore, 

lur bakarra orubearena den

hirietan bizi da jada jendea.

 

DVD, CD eta ordenagailu fosilen indusketan

ikertuko dute laster gaurko gizartea.

 

 

60

Animalia bitxiak gara gizakiok,

kontraesanen paradigma,

ezintasunez oratuak,

aldizka koldar,

aldizka heroi.

 

 

61

Monotoniaren asperdura itogarria,

egunerokoaren sama jasangaitza.

Halaz ere ihesari muzin eginez

betikoan dirau munduak.

 

 

62

Bizitza laburtzea neritzon loari

maitalerik ez nuenean,

lotaratze grinatsuak, esnatze pizgarrienak

ekarri zizkidan maitaleak gero.

Bizibeharraren premia ahultzean,

eskua luzatu eta ohiko lekuan ohe-kidea aurkitzeak

ematen dio bizitzari loaren neurria.

 

 

63

Mundua aldatu nahi genuen,

baina munduak aldatu gaitu,

garratza izan da gure belaunaldiaren porrota.

 

Bada mundua aldatu nahi duen

belaunaldi berri bat,

gure errautsetatik ernea,

lengoaia ulergaitzez mintzatzen dena.

Kartzelara eramango dituzte batzuk,

aisia-furgonetak erosiko besteek,

baina norbaitek bestea menpe duen bitartean

izanen dira erreboltariak.

 

Kontraesanek eragindako gurpila da

aldaketarena.

 

 

64

Bestearen gatibu,

maitasunaren kartzelan:

hortaz bai ez garela ezer aldatu,

hortaz baita ere ez dugula ezer aldatu.

 

 

65

Ez dakit non hiltzen den jende gehiago,

tontorretik erorita ala mendi-horma goran.

Ez dakit egia esatea

gezurretan ibiltzea baino etikoagoa den.

Ez dakit askatasuna kateak haustean datzan

ala beste zerbaiti norbaiti kateatzean.

Ez dakit zein den bizitza eramangarriagoa,

lagunartekoa ala bakartiarena.

 

Nori musu bat eman, sofan eserita arratsaldea norekin pasa izan, …

egia, bizipoza, askatasuna, lagunartea zaizkidala dakit

egunerokoari eusteko arrazoietako nagusia

hausnarketa guztiez haratago. 

 

 

66

Ordenagailua dut nire tximeleten gordailu, 

tarteka soilik  uzten diet hega egiten,

irakurtzea ofizio duten lehiaketako inkisidoreek

bizia ala  zakarrontzia erabakiko duten arte.

 

 

67

Poemon ifrentzua izan nahi dute izan iruzkinok,

aterki zulatuan iragazitako hizkiak biltzea,

nire beldurrak, erruak, dardarak, irribarrea bera,

ezagutu nahi ez dutenei ere erakustea,

Castillori 70 eskerronez.

 

 

68

Mundua abandonatzear,

jaikiko ote oheratuz,

arnasa doitzen diot orainari,

ezinarekin egiten baitut estropezu,

zain ez dagoenaren bila. 

 

 

69

Ihesak ez du zergatirik, ez onik ez txarrik,

bidegurutzean galtzea da ihesa, besterik ez,

laburbide ordez, luzeena, luzatu nahian laburtzea.

 

Ihesa dira Castilloren poemok,

alditan zidor, hurrengo mingots, kiribilak oro.

 

 

70.

Nora ez geratzen naiz poemon labirintuan,

hega egin nahi izan dut

baina urtu egin zaizkit hitzak.

Isildu ahal nuen, iritziak armairuan gorde,

baina kafea hartu nahi izan dut aulki tapizatuotan.

Aitortu behar dut simulakroa bilakatu dela nire ahalegina.

Agian egun batez,

leihoko gandua ezabatzean

ispiluok erakutsiko didate

gaurkoz gelotan aurkitu ez dudan arkanoa.

 

 

 

 

Zer da askatasuna,

non da beste alde hori,

ez dakit,

agian horregatik,

hitzen labirintuan galduta,

oroipen bat besterik ez zait izango

Castilloren Souvenirra

 

Poeten uharan

Jon Etxabe 2017/03/03 08:58
Mundu nano hau - Pleguetan gatibu

MUNDU NANO HAU

 

 

Iraun beza

gure izate leunak

edonon

 

 

Jakin nahi nuke nik astronomiaz

gaueko zerbitzugunera joan-etorrian;

ahaztu zait nekien ia dena,

gaur egun Hartz Nagusia, Ipar-Izarra,

Artizarra eta Aldebaranetik haratago

ez dut ezer  ezagutzen.

Baina ikuspegi orokorraren

edertasunak berdin dirau

 

 

Handi gertatzen zaigu

guri mundu txiki hau

 

PLEGUETAN GATIBU

 

 

Arkanoa

Olatuen azpitik,

bizitza harrigarria 

antz ematen dugu

antzeman soilik.

Berdintsu ere

herri honen arimak

ihes egiten digu

 

 

Hitza dut tresna

Ez dut hitza beste lanabesik

bide edo ahalmenik

barnea azaleratzeko

baina arkatza hartzeaz bat

“hitz are zimurragoez”

ari naizela dirudit

 

 

Mila legoa bitarte

Ezin bizi Euskal Herritik aparte,

are gutxiago atzerrian.

 

 

Bizitzaren gakoa

Zigarro kea irentsi eta erabat gozatu,

edo zigarroari tiratu ahala

kea irentsi gabe bota,

hor datza bizitzaren gakoa.

 

 

Paradoxa

Ulertu ez

baina gustatu

eta gozatu,

bizitzaren

paradoxak.

 

Poeten uharan

Jon Etxabe 2017/02/27 08:25
Mintzak

MINTZAK

 

 

A

Mundua korapilatsua da

gizartea zailagoa

gizakia erabat ulertezina

labirinto batetan bizi gara

agian kaos sailkatuan

 

 

B

1

Aguretxo bat ikusi ei zuten

gizarte-zidorretan galdu itxuran

ez zen gutxienez bizirik usteldu

 

2

Argia egin zen

baina gizakiak

leihoa itxi zuen

 

3

Gizakiak

zerrautsa asmatu zuen

zerion odola xurgatzeko

 

4

Garantiarik gabeko objektua da gizakia

horregatik asmatzen dituzte gerrak politikoek

 

5

 Errazagoa da tximino batekin

zerbeza pitxarra konpartitzea

zenbait poemen labirintoan

nondik norakoa asmatzea baino

 

6

Dibertitu egin naiz poema

irakurtzen aurkezlearen titi handiak

ikusi ditut fikzioa baita

errealitatea argia nintzen txapak

txanpon erredukzionista izan gabe txikitan

kaniketan dibertitzen nintzen

 

7

Ur tanta itsasoan lez

poemotan bildu nahi nuke

baina olio tanta bainintzen

azalean geratzen naiz

 

8

Hor daude koloretsu

ertz kiribileko txatalak

puzzlea baina ezin dut osatu

 

9

Zaila dugu pelikanook

poemon zoologikoan

bizirauteko sena gordetzea

 

10

Joanak joan

Juana eta Juan

 

11

Eguzkia esnatu zen

odon agureekin pilotan

jolasteko plazan txarangek

adostutako errehabilitazio irrealaz

 

12

Medusek igeri egin zuten

bi milako hamarkadan

sorosle insolidarioak

heldu ziren arte

 

13

Bidelapurrak notaritzan

valeriana premiarik gabe

errimak ostu zituzten

laboa hil zen egunean

 

14

Eta metastasia

poeman hedatu zen

 

15

Zein da bertsoon

eskaintzan eskaintzen

zaigun errealitatea

errealitaterik balego

 

16

Limoia lapurtu

zure zera kolorgetu

konfiantza galarazi

urak morokildu

tom eta jerry akabatu

nahi dizuten honetan

oh euskal herria

ez utzi justiziari zure

lorontzian sartzen

ez baita kabitzen

zorionarekin batera

 

17

Mediterraneoa lasaitasun

urdina pilatutako

liburuak lagun hitza

dute burutapenek ezezagunak

ezagutuz atzerritarrez

herriago hezurrak ere

malgu   erantzuna ote

galderek urre koloreko

arratsean plazerez blai

 

18

Inork ez du ezagutu

egia ispilu ostean dago

ostendua errealitatea biolentzia

botere etsipendutuaren merkatuan

betidanik kotizatua legezko

trafikanteen  erreflexua besterik

ez den galdetzea terrorismoa ote

 

19

Gaur egungo peter pan-ek

bideo digitalean beharko

lituzkete aurkitu poemak

galimatias hauek baino

ulergarriagoak

 

20

Aizkoraz intsektizidaz amodioa

zapuztuz sinboloak tiobiboan

irabiatu dituzte ezer gutxi

garela dakigu trakeskeriaz justiziak

prestigioa papurtu nahi digu moralak

esklabo egiten du etsipenak

menpeko atzerritarrek bizipozez

iraun nahi dute euskarak

oraindik dirau egunsentian

nazio izanen gara ze demontre

 

21

Karabana denak aldatu dira

lekuz belar trinko berdea

mardul dator hego haizeak

lehortu du lurra txakurra

ez da agertzen nor

izanen ote bihar auzo ez plagio

ez poesia txantxa da et ita porro

 

22

Egun batez potak gogoeta

ereiteko ulergarri bide

berri bat aurkituz barre

eginen dio alea esperimentuari

 

23

Hara non poeman Zamoran

Julian Murtziakoak  irribarrez

aholkatu hitza aurkitu

dudan ataraxia    

 

24

Oparitu zidaten

amets belarra

oparituko diet

poesia uneak

biziko dituzte  

 

25

Zatika-zatika

lerroz lerro

bere kosmosa

marraztu du poetak

antiejuarena baina

norbere esku utzi du   

 

26

Koadro ederrenak pintzelada

ukituz eginak dira kolore

zoragarriak pigmentuz argazki

liluragarriak pitzelak sen

berezia behar da poetaren

kromatismoa osoki jasotzeko

 

27

Poemon azokan arimarik

gabeko rodolfo alfredo

merkatari teologoek baietz

hermeneutika guztien gaindi

hitz debekaturen bat aurkitu

 

28

Irribarre maitagarriz

begiak kizkurtuta

urrutira begiratzen du

azal-hegaletik poetak

baina nire begirada

lerrootan galdu da

hegan egin ordez

 

 

D

Geroaren itzalean

Oraindik balore batzuetan sinesten dudalako

Irakurtzeko apustua  egiten dut. Baina

Zertarako?. Garunak herdoildu ez zaizkidan.

Bihar hurrengo  eskaintza irakurriko dut zer

Pentsatu emango  didan esperantzan

 

Altxor umilak

Kaleko ibiliari dimentsio berri bat ematen

Dio poemak. Betirako galtzen diren

Pentsamenduei iraunkortasun bizia nola

Eman ikasi beharko genuke ukitu apalez

Osatzen baita bizitza

 

Ilinti

60 bidaiari autobusean, zaharrak denak,

Zaharkituak asko. Kantari, bozgorailuaren

Oihartzun, aiton- amonon zurrumurru apal

Kantaria hedatzen da airean. Egun lasaien

Egunsentiak irekitzen die bizipoza euripeko

Egunetik hondartza gorietako urdinera. 

Bizipozaren hegalak zabaltzen ditu gaztetako

Oroitzapenak. Abestiok oin dantzarien txingar

Zirenekoak. Ilinti dirauten ametsak.

 

Adinaren mugan

Arrakalak azalean, artrosia junturetan, gizaldi

Bateko joan zabalaren lekuko, bakoitza da

Historiaren zatitxoa, bakoitzak ditu kontaezin

Istorio. Inork kontatuko ez dituen historiako

Istorioak. Hiztegietako pertsonaien ospea

Ahalbideratu zuten pertsona anonimoak.

Mediterraneoko INSERSOko adinekoak.

 

Joanak joan

Ez dugu galdera ikurrik zaharrok,

Buruarengandik banatutakoak dirudigu,

Unekoak  soilik loratzen zaizkigu. Eguzkia

Atera da baina haize hotz finak  eserleku bigun

Sakonez hornitutako aretoan   baztertu gaitu

Hildako orbelak zirimolan bezala  Ekaitz

Gotorrei aurre egindako haiei ekaitz zaie 

Eguzki epeleko kirria bera.

 

Izan zirenak

Andre Platonoven , “Lubakia”n murgilduta,

Jada jaio izanari esker soilik bizi garelako edo,

Aspertutako zakur zaunkaria bezalakoak ote

Garen pentsatu dut. Horrela bizi izan dena,

Azkeneraino jarraitzen du berdin bizitzen.

Geure bizitzak ez ote gaituen izutzen, barne-

Barneko esanahirik ez dutenak topatzeko.

Pentsatzen ez dugulako zentzurik gabe

Jokatzen ote dugun, egiaren jabe ez den

Gorputzaren ahulezia ez ote dugun.

 

Koloreen anabasa

Korapilatuegia bihurtu dute poetek berez

Ulerterraza behar zuen hitzen jolasa. Zama

Handiegia ezarri diete hitzei. Hainbeste

Kiribildu behar ote hitza bizipen zuzen eta

Argiak azaltzeko. Ez ditut eskatzen

Ortzadarraren kolore zehatz lerroak, baina ezta

Ezer agitzen ez didan kolore nahasketa ere.

Pintura bezala, poesia ere letren

Aristokraziarentzako produktua da. Hitzen

Jolasa besterik ez, ez herriarena ez

Herriarentzat. Gaurkoa ez da biziraupen

Lubakian irakurriko den poema, gerra garaian

Bataila ondorengo bizinahian  irakurritakoen

Bikia. Poetarentzat estetika arazoa besterik ez

Da poema, agian, Edo bakoitzaren barnea da

Ulertzaila, formez harago, agian.

 

Jerolifikoan

Irudi iritzi hitzen nahasturaren geruzaz biltzen

Du poetak egia. Poesiaren pasioan jarraituko

Dugu zenbaitzuk  Mariek alferrikakoa dela

Usten badute ere.  Agian aurreikusitako ezer

Eskaintzen ez duen arkanoarengatik. Ez dakit

Hitzak ulertzeko direnik, nik neuk ez ditut

Geografia poemakook ulertzen, ez baitiet zedarririk

Aurkitzen, baina poemon bidegurutzetan

Jarraitzen dut jakin-min eta bizi-minez.

 

Pag. Maritim

Cambrilsetik harago genuen zita. Pag.

Maritim. Eta ibilira atera gara. Gaur egun ez

Dakigu bakarrik ibiltzen, eta txakurrarekin

Ateratzen gara, edo ez dakigu oinez ibiltzen,

Eta bizikleta daramagu lagun, azkar ibili

Beharrez agian patinak jartzen ditugu oinen

Luzagarri. Bide-gorrira  mugatu ditugu

Bizikletak eta patinak, txakurrak ez,

Kaka jasotzeko plastikozko poltsa badaramagu

Eskuan. Gutxi batzuk gurutzatu gara, ez diogu

Elkarri begiratu ere egiten. Dibortziatuen

Gizartea gara. Txakurtxoa emea da, lazo arroza

Da bere matrikula. Iazko ibilbide berean

Gaude, pasealekua hobetu dela  baina gizakia

Eta herriaren  elkarbizitza lehengo okerrean

Dirauela sentimenez.  Eguzki egunean ibili hau

Aukeratzea ez da inola ere tragikoa erantzun

Ezazu Cambrilsez galdetzen badizute.

 

Talaiatik soa

Goregitik nonbait begiratzen diet poemoi,

Behatoki batetik bezala. Lausoegi dakust

Lurraldea, bristadak, zuhaitz, lorategiak,

Belartzak, soro udaberritu eta abar. Hurreratuz

Zehaztasun bila, gozatzen dut lore, orri, garau,

Belar eta abar bakoitzarekin baina

Osotasunaren edertasuna ez dut eskuratzen.

 

Ahateak zeruan

Mila dira ditugun galderak, beharrezkoa eta

Garestia bakoitza. Hurbilekoen arteko arazoak

Konpondu ezin baditugu, nola Euskal

Herrikoak. Burukomin gehiegi erregalatu da

Harategietan herri hau pozoituko zelakoan,

Behatz txikia jarri digute nini aurrean eguzkia

Itzaliko zigutelakoan. Txingorra ari du eta ez

Digu balio aterkiak, aitaren etxea eraikitzea

Zaigu aterpe bakar. Haserretuko zaizkigu

Jainkoak, baina ez dugu ihes egingo ez

Heriotza duinik onartuko. Hegalak petrolioz

Zikinak arren, ahatek zeharkatuko dute zerua.

 

Pausoka

Bere orbitan dirau munduak, Gladys garbitu

Zuten manifa, bortxaz sakabanatuta, ez da

Oraindik bukatu. Gladysek badu parkea

Donostian, baino ez gaude iraganari begira,

Alizia ez da inongo lurraldera joango.

 

Erasotasuna

Esperantza predikatu digute baina inoraezaren

Norabidean. Aireportu bihurtu dute herri hau,

Iritzien Babela, bidaia eroso merkeak debalde

Salduz. Baina heltzear dira senide berriak eta

Amestu hegalaldia  ez da jada geraraziko.

 

Geu jaungoiko

Ez betiko estaltzen du lurzorua elurrak,

Temati azalduko dira urtzean eragindako

Zauriak, fosilduak  ere. Gurea dugu guk

Lurralde gurea delako harrotasunez ederrena.

Tronpatu egiten dira hildako baten kontra

Borrokatzen ari direla uste dutenak. Gu geu

Gara geure jaungoiko, lore-haziak ereiten

Ditugu aitaren etxea jasoko den orubean. Heroi

Izateko borondatea dugulak., Zorionez,

Kuraia baitugu elurra ur bihurtzean orbanetan

Erneko diren loreen esperantzaz. Saiatzeak

Merezi duela jakinean.  Bitartean, farolak,

Jendea, katuak, malkoak, gauak, whiskya,

Zinea, … maluta dantzariak besterik ez dira.

Noiztik da gezurra ametsa, ametsa gauzatzea?.

 

Zapata lokaztuak

Zapata lokaztu gehiegi darabilgu gizarte

Honetan. Asia: Urruna Erdikoa Hurbila,

Europa: Ekia nahiz Mendebala, Ipar Erdi

Hego Afrika, hiru Amerikak, … bota

Lokaztuek lorratzen dute bizipen oro. Baina,

Batez ere, politikari, banku, multinazional,

Komunikabide, … bulegoetako hautsez

Lokaztutako Armani zapatek. Hor konpon

Lokatzok estaltzen duten odolagatik ez balitz,

Irudi ederrenez ere poetek garbitu ezingo

Luketen herri xaloaren odol merkea.

 

Bizitza jolas

Galerak kontrolatu heinean, bingoa bezalakoa

Da bizitza, jolas bihurtzean datza plazera,

Eskuarteko diru apur sobera bat akuilu dela

 

Bakea erosgai

Politikaren merkatuan sinonimoak dira bakea

Eta biolentzia, magnitude berean neurtzen

Diren produktuak, saldu eta erosi egiten dira

Eskaintza-eskaera araberako kantitate eta

Prezioan, teoriaz bederen, artifizialki

Egokitzen baitituzte aldagaiak uneko irabazi

Tasaren ezinbesteko aginduetara

 

Lehendakaria

Hitzak azken lerrora heldu direnean, poemari

Buruz galdetu diot Lehendakariari, baina ez dit

Ezer zentzuzkorik erantzun

 

Dream it

“Dream it”. Poema ulertu dudala egin dut

Amets, baina debaldekoak ohi dira ametsak

 

Ebakin

Gorpuzkin da atal ederrena odolak blaitzen ez

Badu, lore hila da arrosa lorontzi ederrenean

Ere ebakin bihurtuz gero.  Poemok antzo.

 

Arratsa

Hondartza gaineko pasealekura atera gara.

Itsasoa bare dago, zerua erabat urdin, eguzkia

Urrutiko marra ilunean gorde da nagi, ez zuen

Hodeirik arratsa gorri bihurtzeko. Eguna

Bezain zaharrak gara ibiltariak, burua lauso,

Pausoa zurrun. Afalordua da. Egunak eman du

Berea. Eta nik ez dut poemari buruzko   esaldi

Finetan kiribiltzeko abileziarik.

 

Jili ginen

Jili samarrak izan ginen iraultzan sinetsi

Genuenak. Hitzen oldean murgildu ginen,

Bitartean, poemakoen antzerako mezu

Sublimalez automata, herriak bainuetarako

Bidea hartu zuen.

 

 

E

Bizipoz

Aste Santu batez etorri ginen lehenengoz. Udan jende larregi egonen zela aipatu genuen. Bueltatu ginen. Beste Aste Santu batez edo. Karabanaz ere izan ginen. INSERSOrekin gatoz orain, jada oporrik ez dugu, bizipoza oraindik bai.

 

Makulu

Mila aldiz egingo zuten xextran. Ozta-ozta elkarrekin  iraun soilik egin zuten aldiak ere egongo ziren. Banatuko ote ere … Gaur egun elkarri lagunduz eusten diete hezur zurrunduei. Pozik oraindik elkarrekin dirautelako, elkarren bastoi.

 

Ahoa bete hezur

Oso gutxi dakite Marxi buruz Mediterraneoko aitona-amona jubilatuek. Apollinair izan zenik ere ez. Gerra ostea ezagutu zuten eurek, trukerako ezer ez zegoen garaia, hortzak oporretan egon ziren egunak. Horregatik betetzen dituzte platerak gainezka arte mediterraneora ihesaldietan.

 

Gai

“Eta orain, zer egingo det, ni zu gabe ezin naiz bizi …” gaztetako abestiak gutxienez ulertu egiten zituztela aipatu dio agureak amonari poema irakurri ostean.

 

Arauak

Eta agureak pentsatu du poetak lurrera begira amore eman ziola editoreari liburua argitaratu ziezaion. Legea horrelakoa baita.

 

Erretreta

Errepublikaz entzun genien gurasoei. Euskadiko Gobernua eta 36ko gerra ere aipatzen ziguten. Diktadura guk geuk ezagutu genuen. Demokrazia izan da iraultza-ametsa irentsi digun azken esperientzia.  Orain, ilobei erretirorik geratuko ote zaien da inkognita.

 

Beltz

Zenbaki gorriz tindatu du krisiak ekonomia, kale gorrian geratu da langileria, larru gorritan utzi dituzte bankuek aurrezle xumeak, gorriak ikusitakoak gu ere, kezkaz begiratzen dugu argi gorririk piztuko ote dion hilerokoari Segurtasun Sozialak.

 

Bizi haiz

Amildegian behera jauzia dela zahartzaroa esan zioten. Urte saldoaren muturrean ispilu aurrean jarri da. “Kaixo” esan dio aurrean datzanari, “oraindik bizi haiz”.

 

Adio

Hurbil nabari du joateko ordua. Badaki ez duela ezer eramaterik. Musika jarri eta utziko duena ordenatzeari ekin dio.

 

Arintasuna

Astuna omen urteak pilatzea, halaz, ezingo liguke eraikinak eutsi adinak pisurik balu, ehunka baikara hoteleko bezeroak, kontaezinak batzen ditugun urteak. Bada, baina, bizipozaz arin datorrenik, oraindik burua urdindu ez zaien jubilatu berriak dira.

 

Kabia

Hoteleko besaulkietan eserita, zerbaiten norbaiten zain edo egon hutsean besterik gabe, antikuario erakusleihoa dirudite. “Etzi helduko gara” dio batek mugikorretik. Denok dugu nonbait, oroitzapenean bederen, lekutxo bat gordetzen digun norbait.

 

Adinaren langa

90 dira bidaia-kide gehienek hartu nahi genituzkeen urteak, batzuk gainditu duten langa, helduko ez garen  muga besteontzat.

 

Ispiluan

Adinekoak gurutzatzen gara edozein dela ibilbidea. ”Herriko zahar bat, ala jubilatu-erromesen bat ote, hoteleko bezero-kidea agian”. Hori bera pentsatuko du nitaz berak ere.

 

Tom badoa

Umeak jolas bihurrian, gazteak solas irribarretsuan, gurasoak txikiei maitekiro so, adinekoak berezko geldoan, … denbora galdu atseginean denak. Nire adinak ere atsedena behar luke, baina, beti etorrian, joanean darrait. Ez dakit zergatik.

 

Sena eta dena

Nahi zuen baina ez zen. Jantziz prestua, harroxko zut, goitikako begirada, ibili pausatua, … aristokrata genea zeramala zirudien. Jantokiak, baina, uzten dio agerian pobre sena. Genea, sena, zena, zuena, bereizten gaituzten berezkoak.

 

Anonimoak

L.R.C. Laura Ruiz Casado, L.C.R.ko burkidea izan zitekeen. Iraultzaile jubilatua, edo jubilatu iraultzailea. Koadrila honetako edozein. Anonimoak baikara jubilatu denok.

 

Izar

Izar dirdaitsuena ere itzaltzen omen. Baita berriak sortzen ere. Stella. Adina adin, beti dugu gure zerutxo mugatuan zamalkatzen dugun izartxoren bat.

Poeten uharan

Jon Etxabe 2017/02/24 08:48
Lumak

L U M AK

 

 

Alferrikako gauzek egiten dute bizitza eramangarria.

 

Ez balira bezala dira, zenbait gauza.

Zenbaitzuk bagara, baina ez bagina bezala

 

Bihar izan nahi dudana irudikatuz

horrela “ezagutu naiteke gaur

atzo ezezagun nintzena”

 

 

Badira

Badira

itsas taupada duten

idazleak,

badira

poetak

 

 

 

I

 

Puskak batuz

Beira hauskorra naiz,

bakoitza gara beira hauskorra,

bizitzako zartadek mila zatitan

hausten duten beira,

geureak inorenak,

beira puskak jasoz bizi gara.

 

Bestearenganako begiruneak 

egingo gintuzke iraunkor.

 

 

Tok-tok

Tok-tok ni neu nintzen,

nigan sartu,

eta ezezagun bat aurkitu nuen.

 

 

Iraunarria

Ez naiz ispiluaz fida,

ez baita errealitatearen isla leiala.

Nahiago dut sugandila izan,

egonarriko arrakalak gordeleku,

aitaren etxea gordetzeko.

Sugelorea ere izan nahi nuke,

arrakaletako hezetasuna pizgarri,

denon minak batzeko,

arnasa dugun bitartean.

 

Gauden lekuan irauten ikasi dugu. 

 

 

Zure begiak

Itsasargi dirdaitsuak dira

zure bi begi apartsuak

itsaslabarraren erpinean

itsas zabalari keinuka

 

 

Oinazeen osinetik

Behazunak  garraztu zidan eztarria,

gatzez tirokatu zidaten haragia,

“azukre ttanta bat mingainean”

eskatu nizun alarauz oinazeen osinetik.

 

Badut jada zertaz goza,

bizitza zait orain gozo.

 

 

Talka

Moldean egin bagintuzte lez

errepika egiten dira nortasunak,  

elkar ulertzera baino

oldartzera garamatza horrek,

argindarreko polo berdinak antzo.

 

 

Petalo

Mundua aldatu nahi nuke

herentzia naizen ezertxo honekin,

nire oinak besteen ibilira batuz,

nire eskuak guztien ahalari lotuz.

 

Petalo batek ez du lorea egiten

baina ez da lorerik petalorik gabe.

 

 

Aingirak

Ibai artez eta ur gabikoa da berenez egia,

non denok garen arrain, denok peskari,

batzuetan harrapari, bestetan amuari ihesi.

 

Mesfidantzaz pozoitu genuen ura,

inor ez da jada egiaz fida,

zirkulu bihurtu zaigu meandroa,

itsasorik zain ez duen aingira gara.

 

 

Egia bizi-min

Hitz-joko gozagarriz iluntzen dugu

argia behar lukeen egia,

minbizi iluna bihurtuz

eguzki dirdaitsua zen bizi-mina.

 

 

Nahi dut

Ez badaukat ezer, ez banaukat,

ez badaukazu ezer, ez bazauzkazu

hartu ahal banauzu, hartu bazaitzaket.

 

Ez dut nahi ezer barik jarraitu.

 

 

Euliak

Errudun sentipenik ez den adina dut,

are gutxiago irrits edo debekatutako laztanik.

Putz batek astintzen dituen eltxoak

nahikoa dira bizirik sentitu nadin,

inolako ziztada lizunen premiarik gabe.

Ez dugu jada damurik kanporatzeko,

agerian dugu haragia inolako samarik gabe,

ezer eskatzeko ere arduratik harago.

 

Emana dugu eman beharreko dena

 

 

Iturriko ura

Alde batera zein bestera

iturriko urak herrestatzen gaitu

ontziak garbitzeko ere astirik gabe,

elkarri  ura eskaintzeko ezinean,

lagunari hitz egiteko ezgai,

ezin baitugu iturria itxi.

 

 

Urteen aihena

Azken loaren erresumina dut aihen

lurrera isuriko nauen hego haize epelean,

udare heldua bezala noiz eroriko

itxarotea besterik ez baitzait gelditzen.

Baina erresuminaren aihenean

ez didate urteek alferrik gainez egingo,

usteei euskarriak bilatu dizkiot,

balio dudan apurra

izter arteko putz ustel bihur ez dadin.

 

 

Ohitu ezin

Kitatuak ditut nituen zorrak,

ez dut jada inolako esku luzaturik behar,

ze axola galderei erantzunak. 

Ez dut aulkirik berotzeko,

berba mendreenik ere ez oparitzeko,

gutxiago gaitasunik matazak askatzeko,

ez bainaiz oraindik nirekin ohitu.

Orratzaren begitik begiratzen dut,

baina ez dut birikarik aurkitzen josteko,

haustear baitago haria,

nitaz ohitu naizen baino lehen.

 

 

Egiak eta gezurrak

Ze zaila den begi ederrenetan ere,

zabalik zein zerratuta egon,

zer egia zer gezur 

gordetzen duten irakurtzen.

Nire sinetsi gurak eginen dute

egia gezur, gezurra egi.

 

Zure begietako egia gezurrak.

 

 

Galdetzen

Galdetu nizulako ez zintudan galdu,

ez ninduzun galdu galdetu zenidalako,

galderen galerak biok gelbera galduak

geldotzea galarazi zuen.

 

 

Autobuseko kristala

Gaueko zaparradaren ostean

lehen eguzkiak ezabatu zuen

autobuseko kristalean

utzi zenidan mezu umela.

 

 

Alfonbra azpian giltza

Begiraden jolasa bukatua,

zinena soilik betazalen kliskadentzat

nini orotan labaintzen zarenean,

alfonbra azpian uzten duzu giltza

mundua bere kasa utziz kanpoan.

 

Zailtasun gordina da bizitza.

 

 

 

II

 

Ezinen jolasa

Ezinen jolasa naiz,

lur hezearen usaina,

gorde ahaleginean

erausitako harria,

oreka bila

desorekatuaren mina.

 

 

Itzala eta isla

Jauzitako azala bezalakoa naiz,

hondartzako harea alea,

gorputz atalka eroria,

nintzenaren itzala,

aldi berean isla.

 

 

Udaberri kilikagarriak

Barne urak gazitzen ditu

farfaila pean zirika ilberri  isilak,

zainetako errekak urdintzen

bai-ez ageriko ilgora pizgarriak,

zilbor hestea zulatzen

ilbete sentsual kilikagarriak.

Ipar, Hego Eki nahiz Mendebalean,

gordeak, kukuka, nahiz agerraldi betean,

bularrak

haginkada txikiz zein ausikika,

zurgatzeko   fruitu tentagarriak.

 

 

Harlegea

Hilerokoa dugu harrok ere,

odolik ez dakarrelako

nabaritzen ez zaiguna,

baina gure aldarte aldaketan

ukaezina dena.

 

 

Bihar gu 

Hau gaur da

ni naiz hori

hura zu zara,

elkarri eskua luzatuz

bihar ikusiko dugu

gutasun berri bat gara.

 

 

Haurrak

Amatasun aitatasun misterioa,

maitasun sentipen haragizkoak,

sexu zurrunbilo idealizatuak,

gorputz atal irensleak,

betirakotasun grina malmutza, …

Mundu horren eragile ardatz eta ondorio

haurrak,

gizaki gehienok kosk egiten diogun

naturak jarritako garnata.

 

 

Zer

Ezinen ametsa,

zer beste da bizitza,

utopia baita perfekzioa,

porrota lorpena,

zitekeenaren lausoa

besterik ez delakoz

eder zaigun oro.

 

 

Itsas handi

Ur handietan beti,

ilargi beteko marea biziek

astindu gaituzte labarren kontra.

Baina, malkoak lehortuz,

erditze minetan diraugu

ur hautsietan azaleratuz

eguzkipeko lehorrera ahaleginean.

 

 

Zor zaiguna

Azala erortzen utzi ez dezagun,

irribarre antzua ontzat eman ez dezagun,

iparrorratza aburura zuzentzeko,

askatasunaren esklabo izateko,

“emantzat emandakoa desemateko”,

emankizunik ere ez demaigutenean,

beste modu bat aurkitu behar dugu

eman behar digutena

              eman diezaguten.

 

 

Ajeak

Demagun laurogeita hamar urte ditudala,

soberan dut eskudela,

urteek irentsi dute desioa,

jairik ez da egutegian,

euria zein eguzkia,

asperdura dakar une orok,

bost axola kaleko inurritegiak.

 

 

Barnera so

Ez dakit noiz,

lausotuak nituen

aurpegiko begiak,

barnera begira jarri nintzen.

 

 

Oskarbi

Ederrak ziren egunsentiko koloreak,

ederrak dira arratsekoak,

haizeak eramanen ditu

hauts arreak

koloreek uzten nautenean.

 

 

 

III

 

Oharkabean ohartuta

“Ez daitekeenetik” hasten gara

“ahal balitz litzakeenetik” ordez.

“Ez ezinaren ederragatik”

edo “ederraren ezinagatik”,

teilape bakoitzean,

muda berri bat topatzeko ilusiorik gabe,

oharkabean zein ohartuta,

muda bustitzen jarraitzen dugu,

mailatutako madariak bezala amaitzeko.

 

 

Ardura non

Egunerokoaz arduratu behar ez denak

egiten du hitz  bizitzaz

gertatua balitz bezala.

Egunerokoa zail duenak, aldiz,

gaurkoan du ardura nagusia.

 

 

Bihar itxaropen

Maiatzak ertza jo du,

gereziondoa ez da loratu,

hurrengo maiatzaren zain

itxaropenez diraugu.

 

 

Arma-harriak

Hitzarriak antzuak direnez,

galtzadarriak erauziko ditugu

kaleak barrikada bihurtzeko.

 

 

Bilusik

Gizaldiz gizaldi larrutu gaituzte,

azal-berritzeko astirik ere eman gabe.

Ez gara herri biluzi bat,

haragi bizian arren,

azal geruza bat dugulako babesle.

 

 

Oinutsik

Zapatak lapurtu, eta

ez amesteko agintzen diguten honetan,

oinutsik eginen dugu bidea

kale nekatuetan zehar

amesten genuen geroraino.

 

 

Ibilera

Oinatz sakon irmoa

erakusten du

herri honen ibilerak.

 

 

Hegan

Erpeak zorroztu

eta hegada ahalik goren jaso

hori  da gaur egin behar duguna,

berez eta doan  ez baitzaigu ezer etorriko.

 

 

Iruten

Nahi dut eta ez dut nahi,

arima bahitu digute,

egia ukatu, errudun bihurtu.

 

Nahi dut eta ez dut nahi,

ez da itsasargirik keinuka

estrapozuka goaz, nekatuta.

 

Nahi dut eta ez dut nahi,

urrutitik gatoz, urruti dugu geroa,

utopia bihurtu nahi digute esperantza.

 

Nahi dut eta ez dut nahi,

nahi ez duguna ere nahi dugulako,

amarru gabeko amarauna irungo dugu,

 

 

Semaforora arte

Hurrengo semaforora arte

auto-stop egin dizun neskatoak bezala,

iraun ohi dute fantasia sexualak.

 

 

Bidegurutzean

Zebrabidea bezalakoa da

INSERSOko txangoa,

tupust egiten dugu,

gurutzatzen gara,

eta bagoaz.

 

 

Zatika

Adin batera ezkero,

bizitza osoa zoaz galtzen,

oroimenarekin batera, zatika,

inor begira duzula

jabetu ere egin gabe.

 

 

Hutsik

Norbera esertzen den aulkia

hutsik dagoenean

bizitza da betetzen ez dena.

 

 

“Bazen ordua”

Badira egoerak

heriotzari

“bazen ordua”

esaten zaiona.

 

 

Oraindik

Arraunean

diraut

oraindik.

 

 

 

IV

 

Zer nahi

Ez dut

utzi beharreko ezer

nahi

 

 

Lama umil

Pospolo xume bat naiz,

itzaliko den pospoloa,

su argi bero apur bat

eman nahi izan dut,

norbaiti atzamar punta bat

erre behar izan badiot ere.

 

 

Fedea

Ez da

federen bat

ez duen

gizakirik.

 

 

Aberri

Aberri askean

ez da atzerritarrik

 

 

Gezurrak

Gizakiaren gezurra

gizakiarekin bukatzen da,

gizartearen gezurrak

egituretan irauten du.

 

 

Aurrera

Besterik ezean,

dugunarekin,

aurrera.

 

 

Dirudi

Irudipenak irudipen,

hemen bukatzen da

poema-liburua,

hala dirudi.

 

Poeten uharan

Jon Etxabe 2017/02/20 10:56
Lubakitik

 

LUBAKITIK

 

 

Memoria

Oso gogorra zait memoria galtzearen eguneroko errealitatea.

Pausoka galtzen ari naizen ahalmena.

Edozer galduta ere kanpoak bere horretan dirau,

nire barnean baina hondamendia gertatzen da.

Ni neu galtzen ari naizen bizipenak eragiten dit leherra.

 

 

Mozorroa

Bizitza osoa asmatu dugu geure neurrira,

egiatik auskalo non den errealitate birtuala.

Egunerokoa jartzen zaio ordea aurrez-aurre,

eta hortik datoz gure ezinak.

 

 

Kanpolarrosa

Testuen bazterretan babesten naiz,

beti itxurakeriak egiten.

Neronekin ados, baina.

Nire itsaso hondoa, berriz,

itsaso barea  bihurtzea nahi nuke.

 

 

Zinez

Ezagutu berri dut poeta.

Mutil gazteak ditu aipu.

Eskerrak.

Bestela pentsatuko nuke

bere proposamenak baztertzen dituzten

horietakoen artean sartzen nauela.

Eta nik presoen sakabanaketaren aurkako

bere ekarpena adeitasun zintzoz hartu eta eskertu nion.

Zinez.

 

 

Baitan

Egoten naiz bakarrik tarteka.

Maite dut bakarrik egotea.

Ezer oroitarazteko besteen  arnasa premiarik gabe.

Denbora tarte aparta da isiltasuna.

Norbere arnasa sentitzea barne bakardadea.

 

 

Robotak

Izaki estandar bilakatzen ari gara,

norbera izate abenturaren xarma eta gozamena galtzen.

Ontzi erraldoi bat gara  flota bat ordez,

engranaje bakarreko erlojua besteei loturiko gurpiltxoa ordez,

zuhaitz bakarra baso bat ordez,

animalia bakarra fauna bat ordez, …

 

 

Disziplina

Galerak aurreikusteko joera dutenen familiakoa naizela aitortu beharra dut,

bizitzaren hainbat goxotasun barreiatzen zaizkidala nigandik at.

Baina ez ditut itxarobideak kontainerrean pilatzen,

tematia naiz, sistematikoki diziplinatua, aurrera egiten duenetarikoa.

 

 

Haurtzaro

Haurtzaro dena dut gordeta armairuan,

noizean behin ateratzen ditut, ateratzen zaizkit,

txikitako oroitzapenak.

Pozez.

Tristurarik gabeko aldia agertzen zait haurtzaroa.

 

 

Banu

Tarteka bakardadea.

Ezberdina.

Lasaigarria.

Bizipoza dakarrena.

 

 

Azoka

Zain jarraitzen dut ia norbaitek irakurri ere egin ote duen

nik astekari eta antzerakoetan idatzitakorik.

Lehiaketetan irakurri, irakurriko dutela uste dut epaimahaikoek,

baina horien deirik ez dut inondik ere espero,

ez bainaiz irabazteko aurkezten, akuilu bat eduki beharrez baizik.

Hainbat idazleri aipatuko nizkieke beraien idatziei buruzko nire iritziak,

baina lotsatu egiten naiz.

Kritikak kritikari ofizialen esku geratzen direlakoan nago,

baina horiek ez dira herri irakurlearen iritziak.

Salmenta litzake agian liburu bat onartua izan denaren seinale

baina ez beti:

propagandaren eraginez, kalitateagatik baino, erosten baita liburua,

Durangoko Azokan esaterako.

 

 

Zorion

Kanpinean naiz zoriontsu, edo bidaian,

presiorik gabeko egunak direlako.

Egun lasaiak.

Lasaitasuna da zoriontasunaren osagaia,

agian iturria.

 

 

Perfekzioa

Denok garela inperfektuak,

egia absolutua da hori, denontzat balio duena alegia.

Hori onartuz soilik dator elkarbizitza erosoago eta errazagoa,

lotsaz inor biluzik utzi gabe, eguneko ordu guztietan.

 

 

Arrastoa

Beti uzten dugu arrastoa,

nolabaiteko arrastoa.

Arrastorik ez dela geratu hori,

arrasto ikusezin baten arrastoa da.

 

 

Txerpolari

Trapezista izatera behartuta gaude,

hari gainean oreka gorde ezinik,

edo geroaren haritik zintzilikatuta,

zanbuluka prozesuaren hari mehean,

gu geu garela sare babesle bakarrak.

 

 

Nora

Irri urdurien garaiak hauek,

beldurgarriak,

bizipozean pilatuta,

erantzunik ez diegun mila helikopterotan zatituta. 

 

 

Hiru zirkuluak

Bizitza hirukoitza dugu denok,

azalekoa: bizitza sozialekoa, …

zirkulu estuenekoa: familia, bikotea, lagun minak, …

bakoitzaren baitakoa: sentimenduak, pentsamenduak, irudimenekoa, …

Bizitza bakarra eta agerikoa soilik bagenu

uso mezulari gehiago legoke,

bakardadea laztan gehiagoz inguratuko genuke,

elkarbizitza sakonago eta abegikorragoa eginen genuke,

lotsarik gabe elkarri gerritik helduko genioke,

maitagarriak izaten ahaleginduko ginateke,

nahiz beti egonen litzaken aireportuan abandonaturikoren bat,  iheslariren bat.

Barneko dena agerikoa balitz,

gure miseriak erakustean lotsa sentituko genuke.

 

 

Eskubidea

Norbere buruaz egiteko ahalmena,

gutxien aipatu eta onartzen den

norbanakoaren eskubidea.

Aipatzen den orotan

beti baldintza oso bakan eta mugatuetan.

Aitortzen dut zaila dela

banakoaren bestearekiko konpromisoak  eta  loturak

norbere buruarekin egitearen eskubidearekin  ezkontzea,

eskubide hori erantzukizunekin harmonizatzea, 

baina norbere buruaz egiteko eskubidea kenezina da, norberarena.

 

 

Isil 

Gogokoa dut

 jendeari begira egotea,

jendeaz gogoeta egitea,

lagunarteko koadrila.

Lotsatzen nau

ezikusiarena egiteak,

baina isilik egotea dut gogoko,

han nagoela jabetuz isil egotea.

 

 

Daude  -  gaude

Beti datorkigu

norbait, noiznahi eta nonahi,

isil eta gordeta gaudenean sarri,

burmuinetan ezkutatzen garenean ere.

Garrantzitsua da lehenagotik han gaudela jakitea,

baita geu ere beti norbaitengana joaten gaudela jakitea,

garrantzitsua da bestea lehenagotik hor dagoela konturatzea,

burmuinetan ezkutatuta agian bera ere.

Han gaude, baina baita han daude.

 

 

Biluzik

Gozoagoak eta errazagoak lirateke harremanak

biluzik biziko bagina,

neurtuagoak lirateke hitzak eta jokabideak.

 

 

The end

Pentsatzen hasia naiz jadanik istorio baten bukaera,

biografia baten azken orriak direla geratzen zaidan denbora.

 

 

Maitasuna

Zorionez

bi aurpegiko txanpona da

maitasuna.

 

 

Erbestea

Norbere baitan tarteka babestea

hori litzake erbestean bizitzea,

askatasunaren funtsa.

 

 

Diana

Bala hutsak antzuak dira,

gizakia errotik astintzeko bolbora

              hori  behar dute balek, 

zaharra inarrosi,

gizaki berri baten hazia erein,

ezten zolia izan,

oinarri ustez sendoak sartatu,

nortasuna aldarazi, …

Horrelako balek jo behar dute

eguneroko egunerokotasuna,

poemak bala direnean.

 

 

Fernando 

Koman dago,

ikusezina bihurtuko zaigu laster,

hastear du hegalaldia infiniturantz,

espekulaziorik gabe galduko da  eternitatean,

bere izena galduko da izan garenen anonimatuan, 

baina bere errautsak  loratuz joanen dira,

lora izanen “eta kitto” dirauen arteraino.

 

 

Kontrajarriz

Beldurra diogu dialektikari,

bake faltsu bat etetea dela deritzogu,

tesi eta antitesia kontzienteaz 

aurreratzen ikasi behar dugu,

dialektika bizitzan hezurmamitzen,

              osagai kontrajarriez urratsak emanez. 

 

 

Politika

Politika herriari begira eginen denean

egun oro izanen da

poema bat idazteko une gozagarria.

 

 

Ezezagun

Ezagunen artean ere ezezagun,

gizakia da misteriorik handiena,

telefono mugikorren sarean

elkarri itsatsita bizi garen honetan ere.

 

 

Udaroa

Epaileak bilera politikoak baimendu eta debekatzen,

berri-paperak epaile, legelari eta diktadore: 

gizarte beltza gurea

lantoki eta ikastetxeko gulagetatik  aske,

azala eguzkiaren gatibu egiten den urtaroan. 

 

 

Artelan

Artelan bihurtzean datza idaztearen gozamena,

baina sormenak ahalegin zailean du funtsa,

zailtasuna beti da astun,

horregatik idazlan gutxi da artelan.

 

 

Sarean 

“Hain urruti ta hain hurbil” Lourdesek, 

“hurbilean urrun  eta urrunean hurbil” Castillok.

Kontraste horretan mamitzen dira maitasun harremanak,

hurbiltasunean eta urruntasunean saretzen da maitasuna.

Zoriontasuna ere.

Sare bat baitira biak, maitasuna eta zoriontasuna,

bizitzako zutabe, biak,

harriak baino hutsune gehiago dute,

horregatik harrapatu egiten gaituzte.

 

 

Hilotz

Tanatorioan hilotz laguna,

urrunduz babesten gaitu heriotzak,

bizitza jasanezina bihurtzen zaigunean.

 

 

Poema 1 

Poema,

mila burutapenen iturri,

mamia aurkitu asmoz

oskola urratzeko bizturi.

 

 

Idatzi

Ez dakit zergatik edo zertarako idazten dudan,

gogoko dudalako?,

agian besterik gabe.

Panfleto eta antzerako agitazio izkribuak soilik dakit

zergatik eta zertarako idazten ditudan,

eta horiek idaztea dut gutxien gogoko.

 

 

Hiltzenago

Biziago sentitzen naiz idazten dudanean,

agian hiltzenago nagoelako,

bizitzaren korrontetik at bizi naizelako.

Egunerokotasunetik erretiratzea bezala da idaztea,

egunerokoari atsedenaldia ematea,

geroaz idazten duzunean ere,

iraganaz zipriztinduta idazten baituzu,

orri hilez estalia bezala.

 

 

Isolamendua 

Zu zeure buruaren aurrean aurkitzea,

zure bizi-puskez hesitua,

hori da isolamendua.

 

 

Maitale

Hainbat pertsona maite ditut,

maite ditudala ere ez dakitenak,

maite ditudala dakiten ere arduratu gabe,

ikusi nahi ez ditudan zenbait ere maite ditut.

 

 

Erbestean

Iraganean bizi gara,

edo  erbestean,

errealitatetik albo,

bete ezineko asmoez bizi garelako.

 

 

Kontrajarriz 2

Egia eta gezurra

bizitzako sarean ehun nagusiak biak, 

gizartearen zutabe agerikoak,

bereiz zailak gehienetan.

 

 

Zohardia

Itxarotearen zama jadanik berunezkoa zaienei,

luze baitoa,

zera esanen nieke,

badela lainoetatik gora izartegi bat.

 

 

Helburua.

Idazteko nire helburuak?.

Auskalo!. Neuk baneki!.

Uste ziurra dut idaztiok

ordenagailuko anonimatuan

ahaztuak geratuko direla.

Mirari bat dira lehiaketetako sariak,

karanbola harrigarri bat.

Norbaitek irakurriko dituen ametsak

jotzen du  tarteka nire irudimena.

Beti dago helbururen bat, isilekoa sarri,

nahiz toles-gune batetan ia aurkiezina.

 

 

Idaztea

Norbere baitan bidaiatu,

norberarekin zintzoa izan,

hori da idaztea.

 

 

Goitikakoa

Hausnarketarako hari-mutur zorrotza

behar du izan poemak.

Baina ulerterraza?. Ez du zergatik.

Ziria, abiapuntua, zorutik goitikakoa,

goitikako hegaztiaren ikuspegiaren begirada.

 

 

Poema 2 

Hitz irudien jolasa,

gogoeten bidegurutzea,

ulertu gabe ulergarria,

oldozte librerako tresna,

txoriaren hegoak bezala.

 

 

Lorik eza

Gau ilunak

gardenago egiten ditu

argi berezi batek bilduak

gogoetak eta ideiak

tamala lausotu egiten direla

eguneko argian.   

 

 

Zerbitzuguneak

Zerbitzugune bat ote mundua?.

Desagertu egiten dira gizakien arrastoak,

zerbitzugunean hondakinak bezala.

Baina bezeroak badirelako existitzen dira  zerbitzuguneak,

bakoitza gara nahitaezkoa,

arrastorik uzten ez badugu ere.

 

 

Oporrak

“Zakur suizida bat bezala atera gara herritik ihesi”, poetak.

Opor garaian gaude.

 

 

Zoriona

Lapurretan datza zoriona batzuetan,

ohikoari kendutako une-izpi horietan.

 

 

Zahartuz

Bizitzari lapurreta bat iruditzen zait

argitzen eta iluntzen zaidan egun bakoitza.

 

 

Zirrikitutik begira

Zirrikitu bila bizi gara,

zirrikituetatik begira,

uneko edertasunari  itsu,

dugunari  ihesi,

beti kanpokoa amets,

urrutian hamalau intxaur.

 

 

Joanean

Zenbat aldiz joan egiten garen!.

Misterioaren erakargarritasuna,

arkanoaren tira,

abentura sena.

Desafioa, neurketa,

txerpolariaren beheko hutsunea.

 

 

Ahazmena

Ahazmenari esker

bizi gara.

 

 

Perfekzioa

Perfekzioa da sormenaren galga,

ekimen eder askoren balazta,

artelanen draga.

Perfekzioa:

artelan gutxi batzuen ukitu harrigarria.

Zabarkeria: sasiko uzta.  

Mordoilokeria:  arrunkeriaren hazia.

 

 

Poema 3

Tiro behar du poema bakoitzak,

bala pizgarria, mingarria ere,

goizeroko hausnarketa iturri,

seminarioko meditazioak antzo.

 

 

Sekretuak

Ai gure barneko sekretuak,

garunetan ehotzen ditugun burutazioak,

aitortu gabeko gogoetak,

bitez isilean,

bala hiltzaileak bihur ez daitezen.

 

 

Maitasuna

Kenketa edo kendutako guzti horiek dira maitasuna,

banaka  zein osotasunean,

bizipen xume horiek dira maitasuna.

 

 

Banoa

Bideko zati tarte txiki asko pasa zait behar adina gozatu gabe,  

bizimodu ahalik eta arruntena egiten saiatu naiz,

bizitzako korrontean ur tanta soila izatea izan da nire ahalegina,

zenbait hegitan zerbaiten ikur izatea tokatu bazait ere,  

gizartea izan behar delako historiako protagonista, ez gizabanakoa,  

bizipen-pusken arteko lotura galtzeko zorian ikusten dut neure burua,

galtzen hasia naiz jadanik,

agian horregatik bizi dut puskak ahalik iraunkorren lotzeko irrika,

osotasuna iraunkor bihurtzeko gosea,

iraganaren errolda osatzeko grina,

ilusioen zati guzti haiek hitz idatzien lokarriz biltzeko premia,

egoera berri bat,  ilusio berritua,

lehengora ez bainaiz itzuliko,

oxigenoaren konposatu batekin bizitzen hasia bainaiz.

Aurkezpena

Jon Etxabe naiz. 1933an jaioa. Jubilatu nintzanean irakurtzea eta idaztea izan zen aukeratu nuen denbora-pasa nagusia. Mota ezberdineko hainbat material pilatu zait ordenagailuan. Haize bolada batek eramango nauen orri bat naizenez, material hori sarean jartzea pentsatu dut. Zatika eta sailka ateratzen joango naiz. Bideak erakutsiko dit zer eta erritmoa. Lotsa eta ridikulu sentipena sortarazten dit. Baina nahikoa zait bakar bati lan hau baliagarri bazaio.