Edukira salto egin | Salto egin nabigazioara

Tresna pertsonalak

Eibarko peoria, San Blasa baino hobia
Hemen zaude: Hasiera / Blogak / e-gorblog / Valnor-eko Kriss-en heriotza

Valnor-eko Kriss-en heriotza

Iban Zaldua 2005/06/24 23:55
Valnor-eko Kriss-en heriotza

Irudia: Rosinski

Une tristeak dira komikizaleontzat eta, batik bat, abenturazko komiki klasikoak maite ditugunontzat: Thorgal saileko azkeneko alean Valnor-eko Kriss hil dute Van Hamme-k eta Rosinski-k. Aaricia-k dioen bezala, albumaren amaieran, "Barka ditzatela zure krimenak Nifhel-eko jainkoek, Valnor-eko Kriss".

Thorgal da egungo komiki europarreko sailik zaharrenetako bat: 1979an jarri zen abian eta hogeita zortzi album argitaratu dira jadanik. Gidoilaria oso ezaguna da, Jan Van Hamme herbeheretarra (XIII, Largo Winch, Blake and Mortimer-en azken etapako gidoi batzuk...; horretaz gain, best-seller egilea da: Largo Winch, komikia bihurtu aurretik, nobela-saila izan zen...); Grzegorz Rosinskik, poloniarra jatorriz, lan asko ilustratu ditu, baina Van Hamme izan du bidaia-lagunik ohikoena (harena zen Chninkel-aren botere handia-ren gidoia, Jesukristoren istorioaren berrirakurketa kurioso bat). Thorgal saila da, edonola ere, tandemaren emaitzarik entzutetsuena.

Fantasia heroikoaren azpigeneroan koka daiteke Thorgal; Conan sailaren itzalean, uler gaitezen, nahiz eta niri, kalitatearen aldetik, Thorgal dezente gainetik dagoela iruditu (ez da horren zaila...). Ekintza Mendebaldeko Erromatar Inperioaren erorketa ondoko une ez bereziki zehatz batean gertatzen da, ziurrenik VIII. mendearen ingurumarietan, baina datazioak ez du gehiegi inporta, xehetasun historikoak ez dituztelako bereziki zaintzen egileek (ohikoa den zerbait, generoan: gogoratu Trueno Kapitaina-ren globoa eta haren bidaiak, are Amerikaraino ere...). Heroia Thorgal da, umetan bikingoek adoptatutako gizon bitxi bat, arkulari trebea, baina bakezalea eta (batez ere) zintzoa: hein handi batean, Thorgalek, bere emazteak (Aaricia, printzesa bikingo bat) eta beren seme-alabek (Jolan eta Otseme) biolentziatik ihes egiteko ahaleginen kontaketa da sailaren ardatza (ahalegin horiek, jakina, ezdeusak dira azken batean, eta horretan oinarritzen dira familiaren ibilaldiak).

Abenturetako batzuk "garaikoak" dira, ezpata-eta-guda soilekoak nolabait esateko, baina ez dira elementu fantastikoak falta, denbora-bidaiek planteatzen dituzten paradoxak etab. Thorgalen bereizgarrietako bat fantasia heroikoa eta zientzia-fikzioaren arteko nahasketa baita: Thorgal espaziotik iritsitako ontzi batean etorri baitzen Lurrera ("Izarren semea"); espedizio hartako partaideak hiltzen joan dira, eta Thorgal izango da bizirik jarraituko duen bakarra. Bide batez, estralurtar jatorrikoa izanik, botere estrainio batzuk ditu protagonistak (honetan Superman gogorarazten du), eta bere seme-alabek garatuko dituzte, baitere; horrek joko handia ematen du sailak aurrera egiten duen heinean.

Valnor-eko Kriss (edo, sabineraz esateko, Valnor'tar Kriss) zenbait albumetan agertzen den "gaiztoa" dugu. Mertzenarioa, aberastasun-gosea (eta aberastasunak lortzearren edonor traizionatzeko prest dagoena), Thorgal bezala arkulari eta gerlari trebea eta, batez ere, abenturazale amorratua, Thorgalen ifrentzua da, baina Thorgal erakartzen duen ifrentzua noski: Aaricia gatzgabe samarrak ezkon-bizitza ordezkatzen duen bitartean, abentura, askatasuna eta (prezioren bat ordaindu behar) moralgabetasuna haragitzen dira Krissengan. Izan ere, Thorgalek memoria galtzen duen une luze batean, bere senarra dela konbentzituko du Krissek, eta harekin batera piraten erresuma bat gobernatuko du (Gotorleku ikusezina, Desterratuen zeinua, Ogotairen koroa eta Erraldoiak albumek osatzen duten tetralogiatxoan)... baina ez dakigu zein puntutaraino den Thorgal (in)kontziente gertatzen ari zaionaz. Edonola ere, argi dagoena da Krissek, zitala eta gupidagabea izan arren, Thorgal maite duela, "are gorrotoraino ere", emakumeak behin batean aitortuko dion bezala. Hain da goapoa eta lerdena Thorgal...

Valnor-eko Krissen presentzia, etengabekoa ez bada ere, errekurrentea da sailean zehar (bere lehenengo agerraldia 9. albumekoa da, Arkulariak delakoan), eta, niretzat, pertsonaiarik interesgarriena bihurtu zen aspaldi. Saileko album asko oso onak iruditzen bazaizkit ere (Mendietako jauna adibidez, izugarria da), bereziki gomendagarria begitantzen zait Qa herrialdea, Tanatloc-en begiak, Jainko galduaren hiria eta Lurraren eta argiaren artean albumek osatutako azpisaila, zeinetan Krissek oso partehartze nabarmena baitu.

Horregatik mindu nau pixka bat gidoilariaren erabakiak. Hogeita zortzigarren albuma, Valnor-eko Kriss izenburukoa (nola ez), frantsesez pasa den udazkenean (Éditions Le Lombard) eta gaztelaniaz (Norma) oraintsu argitaratu dena, ona da, baina ez garai batekoak bezain distiratsua. Izan ere, nire uste apalean gainbeheran sartuta zegoen saila, gutxienez hogeita laugarren aletik (Aracnea), eta Valnor-eko Kriss hau, Oasis-en azkeneko diskoari gertatzen zaion bezala, ez da agian antzinako mailara heltzen, baina eusten dio behintzat. Eta hori, hein handi batean, Krissen pertsonaiari zor dio. Badago errazkerian erortzen den eszenaren bat (bainuetxe erromatarrarena kasu), baina, bestela, albumak bizkor egiten du aurrera, badu erritmoa, eta Krissi amaiera duina ematen dio ("Hurbil zaitezte, koldar aldra hori! Valnor-eko Kriss nauzue, eta gaur legenda bihurtuko naiz! Kar, kar, kar!"); zilarrezko meategietan Krissek janzten duen modelazo pseudo-sado-masoa, bestalde, mundiala da. Eta, amaierarako, karta ezkutu bat erakusten du, etorkizunera begira: orain arte ezezaguna zitzaigun Thorgalen sasiko seme bat, Aniel mutua, Jolan eta Otseme "legezkoen" anaia-ordea. Zeinak, ziurrenik, besteek bezala, botere sekreturen bat izango baitu, bera ere Thorgalen ondorengoa den heinean. Interesgarria dirudi, behintzat, etorkizuna...

Edonola ere, agur eta ohore, Valnor-eko Kriss!

Fitxa

Izenburua: Kriss de Valnor (Thorgal 28)

Gidoia: Jean Van Hamme

Irudiak: Grzegorz Rosinski

Argitaletxea: Norma

Urtea: 2005

ISBN: 84-9814-229-6

etiketak: Thorgal, komikiak
Iruzkina gehitu

Erantzuna formulario hau betez utzi dezakezu. Formatua testu arruntarena da. Web eta e-posta helbideak automatikoki klikagarri agertuko dira.

Galdera: Zenbat dira hogei ken bi? (idatzi zenbakiz)
Erantzuna:
e-gorblog

e-gorblog

Egunez, Igor Leturia Azkarate pertsona arrunta da. Errenterian bizi den arrasatearra, 8etatik 17etara Elhuyarren lan egiten du eta arratsaldeak neskalagunarekin eta bere bi umeekin pasatzen ditu.

Baina gaua iritsi eta umeak lotara joaten direnean, e-gor bihurtzen da, interneteko bere alter-egoa, ziberespazioko informatikaririk komikizaleena eta komikizalerik informatikariena! Bere superbotereekin (interneteko kable-konexioa, bloglines, informatika aldizkariak, gadget-ak, komiki-bilduma, Errenteriko liburutegiko komikien atala eta batez ere bere jakinmin aseezina) eta bere superlaguntzaileak ondoan dituela (Patxi Lurra, DabilenHarria...), euskaldunon teknofobiaren eta komikiei buruzko aurreiritzien aurka burrukatzen du etengabe! Hemen duzu bere bloga: e-gorblog!

Bai, hor goiko aurkezpena superheroi batena da (ezin aproposagoa honelako blog batentzat, ezta?). Superheroia banintz zein izango nintzatekeen jakiteko the Superhero Personality Test egin nuen eta hona emaitzak:

You are Spider-Man
You are intelligent, witty, a bit geeky and have great power and responsibility.

Spider-Man
80%
Superman
70%
Green Lantern
65%
Robin
65%
The Flash
60%
Supergirl
55%
Hulk
55%
Iron Man
45%
Wonder Woman
35%
Catwoman
25%
Batman
0%
Lizentzia

Creative Commons-en baimena
Blog honetako edukia, Igor Leturiak eta beste kolaboratzaile batzuek egiten dutena, Creative Commons Aitortu-PartekatuBerdin 3.0 Unported baimen baten mende dago (irudiak salbu).

Harpidetza
Erantzunen harpidetza
Artxiboa
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024
Artikulu aipagarriak

MythTV sorta
2004/11

"Pololoak" sorta
2004/11-12 - 2006/10-12 - 2007/02-03

Monoblogoa
2005/01/11

"Persepolis", xalotasunaren sakontasuna
2005/01/25

Elgetako Blogs&Beers 2005: nire inpresioa eta moblogging kontuak
2005/04/18

Firefox eta bere plugin zoragarriak
2005/05/11

"El País"-en komiki bilduma
2005/05/15

Euskarazko bi blog berri (bai, beste bi, baina hauek bereziak dira!)
2005/05/25

"Watchmen" sorta
2005/09-11 - 2006/10 - 2007/10 - 2008/07

"La cárcel de papel"-eko "Mis tebeos favoritos" saila I: 1etik 20ra
2005/11/08

"Goienkaria"-n agertu naiz
2005/12/08

Komikiak eta euskal rock-a
2005/12/14

Ruben Arozena "Ruben" komikigilea hil da
2006/01/02

Zope-rako DTML Calendar Tag produktua, euskaraz
2006/02/01

"Joyas Literarias Juveniles" bilduma, osorik eMule-n
2006/08/05

Argazkigintza eta DRM-a
2006/10/09

Paul Auster eta Euskararen Herria
2006/10/29

Angoulême sorta
2007/01-02

Gaur duela 25 urte nire bizitza aldatu zen
2007/04/23

Hergé-ren defentsan
2007/05/22

Ubuntu-ren bertsio berria, hobekuntza askorekin
2007/07/02

OLPC sorta
2007/12 - 2008/01

Guillermo Zubiaga, Marvel-eko komikilari euskalduna
2008/02/05

Asus EEE PC, ordenagailu txiki eta merkeen hurrengo sorta
2008/03/11

Agur, Ipurbeltz, agur... :-(
2008/08/04

"Café Budapest", gizatasuna eta bizikidetzaren aldeko aldarria
2008/08/25

"Arturo Erregea" serie mitikoa, Euskal Encodings-en! (beste askorekin batera)
2008/09/17

"Gazteak", beste serie mitiko bat euskaraz eskuragai!
2008/10/14

Pottokiek 50 urte!
2008/10/22

Europan ere OLPC-ren XO ordenagailuak erosteko aukera!
2008/11/12

Microsoft-en web zerbitzuetako gehienak, euskaraz!
2008/12/04

"Heroes"-en 2. denboraldia: ETB kirtenkeria errepikatzera, eta Euskal Encodings konpontzera
2009/01/23

I. Euskal OLPC Party-a, apirilaren 23an Donostiako Doka kafe antzokian
2009/04/16

Elkarrizketa egin didate 7K-n
2009/06/03

Azpiriren Spectrum-entzako jokoen azalak liburu batean
2009/10/06

Asterix, heroi garaitua
2009/10/29

"Ihes ederra", euskarazko komikigintzaren heldutasunaren konfirmazioa
2009/11/13

Pololoak 3: The making of
2009/11/22

5 urte 5!
2009/12/15

Nobela grafikoa, komikien prestigiorako ala mespretxurako?
2009/12/20

"Pololoak 3 - Atxeritoko balada", trilogiaren amaiera borobila
2010/01/13

Sinclair ZX Spectrum bat oparitu didate!
2010/01/19

Zergatik ez dudan liburu elektronikorik erosiko (gauzak aldatzen ez diren artean)
2010/01/27

Errealitate areagotua: munduaren pertzepzioa aberasten
2010/02/09

e-gorblog, "Nick dut nik" telebista saioan
2010/05/20

Sarearen neutraltasunari erasoak: Interneten izaera arriskuan
2010/06/02

"Avatar, azken aire maisua" osoa eta "Heroiak"-en lehen bi denboraldiak, Euskal Encodings-en
2010/07/22

Sistema eragileen guda berria
2010/12/14

Anubis 3.0 albumarentzat 3D animazio ederra
2010/12/27

Telebistaren benetako iraultza hemen da, eta ez da LTDa
2011/01/10

"Asterix galiarra" eta "Urrezko igitaia" berrargitaratu ditu Salvatek
2011/01/13

Euskarazko komikigintza digitalizazioaren aurrean
2011/01/27

"Ihes ederra"ren gaztelaniazko eta katalanezko bertsioak eta "Alokairuan", kalean
2011/02/20

Star Wars jatorrizko trilogia, euskaraz
2011/03/21

Sare sozialetan preso
2011/04/06

Zer dudan Steve Jobsen, edo Appleren, aurka
2011/10/14

Gaur 100 urte Adèle Blanc-Sec-en abenturak hasi zirela
2011/11/04

Euskarazko 8 komiki berri
2011/12/02

Social networks killed the RSS star?
2012/06/10