Helduentzako telesail zaharren DVDak eta euskara
Euskaltzale eta aita naizen aldetik, gu guztion seme-alabek fikziozko ikusentzunezko edukia (film, telesail, marrazki bizidun eta abarrak) euskaraz gozatu ahal izateak arduratzen nau. Edo ezin gozatzeak kezkatu, hobe esan. Blog hau jarraitzen baduzue konturatuko zineten horretaz, azken aldian hainbatetan izan baitut gai hori hizpide...
Haur txikiak diren artean, eskaintza zabal samarra dute. ETBn norbaitentzako euskarazko edukia badute, eurentzako da. Eta dendetan edo liburutegietan ere nahiko erraz eta erruz aurki daitezke haurrentzako film nahiz serieak DVDan. Gaztetxoagoentzat, baina, egoera aldatzen hasten da. ETBn oraindik badituzte beraientzako moduko marrazki bizidun edo telesail batzuk euskaraz, baina DVDan apenas aurki daiteke ezer. Eta helduentzat, ba zer esan... Salbuespen gutxi batzuk izan ezik, ez dago ia ezer euskaraz, ez ETBn ez dendetan salgai.
Azken honetan, gainera, ETBk atzera egin du nabarmen. Lehen, gaztetxo nahiz helduentzako telesail ugari ematen zituen euskaraz: Cagney eta Lacey, Ederra eta piztia, Emakume bionikoa, Magnum, Quantum jauzia, Simon eta Simon, Ilunabar aldea, Epailea eta pilotua, Dallas, Eskugorri taldea, Gazte bizkorrak, Gazteak... Halako batean, baina, ez dakit noiz edo zergatik, ETB kanpoko serieak ETB2n eta gazteleraz ematen hasi zen. Antza, audientzia eta errentagarritasuna garrantzitsuagoak dira euskara baino, nahiz eta telebista publikoa izan, eta euskarazko bakarra... Telesailak gaztelaniaz ikusi nahi dituenak, milaka ditu beste ehunka katetan! Atzerapauso honi onartezina deritzot. Nire semeek, haztean, nik baino panorama okerragoa izan behar al dute?
Baina ETBren kanpoko telesailekiko oraingo politika alde batera utzita, lehengo telesail zahar horietara bueltatu nahiko nuke. Azken urteetan joera dago telesailak, berriak nahiz zaharrak, DVDan ateratzeko. Aspaldi euskarara bikoiztuta eman ziren serieak DVDan irtetean, euskarazko audioa ere izateko ez luke arazorik egon behar, kostu oso txikia izan behar baitu hori egiteak. Eta ez da horrela egiten. Inozoentzat ez omen den elektronika denda handi horretan izan nintzen lehengoan telesailen DVDen atalean. Lau telesail ikusi nituen ETBk bere garaian euskaraz emandakoak: Magnum, Gazteak, Emakume bionikoa eta Sugegorri beltza. Eta horietatik Gazteak eta Sugegorri beltza ziren euskarazko audioa zekarten bakarrak. Badakit nire azterketatxo honek ez duela ikerketa zientifiko baten baliorik, baina ia ziur nago, lagin txiki honen ordez telesail guztiak aztertzerik bagenu, emaitza are okerragoa izango zela... Irudi Txokoa blogean ongi ezagutzen dute euskarazko zine produkzioa, eta etengabe salatzen dute bertan euskarara bikoiztuta dauden filmak euskarazko audiorik gabe ateratzen direla DVDan...
Eta ez dut ulertzen zein aitzakia dagoen hori gertatzeko. Ez dut ikusentzunezko produkzioen mundua ezagutzen, eta pentsatzen dut agente ezberdin asko egongo direla tartean (telebistak, bikoizketa enpresak, produkzio-etxeak, banatzaileak...), baina ez du hain zaila izan behar ere... Euskal erakunde publikoek (ETBk, edo Kulturak, edo HPSk) interesa eduki beharko lukete euskarazko audioak DVDetan txertatzeko, ikuspegi enpresarial hutsetik bada ere (egindako gastu baten errentagarritasun eta aprobetxamendu maximoaren bila alegia).
ETBk aspaldi euskaraz emandako telesail zaharren DVDek euskarazko audioa izateko, ziur borondate politikoa eta gogo apur bat besterik ez dela behar... Eta orain arte hor egon direnek izan ez badute, laster omen datozenei eskatzen joateak ez dut uste askorako balioko duenik... A ze panda... Erruki, Jauna!
