Kalamuatik Txargainera

Beti, baina, badago moduren bat hemen zer edo zer interesgarria jartzeko. Gaurkoan Anibal de la Torreren blogetik ostu dut. Berak, era berean, Greenpeacenetik hartuta.

Behean jarri dudan bideoa Greenpeacek egindako kotrapublizitate kanpainia bat da; Endesaren aurka, hain zuzen ere. Eurek, Endesaz gain, Iberdrola eta beste energia enpresa batzuk sartu dituzte. Nik, nire aldetik, Petronor ere gehituko nuke, Euskal herrian gehien kutsatzen duen enpresa delako, eta Athletic erabilita, zuritze kanpainia zoragarria egin duelako. Honetaz gain, koke planta berri bat ere sortuko duelako. Ez dakit koke (ikatza) ala koke (petrolioa); dena dela, biak zikinak eta hiltzaileak!

Greenpeacerekin ere ez nago beti ados (gogoratzen zarete zelan jokatu zuen Itoizko solidarioek kableak moztu zituztenean?). Askotan efektismoan murgilduta, hortxe geratzen dira. Hala ere, txosten eta salaketa asko ondo eginda daudela ezin ukatu.

Hortaz, hona hemen bideoa. Ondo dago, ezta? Endesarenaren ildotik, buelra erdi egin, eta eurak salatzen ditu. Adi-adi ikusi:

Hausnarrazten duen horietakoa. Niri bidali egin zidaten, eta ikaragarri gustatu zitzaidan. Pentsatzeko ematen du, ezta? Orain oporrak buruan baino ez daukagun honetan!

Hamabost egun abuztuan, edo hiru aste irailean, berdin dio, baina merezita

Gustatu zaizue?

 Pasa den domekan blogen gaineko, edo blogarien tertulian hartu nuen parte. Aurreko domekan hasi zen eta lehenengoan Patxi Traperok, Jozulinek, eta Josu Mendikutek hartu zuten parte. Bigarrenean, Patxik atzera ere, Iturrik eta hirurok.

Etxetik jardun nuen, telefonoz, goizeko 10,30etan da-eta. Goizegi domeka goiz baten Donostiaraino joateko. Gainera automobil barik. Gaur entzun dut tertulia, Patxik jarri baitu bere blogean: hementxe. (ia amaieran)

Berba gutxi egin nuen, ni naizen berritsua izateko. Biana momentu baten esan zidaten gehiegi mugitzen nenbilela, eta telefonoaren kablearekin zarata egiten ari nintzela. Orduan, ez mugitzearekin batera, mutu geratu nintzen! Enfin! Gero, esaldi bakoitzaren amaieran, "ezta?" bat esan eta barre algara! txotxola itxura hartuko zidan batek baino gehiagok. Hori bai, beste garabazio batzuetan ahotsari "pija" itxura hartu diot, eta oraingoan ez. Ederto!

Iturrik bahin baino gehiagotan egin zion erreferenztia gure adin handiari, eta egia esateko han ibili ginen aitona/amama Kipuletaren moduan: orain 10 urte; akordatzen zara duela lau urte; zazpi, ez sei....Horrela Iturri berrogei ez, laurogei dauzkagula ematen du!

Patxiren auekezpenak hasieran ez zidan grazia handirik egin. Pentsatu barik botatzen ditudala gauzak? Horrek zer uste izango du?. Gero, gainera, nire kritikorik zorrotzenak esan zidan berak uste zuela Patxik arrazoia zuela, eta kritikoak inkonsziente deitu zidan. Gaur entzutean, konturatu naiz Traperok horren ostean esaten duela xarma berezi bat ematen didala horrek. Hortaz, konpondu zuen.Eta Iturrik esan bezala Patxi Zalamero! Harritzekoa de, dena dela, belarria zein selektiboa den! eta gauza txarrei gehiago erreparatzen diegula.

Beste alde batetik, esan behar dut gure blogen izena ez zela aipatu, eta Umbralek esan zuena parafraseatuz: "Vengo a hablar de mi blog!". Horretara, inork ezin jakin non sartu behar duen kuxkuxeatzera! Ai, marketina ez da gure ofizioa, gero!

Datorren domekan Jozulin, Josu eta Iturri egongo dira. Hor Jozulin eta Iturriren arteko ahots lehiaketa izango da: biak ala biak oso radiofonikuak. Harrituta geratu naiz, biak ezagututa (Jozulinen lankidea izan naiz eta Iturriren  blog-komunitatekide eta GPSrako ahots-kide naiz) oso inpresio ona hartu nuen: ahots polita daukate irratirako. Disfrutatuko duzue, ziur.

Inork entzun zuen zuzenean? Orain entzun baduzue ere, zer iruditu zaizue? Kritikatu, kritikatu, horrela hurrengoan hobeto egingo dut.

Postaren posta: Iturriri eskatu diot nola jarri Patxiren grabazioa. Eta ea, berak amandako kodearekin (berari ere Patxik emanda) Voilà:

Mila esker, Iturri!

Eta azpian jarri dudan inkesta proba egiteko baino ez da. Baina nahiko nuke irakurleek erantzutea, ondo dabilen ikusteko.

Galdera txotxolo bat jarri dut, besterik bururatzen ez zitzaidalako. Hortaz, erantzun gura duzuena:

Ea zelan irteten den.

Bihar politta duda barik, liburu artian literalki murgilduta nago:

Lehelenengo, apaletatik etara, autorien abizenan iniazialakin jarri multzoka. Autore gehixen An, En, Ln, Mn, Sn eta Zn dagoz. Gitxien Nn, bi: Nemorosky eta Narbaiza (ez ni, jakiña, Antxon!)

Ostian, letra bat hartu, ordenatu autoriak eta gero liburuak. letra barruko liburu guztiak ordenauta dagozenian maillakatu (hori eginda dago), baiña identifikatzeko bistazo baten kolore zehatz bateko gometsa jarri liburu-bizkarrian: euskalkixan dagozenak, zurixa; 1A maillakuak, horixa; 1B maillakuak naranjia; 2. maillakuak, urdiña; 3. maillakuak berdia, 4. maillakuak, gorrixa.

Ondorik, apaletan txukun-txukun sartu. Holan literaturako liburu guztiekin.

Disfrutazen nabil,  nahitta eskuak siku-siku zuritzen, azala juaten dakadazen. Kremia emon eta emon nabil. Merezi dau, baiña. Eta gustora egitten nabil, gustoko musikia jarri, batzuetan kantuan be ibiltzen naiz, eta neretako liburu artian ibiltzia beti da plazera. Autore ezezagunak euzagutu, liburu zaharrak deskubridu, irakorrittakuak gogoratu, irakorri bakuak hartzeko gogua sortu,...halaxe, ederto batian! Eta hau lana da, orraittiok! Bai amamia dakadana!

Amaitzen dodanian, emaitza erakutsiko dot!

Martitzen arratsaldian Ezkurdin pasau jatan. Eguzkipian, nahiko sosiguz (ez da normala ni holan ibiltzia, beti antxitxiketan eta berandu ibiltzen naizelako), trenera nindoian, etxera itzultzeko. Halako baten, mutil bat hurreratu jatan eta irribarre batekin. Barruan alarman bat ixotu jatan: badator hau zeozer eskatzera, edo txapia emotera. Alertia jarritta nekan, umetatik gagoz hezitta horretarako, defensibara jartzera ohittuta, eraso bat jaso zain. Ez egizue pentsa normala danik gizonezkuak ni abordatzia edozien momentutan! Ezta gitxiagorik be! Dana dala, barruan pilototxo bat dakagu ñir-ñir "arriskua, arriskua" diñuana.

Pentsau neban, baina, aurre-eritxiz jositta neguala eta mutillak indikaziñon bat bat biharko zebala. Barriro zalantzia "perdona" haren ostian. Nik begiratu, berak segundu bateko dudia egiñ, eta ordua eskatu zestan. Esan, eta berriro piloto gorrixa joka.

-¿cómo te llamas? -Bera irribarretsu, eta ni barrutik aiamaka-.

-¿por? -Nik siku-

-Tu cara me suena. ¿Te llamas Sonia? -Bote prontuan pentsautakua erantzun-

-¡Qué pena! (Sonia izatiak berandako zeozer berezixa zan?)

Han laga neban, irribarrez. 

Geltokixan sartzeko neguala, beste bat hurreratu jatan. (Baiña bueno, Zaldibartik danak askatu dittue gaur, ala?) Kiokosko baten gaiñian eztakizer galdetzen. Jaramonik be ez netsan egin. Batez be dirua eskatzera zetorrela pentsau nebalako. Igaul kiosko bate informaziñua bihar zeban. Ez dakitt

Lehen esan dodan moduan, andrazkuak hazitta eta hezitta gagoz, adiestrauta, holako egoeretan siku, takar eta zorrotzak izateko. Arriskua edonun daguala erakutsi deskuelako, beti holan ez dan arren. Dana dala, esan bihar dot askotan holako situaziñuetan aurre-eritxirik barik jokatzen ahalegintzen naizela, baiña gatxa da oso. Anekdota honek erakutsi desta senak asko dakixala, konszientziak baiño gehixago. Eta biharbada, inkoszientiak bialtzen deskuzen seiñaliak pentsatzen doguna baiño zuzenaguak dira. Bai, ezta?

Frantsesari ikaragarrizko kaltea egiten diogu, guregatik desagertu egingo da! Hala dio Frantziako akademiak parlamentuak Frantziako konstituzioan agertu behar zirela iragarri zuenean. Aipatze hutsak tsunamia eragingo omen du! Frantsesa deuseztu egingo da!

Espainiako intelektualak gaztelaniaren defentsan azaldu dira, euskarak -kastuoa, asturiera eta aragoierarekin batera- gaztelania baztertzen duelako. Gizajoak, koitaduak, euren hizkuntza ttikia koloso periferikoen artean janda! Ez dago eskubiderik, gero!

Hirurehun milioi hiztunekin, normala eraso izan dietela sentitzea. Gutxi izateak eta botere bakoak hori dauka, leku guztietan diskriminatzen dituzte, beti daude ahaztuta, errukigarriak! Itzelezko pena ematen didate, baztertuta, zokoratuta, euren hizkuntza debekatuta, ezin erabilita!

Gainera Euskal Herria kontzeptua ere ez dute konprenitzen, nahasgarria dela oso. Ulertzekoa da, burmuin maskaletan hain ideia elaboratu eta okerra ezin sartzea! hori da euren hizkuntza pobre horrek ezin dituelako goi mailako pentsamendu eta hausnarketa egin!

Inork ez dauka errurik, kulturarik eta pentsamendu garaturik ez badaukate. Hain dira primitiboak! Gainera, euskara bezalako hizkuntza handiaren eta nagusiaren aurrean normala kikilduta sentitzea, arriskuan sentitzea. Horregatik dihardugu gure hizkuntza txit printzipala beraiei irakasten, probetxuzko pertsonak izan daitezen!

Afektuen deslokalizazioaren gainean jardun nuenean, Patxitrapero jaunak erantzun bat laga zidan. Bertan zioen exijentzia maila ikaragarri igo dela, alde guztietatik. Nik arrazoia eman nion, pentsatzen dudalako exijentzia ikaragarri handitu dela, onerako zein txarrerako.

Batetik, gizonekiko exijentzia handiagoa da, zorionez. Orain belaunaldi batzuk arte, emakukumeen etorkizuna bi eratakoa baino ez zen: komentua ala ezkontza. Ez zegoen besterik, hortik kanpo belditzen zena, arazoak baino ez zeukan: prostituta ala neskazaharra. Hortaz, ezkontzeko presioa oso handia zen, eta exijentzia txikia. Ahal zena. Gaur egun, gauzak zerbait aldatu direnez, presio hori ez da horrelakoa, sotilagoa da, eta jasangarriagoa (gai honek post oso bat merezi du, badaukat zer edo zer martxan). Zorionez, exijentzia altuagoa onerako izan daiteke, nahiz eta honek frustrazioa dakarren, printze urdinaren mitoa...(honek ere post oso bat merezi du, eta Elena Lakaren bidetik, hasi nintzen prestatzen, baina hor dago, neberan. Ikusten duzuenez, proiektu abandonatuz beteta nago, beti beste blogari batzueri kopiatzen.........)

Bestetik, gurekiko exijentzia ere ikaragarri igo dugu: profesionalak, kultuak, irakurzaleak, interesanteak, maitale bikainak, sexiak, emazteak, ulerkorrak, ondo jantziak, etxeko andre maratzak, amak, blogariak, informatuak, modernoak, onprometituak, lagun onak, guapak, gorputz lirandunak, depilatuak, alaiak, eleanitzak, zentzudunak, erakargarriak, osasuntsuak, kirolariak....izan behar dugu, eta gainera takoi altuetan. Baina egunak hogeita lau ordu baino ez dauzka, eta perfekziorik ere ez dago. Super-woman izan nahi dugu, baina askotan mini-neskak baino ez gara, bizitzak alde batetik bestera eroaten gaitu, gura ez dugu tokietatik; estupenda izan barik, narrastxo tatarrez goaz bizkarrean motxika erraldoi bat dugula. Horrela sentitzen naiz askotan.

Eta beste alde batetik, esan behar dut exijentzia horiek gizarteak ere inposatzen dizkigula, emakume eredu bat ematen du, aurreko super-woman hori baino fashion-agoa, baina buru hutsagoarekin, estetikari eta itxurari gehiago erreparatzen diona edukiari eta mamiari baino. Azalekoa, superfiziala, in eta out ondo desberdintzen dakiena, Manolo batzuengatik hilko lukeena (Manolo zapata marka bat da, ez auzoaren senarra!). "Mujeres desesperadas" edota "Sexo en Nueva York"-ekoen tankerakoa. Horiek dira gure muga-ereduak, horiek gure guru estetikoak...Patetikoak!

Orduan, zer esan? exijentzia igotzeak on ala kalte egin digu? Bietatik apur bat: emakume liberatuak gara, antzinako emakume tradizionalen zerebeloarekin. Estresatuta gaude, astirik ez daukagulako hori guztiori egiteko eta lortzeko; jakina, ezinezkoa denez, gehiago ahalegintzen gara. Beraz, pittin frustratuta ere bagaude, "nahi" duguna ezin dugulako lortu (ezinezkoa da!), eta gure buruari esaten diogu ondo gaudela, gure aurrekoeekin konparatuz gauza asko lortu ditugula; gure ondoan dagoen gizona (baldin badago) guk aukeratu dugula; eta gizonik ez badago, horrela ere oso ondo bizi garela, zertarako kaltzontzilo zikinak!, baina batzuetan gustura hartuko genituzke kantzontzilo zikin horiek kariño pixka baten truke....

Kontraesanez beteta gaude, baina hain denbora laburrean hainbeste aldatu dira gauzak, hainbeste lortu dugu; normala da, oraindik gure lekuan ondo kokatu barik eta loka egotea, gure espazioa atontzen eta egokitzen. Gizonok ere gurekin batera mugituko bazinete, errazago egingo genuke dena!

Deiak gurekin gustatuta dagoen pertsonaren irribarrea bidali ahal digu, lagunaren haurdunaldi bilatu horren berri eman, azterketa aprobatu dugula, bihar ikasle guztiek piper egin eta jai daukagula....gauza ederrak, politak.

Baina tristeziarik handienak, desgraziarik gogorrenak, notizia krudelenak sarri askotan telefonoz esaten dizkigute.

Bihotzeko okupa abandonatu batek deitu dit. Ikaragarri poztu naiz, betiko moduan gogoan neukalako, baina alegranzia bizkor joan zait, kontatu didana gogorra delako, oso latza.

Berba egin ostean, eskegi eta gero, mila gauza pasatu zaizkit burutik, berarekin bizitako gauzak, noiztik ezaguten dudan, zer egin dezakedan...Hausnartu arren, ezin izan diot irteerarik aurkitu; berarengan pentsatu baino ez. Eta sarriago deitu, jakina!

Hian ez deusak, ahulak eta makalak senttzengara horrelakoetan bizitzaren aurrean! Nondik atera indarra, nondik irribarrea, kemena? Hori gure papera denean, batez ere. Hain berba gutxi daude, hain jarrera konplikatuak bizi ditugu!

Zelan izan euskarri, oinarri eta makulu? Ez dakit, bilatu beharko dut, tokatu zait eta.

(segituko du)

San Juan sua egitten dozuenian ez ahaztu konjurua esatia:

San Juan, San Juan
Arrautza bi kolkuan
Beste bi altzuan
Lapurrak eta sorgiñak erre, erre!
Garixak eta artuak gorde, gorde!

Botaizuez momentu onen lapurrak sutara; jaurti sorgin manipuladoriak, loa kentzen deskuenak; sutara kalte egitten deskuenak, diruan baiño pentsatzen ez dabenak; erre herrixa porlanez betetzen deskuenak; bota danak, erre, kiskaldu!

Gorde, baiña, lagunak eta maitaliak; zaindu hazittarako moduan  mometo gozuak; eusti sustraixeri; babestu maitte dozun hori

Disfrutau solstizixo euritsu honetaz, ahal dozuenok behintzat. Uda on!!