Markos Zapiain

 
Hori erabat ziurtatzekotan, haatik, onartu beharko genuke senarrak eta emazteak, biek, epaileari umea zaindu nahi dutela sinetsarazten diotela, biek maila berean edo senarrak apur bat gehiago, egia izan ala ez, eta hala ere epaileak amaren alde egiten duela, uste duelako emakumeak historian jasan duen zapalketa umeen ardura amari emanda nolabait orekatuko duela. Ez ote da gehiegi suposatzea? Epaileen deliberamenduen oinarrian andrearen aurkako bidegabekeria historikoa konpentsatzeko nahia dagoela sinetsi behar al dugu?

Espainiako hedabideetan maizen ageri diren epaileen jarrera aztertuta, ez al da zentuzkoagoa suposatzea azpitik dabilela ez sinpatia feminista hori baizik inertzia matxista hau: emakumea umea egin eta jagoteko sortu zen, eta gizona  berriz negozioa zaintzeko, txikiteorako eta futbolagatik sufritzeko? 

Printzipioz, seme-alaben zaintzak partekatua behar luke. Ez da ez egoki ez zuzen zaintza partekatua salbuespena izatea.

Epaileen arriskua: inertzia patriarkalak jota eta kasu zehatzak poliki aztertu gabe zaintza amari ematea. %96 gehiegi da. Ama ludopata mozkor ugari dugu Euskal Herrian. Dibortzioak bestalde mingarriak izaten dira maizegi, ez dugu bertan gure alderik maitagarriena erakusten. Umea manipulatzea ez da tentaldi soila izaten, norberaren alde eta  bikotekide ohiaren aurka jar dadin. Epai zuzena ematekotan, funtsezkoa da epailea psikologo fina izatea eta senar-emazteei arretaz entzutea; baina baita umeei ere; hori bai, inorekin batere fidatu gabe.

Izan ere, batik bat adin jakin batzuetan, guraso batek hartu behar izaten du umeei mugak eta arauak ezartzeko erantzukizuna, bitartean besteak etengabe muxukatu eta litxarreriak eta play-stationak erosten dizkien bitartean. Aldi batez, umeari zoragarri zaio edozer onartzen dion guraso hori, eta legeak betearazten dizkiona berriz pikoleto mozorrotu. Jakina, pikoleto gaiztoarekin ez du bizi nahiko. Epe luzera ordea bista da zein guraso izango zaion umeari onuragarriago. Eta umea, lainezak eta maitasun-eroskeriak ez badute zeharo ergeltzen, berandu baino lehen ohartuko da.

(Orokorregiak ziurrenik kasu zehatz hurbil batzuetatik hemen ateratako ondorioak.)

Dirudienez, 2001ean Ibarretxe biktima gisa agertu zitzaigun Mayor Orejaren eta Redondoren oldarraldiaren aurrean, eta horrek inoizko emaitzarik onenak ekarri zizkion. Oraingo honetan, Ibarretxek badaki Zapaterok ez duela akordiorako bere proposamena onartuko, eta uko horren bila omen dabil biktima gisa nabarmenago agertu ahal izateko. Ordea, Zapaterok ez du inolaz ere nahi Ibarretxe berriro ere biktimatzerik, eta horregatik ez du zuzenean txoritara bidaltzen Lehendakariak elkarrizketa eta akordioa eskaintzen diolarik. Biktimarik biktimenak irabaziko baititu hauteskundeak. Dena den, joko politikoaren biktima gisa azaltzea eragingarria baldin bada, ez dute gutxi bultzatzen odolak eta heriotzak.

Analista askoren ustez, ETAk mesede galanta egin zien sozialisten interes elektoralei Isaías Carrascoren hilotza bozketa bezperan eskainiz, sozialistak agerrarazten baitzituen horrela inor baino biktimago. Benetako borroka, zure aldeko biktimak ahalik eta zalaparta mediatiko handienaz nabaritzea eta aldi berean zuk eraginikoak ahal bezain osotoro ezkutatzea bilakatu da. Etenik gabeko hauteskunde-kanpaina honetan, ez duzu deus balio ez bazara ikuskizun elektoraletan zenbait hankamotz tiragarri erakusteko gai.

Zaharrek diotenez, behiala bazen biktimen oinazeari loturiko lotsa bat, dezentziari eusteko ahalegin bat. Aspaldion berriz alderdi politikoak gero eta gutxiago arduratzen dira beren ikuskizunetan umezurtzak, mutilazioak eta torturatuak erakutsi ahal izateak eragiten dien euforia disimulatzen. Proiektu politikoak landu eta proposatzeak baino efikazkiago akuilatzen ditu zauri deigarriak ikusarazteak. Ezker Batuaren, EAren eta Aralarren gainbeheraren arrazoietako bat: eskas dabiltza biktima kontuan. Halaber, jeltzaleen oinazea psikologikoegia da. Muinoirik izugarrienak telebistaz modurik sentimentalenean erakusten asmatuko duen alderdiak irabaziko ditu hurrengo hauteskundeak.

Nolanahi ere kontuz: biktimaren begirada zein arriskutsua izan litekeen Patricia Highsmithen ipuin honek oroitarazten digu: zortzi urteko mutil baten amak ur-gezatako dortoka bat dakar etxera, afaltzeko. Dortokaren okelak zapore goxoa ukan dezan, bizirik egosi beharra dago. Amak, semearen aurrean, irakiten dagoen uretara bota dortoka eta eltzea tapakiz estaltzen du. Dortoka izutuak eltze-ertzari heltzen dio aurreko hankekin, eta buruaz tapakia altxatu eta apur bat ateratzea lortzen du. Lipar batez, mutilak hilzorian den animaliaren behako etsia ikusi du, amak irakiten ari den uretan koilarakada gogor batez berriro murgilarazi baino lehen. Begirada horren kolpe traumatikoak ama sukalde-laban batez zastatzera bultzatzen du semea.

Zizekentzat, gaur egun benetako trauma-eragilea ez da kausa zuzen baten alde bere burua sakrifikatzeko gertu dagoen heroiaren begirada, baizik defentsarik gabeko biktima harrituarena, ez duena ulertzen zergatik ari zaion zerbait hain izugarria eta aldi berean zentzubakoa gertatzen. Begirada horrek mugitzen ditu botoak eta boto-ehiztariak.

Hautu politiko baten alde garbi egiten duen ospetsuak hiru erantzun mota eragin ditzake mireslearengan:

1-doala pikutara, nire mirespena eten eta itzaliko dut. Horrela erantzun zuen hainbatek adibidez Antonio Resines Ajuriaeneara bozgorailu batez Ibarretxeren aurka deiadarka agertu zenean. Maitasuna gorroto bilakatu zitzaien.

2-mireslearen ikuspuntua aldatzea, hain zuzen ospetsuaren adierazpenek erakutsiriko norabidean: abertzale nintzen, baina Resines unionista bada orduan ni ere bai.

3-bi mutur horien arteko aukera askotarikoak, esaterako hauek biak:

a)      doala pikutara, diot orain. Baina poliki-poliki jarrera-aldaketa dator, eta hurrengo hauteskundeetan gogoeta berria: “ondo pentsatuta, Resinesek arrazoi zuen, adore handiz erakutsi dit argia, nire amorruaren gainetik egon da beti”.

b)      edo bestela arrazoizkoena dirudiena: bereizi egin behar da batetik hautu politikoa edo jokabide etikoa eta bestetik kalitate artistikoa. Pedofilia salaketen eraginez Michael Jacksoni Walk of Fame-ko izarra kentzea ez da zuzena izan. Resines unionista da, eta artista gisa penagarria, hortaz doala pikutara.

Errausketa-labeak bizilagunen osasuna kalte badezake, ulergarria da noski bilbotarren protesta. Baina ematen du hor heriotza gure bizitzatik egozteko joera modernoa ere badabilela bultzaka. Ordea, arazoa filosofia kontenplalariaren talaiatik aztertuz gero, zorte handia da, sakonki bizi nahi izatera bederen, hil behar dugula egunero gogoratzea. Betirako bagina bezala bizitzeko joera baitugu, joera tentela, eta etxe ondoan errausketa-labe bat edukitzeak tentelkeria hori ziplo senda diezaguke. Bizitzeaz hiltzen gara, zioen Axularrek, eta hiltzeaz bizitzen.

Labean errausten ari diren lagun horiek bezalaxe hilko naiz ni ere, ezinbestez. Mugatua dut bizialdia. Hori kontuan hartuta, nola antolatu nire bizitza? Zer egin eta nola bizi, hiltzeko orduan “kaka zaharra” deitoratu behar ez izateko?

Gure gizarteek herio usaineko edozer ezkutatu eta kanporatzen dute. Berriki arte, zaharrak etxean zeuden, eta itzaltzen zihoazen bitartean bizitza biloben bitartez berritzen ikusten zuten. Ontsa hiltzeko bide bat zen. Aldiz, orain, zahar-etxeetan, bertakoak elkartzen dituen bakarra da berehala hil behar dutela. Horregatik dute zahar-etxe askok beilatoki eta are errausketa-labe kutsu nabarmena. Jakina, bizimodu modernoak ez du besterik ahalbidetzen. Baina batak ez du bestea kentzen. 

Azken batean, hilak bizitzen uzten dizu. Biziak gara arriskutsuak, bizitzen uzten ez dugun heinean. Lasaiago biziko zara errausketa-labearen gainean modako tabernaren gainean baino. Hilak ez dira inperialistak. Aitzitik, alderdi politikoak eta ehiztariak biolatzaile akustikoak dira, beren propaganda eta tiro kirrinkariak sufritzera behartzen zaituzte. Biziok, etikoki hobetzekotan, hildakoak imitatu beharko genituzke.

Honezkero ez gara atmosferaz fio: besteak beste, horrek bereizten gaitu orain dela gutxi arteko gizakiarengandik. Aberatsek aire garbia erosten dute, tabernetan oxigenoa eros eta arnas dezakezu, Michael Jacksonek maskaren bidez babesten du bere burua kutsaduratik. Von Weiszacker fisikariak bunker bat egin zuen lorategian, balizko erradiazioetatik babesteko.

Dirudienez, eguraldi aldaketan, zergatiko ezezagunez gainera, militar esperimentu batzuek ere izan dute eragina.

Hurrengo datuak ez ditu Hugo Chavezen lehengusu batek jakinarazi, baizik Peter Sloterdijk filosofoak, liberalek ondo hartzen dutena, Finkielkrautekin primeran konpontzen dena… Ez da susmagarria, Garzonek ez luke espetxeratuko.  

“Temblores de aire” liburuan Sloterdijkek dio Pentagonoaren inguruko zazpi ofizialek 1996an txosten bat aurkeztu zutela, 2025rako metereologiaz jabetzea helburu. Ekaitzak nahita aldatu eta gogortzeko aukera aipatzen zuten, etsaien lurraldeetatik euria desagerrarazi eta sikateak artifizialki eragitekoa.

Halaber, 1993az geroztik uhin elektromagnetikoen bidez ere eguratsarekin olgetan dabiltza AEBk. Alaskan antena piloa jarri dute, ionosferara izpi elektromagnetikoak etengabe jaurtitzen ari. Egia da klima-hondamendiak eta lurrikarak bideratzen lagun dezaketela, agintarien propagandak azpimarratu duenez. Baina iskilu tele-energetiko gisa ere erabil litezke.

Zenbait berezilarik Alaskako esperimentu horiek eta Arizonan gertatu diren elur eta laino ekaitz estrainio batzuk lotu dituzte, eta argitu gabeko beste hainbat fenomeno metereologiko.  

Yankien inperialismo militarista dabil gaur egun gailen, baina sobietarrak ere ibili ziren airearekin lardaxkan. 1982 eta 83an “turalemia” izeneko bakterioarekin esperimentuak egin zituzten.

Aral itsasoko uharte mortu batera ehunka zimino ekarri zituzten Afrikatik. Zutoinetara lotu eta turalemiazko airea arnastera behartu zituzten.

Sobietar zientifikoak poz-pozik gelditu ziren emaitzarekin: ziminoei aurretik txerto babesle bat jarri zieten arren, turalemia arnastu ondoren ia denak hil ziren.

Euskal Herrian eguraldia iragartzen dutenek etorri handia eta hitzaren grazia izaten dute: Onintze Salazar, Pitika, Pello Zabala, Urko eta Andoni…

Iñaki Segurolak Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo saiakeran dio bizitza erdia euskarazko izkribuei begira eman duela, eta bere ustez aspaldiko esaldirik ederrena Joxe Landak 1998ko San Juan Bezperan Egin egunkarian argitaraturikoa dela: “Kosta laino txepel batzuk agertuko dira, nora mugitu asmatu ezinik”.

Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo horretan bada halaber Segurolak berak idatziriko hainbat eta hainbat esaldi eder. Amaiera aldera, hauxe: “Eguraldiari begira bizi gara, denboraren tximistatik ihesi”.

Alegia, hiltzeko eguraldirik inoiz egiten ez duelako mintzo gara horrenbeste eguraldiaz: gizakion denbora tximista da, zuzenean lurperatuko gaituen lerro zuzena. Aldiz, biribila duzu eguraldiarena, badoa eta badator, eta gu desagertzean ere hortxe geldituko da jira-biraka. Igogailuan eguraldiaz solasean, azpitik adierazten duguna da gu ezinbestean joango garen arren ezagutzen dugun zerbaitek bederen jarraituko duela, den-dena ez dela bukatuko, nolabait guri ere dagokigun urtaroen joan-etorriak iraungo duela.

Misterio ugari dugu G puntuaren inguruan.

Alua oso zaharra da. Zerk eragotzi du hain luzaro G puntuaren topatzea, jendea agertu zenetik 1944ra arte? G puntuaren adierazpenak biziki deigarriak dira. Bigarren C-ko Gotzon Bilbaori susmagarri zaio Kamasutra idatzi zuten adituei G puntuak ihes egin izana.

Nolatan onartzen dugu beste barik hain antzinakoa eta garrantzitsua den zerbait halako batean eta hain berriki AURKITU egin dugula?

Ez dirudi zeharo burugabea pentsatzeak Graftenbergek G puntua 1944an aurkitu zuela hain zuzen G puntua Unibertsoan lehenbizikoz sasoi hartantxe agertu zelako. Espezieen gorputzak ez dira betikoak, bilakaerak ez du etenik, organoak aldatzen, sortzen eta desagertzen doaz, buztana galdu genuen.

Ustekabekoak baitira bizitza eta giza gorputza; oroz lehen, alua. Txokolatezko Kinder arrautzaren ezpalekoa dugu alua, beti ezustekoren bat opari. Baliteke G puntua zona erogeno berri bat izatea. Ziurrenik ezkutuki ugari egongo da oraindik aluko labirintoan behar bezala miatu gabe. Orain bertan eraberritzen ariko da agian. Espezieen bilakaera berrikuntza txundigarriz beterik baitago.

Besterik da eta zailagoa, G puntuaren aurkikuntzak Bigarren Mundu Gerraren amaierarekin zerikusirik izan ote zuen erabakitzea.

Amaierarekin zehazki, auskalo. Baina baliteke giza gorputzak Bigarren Mundu Gerrak eraginiko sufrimendu ikaragarri hura mutazio baten bidez atsegina handituz konpentsatu izana. Kanpoaldetik zetorkion Historiaren oinazea baretzeko asmatuko zuen beharbada giza gorputzak barrualdeko plazer berri hori.