Garagoittiko Orakulua

Eguneraketa: Javier Martin Lapeyra 2011 inguruan egon zan bertan, eta bere blogian ondo dokumentau dittu.

Hogetamaseiko gerran, Eibar eta Elgeta izan ziran Gipuzkoa osoko gune errepublikazale bakarrak, golpistak hartutako herrixez inguratuta. 7 hillian zihar, Eibar guztiz militarizatuta egon zan, "toque de queda" eta fortifikaziñoz betetako inguruekin.

Gerria amaittu zanian, irabazliak arrasto guztiak garbitzen saiatu ziran. Akondia eta Kalamua inguruko lurretan hainbeste lubaki, porlan eta metal zati topatzen dira handik eta hamendik, dana txikittuta. Baiña oso eibartar gitxirek daki herrixan ondiok bunker bi dakezela oso-osorik.

Agiñagatik Urkorutz mendi gangarretik gora goiazela, 650 metroko tontortxuan ametralladora-abixa bi dagoz:

Agiñaga A: Kalamura begira, hormigoi kubua, 30 bat zm-tako lodieria, ezkerreko sarrera tapautakua, ranura de disparo biribilla.

Agiñaga B: 10 m beherago eta Itturretara begira, txikixagua, aurre eta gaiñeko hormigoi parapetua, 10 zm-tako lodieria, sarrera lateral bikin.

Europan, II Mundu Gerrako arrasto esanguratsuak Ondare Historiko izendatzen dihardue onezkero. Hamen ostera, ondiok zaharraguak dirazen arrastuok sasixak janda dagoz, edozein hondakin modura.

1980xan, Batallón Vasco Español erakunde armatuak Jesus Mari Zubikarai ondarrutarra bahittu zeban. EE-ko militantia zan. Eibarko Agiñaga auzora eruanda, bertako errekazulo baten erahil zeben.

Handik denpora gitxira, bateronbatek Zubikarain erahilketan parte hartutako BVE-kidietako bat bahittu, leku berera eruan eta bertan erahil zeban.

Bertan monumentu ikusgarri bat dago aspaldittik, ondarrutarran omenez. Urte askuan sasixak janda egon bada be, oin dala gitxi bateronbatek ederto garbittu dau. Hamen beheian dozuez gaur bertan etaratako argazki batzu:

Zubikaraiñ monumentua Agiñagan map - Tagzania

Iñubija I-ko exploraziñuak emaitza harrigarrixak emon dittu aste honetan.

Eguenian, goiko galerixetatik aurrera egitteko modua topau genduan. Inundautako galerixak gaindittuta, sektore fosilletan sartu giñan, oin arte ez bezela estalaktita eta estalagmita ikusgarriz betetako geletara helduta. 120 metro barri topografiatu eta gero, telemetrua hondatuta geratu bihar izan giñan. Hala eta guzti be, gela oso haundi batera (80x30x60m) heldu giñan, eta beraz haitzuluak oin arte erakutsi daben arpegixa -estu eta bigurrixa- goittik behera aldatu zan. Zapatuan, "Lokatzan Gela" haundi horretara barriro helduta, exploraziñua jarraittu genduan. Gure sorpresarako, 4x5m-tako tunel fosil haundi bat topau genduan. Pauso bizkorrian, ekialderutzko norabidian eten barik ibiltziari ekin gentsan. 9 ordu eta erdi pasatu eta gero, exploraziñua geratu bihar izan genduan denpora eta konbustible arazuengaittik. Egun bakarrian, Iñubija I leziak oin arteko espeleometrixia BIKOIZTU egin dau (gure webgunian ikusi zeinkie krokis bat). Honekin, Ispasterko koba "txiki" honek Lea ibarreko haitzulo haundixenen talde selektuan sartu da. Eta ondiok asko geratzen da esploratzeko.

Betiko moduan, gogoratu gure txangoak edonori zabalik dagozela. Interesa dakanak, nahikua dau gurekin harremanetan jartzia

Larogetamargarren hamarkada hasieran izango zan, Eibarko Talde Antimilitaristako 3 insumiso (Antxon, Patxi eta Gorka)zipayuen kuartelera juan eta furgoneten aurrian "Roncalesa" tipoko entzierrua egin zebenian. Oso dibertigarrixa izan zan, danok izperringiekin furgonetiari tentatzen... Periodikueri eragin eta furgonetia bazetorren, orduan korrikan hasi... Txaranga eta guzti ibilli giñala gogoratzen dot. Azkenian harrapau eta ENTZIERROA burutzia lortu zeben!

Aste trepidantia, hauxe.

Iñubija I (Ispaster) haitzuluan egitten gabizen rebisiñuak emaitza ederra emoten dihardu. 1985an neurtu ziran 120 metruak 400 metro bihurtu dira onezkero, eta exploraziñua ez da amaittu. Eguenian, asteburura ezin itxainda "Kakalarri Komanduak" koban sartu eta 7 orduko ekittaldixan 100 bat metro barri topografiau zittuan. Atzo zapatuan, beste 7 ordu sartuta 150 metro inguru exploratu eta neurtu doguz, beti be gizakixak sekulan zapaldutako tunel barrixak ezagututa. Haitzulo ederra da Iñubija I, ariketa fisiko gogorra eta mitxelin guztiak erretzeko aukeria emoten dabena.

Gogoratu gure txangoak edonori zabalik dagozela. Mitxeliñak galtzeko interesa dakana, etorri dedilla. Hurrengo zapatuan segiduko dogu Iñubija I-en mundu barrixak deskubritzen.

Asteburu honetan, azkenian arrazoi desbardiñengaittik ezin izan garanez espeleosocorro praktiketara juan, gitxienez Lea eskualdian ibilli gara txiri-txiri.

Zapatuan, Iñubija I zulua errebisatzen egon gara (Galarregiko moltzua, Ispaster/Gizaburuaga). Zulo hau aspaldittik ezaguna da, Ispasterretik Ereñorutz doian estrata zaharran onduan, sorgiñendako moduko paraje umel eta zoragarrixan. GEV-ek (Grupo Espeleologico Vizcaino) esploratutzat emoten dau bere 1985ko kataloguan, 112 metro ibilli eta gero ur-sifoi baten amaitzen dala esanda. Askotan gertatzen dan modura, guk atzo hobeto begiratu eta sifoi hori gainditzeko bidia topau dogu. Soka nahikorik ez, baiña, eta hurrengo astian jarraittuko dogu exploraziñua. Kontuan hartu Iñubija I hondoko errekia Osiñeta eta Urgitxi-Ezunetatik pasatzen dan bera dala (Ispasterren hasi, eta mendi azpittik Gizaburura). Domekan, lasai-lasai ibilli gara Galarregi inguruko basuetan, eta begiratu barik be agertu egitten jakuzen zuluak eta arrakala, handik eta hamendik. Honekin konfirmatu dogu datozen urtietan garrantzi haundixa izango dabela Ispaster-Gizaburu-Aulestiko terra incognita hau arakatzia. Livingston Doktorian sasoiko exploraziñua, etxetik mobidu barik. Hau amama!

Gure blogian dozue asteburu honetan egindakuan gaiñeko informaziño gehixago (topografia/zirriborro bat eta argazkixak barne).

Betiko moduan, gogoratu gure txangoak edonori zabalik dagozela. Interesa dakanak, nahikua dau gurekin harremanetan jartzia.

Oharra: oi ene blogeko irakurle maittiak. Barkatu zuen mezu adeitsuei ez badetset erantzuten. Azalpen modura, arrantza literarixo hónen arrazoia esango dot: ni betidanik izan dot memorixa txarra. Irakorri ahala, ahaztu egitten dittudaz liburuak. Bardin pelikulak. Honek plazerrezko momentu asko ekarri destaz, modu honetan liburuak behin eta barriro irakortzeko aukeria izaten dot-eta, lehelengo bidarrez egingo baneu legez. Baiña liburu asko dago munduan, eta danak irakortzeko astirik ez, horregaittik penia da liburuak errepikatzen ibiltzia. Horregaittik idazten dittudaz hónek ohar txikixok, errezago gogoratzeko, liburuok laga desten markian ezaugarri nagusixak ipintzeko bada be.

Ba dago beste arrazoi bat: nik oso bizkor irakorri neike, testuan interesa badakat. Eta askotan pasatzen da, esku tartian dakarazen liburuak danak dirala interesantiak, eta onak: baiña beti emon izan desta pena haundixa “the end” irakorri orduko, beste liburu barrixakin hastiak. Ez dakit zergaittik: pentsatzen dot hain momentu onak pasatuarazi destan idazle horri errespetu kontu bat dala, igual. Bere biharra, bere liburu eder hori liseritzeko denporia hartzeko, pentsauarazi banau pentsatzeko pizkat... orduan, hurrengo liburua ez dot hasten ohar txiki bat idatzi arte.

Blogakin hasi nintzan arte, neretako idazten nittuan. Baiña halako baten, esan neban: ze kristo, relleno modura bada be ipiñi neikez, eta igual iñori interesauko jakoz. Bai hala izan be: ez neban uste jentia erantzuten hasiko jatanik!

Hori da ba arrazoia: nik ez dot kritika literarixorik egitten, arrantza baiño. Edozer irakortzen dotelako, eta nere iritzixa part botatzen dotelako, astuan arrantza modura. Irakorle zehe baten iritzixa da, eta hori bakarrik. Gustatzen jakonari hartu deixala, eta etxakonari gustatzen... Jeremiah Alcalde (lehen Johnson) olerkari irundarra parafraseatuta:

baina paperik ez ba dago

tabernako komunean

nire arrantzak erabili itzazu

nire arrantzak

Hamar historia motz, bakotxa bere gusto indartsuakin, eta hamarren artian lotura-jokua. Asko gustau jatak giruak pintzelada lodi eta eskematikuekin zelan marrazten dittuan, karikaturista onen modura. Gehixen gustau jatana, bere loibiari gerrako kontu bat kontatzen diharduan aittittana: amaitzian, loibia lo geratu dala konturatzen dok. Bakarrik geratu dok berbetan, kaleko neoi argixen pian... Eta Bernat Etxepare olerkarixan barruko neguan deskribapena, norbera izozteko morokua... Bikaiñak, bikaiñak.

Juan dan asteburuko mobimenduan ostian, lasaixago ibilli gara oingo astian.

Argatxako haitzuloko urteeria (Gautegiz-Arteaga) ezin izan da egin, GAES taldeko lagunak gure taladrua "bahittuta" dakelako. Horren ordez, Gernika inguruetan topografia praktikak egitten ibilli gara taldeko kide barrixekin. Izan be, datozen hilliak nahikua aktibuak izango dira Lekeitio ingurua exploratzen ibilliko garalako, eta garrantzitsua da laser, klinometro eta brujuliakin solturia eukitzia. Topautako haitzulo barrixak neurtu eta planuetan zihetz jarri bihar dira!

Bestetik, zapatuan Oxiñetako lezan ibilli giñan (Ispaster). Zulo ikusgarri honetako potzuetan, bertikalen jaitsi/igoeria praktikatu ahal izan dogu, taldeko kide barrixei erakustiaz gain. Leza honduan, Urgitxiko ubegittik (Gizaburuaga) urtetzen dabezen urak topatu doguz, eta barriro "gosiakin" geratu gara: han barruko laku illunan azpiko sifoittik pasatzia lortuko bagendu, Urgitxiko zulo ikusgarri eta luziakin enpalmatu eta espeleometrixia 5.000 metrotik gora igoko litzake... Biharbada ikasliekin lortuko dogu. Izan be, Oxiñetako lezan "espeleologia eskola" bat prestatzeko aukeria pentsatzen gabiz, bertako paso eta potzuak material inoxidable iraunkorrakin ekipatuta. Halan, espeleologo barrixak leza zirraragarri honetan trebatuko gendukez, esperientzia ahaztuezin bat eurendako. Eta bide batez, falta diran txokuak esploratu, eta igual... Urgitxikin enpalmatu!

Hauxe izan da dana. Datorren asteburuko plana: Euskal Espeleo Laguntza (EEL) taldian praktikak Kantabrian. 3 hilletik behin Euskal Herri osoko espeleologuak osatutako EEL erreskate taldiak praktikak egitten dittu. Garrantzitsua da ondo entrenatuta mantentzia, sekulan ezin leike jakin nun izango dan hurrengo istripua.

Betiko moduan, liburu honen irakurketia atzeratu-atzeratu ibilli nok, astuna zalakuan. Titulotik hasitta, ezker abertzaleko panfleto aspergarrixan itxuria hartzen najetsan. Eta gehixenetan moduan, sorpresa majua hartu juat.

Bikila honen idazkera formia kalekua dok, zihero. Antza danez kaletarra dok, baiña hala eta guzti be basarrittarren berbeta eta irudikapen bizi-bizixan trazia jaukak bere idazkeria. Halaxe, dibertigarrixa eta “kanpetxanua” dok guztiz (oin hau esaten doten bakotxian Espainiako erregiakin gogoratzen nok, hauxe markia). Liburua baiño, egunkari forman jagok idatzitta, Saharako maratoian parte hartzera juandako 3 bidaixen kronikia edo. Eta, nahi ez dala be, eta ixa konturatu barik, txiri-txiri enteratzen da bat Saharako basamortuko biztanlien azken urtietako gorabeheretaz. Baitta bertara juateko gogua sartu be!

Gustau jatan beste gauza bat, gizon honen begi kuriosuak, edo halako inozentetasuna bere begiradan. Zentzu horretan parakaidista xamarra dok hau be, eta etxakak bape damurik bere prejuiziuak aittortu eta zela apurtu jakozen kontatzen. Nagusi-morroi konplexua, edo fronteria hiru profesiño diferentez pasatzen dabenekua, edo mendiko bakardadian zelakuak pasatzen jakozen burutik... hurbillekua somau juat gizona.