"Pololoak I - Poxpoliñen lurriña", lan apurtzailea, kalitatezkoa eta oso barre eragilea

Patxi Gallegoren "Pololoak I - Poxpoliñen lurriña" lan borobila da erabat. Lan guztiz berritzailea izateaz gain, lehen aipatu genuenez, kalitate aldetik ere oso ona da eta hori guztia gutxi balitz, barre eragiten du uneoro.

Komikiaren trama orijinala da oso. Euskal Herriko gatazka politikoak eta itxikeria sexualak eragindako frustrazioarengatik, Xabin euskal kutsua duen edozeretik urruntzen joan da. Baina beti ihes egite horretaz ere nazkatu da eta, homeopata baten laguntzarekin, konturatzen da euskal neska poxpoliñak direla beti gustatu izan zaizkionak. Askapen horretatik sortuko da Xabinaitor super-heroia, emakumezkoak soilik salbatzen dituena, eta salbatu ondoren euren esker onaz baliatzen dena, sexualki ere botere bereziak baititu...

Abiapuntu horretatik, istorio ezin dibertigarriagoa lantzen du Patxik. Une guziz harrituko gaitu eta zerbait berriarekin barrez leherrarazi. Barregarria ez da soilik istorioa, irudiak ere, arras politak eta ongi eginak izateaz gain, barrea eragiten dute behin baino gehiagotan.

Eta sexualki oso esplizitua da, inongo lotsa edo aurreiritzirik ez du, eta kontatu nahi duena kontatzen du zuzena izaten saiatu gabe. Ez da batere ohikoa hori euskarazko lanetan.

Patxi Gallego egileak berak aurkezpen egunean esan zuen: "Zenbait euskal topikoren inguruan irribarre ironiko bat egiten saiatu naiz". Ez saiatu bakarrik, baita lortu ere! Baina berritzailea dena da euskal mundua tratatzen duela, baina ez euskal mundua vasco zentzuan (hori ederki egiten dute Vaya semanita!koek), euskararen mundua zentzuan baizik, vascoen %75ek ezagutzen ez duten mundu hori. Eta maisuki tratatzen du mundu hori. Euskal kulturaren erreferentziak ugariak dira obra osoan zehar, alor horren bere ezagutza sakona demostratuz. Baina ez ditu topikoak komentatu soilik egiten. Topikoak uste zabaldu eta ezagunak dira, batzuetan (erdietan esaeraren arabera) ustelak. Patxik euskal gizartearen beste ezaugarri ez hain ezagunak deskubritu ere egiten dizkigu. Barre eragiteko komikia izan arren, euskal gizartearen analisi sakona egiten du Patxik.

Euskararen erabilera ere ederra da oso. Bost euskara ezberdinetan egiten du unearen arabera (batuan, gipuzkeraz, bizkaieraz, iparraldeko euskaraz eta euskaldun berriaren euskaraz), guztietan ederto asko eta egoerari ondo moldatuta gainera (esan nahi dut ez duela bizkaiera erabiltzen soilik pertsonaia tontoarekin barre erraza lortzeko, eskertzekoa dena; edo agian hemen nire bizkaitar sena atera zait, agian ez nuke gauza bera esango euskaldun berria banintz, euskaldun berria baita pertsonaia lelo bat).

Teknikoki hitz eginda, estilo ugari lantzen ditu obran zehar, barietate handia sartu du bai istorioa kontatzean bai irudietan. Lana ez da guztiz komikia. Akzio gutxien dagoen ataletan (pertsonaia nagusien gogoetak eta iragana kontatzen direnetan), narrazio gisa planteatuta dago, noizbehinka komiki edo irudiak tartekatuz. Komikizaleok nahiago genuke guztia komikia izatea, baina egia da ez litzatekeela erraza izango homeopataren kontsultako saioak komiki bidez izatea, irudi antzekoak gehiegi errepikatu gabe. Ezinbestean egindako aukera ona, beraz.

Bere lanean bere influentzien presentzia nabari da. Arale marrazkietan, Persepolis euskal gatazka haur baten ikuspegitik kontatzean (komiki honi buruzko artikuluren bat idatziko dut laster, laugarren tomoa erosi berri dut eta orain serie osoa berrirakurri behar dut), Ralf König sexuan, Superlópez Aldanondo inspektorean (Holmez inspektorearen berdina da!)... Alde horretatik, agian bat edo batek esango du orijinaltasuna falta zaiola... Niri estilo edo influentzia ezberdin horiek istorio baten nahastea orijinala iruditzen zait, eta estilo propioa sortzen duela deritzot.

Lan borobila, esan bezala: berritzailea, orijinala, kalitatezkoa, barregarria... Aurrekoan esan nuen lehenengo aldia zela euskaraz horrelako zerbait egiten zena eta argitaletxe handi batek horrelako apustua egitea gauza ona zela euskal komikigintzarako, baina ardura handia ere badela, emaitzaren baitan egon baitaiteke horrelakoak egiten jarraitzea... Patxik lotsarik gabe hartu du ardura hori bere gain eta nota onarekin gainditu du erronka. Orain publikoaren erantzuna ikusi behar... Ea obrari dagokion mailan erantzuten duen eta bigarren tomoa laster ateratzeko moduko salmentak lortzen diren, ni behintzat irrikitan utzi nau eta!

Erlazionatutako artikuluak:

• Xabier Mendigurenek bere blogean Patxi Gallegori egindako elkarrizketa
• Blog honetan agertutako komikiaren kaleratzearen berria
• Blog honetan agertutako komikiaren berritasunari buruzko artikulua