Harrikadak

Gaur beteko zituen Laboak 75 urte eta, hori aprobetxatuz, Antiguotarrak Dantza Taldeak Mikel Laboaren omenez emanaldia prestatu zuen pasa den ostiralean Antigua auzoan.

Aste bukaeran Ribadesellako El Corberu etxean izan garenez (oso toki gomendagarria), ezin izan genuen kontzertua ikusi. Hurbildutako lagunek (batzuk sarrerarekin eta besteak gabe) esan didate hunkigarria izan zela gaua (eta hori irakur dezakegu ere Berrian Ainara Gorostizuk sinatutako kronikan).

Halere, gaur goizean jakin dudanean Teledonostik (Vocento taldeko telebista lokalak) kontzertua bota zuela larunbatean bertan, haserretu egin naiz. Esan dizutenean kanta batzuk bakarrik grabatzerik dituzula, kopeta behar da denak grabatu eta hurrengo egunean kontzertua osorik (edo ia-osorik) emititzeko.

Izan ere, telebistek eta gainerako medio grafikoek, normalean, bost-hamar minutuko tartea izaten dute kontzertu, antzerki edo dantza emanaldietan irudiak hartzeko. Hortik aurrera, hanka egin behar izaten dute.

Ikusiko dugu zer gertatuko den, baina antolatzaileek kontzertuaren DVDa ateratzeko asmoa dute.

Honekin loturik, Mikel Laboari buruz eginiko beste DVDa aurkeztuko ei du Elkar argitaletxeak asteazkenean Donostian.

Hona hemen Luistxok ostiralean bertan ateratako argazki bat, Imanol Uribek eginiko filmeko fotograma bat. Irudiak CC lizentzia du.

Gaur jakin dugu Radio Vitoriako zuzendari berria izango dela Lucas Irigoyen. Eta nire buruari galdegin diot ea nor den gizon hau. Radio Euskadiko Ganbara irratsaioan ibili da tertuliano (bide batez, hor aritu dira Alberto Surio eta Joseba Arruti ere, EITBko goi karguak hauek ere), baina ez da Lucasen izenik agertzen programaren webgunean. Kazetaria ei da eta aspalditik ari omen da lanean Araba aldean.

Lagun batek esan dit blogaria ere ba dela. "Ah bai?", nik. "Bai, cipreses-ez-dakit zer bloga ikusi dut gaur goizean bertan". Joño! Goazen ba begiratzea google-n cipreses lucas irigoyen. Begiratu dut eta ezabatua izan da. Aibalaostia! Lucas Irigoyen blog galdetuz gero, berriz, beste bat ere ageri da: "Un lápiz entre servilletas". Berdin. Lehenengoan seme-alabei buruz ari dela dirudi eta bestea, aldiz, profesionalagoa dela.

Ez dakit noiz ezabatu dituen blog horiek (Google-n katxean ageri den Cipresesdebilbao blogaren azken irudia maiatzaren 4koa da), baina zer zuen ezkutatzeko gizon honek? Lotsatu egin da? Auskalo! Berdin du gaur goizeko kontua den edo duela zenbait astekoa, baina damutu dela dirudi.

Oker ez banago, Luistxo Fernandezek esana da "hogei urte barruko lehendakaria, tuentin dagoela gaur egun". Kontuz ibili, ba, gazteok. Ea hogei urte barru damutzen zareten.

Harrituta geratu naiz komunikabideetan irakurri dudanean 14.000 lagun bildu zirela Katalunian Pepe Rubianesi eginiko omenaldian (La Vanguardian irakurri dut zerbait, baita El Paísen ere).

Gauza gehiagoren bila Andreu Buenafuentek bere telebista saioan Rubianes hil zen egunean bertan eginiko omenaldi txikia ikusi dut (behean dago bideoa).

Hasiera batean, Rubianes "se metan su puta españa por el culo" (irakurri ere Javier Pérez de Albénizen artikulua) esaldiagatik gogoratu dut, baina Buenafuentek dioen bezala hori oso sinplista da. Ibilbide sendoko aktorea izan baita (TVEn, adibidez, Makinavaja egin zuen).

Eta omenaldiak gora eta behera, ostiralean, ekainaren 12an, Mikel Laboari Antiguako frontoian egingo diotena ere polita dirudi. Izen, belaunaldi eta estilo nahasketa egin zait interesgarri. Lastima, baina ez naiz hemen egongo asteburuan.

Ez da izango Laboaren memoriari eskainiko zaion azken ekitaldia (duela gutxi beste bat egin zioten Usurbilen, adibidez). Udazkenerako beste bat prestatzen ari omen dira, Donostian bertan.

Jaun-andreok, zuekin Andreu Buenafuente eta Pepe Rubianes.

Dear JOR:

Gogoan izango duzu nola kontatu nizun duela urtebete, aitari eskuineko belaunean protesi bat jarri ziotela.

Gogoan dut goiz hartan nola geunden ospitaleko gelan, ebakuntza bukatu arte zain. Periodikoak, liburuak, aldizkariak, solasaldiak, denak dira gutxi horrelako uneetan.

Gogoan dut gero, iluntzean, nola esan genion agur attari ospitaleko zaintza bereziko gelara sartzen utzi ziguten bisita laburrean. Rafael Reig eta Iban Zaldua ziren Donostian beren liburuak aurkezten. Ez ginen iritsi ekitaldira, baina bai ondorengo afarira. Gustura egon ginen elkartu zen koadrilarekin.

Gogoan dut. 2008ko ekainaren 5a.

Zaindu, JOR.

Kristo guztia Bartzelona-Manchester norgehiagoka ikusten zuen bitartean, Jabier Muguruza Donostian egon zen musika sorkuntzari buruz hizketan Literaktum jaialdian. Dirudienez, gaia ez zaio jende askori interesatzen, baina amaiera aldean egondako debatea ekarri nahi dut gogora: euskal kantagintzaren egoera.

Jabierrek berak esan zuen kezkatuta zegoela eta Joseba Tapiaren hitzak aipatu zituen: kantagintza hilzorian dago gure herrian.

Industria bera ere txikituta dago. Jabier diskoa grabatzera sartuko da datorren hilean eta ezin izango omen du bertako etxe batekin atera (Elkar diskoetxearekin argitaratu zuen aurrekoa). Kanpora joan behar ei du hurrengo lanarekin ere. Han gutxienez, baldintza duinak lortu baititu.

Jendartean geunden batzuk esan genion ea bitartekaririk gabe ez ote zen errazago izango. Nik esan nion badagoela musikari euskaldunen bat oso gustura mugitzen dena diskoak auto-produzituta munduan barrena (eta ez nintzen bere anaiaz ari).

Baina berak ez du gaia horrela ikusten. Uste du errespetua galdu zaiola abeslariari. Begirune handiagoa somatzen du Katalunian, adibidez. Baina segidan aitortu zigun Kiko Veneno, Martirio, Pablo Guerrero eta enparauak apenas dabiltzala zuzenean azken bolada honetan.

Bukatzeko, duela gutxi Xabier Leteri eginiko elkarrizketan, honek esandako hitzak ere errepikatu zituen: Ez Dok Amairu mugimenduaren garaian erabilita sentitu zirela. Aitzakia hutsa ginen.

Imanol Muruaren blogean irakurri dugu asteburu honetan:

"Asko ikasten da Espainiako auzitegietako autoak eta epaiak irakurrita. Auzitegi Konstituzionalaren epaiarekin ikasi dugu, adibidez, fiskalarentzat eta Estatuko abokatuarentzat txostenak egiten dituzten polizien iritziak ezin direla frogatzat hartu; ezker abertzalea «ideologia adierazpen gisa» ez dagoela debekatua, Espainiako ordenamenduan ideologiak «erabat libreak» direla; ETAren eta hautagaietako batzuen arteko adostasun ideologikoa ez dela hautagaitza debekatzeko arrazoi; abalisten «historia pertsonala (politikoa, poliziala edo judiziala)» ezin dela ezer baliogabetzeko oinarri izan; eta ez direla aintzat hartzeko moduko zantzuak hautagaien jokabideak, hala nola Angeles Maestrok Batasuneko kide espetxeratu baten askatasuna eskatzeko sinadura eman izana, Doris Benegasek 1984an Herri Batasunaren mitin batean parte hartu izana, edota Francisco Javier Belarra 1999an Euskal Herritarrok hautagaitzaren zerrendan agertu izana; azken batean, horiek guztiak oinarri hartuta hautagaitza debekatzea, hautagaien oinarrizko eskubide politikoak urratzea izango litzatekeela. Harrigarriena ez da Auzitegi Gorenak froga horietan eta antzeko beste batzuetan oinarrituta baliogabetu zuela joan den astean II-HE hautagaitza, baizik eta Auzitegi Konstituzionalak berak orain oinarririk gabekotzat jo dituenen pareko argudioekin utzi izan dituela legez kanpo, bata bestearen atzetik, ezker abertzalearen joerako hainbat hautagaitza. Gorde beharreko epaia, inondik ere, datorrena datorrela ere".

Horren zergatia José María Brunet-en "Malestar en el Supremo por la luz verde a los abertzales" artikuluan etor daiteke (ordaindu beharrekoa da lotura, baina paperetik kopiatuko dut zati bat):

"En el asunto hay gato encerrado. Hace un par de semanas estuvo en España el presidente del Tribunal Europeo de Derechos Humanos (TEDH), Jean Paul Costa. Fue recibido por las máximas autoridades del Estado y estuvo de visita en el Constitucional. Fue una charla informal. Pero entre canapé y canapé surgió el tema de los recursos contra la ilegalización de Batasuna y organizaciones abertzales derivadas".

(...)

"No es posible reproducir con exactitud el diálogo, pero fuentes conocedoras del encuentro y sus circunstancias aseguran que en el Constitucional quedó clara la conveniencia de no seguir bajando el techo de las exigencias para ilegalizar partidos. España se juega recibir un varapalo del Tribunal de Estrasburgo dentro de unos meses, y no es cuestión de ponerlo más fácil. En el actual estado de cosas, parece que la ilegalización de Batasuna pasará el filtro, pero otras anulaciones de candidaturas pudieran tenerlo peor si los jueces del Tribunal Europeo llegan a la conclusión de que la ofensiva contra el entorno del terrorismo se está haciendo en España con inadecuada finura jurídica. Y ahí es donde reside en buena medida parte del malestar del Supremo, en haberse quedado fuera de juego en este sutil intercambio de pareceres jurídicos con Europa, con el resultado de ver anulada su decisión. El malestar es mayor si se tiene en cuenta que la resolución del Supremo se tomó por 11 votos a 5 y que los discrepantes ni siquiera hicieron voto particular por escrito para exponer sus objeciones".

Hau da, Bruneti kasu eginez, Konstituzionalak emandako epaia Europari dion beldurragatik hartua da.

Honen harira, beste bi artikulu gomendatuko ditut: Samuel Quilomborena bata (Lega-legalización) eta Mariano Ferrerena bestea (Límites).

Eguneraketa. 21:45. Beste artikulu interesgarri bat. Iñigo Saénz de Ugarterena hau. Iniciativa Internacionalista estará en las elecciones.

Asteazken arratsaldean Diputazioko Tronu Aretoan egon nintzen Anjel Lertxundi eta Joxe Aranzabal bikotearen Oinazea kontatu, oinazez kontatu solasaldian.

Moderatzaile lanetan aritu zen Jaime Otamendik zabaldu zuen ekitaldia oinazearen inguruan berriki gertatutako pare bat pasadizo azalduz. Izan ere, oinazea beti dago gure bizitzan agertzeko prest.

Anjel Lertxundik hitzaldi akademikoa eta jakintsua egin zuen: oinazea literaturan. Hogeitik gora erreferentzia aipatu zituelakoan nago: Bocaccio, Albert Camus, Philip Roth, Sándor Marai... Beti bezala aritu zela esatea, gutxi da, baina ezin dut hobeto adierazi.

Joxe Aranzabal, berriz, argazki sorta batekin etorri zen minbiziaren kontrako bere esperientzia kontatzera. Sustatun haren gaixotasunaren jarraipena egin genuenok bagenuen prozesuaren berri. Seguraski kontatuko zuen bere garaian, baina ez nintzen gogoratu bibotea kendu eta buruko ilea motz-motz utzi zituela minbiziari abisatzeko gerra irabazteko prest zegoela. Izan ere, lehenengo egunetan gaitza bentzutu zuen norbaitek hori esan zion: gerra bat da. Emozionatu egin zen pare bat bider. Bietan alabaren aipamena egiterakoan izan zen. Aurrera jarraitzeko kemena izan zuen (nola ez bada).

Ondo gidatu zuen solasaldia Jaimek, bizi-bizi, eta jendearen artean eserita zeudenek pulamentuzko galderak egin zituzten ere.

Ekitaldia euskaraz garatu zen, bat-bateko itzulpenarekin. Natural-natural egin zuen pertsona batek galdera gaztelaniaz eta bi mahaikideek erantzun. Horrela izan beharko luke beti, baina garesti da bat-bateko sistema hori toki guztietan martxan izatea.

Felix Ibargutxik egin zuen kronika Diario Vascon. Eta, kasualitatez, Karlos Linazasorok egun berean aurkeztu zuen gurasoen heriotza gainditzeko idatzitako liburua. Etxe hutsean du izenburu. Anjelek aipatu zuen, eta orain gogoratzen ez dudan, beste euskal egile baten liburuari gehitzeko modukoa izango delakoan nago.

Gorka Estradak Noticias de Gipuzkoarentzat eginiko argazkiarekin utziko zaituztet. Aranzabal eta Lertxundi ageri dira ezker-eskubi.

Gaur Greba Orokorra deitu du Euskal Herriko gehiengo sindikalak. Hori dela eta grebarekin bat egitea erabaki dut. Grebaren inguruko jarraipena egin nahi izanez gero sartu grebaorokorra.info webgunean.

Pasa den asteartean Iñigo Aranbarrik sinatutako artikulu bikaina publikatu zuen Berria egunkariak. Izenburua Kartzelatik landa. Bertan, Karmelo Landa irakasleak eta ezker abertzaleko kideak Cacereseko presondegian jasaten duen egoera kafkiarra kontatzen du Aranbarrik. Hainbeste gustatu zait artikulua, ezen igande goizean itzuli eta gaztelaniaz jarri dut Pedradas blogean: Landa fuera de la cárcel.

Igandean ez dut periodikorik irakurri ganoraz, baina larria iruditu zait Iniciativa Internacionalista hautagaitzarekin egin nahi dutena. Euskaldun adardunei ez bakarrik, langa berri bat gainditu dutelakoan nago eta, orain, euskaldunekin harremanik duen edozer kontaminatua dago.

Espainiako prentsari larunbatean topatu nuen Isaac Rosaren zutabe hau: Cualquier día descubro que soy batasuno. Horrela da, Isaac. Euskal Herrian the organizationen kontra egon arren, jendea atxilotua izan da etakide gisa. Beraz... adi egon.

Oximoron.

90. hamarkadan Altsasun ikus-entzun nuen lehen aldiz Eliades Ochoa musikari kubatarra. Nafarroako Jaialdiak izeneko aterkipean Noche Santiagueña izenekoa antolatu zuten aipatutako herrian. Abuztua bazen ere, gau hotza tokatu zitzaigun. Gogoan dut Atxaga ikusleen artean.

Eszenatoki gainean azaltzen lehena Estudiantina Invasora izan zen, 1920. hamarkadan sortutako taldea. Zuzendari hiztuna baino hitzontzia zuen gidari. Abesti bat amaitu eta hurrengoa destripatzen zuen gure gizonak (noizkoa zen, zein estilotakoa, egilea, etab). Kontrabaxu jotzailea aurkezterakoan, 20. hamarkadan taldea sortu zutenetakoa zela esan zigun. Interneten begiratu dut eta bajistaren izena Roberto Nápoles ei da (ez dakit oraindik bizi ote den).

Hain zen hiztuna lehenengoa, ezen oholtza gainean Eliades Ochoa (Cuarteto Patriarekin oker ez banago) azaldu zenean, horrela agurtu gintuela: "Nosotros ná más que buenas noches... y a tocar".

2000. urtean hamabost egun pasa nituen Kuban. Bertako musikari asko turistentzat jotzen ohituegiak zeudela pentsatu nuen orduan. Atzo, Eliadesen kontzertuan sentsazio berdintsua izan nuen; hots, turistentzako saioa eman zuela Santiagokoak. Pieza klasiko asko eta berri gutxi. Gehiago espero nuela, alegia.

Halako batean, jendearen artean ahots indartsu bat entzun zen antzokian. "Eliades... Soy de tu barrio... El hijo de Vicenta.... Toca algo nuevo". Eta guajiroak: "Cómo me haces esto... Ya saben aquello de con estos amigos..." Dena den, tipoa, eta berarekin zeuden beste batzuk, dantzan gelditu gabe aritu zen bakanetakoa izan zen.

Agian arazoa nik neukan atzokoan eta musikariak harrapatu ez nuen onda batean zebiltzan. Zaratari, adibidez, gustatu zitzaion emanaldia. Nirekin joan zen lagunari ere gatz gutxikoa iruditu zitzaion saioa.

Aldiz, arratsaldean, Zazpi etxe Frantzian zabaldu omen zuen estreinakoz lagunak eta gustura irakurri zituela lehenengo berrogeita hamar orrialdeak. Apuntatu nuen datua.