Edukira salto egin | Salto egin nabigazioara

Tresna pertsonalak

Eibarko peoria, San Blasa baino hobia
Hemen zaude: Hasiera / Blogak / Markos Zapiain

Arimaren ordez, G puntua

Markos Zapiain 2008/02/29 15:20

 

Hauteskundeen zaparradatik babesteko gordelekurik goxoenetakoa dirudi G puntuak, emakumeek uretraren eta aluaren artean omen duten eremu berezi hori.

Hainbat eta hainbat emakumeri galdetu diot G puntuaz: etxean, lankideei, edonon. Bakar batek ere ez du. Asko jota esango dizute “benetan sinesten dut batzuek badutela”; baina egundo ez “bai, nik badut, eta pozik nago”.

Ezin da zehazki kokatu: Graftenberg-ek 1944an aurkitu zuenetik, hatza sartu eta hiru zentimetrora egon da, edo askoz ere barrurago, edo anitz aldetan egon da aldi berean, gizonok ere izan dugu. Aspaldion, emakumeek dutela diote, baina ez guztiek, eta bakoitzak bakarra.

Kokapen zehatza balu, ez litzaiguke interesgarri, edo gibelaren eta belarriaren interes mota baino ez liguke piztuko, eta ez etengabe berritzen doan lilura grinatsu hori. Edozelako putzu-zulo bustitan sartzeko beti prest dagoen Oier Gorosabel masajistaren berbak: "susmua dakat entelekia bat dala, edo bestela "beti-billa-aritzeko" atxeki bat (zentzu honetan ona, beraz)".

Horrela, G puntuaz aritzeko jakintza arlorik egokiena ez da sexologia, baizik psikologia eta batik bat teologia.

Arimaren hilezkortasunean sustraituriko erlijioak indarra galtzen ari diren honetan, eta jendartea gero eta sexualizatuago dagoenez, nolabaiteko federen baten beharrak G puntu harrapagaitza asmatzera eta sakralizatzera bultzatu gaitu. Erlijio klasikoetan arimak betetzen zuen eginkizuna G puntuari dagokio orain: inork ez daki zehazki zer den, non dagoen… Halatan, badauzkagu G puntuaren ateoak, agnostikoak, fideistak, deistak eta teistak. Hori bai, oraingoz eta zorionez ez dugu G puntuaren martiririk.

Hobeto esanda bai, antzeko zerbait badugu: lehengoan Gernika inguruko enpresa-gizon batek G puntua gizonok dugula irakurri eta sinetsi zuen. Jakin-minak bultzatuta uzkia Pilot bolaluma batez arakatzeari ekin eta fisuraz eta zauritxoz josi zuen. Ez da oso larria izan, baina Pilot beharrean hobe da Bic erabiltzea.

Erakundea eta fedea

Markos Zapiain 2008/02/25 08:14

 

Elizaren sorrerari buruz badira besteak beste ikuspuntu desberdin bi: batetik, San Pauloren etsaiena, Nietzsche eta Onfray.

Nietzscherentzat Jesus saindu anarkista antzeko bat da, sentibera, ahula, munduak min ematen baitio, eta mundutik ihesi Aitaren Erresuman, hots, bere baitan, bildu eta babestu egiten da. Jesusek ez du ezein antolakuntzarekin inongo zerikusirik, Eliza guztiz arrotza zaio. San Paulok sortu zuen Eliza, Jesusen mezua traizionatu eta bizitzaren aurkako bere fanatismoak bultzatuta. Elizak oinarri-oinarrian ukatzen du Jesusen doktrina. Wittgenstein bat dator ikuspuntu horrekin.

Onfrayrentzat, berriz, Jesus asmaturiko pertsonaia literario bat da, ez du existentzia historikorik. San Paulok bazekien arrakasta lortzekotan kristautasuna Estatu erlijio ofizial bilakatu beharko zuela. Halatan, Konstantino kriminal eroaren esku jarri zuen, ukitu batzuk emanez: adibidez, erromatarrek irrika handiagoz jazarri zuten Jesus juduek baino eta erantzukizun handiagoa izan zuten Haren gurutziltzatzean. Baina Ebanjelioetan erru nagusia juduei leporatuko zaie. Hori izan zen kristautasuna Inperioaren erlijio ofizial bilakatu ahal izateko gezurretako bat, antisemitismoa abiarazi eta Shoah delakoak burutuko zuen gezurra.

Baina San Paulok miresleak ere baditu, hala nola Kojève eta Zizek marxistak. Hauentzat askoz ere interesgarriagoa da San Paulo Jesus baino, garrantzitsua batez ere Erakundea baita, ez norbanakoaren arimaren gorabeherak. San Pauloren jenio handiak Elizaren Unibertsaltasuna asmatu zuen, etorri beharko lukeen Estatu politikan Unibertsal eta ekonomian Homogeneoaren aitzindari.

Bestalde, norbanakoaren arimaren gorabeherak eta fedea baino garrantzitsuagoa da, Kojèverentzat zein Zizekentzat, erritua.

“Agertu zara Igandean mezara? Bete dituzu aginduak?” Horiek dira funtsezko galderak. Eta ez, “zer moduz zure harreman intimoa Jainkoarekin?” Hori batere interesik gabeko txutxu-mutxu pribatua da.

Erlijio askotan nabari da barrualdeari muzin egin eta Erakundea eta erritua lehenesteko joera hori. Badira errabinoak zure zalantza teologiko-sentimentalen berri ematen diezunean berehala pikutara bidaltzen zaituztenak: “utzi bakean, gogaikarri ez bestea! Gorde Sabath eguna eta kito!”

Jokabide objektiboak balio du, ez zer darabilzun barruan: esaterako, Niels Böhr Fisikako Nobel Sari judu ospetsuak zaldi ferra bat zuen etxeko atean. Bisitari batek galdetu zion “nolatan ferra hori, uste bainuen ez zenuela esoterikeria horietan sinesten”. “Ez, egia da, ez dut sinesten, baina esan didate horrek zorte ona dakarkizula nahiz eta ez sinetsi”.

Era berean, badira Nepalen otoitz egiteko gurpiltxo batzuk. Zuk bat martxan jarri eta biraka dabilen denbora osoan objektiboki errezatzen ari zara, eta horrela bien bitartean imajinaziorik lizunenak erabil ditzakezu bekaturik batere egiteke.

Garbitokia eta Kristino

Markos Zapiain 2008/02/22 12:27

 

Ez dago maila berean jartzerik zientziaren, filosofiaren, literaturaren eta erlijioaren hizkerak eta hizkera horien nahiak eta helburuak eta egiarekin duten harremana. Zientzia dagoena azaltzen ahalegintzen da, ahal bezain xehero, eta bere hutsak zuzentzeko gertu dago beti. Filosofiak berriz kontzeptuak sortzen ditu eta sistema bakoitzak ondo datorkion egiaren ideia asmatzen du. Literaturak aldez aurretik onartzen du irudimenak sortua dela.

Aldiz, kristautasunak dogmatikoki oparitzen dio bere buruari beste edozein jarrerarena baino ahalmen bikainagoa berezko errealitaterik sakonenarekin bat egiteko. Kristautasunak ei du egia bakarra ezagutzeko gaitasunik behinena. Uste du besteen gainetik dagoela. Harrokeria horrek ez dio ikusten uzten kristautasuna giza irudimenak asmatu duela. Gizakiak sortu du Jainkoa, ez alderantziz. Kristautasunaren funts filosofikoa hain da ahula eta arbitrarioa, luzaro hil behar izan baitu zalantzan jartzen zuen edonor, eta, bere agintea indartu eta zabaltzekotan, bat egin du agintaririk ankerrenekin, hasieran Konstantino eta berriki Franco kolpista kriminalarekin. San Pauloz geroztik onartu baitu agintari oro Jainkoak aldeztua dela, eta horrenbestez men egin beharrekoa. Espainiako Elizak orain dio ez zaiola botorik eman behar terroristekin negoziatzen duenari, baina Pio XII Aita Sainduak zuzenean negoziatu zuen poitikoki naziekin, naziak indartsu zetozelarik. Elizaren oportunismoak ez du mugarik, baina biziko bada beste erremediorik ez du, hain baita eskasa haren oinarri ideologikoa.

Esaterako, Aita Saindua hutsezina ei da. Orain arte, bataiatu baino lehen hiltzen ziren haurrak linbo izeneko egoitza batera zihoazen. Zintzoen arimen egoitza da, berrerospenaren aurretik. Benediktok orain linboa ezabatu du. Non gelditzen da orduan aurreko Aita Sainduen hutsezintasuna?

Bestalde, fedea oinarritzeko kristauek erabiltzen dituzten frogak harrigarriak dira. Esaterako, Richard Dawkinsek “El espejismo de Dios” liburuan gogoratzen duenez (milesker Luistxo), ba omen da garbitoki edo purgatorio izeneko eremu bat. Bertara doaz hil ostean infernuratzen ez diren arimak, zerura baino lehen. Garbitokia egoitza mingarria da, bekatuen erruz pilaturiko zor guztia ordaindu arte egon behar duzu bertan.

Arras da gogaikarria hortaz garbitokialdiaren luzatzea, eta behiala Elizari dirua emanez gero garbitokialdia labur zenezakeen. Diru gehiago Elizari, arinagoa garbitokialdia. Elizak ziurtagiri bat ematen zizun, indulgentzia, erositako egun kopurua zehaztuz. 1903an jadanik ezin zen indulgentziarik diruz erosi, baina Aita Sainduak, Pio X.enak, hierarkiako maila bakoitzak dakarren garbitokialdiaren laburtzea zehaztu zuen: kardinalak, 200 egun; artzapezpikuak, 100; azpezpikuak, 50 baino ez. Eta otoitzak ere labur lezake.

Zein da disparate honen guztiaren froga? Entziklopedia Katolikoaren arabera, hauxe: baldin hildakoa zuzenean joango balitz zerura edo infernura, orduan haren alde otoitz egiteak ez luke zentzurik. Garbitokiak existitu behar du, bestela gure otoitzak alferrikakoak lirateke (Richard Dawkins, “El espejismo de Dios”, Espasa, 381-384 orr.); gisakoa duzu garbitokiaren inguruko Benediktoren eldarnioa ("Dios y el mundo",  Mondadori, 121-123 orr.).

Bistan da frogatu beharrekoa frogatutzat jotzen dela frogabidea bera hasi aurretik. Hori dela-eta, fideismoak dirudi fede-jarrerarik zentzuzkoena: onartzen dut azterketa kritiko baten aurrean kristautasuna guztiz hauskorra eta makala dela, baina hala ere sinesten dut. Horra fedearen arriskuetako bat: arrazoimena makurtzeko ohitura dakar, eta kritika belaunikaraztekoa. Garbitokia, Hirutasun Saindua edota gorputzen berpiztea sinesten hasi eta aise hel zintezke edozein burugabekeria onartzera, are Espainiakoa Zuzenbide Estatu bat dela.

Horregatik emango du ziurrenik Aita Sainduak hain maiz burutik seko jota dagoelako inpresioa. Ez bakarrik Ratisbonan mundo osoko musulmanak beste barik iraintzeagatik; halaber giza irudimenak sorturiko infernuaz, garbitokiaz, aingeru jagoleaz eta Jainkoaz inongo zalantzarik gabeko existentzia enpirikoa balute bezala mintzo baita, txundigarria egiten den etxekotasunaz gainera (“Dios y el mundo”, passim.). 

Zentzu horretan, Benedikto Bermeoko eroetxean itxita duten Kristinoren kide arteza da, imajinaziozko lagunekin txikiteoan ibili eta eztabaidatzen baitu. Agian ez da eskatu behar Benedikto lehenbailehen Bermeoko eroetxera ekar dezaten, baina bai ordea Kristinori Aita Saindu izateko aukera eskain diezaioten. Ez luke onartuko, nahiago du Tala Vaticanoa baino, saindu gehiago dabil hemen. Vaticanoko kupulen sinesmenak sinpatikoak lirateke beren botere itzela errugabeak umildu eta lotsarazteko erabiliko ez balute.

Erlijioa behar bezala irakasteko

Markos Zapiain 2008/02/21 19:01

 

Elizak ez du Filosofia maite. Nahiago du Hitler. Honen “Mein Kampf” ez bezala, indexean jarri zituen Voltaire, Unamuno, Bergson, Sartre. Ildo berean, Benediktok Filosofiaren aurkako eraso basatiak egin izan ditu. Esaterako, “Fedea eta etorkizuna” liburuan txalotu egiten du hainbat adituren iritziz XX. mendeko Filosofia libururik garrantzitsuena izan den Wittgensteinen “Tractatus logico-philosophicus” (Txelisek euskaratu zigun) ez argitaratzeko erabakia. Ideiei bizia ukatze horrek Von Ficker editorearen “sen fina” frogatuko luke (“Fe y futuro", Desclée, 75 or.). Elizaren ohitura zaharra duzu Tractatusa bezalako idazki sakonak jaio baino lehen lurperatzea edo lurperatu ahal ez izana deitoratzea. 

Ordea, zentzu triste batean Darth Vader Benediktok bat egiten du Tractatusaren espirituarekin: biak dira fededun monoteistak, munduaz mintzatzeko orduan hizkera bakar bat onartzen dute biek, Benediktok kristaua eta Tractatusak natur zientzia. Benediktok gainerako hizkerei goitik behera begiratzen die, eta Tractatusak isilarazi nahi lituzke.

Baina Wittgensteinek bigarren liburu erabakigarri bat idatzi zuen, “Ikerketa filosofikoak”. Bertan hizkuntza-jolasez mintzo da eta ez du ezein hizkuntza ipintzen ororen gailen. Horrek behar luke hain zuzen Erlijioaren irakaskuntzaren oinarri filosofikoa.

Hizkuntza-jolasak dauden moduan badira hainbat erlijio-jolas, zein bere ariketa, bide eta xedeekin; soilik ergelkeria gaizto eta fanatikoak ipin lezake, Ratzingerrek bezala, erlijio-jolas jakin bat besteen gainetik.

Bai erlijioak eta bai Heziketa, eta zehazki Erlijioaren hezkuntza, Aita Sainduaren, Apezpikuen Batzarraren eta teologoen atzaparretatik babestu behar dira, ez baitituzte aski serio hartzen.

Horrela, DBHn eta Batxilergoan ez litzateke katekesi mozorrotu bat eskainiko, baizik ikasleak taldeka hartu eta ikasturtean lauzpabost aldiz Barriara, meskitaren edo aterpetxe egokiren batera edo Arantzazura eraman eta bertan aste oso bat egonarazi.

Aste bakoitzean erlijio-jolas horietako bakoitzaren praktika ezagutu eta bizi egingo lukete: adibidez, lehenbiziko astean, sufismoa: oinarri teoriko eta historikoa sarrera gisa eta gero guztiak dantzara. Baina serio: ardoa edan eta jira eta bira dantzan zazpi orduz segidan, Allah Guztiz Maitearekin bat egin arte, Allah Ekber.

Hurrengo astean Zen eta meditazioa; aste osoa isili-isilik, baita otorduetan ere. Eta, loto jarreraz eserita, edo pasieran, edo ohean, arnasa hartzean zure buruari hauxe galdetu: “zer soinu ateratzen du eskuek elkar topatzen ez duten txaloak?”; eta arnasa botatzean adimen eta gogo osoz ahaleginduz erantzuna bilatu. Arrazoimenaren berezko logikaren zirkuitulaburrak argituko du ikaslea.

Edo kristau tradizioa: aste osoa otoitzean, belauniko, besoak goiti, ezkerreko begia ahal bezain ezkerrera eta gora, eta eskuinekoa halaber ahal bezain eskuinera eta gora eramanez, margolan klasikoetan Jesukristok, Mariak eta Sainduek erakusten duten jarrera. Bide batez esanda, nork bere burua kontzienteki nola definitzen duen sarritan ez da oso garrantzitsua, tradizio kulturalak eragin handia du, eta Joseba Arregi katolikoak bezala Fernando Savater ateoak ere gora begiratu eta arnasa sakonki hartuz eskatzen diote Goi-Argiari laguntza eta etorria.

Beste aste batez, Carlos Castanedaren liburuetan oinarriturik mundua geldiarazten ikasiko lukete, belearen ezusteko hegaldia interpretatzen, landareen laguntzaz benetan ikusten, haluzinazioetan beldur barik murgiltzen eta barre-algara zein izu mistikoa bizitzen. Eta amets egiteko artea.

Azkenik, batxilergoko bigarren mailan, tantrismoa ezagutuko lukete, jainkotiar maitasun fisikoa, txortaldi sakratua, orgasmo ezin luzeagoak gizonak hazia isuri gabe eta andrearen jarioak zakiltxulotik xurgatuz.

Tantra-jakinduriaren hurrengo tanta dena den bitxiagoa egingo litzaieke beharbada, galdetu behar: soilik andreak hilekoa duenean egin behar omen da larrutan, eta gero odola eta hazia nahastu eta norberaren azalean eta aurpegian jarri eta igurtzi. Horixe omen da Jainkoarengana igotzeko biderik zuzenena eta aldi berean kutisa kutsaduratik eta aldaketa klimatikotik babesteko jarduerarik eragingarriena.

Mutila erromantiko, neska irudiari lotuagoa

Markos Zapiain 2008/02/08 13:27

Gaur egungo gazteen maitasun gorabeherak betiko gazteenak dira: ezkutatu beharreko maitemintze itzela eta etsipen itzelagoa, jelosia basatia eta pozaldi ikaragarriak, lehenbiziko aldiaren aurreko kezka… Oro har, oso erromantikoak dira.

Dena den, nire ikasleen artean behintzat askoz ere sentimentalagoak dira mutilak neskak baino, jendaurrean aitortzea zail egiten zaien arren. Hamazazpi urteko mutila oheratu eta han hasiko zaizu burkoari besarkatuta “oi maripili, maripili laztana, asko gutzut”. Aldiz, gero eta neska gehiagorentzat mutilaguna bere irudiaren osagai eta osagarrietako bat da, beste askoren artean. Gerrikoa eta prakak Roxy, alkandora Billabon, diadema arrosa eta ondo konbinaturik a juego Pilotari serieko protagonistaren antzeko mutilaguna. Anitz neska dira gero eta nartzisistago eta beren balizko kanpoedertasunaren beste apaingarri gisa darabilte mutilaguna. Sentimenduei dagokienez, garrantzitsuagoa zaie lagun taldea bikotekidea baino.

Putaren egun alaiak

Markos Zapiain 2008/02/07 08:48

 

Putek egun onak ere izaten dituzte. Nire lagun bat kokoteraino zeukan bere anaia gazteak, etengabe baitzebilkion alamena ematen, beti sexuaz hitz eta pitz. Kirolari indartsua zen anaia gaztea. 23 urte baina artean birxina. Nire lagunak pentsatu zuen horrexegatik ibiliko zela ziur aski beti sexuaz kalakan. Lagunak behin batean jai bat antolatu zuen, negozio baten arrakasta ospatzeko. Prostituta bati deitu eta eskatu zion arropa deigarririk gabe agertzeko, anaiarekin ligatzeko itxurak egin, atzeko gelara eraman eta zenbait astetan bederen bakean uzteko moduko pasara gogorra emateko. Hori bai, ondoren xehero-xehero kontatu beharko zion guztia. Heldu da jai eguna, joan dira atzeko gelara eta bizpahiru orduren buruan berriro agertu dira. Prostitutak kontatu zuenez, sekula ez zitzaion antzekorik gertatu: kirolariari tentetu bai, baina jo ta ke gogo biziz saiatu arren ezin bukatu. Berak lau orgasmo erdietsi zituen eta kirolariak berriz bakar bat ere ez. Neska pozik zegoen. Kobratu eta alde.

Mutil euskalduna putetxean

Markos Zapiain 2008/02/06 12:57

 

Egunkari salduenen orrialdiak prostituten irakarkiz josirik daude. Egunkari horietako orrialderik zintzo eta interesgarrienak izaten dira, eta egiatienak, batez ere sexu langileen argazki errealak dakartzatenean, alegia, beti. Gainera, euskararen indarra neurtzeko termometro egokia izan daitezke. Eta badugu alajaina aitzina goazela egiaztatzeko frogarik: hainbat iragarki euskaraz dago idatzita: “tigreme sutsuak gara, umore eta uzki handikoak, uhurika jarriko zaitugu”. Beste batzuk berriz euskararen ezagutza amu gisa erabiltzen dute, Patxi Baztarrikaren infiltratuak balira bezala puten unibertsoan: “Melinda nauzu, euskara batuaz zigortuko zaitut, gernikeraz iltzatuko dizkizut takoi puntadunak lepoan, dei nazazu”. Itxaro Bordak sakonki aztertu du “%100 Basque”n fenomeno interesgarri hau.

Prostituzio kontuotan ere desberdin dabiltza neskak eta mutilak. Putetxerako irrika mutilen artean nagusitu izan da orain arte, ez nesken artean. Freudek zioen desberdina dela hankartean klitoris ttiki eta lotsati bat sentitzea edota fusil harro eta distiratsu bat. Desberdintasun anatomiko horrek ondorio psikologikoak dakartza, joera eta ohitura diferenteak. Nekez aurki dezakezu emakume pederasta edo biolatzailerik, edota sedukzioari ihes egitearren ordaindu eta txortan lehenbailehen egin nahi duen neskarik.

Mutil euskaldun putazalea amazulo hutsa izaten da. Bestalde, nork bere buruari onartzen diona besteri ere onartu beharko lioke, batik bat hurbilekoari. Halatan, mundua zuzena balitz, euskal gaztea putetxetik etxera itzuli eta ama gigolo batekin larrutan aurkitu beharko luke, eta bihotzez onartu. Orduan legoke prostituzioa normalizaturik gurean.

Schreber eta paranoia

Markos Zapiain 2008/02/05 16:49
Badugu paranoikoak berak idatziriko eldarnio paranoiko baten kontakizuna, Daniel Paul Schreber-en “Neuropata baten oroitzapenak”, 1903an Leipzigen argitaratua. Klinika psikiatriko batean idatzi zuen.

Leipzigen 1824an jaioa, Daniel Paulek zuzenbide ikasketak egin zituen eta magistraturan egin zuen bere karrera. 42 urte zituela politikari ekin zion, eta 1884an Reichstageko hauteskundeetara aurkeztu zen. Galdu egin zuen. Porrot horrek depresio larri bat ekarri zion, eldarnio barik. Depresio huraxe izan zuen ordea bere eritasun famatuak abiapuntu.
 
Flechsig psikiatra eta anatomista ospetsuak Daniel Paul zenbait hilabetez artatu eta sendatu egin zuen. Bederatzi urte geroago, 1893an, eldarnio paranoiko gogorra piztu zitzaion. 51 urte zituen orduan eta Dresdeko Apelazio Auzitegira promozionatu berria zen. Izendatu eta berehala harrapatu zuen haluzinaziozko eldarnio horrek, aldi berean ikusmen, usaimen eta entzumenezkoa. Eldarnioan, bere burua jazarririk sentitzen zuen. Aurrena Fleichsigen klinikara eraman zuten. Gero beste batean sartu zuten, Dresden. Psikiatriko horretan zortzi urte igaro ostean, Daniel Pauli iruditu zitzaion gizarterako egoki bilakatua zela eta eritasuna ordurako ez zela barruan jarraitu behar izateko aski motibo. Hori frogatzea helburu, bere eldarnioen historia erredaktatu zuen eta Schreberrek berak aldeztu zuen bere kausa, Dresdeko epaitegiaren aurrean. 1902an bere prozesua gora joz irabazi zuen. Berriro libre, 1903an bere burua defendatzeko erabili zuen txostena argitaratu zuen, hain zuzen gure “Neuropata baten oroitzapenak”. Bost urtez Dresden bizi izan zen, bere emazte eta alabarekin. Baina ostera ere gaixotu eta beste psikiatriko batean itxi zuten. Bertan egon zen, harik eta 1911an hil zen arte. Urte horretan bertan argitaratu zen Schreberren paranoiaren gaineko Freuden lana.

JAZARPEN ELDARNIOA, BERREROSTE ELDARNIOA

Freud ez zen egundo Schreberrekin egon. Bere hipotesi psikoanalitikoak Schreberren liburu hutsean oinarritu zituen, zeren, hainbat ahalegin gorabehera, ez baitzuen beste inolako informaziorik lortu gaixoaren nortasunari eta sendiari buruz. Eldarnio horren historia laburtuz, bertan bi aldi bereiz ditzakegu.

Aldi larrian, haluzinaziozko jazarpen eldarnio bat dugu, arras angustiatsua. Schreberrek irudikatzen zuen zikiratu behar zutela eta emakume bilakarazi, gizon batek beraz sexualki abusatzea xede. Aurrena, Flechsig doktorea salatu zuen jazarletzat, Flechsig omen zen Schreberren gizon gorputza emakume gorputz bilakaraztea helburu zuen konplotaren bultzatzaile nagusi. Flechsigen asmo gorena bere paziente Schreber prostituta gisa erabili, eta, bortxatu ondoren, zabortegian abandonatzea zen.

Hurrena, Schereberrek Jainkoa Bera seinalatu zuen erasotzailetzat. Jainkoak Schreber Flechsig doktorearen bisioen eta ahotsen bidez jazartzen zuen, eta Schreberren gorputzaren eta arimaren barnealdea suntsitzeko mehatxua zekarten sentsazioen bidez.

Geroago, aldi kronikoan, jazarpen eldarnioaren edukia aldatu zen: sexu eldarnioak erlijio esanahia hartu zuen eta berreroste eldarnio bilakatu zen.

Aurrerantzean, Daniel Paulek ez zuen zikiratua eta prostituziora derrigortua izateko beldurrik izango, ez horixe. Aitzitik, nahita sakrifikatuko zuen bere burua emakume bilakatuz, zeren soilik horrela ahal izango baitzuten Jainkotiar Izpiek bera, Schreber, ernaldu. Hori ezinbestekoa zen gizaki arraza berri bat sortuko bazuten, eta Jainkoak eta Schreberrek arraza berri hori ekarri ezean munduarenak egingo zuen.

Horrek guztiak Daniel Paul anbibalente bilakatu zuen: beneratzen zuen Jainkoaren aurka matxinatu zen. Zergatik? Schereberren eldarnioan, Jainko horrek gizon errespetagarri bat sexuan emakume gisa gozatzera behartzen baitzuen.

ELDARNIOAREN AZTERKETA PSIKOANALITIKOA

Schreberren eldarnioaren analisiak Freudi bere hipotesi psikoanalitikoak berrestea ahalbidetu zion. Hauen arabera, neurosien jatorrian dauden mekanismoak berriro aurki ditzakegu paranoiazko psikosien jatorrian. Hauen artean daude jazarpen, jelosia, maitasun eta handitasun eldarnioak.

Aurrena, Freudek nabaritu zuen “aurkako bilakatze” eta “proiekzio” mekanismoek beteriko zeregin erabakigarria. Mekanismo horiek, nork bere buruarengan onartzen ez duena besteri leporatzera garamatzate. Horrexegatik salatzen du Schereberrek Flechsig doktorea bere jazarletzat, nahiz eta aldi berean biziki miresten duen. Izan ere, Schreberren gorrotoa ez da Flechsigenganako haren maitasunaren “aurkako bilakatzea” baino.

Freudek gaixoaren pentsaera formula honetan laburbiltzen du: “Ez dut maite, gorroto dut!” Mekanismo honi erantsiko zaio Schreberrek, ezin jasanik bere medikuarenganako maitasun homosexuala sentitzen duelako ideia, maitasun eta ideia horiek bere kontzientziatik kanporatuko dituela, eta Flechsigi egotziko diola bera zikiratzeko asmoa, sexualki emakume gisa gozaraztea helburu. Freudek “proiekzio” deitu zion defentsa-prozesu honi.

Hurrena, bere ikerketak sakonduz, Freudek erakutsiko du Edipo konplexua Schreberren eldarnioan ere inplikaturik dagoela. Ordea, ez da Edipo konplexu klasikoa, joera heterosexualen oinarri, amarekin ezkondu eta aita lehiakidea hil nahi duen mutilarena. Aldiz, Schreberren eldarnioan alderantzikaturiko Edipo konplexua dugu, homosexualtasunaren oinarrian dagoena, hala nola emakume bilakatu nahi lukeen mutilaren kasuan.

(Jean-Michel Quinodoz-en “Schreber, un cas célèbre”tik moldatua, Le magazine littéraire, 444 alea: La paranoïa, du bonheur de se croire persécuté.)

Mugikorra: ikasle histerikoa eta perbertsoa

Markos Zapiain 2008/01/10 15:55
Ikastetxearen egiturak eta funtzionamenduak nerabea egunean zazpi orduz modu guztiz antinaturalean eserita eta lezio sarritan aspergarriak nozitzera behartzen dute. Erakundera moldatuko bada, nerabeak bere gorputza neurri batean gaixotu egin behar du, zakar zalapartaria izan daitekeen bere izaerari uko egin eta goibeldu.

Irakasleontzat askoz ere erosoagoa baita ikasle triste eta mutua alai jostaria baino, gero ideologikoki pozaren alde egon zaitezkeen arren.

Halatan, eta mugikorra kontuan hartuz, ikastetxera moldatu behar bortxazko horren ondorioz, talde bitan sailka litezke ikasleak: batetik histerikoak; bestetik perbertsoak.

Ikasle histerikoak ikastetxeak dakarren botere harremana onartu eta onarpen hori muturreraino darama. Bada onarpen mota bat biziki kezkatzen duena onarpen horren bila zebilena. Edozein histerikok bezalaxe, ikasle histerikoak harreman zuzena bilatzen du maisuarekin. Maisuarekin elkartu nahi du, ondoren menperatu eta maisuaren errege edo erregina bilakatzeko. Ikasle histerikoari mugikorra ez zaio gehiegi axola, garrantzitsuagoa zaio irakaslearen gain izan dezakeen agintea ziurtatzea, edozein bidetatik: irakaslearen arretaz jabetzea, irakaslearen ametsetan sartzea eta irakaslea akaparatzea. Hau da nota 10eraino altxa diezaion tematzen den ikaslea, nahiz 9 atera.

Aldiz, ikasle perbertsoaren erantzuna erakundearen larderiaren aurrean autistagoa da, ez da inplikatzen. Nota ez zaio larregi axola, aski zaio aprobatzen joatea. Irakasleak bere bihotzeko segapotoarekin bakean utz dezan nahi du oroz lehen. Zeharo bat eginik bizi baita psparekin, gamearekin, playarekin, mugikoarrarekin, eta beretzat irakaslea nola edo hala saihestu beharreko mamu mehatxatzaile gisako bat izaten da, masturbazioaren ordezko den bere jolasik gogokoenaren ttiki-ttaka ttiki-ttaka deliziosa etetera datorren tirano gogaikarria.

 

Materialismo dialektikoaren adibide bi

Markos Zapiain 2008/01/09 11:19
Marx irakasten dabiltzanei ondo etorriko zaizkie ziurrenik materialismo dialektikoa zer den ilustratzeko Zizek marxistak erabiliriko bi adibide hauek.

Marxen pentsamenduaren hiru iturri nagusiak izan omen ziren: batetik alemaniar Idealismoa, batik bat Hegel, azterketa sakonen zale eta zenbait interpretazio aski kontserbatzaile eragin zituena; bestetik Saint-Simon eta Proudhon bezalako  frantziar iraultzaileak, soberakinak eta oro har zaharkiturikoa lehenbailehen suntsitzearen aldekoak; eta azkenik ingeles ekonomistak, David Ricardo eta Adam Smith, iraultzaren eta eskuinaren arteko nolabaiteko bitartekaritzaren bila zebiltzanak, Estatuaren eta sozietatearen arteko kontraesanak liberalismoaren bidez orekatzea helburu.

Zizeken ustez, hiru herri desberdin ditugu hor, hiru kultur adierazpen desberdin sortu dituztenak.

Alabaina, kultur oinarri horren araberakoak sortu dituzte orobat komunak.

Alemanian, batez ere Ekialdean, Poloniarantz, kaka egin ondoren komunak aurrean jartzen dizkizu mokordoak, azterketa sakon bat ahalbidetuz, xixareak ote dituzun eta abar. Soilik gero egin diezaiokezu tira bonbari.

Frantziarrek berriz hor atzean komuneko zuloan di-da aienatzen dute ustela, modu iraultzailean, gillotinazko ekintza lehen mailakoa dela adieraziz bezala, eta hausnarketa bigarren mailakoa baino ez.

Ingelesek azkenik, Euskal Herriko hegoaldean bezala, kaka beheko uretan flotatzen uzten dute, halako eraz non nahi izanez gero aztertzeko aukera ematen dizun, baina halaber ikusi behar izan gabe desagerrarazteko aukera, uharteetako pragmatismoaren ildotik, sarritan ibiltzen baikara presaz.

Bigarren adibidea txiste matxista bat da, amodioari dagokio eta erabiltzen zen Leninen lelo ezaguna, "ikasi, ikasi, ikasi", ilustratzeko. Hemen Marx tesia litzateke, Engels antitesia eta Lenin sintesia.

Ohituretan burges eta biktoriar zen Marxi galdetu zioten zein den garrantzitsuagoa, emaztea ala amorantea. Marxentzat emaztea.

Engels eskuzabal, ameslari eta poetagoarentzat, ostera, amorantea.

Eta Leninek bai emaztea eta bai amorantea biak direla ezinbesteko sintetizatu zuen, tesia eta antitesia gaindituz: biak edukita, izan ere, emazteari sinetsaraz diezaiokezu amorantearengana zoazela, eta aldi berean amoranteari emaztearengana.

Ordea, benetan bakar-bakarrik joango zara zeure txokora. Eta zer egingo duzu bertan?

Ikasi, ikasi eta ikasi. 

 

Aurkezpena

Markos Zapiain

1963an jaio nintzen. Markos Zapiain naiz ia beti. Baina ez zidaten soldaduzka egiten utzi, nortasun bikoitza dela eta. Batzutan Pelipe pizten da ene baitan. Pozik ibiltzen da oro har Pelipe. Baina haserretzen denean, kontuz.