1937ko Loraillan 9xa.
370509 tagged map by user - Tagzania
370509: Bizkargiko burruka gogorren hasieria.
- Golpistak Bizkargira lehelengo erasua.
1937ko Loraillan 8xa.
370508 tagged map by user - Tagzania
Golpistak Sollube hartu, hegazkin (Legion Condor) eraso gogor baten ostian.
1937ko Loraillan 6xa.
370506: Bilboko ebakuaziñua.
- Errepublikazaliak Bilboko biztanliak itxasotik ebakuatzen hasi. Ekaiñan 15erarte nazionalidade desbardiñetako merkante asko (bereziki Habana transatlantikua eta Goizeko Izarra yatia) ibilliko dira hontan. Ciscar destruktoria eta Bizkaya eta Gipuzkoa bouak ur internazionaletararte eskoltatzen dittuez, eta handik aurrera britainiar (batzutan frantziar) flotiak lagunduta. 29.400 pertsona Frantziara, 1.745 ume Errusiara.
1937ko Loraillan 1a.
370501 tagged map by user - Tagzania
370501: errepublikazaliak eraso eta Bermeo errekuperatu.
- Errepublikazaliak Bermeo eraso: Ciscar, Gipuzkoa eta Bizkaya itxasontzi errepublikazaliak bonbardeatu eta gero tropak herrixa eraso eta errekuperatzen dabe. Golpista batalloi ixa oso bat (Flechas Negras italiarrak) preso hartzen dabe.
Bilboko irudi epikuak
Kapittaletik nindoiala, paisaje eder bat ikusten zan.
Baiña... zer da han goixan dagona?
Baloria bihar da gero hor goixan pinttadia egitteko! Zein izango ete zan egillia. Superboteriak izan biharko zittuan derrigor!
Eta... Ganekogortan topau genduan.
1937ko Jorraillan 30a.
370430: España akorazatua hondora; golpistak (CTV) Bermiora heldu.
- Golpisten España akorazatuak mina propio bat joten dau Santander parian eta hondora doia. Golpisten minak eragindako biktima garrantzitsuena bihurtzen da.
- Golpistak (italiarrak) Urdaibai pasatzen dabe, eta Bermeo hartu.
1937ko Jorraillan 29xa.
370429 tagged map by user - Tagzania
370429: Gernikan burrukak; errepublikazaliak Bilbo babesteko hesira erreplegatu.
- Golpistak (Velasco itxasontzixa) Bilbo ingurua minatzen dau. Dragaminak 4 egun emoten dabez minak biltzen, kalterik jasan barik.
- Golpistak Gernika okupatu.
- Errepublikazaliak kontraerasua saiatzen dabe Gernika Hegoaldetik. Golpistak Llarch koronela, kapitain bi eta teniente bat atxilotu eta Ajangizen afusillatzen dittuez Soltxaga generalan aginduz.
- Errepublikazalien buruzagitziak Bilbo babesteko hirukira erreplegatzeko agindua emoten dau: Jata, Sollube eta Bizkargi.
Txapelak hegan
Badajoz aldian afusillatzen.
Hamar mutiko gazte illaran, eskuak bizkarrian lotuta. Zuri tta baltzeko irudixak dittuk, definiziño gitxikuak, antxiñako zineko fotograma bizkorretan. Arpegi lausotuen bildurra, panikua ezin lajeikek igarri: betula baltzak, surra eta ahua ozta-oztan. Erropak be zaharrak, indefiniduak. Batzuk txapelak buruan.
Irudi mutuetan, ez da kabuan abotsa entzutzen aginduak emoten. Deskargia batera da, ostera, eta derrepentian txapel guztiak batera hegan urtetzen dira. Korputzak hamar kopin legez aurrera jausten dira, berunan bultzakadiakin.
Eta gure ama, irudixok ikustiakin batera negar zotinka hasi da. Sei urte baiño ez zittuan; nahikua baiña, bildurraren metal hotza bizkarrian ondo sustraittuta betiko eruateko.
Irudixotan baiña, Anttoni agertzen da bebai. Amama maittagarri, ule zuriduna, kafeterixan lagunekin kartetan topatzen dogun emakume paketsu hórretakua, uste eze bere bizitzia halako gozo eta lasaixa izan dala beti. Erdi-irribarre mingotxa daka baiña, hatzaparra zela galdu zeban kontatzen dabenian: bera bortxatzera etorri zirala; aitta aurre egin soldauei; orduan tirua jo zetsela buruan; berak eskua ipiñi zulua tapatzeko; bigarren tiruak eskua zulatu.
Batzu malko asko bota biharra, beste batzu barriz danak agortuta.
1937ko Jorraillan 28xa.
golpistak Lekeition map - Tagzania
- 370428: Golpistak (Corpo de Truppe Volontarie) Lekeitio okupatu.
1937ko Jorraillan 27xa.
370427 tagged map by user - Tagzania
370427: golpistak Markinan; Urdaibaiko biztanlien ebakuaziñua.
- Golpistak Markina okupatu.
- Errepublikazaliak Lekeitioko biztanliak ebakuatu. Dragamina ontzixak laguntzen dabe Angel Gabiña kapitaiñan agindupian, eta hurrengo egunetan Elantxobe, Bermeo, Mundaka... ebakuatzen egongo dira.
