Harrikadak

1.- Italieraz argitaratu berri dute Javier Ortiz-en José K, torturato antzezlana. Marta Grazianik itzuli eta I Dragomanni-k kaleratu du.

"José K, torturato", traducción al italiano por @martagrax https://t.co/TppYj1epBZ

— javierortiz.net (@jortiznet) October 19, 2015

2.- 2011ko urriak 21. Iluntzeko 19:00etan esan zuen The Organization-ek "Bukatu da, bukatu da, akabo". Uste dut egun hori gogoratzeko beti irakurriko dudala Ana Malagonen apunte hau: Urriko egun haiek.

2011ko urriaren 20a. Iluntzeko 19:00ak. #amaiETA "Urriko egun haiek" @samuraitasuna https://t.co/P9RMDEiSD5

— Mikel Iturria (@iturri) October 19, 2015

3.- Egun horretan bertan, urriak 21, beste bi efemeride. Bata, orokorra: 107 urte bete ziren Jorge Oteiza jaio zenetik. Bestea, pertsonala, 1998an hil baitzen Ibarlako Tio Manuel.

Gaurko egun batez jaio zen Jorge Oteiza handia. pic.twitter.com/a2zbvbhyWQ

— Goizalde Landabaso E (@GoizaldeL) October 21, 2015

4.- Zailagoa dute markek eta erakundeek gaur egungo gizartean. Zorionez. "Gezurra esan nuen Getarian, ni baino lehenago zen atarian". El peligro de la incoherencia en tiempo de redes.

5.- Bitxikeria hau ikusi nuen aurrekoan Oier Gorosabeli esker. Auto Apendictetomia en el Ártico. Con dos pelotas soviéticas. 12 lagun Artikoan eta apendizitisa horietako batek. Arazoa: bera zela mediku bakarra.

Gogoratzen bere besua ebagi zeban eskaladore harena? Ba norbere apendizitisa operatzia be ez da makala https://t.co/8HPJ9gL1jM

— Oier Gorosabel (@Txikillana) October 20, 2015

6.- 1985. Azaroa. Mikel Zabalza orbaizetarra, Donostiako autobus konpainiako langilea, atxilotu zuen Guardia Zibilak. Berarekin batera atxilotutakoak askatu zituzten, baina bera ez zuten bizirik bueltatu etxera. Haren memoria ondratzeko ekimena dago martxan Altzan.

7.- Disko berria, Tonetti anaiak, aurkeztuko du Jabier Muguruzak azaroaren 6an. Eta 13an arituko da zuzenean Lugaritz Kultur Etxean. Badok.info atarian jarri dute jada lehen kanta: Kathrine Switzer (1967an Bostongo maratoia korritu zuen lehen emakumea).

JABIER MUGURUZAren "Tonetti anaiak" diskoaren azala eta kantu zerrenda https://t.co/UQshGvLnz8 Laster berri gehiago! pic.twitter.com/tsGEGia1sL

— Badok (@Badokeus) October 20, 2015

8.- Bizitza batzuetan horrelakoxea da. Errazena huts egin ondoren, bide zailenetik asmatzea. Astea ondo hasi!

Volando voy (II), este apunte en castellano.

"Anda trae que ya la meto yo" pic.twitter.com/ywiZZLdaKG

— David De las Heras (@David_Heras) October 23, 2015

1.- Asteartean, Berria egunkariak Mikel Irizar elkarrizketatu zuen: «Bada kezka apalaldian gaudela, eta hausnarketa hasi nahi dugu». Gipuzkoako Hizkuntza Berdintasuneko zuzendari izendatu berri dute Irizar.

2.- Valentziako artzapezkikua, Cañizares. Hori bai gizona!

Un saludo al arzobispo de Valencia. pic.twitter.com/1HNI2IuulJ

— Revista Mongolia (@revistamongolia) October 14, 2015

3.- Puerta grande. Jorge Nagorek dakien bezala a/egurtu zuen Yolanda Barcina. Baita Rafa Aguilerak ere:

Sanfermines 2016: ¿Tramo 'Yolanda Barcina'?

— rafa.aguilera (@rafa_aguilera) October 13, 2015

4.- David Fernández Vallekas-en egon zen urriaren 13an (bide batez, urriaren 24an Alternatiben Herria izeneko ekimenean Bilbon). Vallekasen Tele K telebista "mitikoan" egon zen eta hona hemen elkarrizketaren laburpen luzea.

Gauza asko esan zituen Davidek, baina bat ekarriko dut hona. Katalunia hirutan zatituta dago: 1/3 bat ondo bizi den jendea; bigarren 1/3 bat prekarietatean murgilduta; hirugarren 1/3a, berriz, pobrezian.

5.- Hamar urte bete ditu aurten Irutxuloko Hitzak (zorionak!) eta hori ospatzeko Joseba B Lenoir Gang-en kontzertua antolatu zuen Lugaritz Kultur Etxeko Imanol Larzabal aretoan. Bete egin zuten gunea eta giro ezin hobea jarri. Hiru gonbidatu berezi izan zituen boskoteak: Mikel Larratxe, Anari eta Petti. Hirurek Itoiz taldearen kanta bana abestu zuten bandarekin. Argiakoek jasotako bideoan Petti ageri da Hegal egiten.

6.- Hugo Martínez Abarca ezagutu nuen (birtualki) Javier Ortiz zenaren irakurle talde antolatuan (Patera) zegoelako. IUri agur esan ondoren, Madrilgo ganbera autonomikoan parlamentari da orain (Podemos-ekoa). Aste honetan sonatua izan da José Cabrera PPko parlamentari batek (eta haren alderdikideek) muntatu dutena gizon horrek bere patrimonioa ezagutzera eman nahi ez zuelako. Ovación y vuelta al ruedo apuntean kontatu du Hugok.

7.- Ostaizka Aizpurua eta Antton Alberdik sinatutako gutuna argitaratu zuen larunbatean Berria egunkariak (Jaurlaritzari: erditzeak karrera bat zaputz dezakeenean). Biak ikerlariak dira, baina lehenaren erditzeak oztopatu egin dio karrera. Ez dirudi Jaurlaritzan enpatia handirik dagoenik.

8.- Ederra ere gaurko Berrian EAEko kontzertu ekonomikoa eta Nafarroako itun ekonomikoari buruz eginiko erreportajea. Burujabetzaren josturak, agerian.

9.- José Mujica again. Iñaki Aramaiok egin dio elkarrizketa eta hori bera argitaratu du Berriak. "Ez dago gizon ordezkaezinik; kausa ordezkaezinetan sinesten dut". Ederra sareratu duten bideoa ere. Gizon jakintsua eta orekatua Mujica.

Volando voy (I), este apunte en castellano.

Ostiral arratsaldean irakurri nion Joni Ubedari Etxe azpiko plaza horretan. Bertan kontatzen ditu etxe azpian dagoen dendaren atarian egoten den eskalearekin duen harremana.

Deserosoak izaten dira beti harreman hauek. Gero eta jende gehiago ari da eskean eta ez dakizu zer egin. Ematen badiezu, ematen diezulako. Ematen ez baduzu eta beste aldera begiratu, okerrago sentitzen zarelako.

Larunbat honetan erosketak egitera hurbildu nintzenean, betiko eskalearekin egin nuen topo hipermerkatuan. Normalean bukaeran ematen dizkiot txanpon batzuk, baina Joniren testua buruan, aldatzea erabaki nuen. Ea zer behar zuen galdetu nion. Ez zekien zer esan. Esnerik bai? Patata frijituak eta Aquarius bat nahi zuela azkenean. Hori eta esnea erosi nion.

Pasa den astean, mezu bat bidali zidan ezagun batek. Arazoak izan zituela paperekin eta hilabete horretan Lanbidek ez ziola laguntzarik emango. 600 euro behar zituen astelehenerako etxeko alokairua pagatzeko, bestela jabeak kanporatu egingo zuela. Mezu batzuk bidali nituen telefono bidez eta igandean egon nintzen berarekin.

Pasa den astean ere izan nuen ezagutzen ez nuen iniziatiba baten berri: Igandeko bazkaria: plater bat berotasunean banatu. Hilean behin (urrian, hilaren 11n egin dute; hurrengoa, azaroaren 8an izango da) Rais Euskadi Fundazioak eta Parte Zaharreko Banda Bat elkarteak etxerik gabeko pertsonentzako bazkaria antolatuko dute.

Horrela planteatzen dute iniziatiba: “Hilaren lehenengo igandean, elkartasunezko bazkari bat eskainiko da 60 pertsona ingururentzat. Goizeko 10etan batuko da taldea janaria prestatzeko eta 13:00etan bazkaldu. Argi utzi nahi da, ekimen hau ez dela asistentzia lana ordezkatzeko proiektu bat, baizik eta elkartrukaketa eta harreman soziala sustatu nahi duen espazioa. Izena emateko edo lantaldean parte hartzeko idatzi e-mail honetara: igandekobazkaria@gmail.com”.

Errefuxiatuak

Zabaldu dezagun fokua: Mariangela Paone kazetaria da (duela gutxi irakurri dut Las cuatro estaciones de Atenas: kazetari lanetan 2012-2013 bitartean Greziako hiriburuko biztanleak ardatz hartuta egindako hainbat erreportaje biltzen ditu bertan). Igandean Lesbos irlan bizi den Eric Kempson britainiarraren eta beren familiaren lana kontatzen duen El buen samaritano de Lesbos artikulua irakurri nion. Familia honek irla horretara egunero iristen diren errefuxiatuak laguntzen ditu (bataz bete, egunero 1.000 lagun iristen dira).

Gaur, berriz, Badalonako GKE baten lanarekin egin dut topo sarean. Bertako kide batek kontatzen du Periodismo Humano webgunean zertan dabiltzan: “Hoy nos tiramos hasta 200 metros a enganchar a gente que cae de la patera y no sabe nadar”.

Taldeak Pro Activa Open Arms du izena eta Bartzelonako laupabost sorosle daude Lesbos-en (elkartearen loturan klik eginez gero, dirua emateko aukera izango duzu). Irailean iritsi ziren bertara, baina jada eguraldia eta itsasoa asko aldatu dira. Okerrera egingo du negua hurbildu ahala.

Nik beti zalantza asko ditut, baina esango nuke hobe dela laguntza ematea, ezta?

Duda todo lo que quieras, pero echa una mano (este apunte en castellano).

Asteazkenean etorri zen Oskar Alegria Donostiara esku artean dituen proiektu batzuk erakustera. Jon Benitok eta Beñat Sarasolak antolatutako #Berrirakurtzen programaren denboraldi berriaren lehen ekitaldia izan zen nafarraren markoa.

Berandu iritsi nintzen KMKra eta galdu egin nuen hasiera. Ulertu nuenez, aitak (Jesus Alegriak) idatzitako Artazu liburua izan zen hitzaldi-performancearen abiapuntua. Aretoan sartu nintzenean belardi baten argazkia zegoen pantailan. Gu bezalakoek belar berdea ikusten genuen fotoan, baina Oskarrek galdetu zuen ea zenbat belar-mota identifikatzeko gai izango ote zen pertsona adindu bat. Belarrak identifikatzeko olinpiadak antolatu behar zirela eta lehiaketa horretarako txapeldun bat bazuela berak: 31 belar mota ezagutzen zituen baserritarraren ahotsa entzun genuen.

Gainbeherei buruzkoa izan zen saioa eta hainbat gauza erakutsi zizkigun. Adibidez, biniloa bezala galbidean dauden txorimaloak (biniloaren arrazoi berberengatik desagertze bidean daudenak, Oskarrek esan bezala: CDengatik).

Gainbeherak gora eta behera, Pirinioetan 1000 metrotan urte luzez bizi izandako hainbat artzainen bordetan pasatutako azken eguna (gaua barne) grabatzen ari dela aitortu zigun. Harrigarriena dela nola altuera horietan hain ondo egokitzen den jendea ze azkar gaixotzen den herrira jaisterakoan.

Ilunpean uzi zuen aretoa artzain batek lotarako kandela itzali zuenean eta euskaraz hasi zen orduan Oskar. Bere ametsa Francisco Albistur Albistur bezalakoa izatea dela. Umetan uda pasatzen zuen herrian bi euskaldun egoten zirela: Francisco eta Oskarren osaba bat. Angelusaren orduan biak ibaiaren albo banatan elkartzen ziren euskaraz mintzatzera. Horregatik euskara garai batean ibaiko hizkuntza izan zela berarentzat.

Francisco duela urte batzuk hil egin zen eta inoiz ez omen zuen dirua erabili, beti trukea erabiltzen baitzuen beharrezkoa zuena eskuratzeko. Argazki bat pantaileratu zuen. Lagun bertsolari bati hura erakutsitakoan "gizon orekatu" baten planta zuela esan ei zion. Alegria bezain orekatua eta jakintsua, seguruenik.

Hau ez zuen jarri, baina hona hemen Filipe Oyhambururi buruz egindako film laburra: Galtzerdi Berdeak.

Ostegunean, Donostikluba jaialdiaren X. edizioa hasi zen Egia Kultur Etxean. Gazteszena inoiz baino gazteago, eszenatokian behintzat. Oier Aranzabalek bataiatu zituen bezala, Eraul izan daiteke gaur egungo Sorotan Bele, zelta baino amerikar kutsukoak. Musikari trebeak eta abeslari-lider sinesgarria. Gaztea emisorak benetako irrati publikoaren papera beteko balu, horrelako taldeak bultzatu beharko lituzke.

Rafael Berrio ez da gaur jaio: urteak daramatza musika egiten. Joserra Senperenarekin crooner eta chanson-etik gertu egindako bi disko borobilen ondoren, rockera egin du salto Berriok (jatorrira bueltatuz). Banda aparta bildu du, gainera: atal erritmiko sendoa (Felix Buff eta Fernando Lutxo Neira) eta labana bezala mozten duten bi hegalekoak (Joseba B. Lenoir eta Rafa Rueda gitarristak).  Errepertorioan azken lanak (Paradoja) badu pisua, baina baita karrera luzean ondutako abestiek ere.

Banda osoarekin hasi zen eta gero bakarka aritu zen, bukaeran berriro talde osoarekin gauari amaiera emateko. Paradoja diskoak irabazi egiten du zuzenean, ikusgarria baita boskotea. Bolada batez ez dirudi agertoki gainean elkarrekin ikusteko aukera handirik egongo denik (musikari lanpetuak eta kontzertu gutxi formatu honetan), baina zuen herritik gertu pasatzen bada, zoazte zuzenean ikustera.

Hiruzpalau lagunek grabatu zituzten bideoan egun horretako kantuak, baina oraindik ez dituzte igo. Bitartean, hona hemen Mis ayeres muertos (Angel Aldarondok egindakoa klipa).

Urriaren 9ko eguneratzea: Jon Iraundegik igo du jada bideo bat. Behean itsatsi dut.

No son tristes todos los ocasos, este apunte en castellano.

Aurreko apunte batean aipatu nituen 63. Zinemaldia ikusteko asmoa nituen filmak. Gaur, berriz, ikusi nituenen inguruan ariko naiz. Berandu samar nabil, badakit, baina gaur eman du ezagutzera Zinemaldiak ikusle kopurua (ia 175.000 ikusle) eta jakin dugu ere Loreak filmak ordezkatuko duela Espainia Oscarretan (zorionak, bide batez). Beraz, hain berandu ere ez da.

1.- The Show of Shows: 100 years of Vaudeville, Circuses and Carnivals. Lehen filma Tabakaleran ikusi nuen, jaialdia eta Tabakalerako zine-aretoa egun berean estreinatuz. Nola egin daiteke film mutu bat garai bateko zirku, rodeo, eta abarreko irudiak erabiliz, post-rock musikaz lagundurik? Ba emaitza ederra lortzen du zuzendariak. Ez dakit zinema aretoetara iritsiko ote den, baina ondo inbertitutako 75 minutu izango dira.

2.- Vinyland. Zinema ikasle baten lana. Oso zine gutxi, baina oso musika ona. Batez ere Bloody Mary musika dendaren inguruan mugitzen den bertako binilojale batzuei buruzkoa. "Support your local scene" kategoriakoa. Filma babestera joandako jendez lepo aretoa (Principe Zinemetako 7. gela ez da oso txikia). Eta Juan de Pablos ikusleen artean.

3.- El Club. Hau izango da Zinemaldian ikusi dudan pelikularik onena seguruenik. Txileko herri txiki batean, moja batean zaintzapean, bizi diren lau apaiz pederasten gorabeherak. Bosgarrenaren etorrerarekin batera areagotuko dira arazoak. Lan borobila zuzendariak (Pablo Larraín) eta aktoreek.

4.- Allende mi abuelo Allende. Marcia Tambutti zuzendaria Salvador Allende zenaren bilobetako bat da. Gaur egun egindako dokumentalean, batez ere, familiako emakumeak agertzen dira. Denei asko kostatzen zaie Allenderi buruz hitz egitea, baina bilobak lortzen du hainbat korapilo askatzea. Alarguna ere azaltzen da. Txileko historiaren zati bat dokumental sendoan.

5.- Anomalisa. Animazio filma. Hotz utzi ninduen. Oso gutxi geratu zait memorian.

6.- Amama. Victoria Eugeniara berandu iritsi nintzen eta beteta zegoen aretoa. Goiko aldean ikusi behar filma, azken lerroan, pantailaren 2/3 ikusten nituela. Oso pelikula gutxi egiten da euskaraz eta karga izugarria eraman behar dute zinemagilek sorbaldan. Halere, esango nuke hori ere gainditzen ari dela. Baserria eta bizimodua ulertzeko bi belaunaldien arteko talka. Erritmo geldoko pelikula indartsua.

7.- Klasiko bat ikustera joan nintzen Chronic ikusi ordez: King Kong.

8.- El botón de nácar. Patricio Guzmán dokumentalistarena izan zen zinemaldian ikusi nuen 3. pelikula txiletarra. Bere herrialdeko bi une lotzen ditu Guzmánek: Patagoniako indioen aurka XIX. mende amaieran egindako sarraskia eta Allenderen kontrako estatu-kolpea eta ondorengo Pinocheten errepresioa. Gomendagarria. Askotan naturari buruzko filma ematen zuen.

9.- Les Chevaliers Blancs. Sekzio ofizialean ikusi nuen bigarrena. Oso gai potentea: Europako GKEk Afrikako herrialdetan jokatzen duten papera. Nirekin joan zirenei asko gustatu zitzaien, baina ni ez nintzen asebete. Ez zitzaidan ikuspegia gustatu edo nik zer dakit zer.

10.- Mi querida España. Larrainenarekin batera gehien gustatu zaidana. Jesús Quinterok azken 35 urteetan egindako hainbat elkarrizketa lotuz Espainiako historia bat osatzen du Mercedes Moncada dokumentalistak. Gaur egungo Cadizeko chirigotak tarteka.

11.- Les démons. Hau ere sail ofizialekoa. Montrealeko klase ertaineko auzo batean bizi diren hainbat haurren gorabeherak. Bahiketa bat tarteko. Erlojuari begira pasa nuen denbora gehiegi. Luze egin zitzaizkidan bi orduak.

12.- No estamos solos. Kursaaleko bigarren aretoa beteta. Iaioflautak, PAH-ko ordezkariak, Xixongo komadreak... eta El Gran Wyoming ekoizlea. Pere Joan Ventura zuzendariak mikrofonoa eta kamera eskaini zien M-15aren bueltan eta ondoren kaleak zapaldu zituzten hainbat aktibistari. Emozio asko egon zen aretoan eta bateriak kargatuta atera zen jendea bertatik. Zineforum-etan eta mugimendu sozialetako guneetan asko mugituko den filma izango da.

13.- Black Mass. Betiko zine beltza, klasikoa. Kostatu zitzaidan antzematea protagonista Johnny Depp zela. Oso gustura ikusi nuen eta gustatuko zaizu mafia eta zine beltza maite badituzu.

14.- London Road. Arrisku handiegia hartu zuen Zinemaldiak pelikula honekin. Ez zen jaialdia ixteko modukoa. Ipswich herrian bost emakume hil zituzten eta bizilagunen testigantzak harturik eginiko musikala da. Antzerki mundukoa zuzendaria eta aktoreak. Jende asko ikusi nuen ordua baino lehen belodromotik hanka egiten. Ez nintzen filma ulertzeko gai izan.

Amaiera: niri luxua iruditzen zait jaialdia. Zoragarria da hainbat egunetan zehar hainbat ordu pasa ahal izatea pelikulak ikusten. Batzuk gehiago gustatuko zaizkizu, beste batzuk gutxiago, baina osotasunean jaialdiak berak merezi du.

Las películas que vi en la 63 edición del Zinemaldia, este apunte en castellano.

Gogotsu harrapatu nau aurten 63. edizioa beteko duen Donostiako Zinemaldiak eta hainbat film ikusteko asmoa daukat. Eta beti esaten dudan bezala, zaindu dezagun jaialdia, gure patrimonioa baita.

Hauek dira aldez aurretik ikusi nahi ditudan filmak:

1.- The Show of Shows: 100 years of Vaudeville, Circuses and Carnivals (Irailak 18. Tabakalera. 18:00etan).

2.- Vinyland (Irailak 18. Principe 7. 20:15ean).

3.- El Club (Irailak 19. Principe 3. 16:15ean).

4.- Allende mi abuelo Allende (Irailak 19. Tabakalera. 19:30ean).

5.- Anomalisa (Irailak 21. Principe 7. 18:15ean).

6.- Amama (Irailak 22. Victoria Eugenia. 16:00etan).

7.- Chronic (Irailak 22. Principe 3. 20:30ean).

8.- El botón de nácar (Irailak 23. Trueba 1. 20:30ean).

9.- Les Chevaliers Blancs (Irailak 24. Kursaal. 12:00etan).

10.- Mi querida España (Irailak 24. Trueba 2. 16:15ean).

11.- Un dia perfecte per volar (Irailak 25. Kursaal. 9:00etan) edo Les démons (Irailak 25. Kursaal. 12:00etan).

12.- No estamos solos (Irailak 25. Kursaal. 19:00etan).

13.- Black Mass (Irailak 26. Belodromoa. 18:00etan).

14.- London Road (Irailak 26. Belodromoa. 22:30ean).

Ni baino askoz ere zinemajaleak direnak diote aukeraketa polita dela eta nik ere hala izatea espero dut.

Pelikula gehienak bakarrik ikusiko ditut, baina pare bat Sorkunekin, beste bi lagun batekin eta azken biak Belodromoko itxiera ekitaldian koadrilan.

Las películas que veré en la 63 edición del Zinemaldia, este apunte en castellano.

Ostiral arratsaldea. 19:00etan manifestazioa deituta dago Indiano kalean dagoen Kortxoenea gaztetxearen alde. Antiguatik Grosera joateko hiri guztia zeharkatzen dut bizikletaz. Dozenaka, ehundaka herritar eta turista ikusten ditut paseoan. Ez, horietako gehienek ez dakite goizean Kortxoenea gaztetxea hustutzeko ahalegina egin duela jabegoak.

Udalak (EAJ eta PSE daude gobernuan maiatzeko hauteskundeen ondoren) goizean egin du publiko bere postura (Kortxoenearen eraistea lehengo legealdian onartutako hirigintza-proiektuaren ondorioa da) eta berehala erantzun dio EH Bilduk (EH Bilduk gogor salatu nahi du Groseko Kortxoenea gaztetxea eraisten hasi izana). Dena aurreikusi zitekeen bezala, oso prebisiblea.

Herritar gisa, alderdiek eta erakundeek aurreikusitako gidoia puskatzea gustatuko litzaidake. Adibide bat. Goazen Buenawista elkartearen hastapenetara.

"En el año 1992 el Ayuntamiento de San Sebastián, a través de un acuerdo verbal con la Concejalía de Urbanismo, representada entonces por el señor Gregorio Ordóñez, confirmó la cesión del local Mogambo (una antigua discoteca, situada en C/. Azkuene en Trintxerpe, que estaba desocupada y que desde entonces se ha venido dedicando a la organización de conciertos), no presentándose así mismo ninguna objeción a la permanencia de nuestra Asociación en el edificio de la Tenencia de Alcaldía".

Rewind. Bai, ondo irakurri duzu: Gregorio Ordóñez Hirigintza zinegotziarekin 1992an lortutako akordio bati esker zabaldu zituen ateak egun martxan dagoen Mogambok. Gidoitik atera ziren Udala eta gazteak. Ondo, ezta? Nire ustez, primeran.

Gaur egun, berriz, oso-oso-oso ofiziala ikusten dut Donostia eta horrek beldurra ematen dit: Donostia Kultura, Tabakaleran bilduko diren erakunde guztiak (Zinemaldia, Euskadiko Filmategia, Etxepare Institutua, Kutxabank...) eta Donostia 2016.

Eta hiriak behar eta zaindu behar ditu Kortxoenea bezalako espazioak. Z-A-I-N-D-U. Alternatiba bat eman beharko liekete bertan 2010etik lanean ari direnei. Egongo da aukerarik. Bertakoek ere landu beharko dute aukera hori eta harrapatu.

Bitan, gutxienez, egon naiz Kortxoenean: Iban Zalduak, Xabier Montoiak eta Ibon Rodriguez hirukotearen Biodiskografiak aurkezten, urtarril hotz batean; Anari, Bassmatti eta beste pare bat lagunen mahai-inguruan, Zinemaldia bete-betean zegoen irail batean.

Tira, Segundo Bananak zioen bezala ematen du dena ondo doala.

Todo lo que nos gusta no es oficial, este apunte en castellano.

Hogeita lau ordu eskas daramatzat Chirbesen heriotza digeritu nahian. Hartu ez baino handik minutu gutxira erantzuten duzun telefono deia. Ezin irudikatu zioa. Etxe bat baino handiagoa den zaplastekoa zerbezak hartzeko geratu den arratsalde batean.

Chirbes hil egin da. Berak 2010eko apirilean Koldo Mitxelenan Javier Ortizen omenaldian esan zigun bezala, Javierrek ez gintuen utzi: Javier hil egin zen. Gauza bera gertatzen da orain Rafarekin: Chirbesek ez gaitu utzi, Chirbes hil egin da.

Javierrengatik eta Charorengatik ezagutu nuen eta azkenean lortu genuen 2007eko abenduan Ernest Lluch Kultur Etxera ekartzea "Crematorio" nobela aurkeztera (Chirbes en Anoeta). 2009ko apirilean hil zen Ortiz eta A Javier Ortiz irakurri zuen Rafak Radio Euskadin Javier Vizcaínok egindako omenaldian.

Gero bitan etorri zen: Ortizen omenaldira eta "En la orilla", aurkeztera Ernest Lluch Kultur Etxean (jada Iñaki Gabarainen garaian). Harkaitz Canorekin aritu zen bertan solasean eta, behintzat, audioa geratzen zaigu.

Kaka zaharra da Rafa bezalako jendea hiltzea, pertsona maitagarria, ahoa ireki bezain pronto harrapatzen zintuen horietakoa. Eta idazle aparta, gainera.

Normalean nik deitzen nion, baina oso ondo gogoratzen dut nola deitu ninduen suminduta "Ocho apellidos vascos" ikusi ondoren. Ez zuen ikusi nahi, baina telebista kanal batean topatu eta azkenean ikusi. Oso pelikula atzerakoia zela esan zidan, pasa den mendeko landismoa ona egiten zuena.

Bitan bisitatu nuen. Lehenengoan bere bizitokiko inguruak eman zizkigun ezagutzera, Alfonso Armadak No hay riqueza inocente elkarrizketan aipatzen duen jatetxea barne (Un cuiner a l'escoleta de Sagra). Bigarrenean Denian geratu ginen, hondartzan. Gero, Beniarbeig-eko taberna batean, gizon bat hurbildu zitzaion Rafak utzitako 50 euroak itzultzera.

Pena handia daukat Wert eta erregearen aurrean ez entzuteagatik jada prest zituen "esker oneko" bi orrialdeak irakurtzen, gobernuari Chirbesen obra posible egin zuen giza eta kultur arloetan eginiko birrinketa "lana" eskertuz ("El mismo Gobierno que crea el malestar a mis personajes es el que ahora me premia"). Izan ere, sariari zegokion ordain ekonomikoa jaso bazuen ere, oraindik ez zioten saria bera entregatu.

Solasaldi batean animatu nuen testua publiko egitera. Halako batean esan zidan seguruenik Wert-ek dimisioa eman ondoren ezagutzera emango zuela (garai hartan jada ministerioa utzi behar zuela zabaldu zen). Ez zuen egin eta ez dakit zergatia. Bertan aipatzen ei zuen zertara bideratu zituen Narratiba sariko 20.000 euroak. Rafaren etikak sariari uko egitea galarazten baitzion. Ez dakit zertara bideratu zuen, baina badakit ez zela diruarekin geratu eta gizarte zein kultur helburuetara bideratu nahi zuela (Eguneratzea: Javier Rodríguez Marcos kazetariak ere gauza bera dio).

Orain bere obra geratuko zaigu bakarrik (ez da gutxi!) eta oso gustuko ez zituen elkarrizketak, nahiz eta oso atseginak izan irakurleentzat.

Jamaikarako bidean egongo da beste maisu batekin topo egiteko. Beste telefono bat gutxiago ontzia nora bideratu ez dakizunean.

Javier eta Rafa, Ortiz eta Chirbes: bete ezin den hutsunea uzten duzue.

Abuztuaren 18ko eguneratzea. 19:40. 2010eko apirilean Javier Ortizen omenaldian Chirbesek izandako partehartzearen bideoa). Bideoa bukaeran jarrita dago.

P.S.: euskarazko hainbat elkarrizketa ondoren.

2008an Aritz Galarragak eginiko elkarrizketa (Argia)

2010ean Jon Benitok eginiko elkarrizketa (Berria)

2013an Juan Luis Zabalak eginiko elkarrizketa (Berria)

2013an Hasier Etxeberriak eginiko elkarrizketa (Sautrela, ETB). 2007aren bukaeran ere egin zion Hasierrek, baina ez dut Nahieran topatu.

Eta hau, 2013ko azaroko audioa. Ordubete kontu-kontari.

Rafael y Javier juntos en Jamaica, este texto en castellano

Ekainaren erdialdean deitu zidan Tere Belokik, Euskadi Irratiko kazetariak, proposamen bat egiteko: ea animatzen ote nintzen uztailean edo abuztuan ordubetez nire "Bihotzeko fonoteka" ezagutzera ematen. Azkar samar esan nion baietz eta abuztuaren 3rako geratu ginen. Astebete lehenago hamar kantu kuttunen zerrenda bidali behar nion.

Esandakoa betez, zazpi egun lehenago bidali nion hamarreko sorta, bi bonus track gehituta. Arrazoia? Euskaldunok ez dugulako hamarnaka kontatzen, dozenaka baizik (kar, kar, kar). Benetako arrazoia? Ezin izan nuela kopuru horretatik behera jaitsi, nahiz eta kantu dezente geratu bidean (lagunenak ere bai, baina espero dut beraiek barkatuko nautela).

Gustura geratu nintzen emaitzarekin eta hemendik eskerrak eman nahi dizkiot, batez ere, Tere Belokiri baita bere lankideei ere (Nekane Peñagarikano eta oporretan zegoen Arantxa Iturbe). Oraintxe gogoratu dut Edurne Ayusok proposatu zidala iaz, baina orduan ezin izan nuen (zoritxarrez, bera jada ez dago irratian).

Badira urte batzuk Euskadi Irratiak formula hau erabiltzen duela udan eta esango nuke ondo funtzionatzen duela, gustura entzuten baitira elkarrizketa musikatu hauek. Hementxe duzue uda honetakoak: 2015eko udako bihotzeko fonoteka.

Irratsaioa entzungai dago esteka honetan: Mikel Iturriaren bihotzeko fonoteka.

Hamabi kantak bakarrik entzun nahiz izanez gero, hona hemen Spotify-ko zerrenda (Bihotzeko fonoteka).

Mi fonoteca del alma, este apunte en castellano.

2004tik 2006ra gurasoek Laboral Kutxako konfiantzazko aholkulariei kasu eginez Fagor eta Eroski enpresetako hainbat finantza ekarpen erosi zituzten.

Jakingo duzuenez, bidean Fagor Etxetresnak pikutara joan zen 2013-2014an eta geroztik ekarpen horiek ere bidean geratu dira.

Eroskik arazo latzak izan ditu, baina oraingoz betetzen ari dira tratuaren zati bat (ez osoa, baina tira).

Gauzak dauden bezala egonik, pasa den maiatzean hitzordua egin nuen gurasoen bulegoko zuzendariarekin. Egoera zail honi irtenbidea bilatu nahian konponbide bat planteatu nahi genion kutxari. Idatziz egiteko esan zidan eta hala egin nuen. Posta elektroniko bidez bidali nuen idatzia 2015eko maiatzaren 8an. Handik egun batzuetara bidali zidaten posta jaso zutenaren baieztapena. Geroztik ez dut albisterik izan.

Bi hilabete pasata inolako berririk ez nuela ikusita, telefonoz jarri nintzen harremanetan uztailaren 17an. Pasako ziotela abisua zuzendariari.

Deia bueltan jaso ez nuenez, uztailaren 20an idatzi nien jakiteko ea zeintzuk diren beren asmoak. Ez dut ezer jaso bueltan.

Oraingoz, beraz, gauza bat argi daukat: Laboral Kutxak ez du erantzuten.