"Botere handi batek", edo euskal gatazka superheroiekin

Nola izango litzateke superheroien komiki bat euskal gatazkaren testuinguru historikoan kokatuko bagenu? Edo nolakoa zatekeen euskal gatazka superheroiak tarteko baleude? Ariketa hori egin nahi izan du Iban Zalduak bere azken komikiaren gidoian, eta Julen Ribasek marrazkiak jarririk, emaitza Botere handi batek komikia dugu.

Aurretik Ikastolen Elkarteak argitaratzen duen Xabiroi komiki-aldizkarian azken hiru urteotan-edo atalka argia ikusitako komiki honetan, Francoren gobernua superheroiak sortzen ari da Bardeetako base sekretuan, baina diktadorearen heriotzak eragindako nahaspilan, supergizakiek ihes egiten dute eta gatazkan parte hartzen dute bando ezberdinetan. Hala, fikziozko istorioa eta pertsonaiak agertzen zaizkigu (Fisio, Fusio, Depresore, Lady Toledo, Barrenero, Atari, Zatiki, Porlana, Makadama...), baina zenbait gertaera, ekintza edo toki historiko esanguratsuri erreferentzia argia egiten dieten episodioak ere badaude: La Cumbre, Zabalza, Yoyes, Ajuria Eneko Ituna, Lemoiz, Ryan, Monbar hotela, Hipercor, Blanco...

Bi egileek lehenago ere landu zituzten ukronia, errealitate alternatiboak, distopia eta denbora-bidaiak Azken garaipena lanean, Euskadi Literatura sari bat eramandako lehen komikian. Horrez gain, nabariak dira istorioan Watchmen-en eta Marvelen komikien eragina (izenburua barne), biak Zalduaren zaletasun aitortuak. Irudiei dagokienez, superheroien ohiko estetikatik ihes egin du Ribasek, eta estilo berri berezi bat landu, bere ohiko irudien bidetik baina istoriora ederto egokituta.

Superheroien lehen komikietan dena oso zuri edo beltz bazen (garapenik eta benetako pertsonalitaterik gabeko pertsonaia on-onak edo gaizto-gaiztoak), 60ko hamarkadatik aurrera Marvel etxearen komikietan eta ondorengoetan heroien bizitza, harreman eta arazo pertsonalak agertzen baziren, eta 80ko hamarkadatik aurrera Watchmen komikian eta horrek eragindako ondokoetan superheroien moralitatea eta zilegitasuna zalantzan jartzen baziren, Botere handi batek-en, are buelta bat gehiago emanaz, supergizakiek gure iragan hurbil errealeko jarrera politiko errealak eta are indarkeriaren aldeko hautuak hartzen dituzte.

Baina halere, ez dago komiki honetan hausnarketa filosofiko sakonik edo lezio moralik emateko asmorik. Oroz gain, abenturazko komikia da, asmo jostagarriz egina, sinpletasunetik ihes egiten duena baina superheroien tradizioan kokatzen dena, zientzia fikzioa, denbora-bidaiak eta guzti dituena. Marvelen zinema-unibertsoarekin hazitako belaunaldiari hizkuntza horretan paratutako entretenimenduzko keinu eder bat, gure belaunaldikoen historia hurbiltzeko.