Harrikadak

Aurreko batean entzun nion pertsona bati, Zinemaldia antolatzen duen taldeak ez zekiela nori begira prestatu jaialdia. Hau da, bertako prentsan (española barne) oso emaitza kaskarrak lortzen dituzten filmek, mundu mailako puntako aldizkarietan nota altuak lortzen zituztela. Eta hemengoentzat gustukoak ziren filmak, berriz, iritzi eskasak jasotzen zituztela aipatu tribunetan.

Hau da, Campanellaren filma (El secreto de sus ojos) Donostiara iritsi zela puntako beste jaialdi batean ez zutelako onartu. Bruno Dumont-en Hadewijch, aldiz, eliteko beste jaialdi bati kendu ziotela eta urteko filmik ederrena dela lehen aipatutako zine aldizkarientzat.

Hori guztia ostiralean entzun nion. Ostiralean bertan David de Jorge gonbidatu zuten urriko Pintxos and Blogs ekitaldira (hona hemen De la Maza eta Mak Gregoryren kronikak). Davidek kontatu zuen Frantzian pasa zuela urtebete goi mailako jatetxe batean. Bueltan, Gasteiza ekarri zutela aipatu chefa, halako batean, eta David bera gonbidatu bitartekari lanak egitera. Daviden ustez, frantsesak oso plater bikainak mahai gaineratu zituen, baina bilera hartan zeuden gehienei, sukalde kontuetan ustezko adituak, ez zitzaien batere gustatu edo, behintzat, pega asko jarri zituzten.

Ireki parentesia. David ganberroak ederra egin zuen: berak itzultzen zizkion frantsesari besteen iritziak, baina berak nahi bezala. Hau da, itzulpen sui generis. Itxi parentesia.

Egun berean entzundako bi pasadizo hauek, galdera hauek utzi dituzte nire buruan: Uste baino kaikuagoak gara? Ez al gara uste dugun bezain kosmopolitak? Zilborrari begira jarraitzen dugu hura gizentzen den bitartean?

Ez erantzun, mesedez. Oraindik ez, behintzat. Goazen publizitatera.

Igual no somos tan cosmopolitas, este apunte en castellano

Lehenengoa, irailaren 14an hain zuzen ere, Berri Txarrak taldea izan zen. Payola diskoarekin beste koska bat gorago egiteko prest daudela dirudi: Roadrunner diskoetxearekin kaleratutako lana, Steve Albiniren produkzioa, Espainiako zerrendetan (AFYVE) 7. diskorik salduena pasa den astean, kritika on batzuk jaso dituzte jada...

Irailaren 30ean, berriz, Bide Ertzean taldeak aurkeztu zuen urte hasieran Tolosan grabatutako emanaldi elegante eta hunkigarri hura. Leidor Sessions CD-DVD formatuan atera du Gaztelupeko Hotsak zigiluak. Kontzertu batzuk ematekoak dira azaroan eta apuntatu dut agendan azaroaren 6an Andoaingo Basteron emango dutena.

Jabier Muguruzak hamargarren diskoa publikatu berri du. Elkar utzi du berriro eta Madrilgo Resistencia diskoetxearekin ikusi du argia Taxirik ez lanak. Urriaren 30ean Donostiako Lugaritzen ikusteko asmoa daukat. Azken bi diskoetan hirukote formatuan aritu da zuzenean, baina bateria eta baxua berreskuratu ditu irundarrak eta ikusiko dugu ea zer formatuarekin aritzen den taula gainean.

Anarik, aurrekoan bezala, Bidehuts mekanismoarekin Irla izan lana publikatuko du. Eta azaroaren 5ean egongo da Donostiako Gazteszenan (Egia Kultur Etxean). Maite Goñik bota zuen pasa den astean asko gustatu zitzaiola Anarik primizian erakutsitako lana. Eta guk sinisten diogu. Amen.

Ruper Ordorikak ere kontatu zuen bere gunean ekainean Brooklyn-en egon zela grabatzen disko berria, azaroan kalera irtengo dena. Donostiako Antzoki Zaharrean arituko da abenduaren 17an, 90eko ostegunetako emanaldi haiek gogoan, asko maite dudan gunea. Oñatiarrak Elkar diskoetxearen aterpea izango du.

Bost euskal abeslari edo talde, bost bide. Krisiak krisi.

Parte de la cosecha musical para Durango, este apunte en castellano.

Inoiz baino film gehiago ikusi ditut Zinemaldian (zinema-aretoetara joatea asko kostatzen zaion horietakoa naiz eta etxean, telebistaren aurrean agintearekin jarrita, alferrikakoa suertatzen zait film bat ikusi nahi izatea).

Aurreko larunbatean hasi ginen Precious filmarekin, NYCko Harlem auzoan bizi den neska gizen afroamerikar jipoituaren bizimodu latza kontatzen duen pelikula. Produkzioan Oprah Winfrey eta bigarren mailako paperetan Lenny Kravitz (bizpahiru kameo) eta Mariah Carey. Sundance jaialdian oso harrera ona izan zuen eta hemen ere bai. Niri gustatu egin zitzaidan, nahiz eta demaseko detaile batzuk ere badituen.

Gero, Kontrauhina sailaren barruan botatako À ma soeur ikustera hurbildu ginen. Gaztetxo baten hastapenak sexu kontuetan. Ahizpa gaztetxoa ere gertu dago, adinean eta fisikoki. Erritmo moteleko filma, eztanda bortitzeko bukaera duena.

Asteartean Itsasoaren alaba ikustera joan nintzen. Txapela etakidea GALek akabatu zuen laurogeigarren hamarkadaren hasieran. Haize Goikoetxea alaba aitaren bila abiatzen da Txapela ezagutu zuten, eta bizirik dauden, lagunen kontakizuna entzuteko irrikitan. Josu Martinezek zuzendua, amateurismo puntua duen pelikula beharrezkoa eta duina. 27 urteko Haize, indar handiko emakumea, oso heldua iruditu zitzaidan.

Asteazkenean La mujer sin piano, Jesús Rebollok zuzendua eta Carmen Machi aktorea (Aida) protagonista duen pelikula. Etxekoandre baten 24 ordu kontatzen ditu zuzendariak eta sail ofizialeko epaimahaiak saritu du zuzendari onena gisa. Niri aspergarria iruditu zitzaidan filma, baina uste dut teknikoki bazituela gauza interesgarriak. Kamera nola paratzen eta mugitzen duen, adibidez, eta ahal da/ezin da jolas horiek. Baina aspertu egin nintzen.

Ostegunean Irlandako Five minutes of heaven filma ikusi nuen. Liam Neeson aktorearen pertsonaia UVFn aritutakoa da gaztetan eta tipo bat erail zuen. Lekuko, hildakoaren anai txikia. Urteak pasa dira, amaitu da gatazka armatua, eta lehenak bigarrenaren anaiarekin du hitzordua barkamena eskatzeko. Bati kosta egiten zaio barkamena eskatzea eta besteari askoz gehiago hura barkatzea. Film interesgarria gure egoera nazkante honetan.

Ostiralean lehendik ikusitako Check point rock musika dokumentala berrikustera joan nintzen. Fermin Muguruzak zuzendutako pelikula potentea iruditu zitzaidan estreinatu zuten egunean eta ostiralean berriro gozatu nuen hari begira. Sosegua transmititzen duen indar handiko dokumentua. Interesgarria ere Mayumana taldeari buruz proiekzio osteko solasaldian esandakoa. Gazako bonbardaketaren kontra Israelen egindako manifestazioetan beraiek utzitako danborrak erabili zituztela manifestariek eta artista arabiarrak ere sartzen ari direla taldean.

Larunbatean niretzat ohikoa bihurtu den Belodromoko klausurara joan ginen. Egungo Macao eta Hong Kong-en girotutako western kutsuko filma bota ziguten aurretik, Vengeance. Ederra Johnny Hallydayk jokatzen duen papera (ez du honekin zerikusirik, baina Loquilloren Balmoral diskoan biek abesten duten Cruzando el paraíso kanta). Alaba larriki zauritu eta suhia gehi bi biloba erail dituenen atzetik ari da film osoan Hallyday. Amaieran, Rodrigo Garcíaren Mother and Child. Aldez aurretik esana zidaten igande arratsaldetako tv film-a zela, baina hori baino ederragoa iruditu zitzaidan Naomi Watts eta enparauen pelikula.

Estreinatu zain geratuko naiz Zorion perfektua ikusteko eta El secreto de sus ojos eta Yo, también saritua, eta... ea aurten gehiago joaten naizen zinema-aretoetara.

Balance personal del Zinemaldia 09 (este apunte en castellano)

Hau paraderua apuntearen jarraipena.

Gaur goizean lagun batekin egon naiz kontzertuen prezioei buruz hizketan (mail bidez). Horretan ari nintzela, gogoratu naiz atzo Sustatun irakurritako lerro batzuekin. Gipuzkoako Aldundiko Euskara Zuzendaritza Nagusiaren hausnarketa estrategikoaren atarian lurralde honetako egoera ekonomikoaz zera diote:

"Maria Jesus Aranburuk berak, 2009. urteko zenbait datu ekonomiko eman ditu: Aldundiko diru-sarrerak % 25-26 jaitsi dira, Gipuzkoako industria ekoizpena % 24, eta urtebetean 11.000 lanpostu galdu dira lurraldean. (...)  Aurrekontuetan %30 inguruko murrizketa aurreikusten da eta diru laguntzak jasotzen dituzten elkarteek eta enpresek euren jarduera egokitu beharko dutela adierazi dute".

Antzeko-parezido hitz egin omen zuen Bizkaiko ahaldun nagusiak, Bilbao jaunak, ikuspegi orokorragoarekin kasu honetan, Cybereuskadin Jose A Del Moralek dioenez. Paragrafo bat hona ekartzearren (gehiago ekar baitaitezke)

"En lo que él mismo ha definido como “economía de guerra”, ha propuesto un ajuste duro en todos los gastos, salvo los sociales y los de promoción empresarial. “Desaparecerá del presupuesto lo que pueda desaparecer. No habrá ni renovación de flota de vehículos, ni cenas de gala en congresos promocionales, ni nada que resulte prescindible”, ha precisado".

Finean, badirudi politikari batzuek txorakeriak baztertu dituztela eta egoeraren larriaz hitz egin nahi digutela.

Orain ez dago politikan, baina aspaldi dabil bide horretan Amatiño. Bi adibide: Europa aberatsenak egin du eta Eibar aldizkarian publikatutako Eibar y el mundo que nos viene (gaztelaniaz). Hau da azken honen sarrera:

"Lo mejor será que los eibarreses nos vayamos a cantar rancheras a Bangladesh o Vietnam, aunque no sea más que para disimular nuestra propia irresponsabilidad y negro futuro. Llevamos treinta años construyendo más viviendas que generando nuevas industrias y eso no puede tener buen final".

Bueno, ni ez noa Vietnamera (oraingoz). Zinemaldira baizik. Belodromora.

Menudo panorama (II), este apunte en castellano.

Sé lo que hicisteis telebista saioan ikusitakoa. Bilboko telebista saio bat omen da (Bilbovisión). No comment.

Irailaren 26ko eguneratzea. Julen Gabiriak jarri du komentarioetan beste bideo bat. Kasu honetan, Iban Mayo txirrindularia da "elkarrizketatua".

Jada jakinaren gainean egongo zarete, baina Sustatu zaharrak kolaboratzaile eta atal berriak ditu pasa den ostiraletik: Anjel Lertxundi, Imanol Murua, Elena Laka, Markos Gimeno, Leire Narbaiza, Amodio Jauna, Maite Goñi.... Goian jarritako loturan duzue, Sustatun bertan agertu den albistean, esplikazio gehiago.

Udaberrian-edo aipatu zidan Luistxok gauzak mugitu nahi zituztela eta, iritziak iritzi, klasiko koadrila polita batu dela iruditzen zait. Gustura asko arituko naiz horrelako pertsonekin.

Nire eginbeharrari dagokionez, berriz, luxuzko bikotearekin arituko naizela esan behar dut. Imanol Murua kazetariarekin arituko bainaiz hortik zehar topatzen ditugun gauza interesgarriak aktan jasotzen. Horrela aurkeztu dute goian aipatutako loturan gure atala:

"Benito Fizek ondo egiten du hau, Atoan atalean, euskararen irakaskuntzarekin eta normalizazioarekin zerikusia duten aipuak han-hemendik hartzen, eta erreferentziarako gordetzen. Gauza bera egingo dute, kultura, politika eta gizarte alorreko kontuekin, Aktan Jasoa atalerako hona gonbidatutako bi notarioek, Imanol Murua Uriak eta Mikel Iturriak.

Notaritza berezi honetan aktan jasoa gordetzea merezi duen aipu edo adierazpenen bat topatzen baduzu, idatzi hona: aktanjasoa@sustatu.com".

Lehenengo aipua aspaldian irakurri dudan elkarrizketa interesgarrienetik jaso dut, Xabier Erkiziari Uxue Alberdik egina (gaztelaniaz itzuli eta Pedradas-en dago: Uxue Alberdi entrevista a Xabier Erkizia); Entzuten ikasi izenburua du zitak.

Urte askotarako, Sustatu.

Gaur arratsaldean irakurri diot I. Martinez-i Zuzeun: Nola eragiten dizu krisiak zuri? Pentsatzen jarrita ez dit gehiegi eragin orain arte, baina Andoni Egañak bertsolaritza eta euskal kultura konparatzen zuen batean esan bezala: ingurua gaizki baldin badago, guri ere iritsiko zaigu.

Xabier Letonak Krisia areagotuko da artikulua sinatu berri du Argiako blogean. Pare bat izen aipatzen ditu zuzendariak bertan:

Bata, Hans Harms filosofo eta soziologoa. Hans-en bi artikulu lotzen ditu: El empleo no es la solución (2005eko amaieran idatzitakoa) eta La fiesta se acabó (abuztu bukaeran argitaratutakoa).

Bestea, Michael Husson eta Rebelión-en berriki argitaratutako La crisis está empezando artikulua.

Bi izen hauez gain, gogoratu naiz lagun batek behin baino gehiagotan aipatutako Santiago Niño Becerra katedradunarekin. Haren izena Internet-eko ohiko bilatzailean sartu eta 2008ko amaieran La Vanguardia periodikuan argitaratutako elkarrizketa bat agertzen da. Hona hemen izenburua: "En 2010 empezará la crisis de verdad y será brutal, terrible".

Politikaren terrenoan sarturik, Sarkozyren esaldi hau aipatzen zuen Harms-ek: "Behin-behineko egoeran gaudela pentsatu eta gero lehengo egoerara itzuliko garela uste duena, bere buruaz beste egiten ari da".

Baina politikari gutxik hitz egiten dute hain garbi. Izan ere, pop-politika baitago indarrean Claudio Magris idazleak berriki Madrilen esan bezala. Berlusconirekin kontuz ibili beharra dagoela ere esan omen zuen, oso azkarra delako:

"Se dio cuenta de que los valores han cambiado y de que ya no existe la hipocresía, y eso es como hacer del vicio una virtud. Algo muy peligroso porque si yo fuera antisemita y no lo pudiera decir, sería malo para mí pero no para la sociedad; pero si lo soy y lo puedo decir es muy malo para la sociedad, porque poder decir cosas como ésta refleja una caída de valores".

Zer nahi duzue esatea? Hau paraderua!

"Martínez es madrileño, está casado y tiene dos hijos. Desde hace más de cinco años forma parte del equipo que se encarga de la seguridad de Borja y Blanca. Está contratado a través de la empresa Prosetecnisa, son sede en el País Vasco, y su sueldo supera los 2.500 euros. (...) Martínez ha superado todas las pruebas del Ministerio del Interior (que no son pocas) y es escolta privado desde febrero de 2004. (...)  Pero por mucho celo profesional que tengan David y sus otros dos compañeros (son tres los guardaespaldas con los que cuentan B&B), sigue siendo insuficiente. Según un experto consultado por La Otra Crónica (LOC), su potencial para ser secuestrados exige al menos de cuatro escoltas por turno, más dos vigilantes de seguridad en su domicilio".

Oporretan irakurritako lerroak dira. Goiko informazio hori abuztuaren 29an publikatu zuen El Mundo egunkariak (Borja y Blanca: siempre con el escolta de la discordia). Agian izango da aipatu periodikoa irakurtzeko ohitura galdu dudalako, baina zur eta lur geratu nintzen. Artikuluan datu gehiago daude, baina ikaragarria iruditzen zait azken lerro hori. Argi eta garbi dago klaseak eta klaseak daudela eta soilik aitaren eskubian eseritzen diren periodiko gutxi batzuetako zuzendariek dutela horrelako informazioa zabaltzeko aukera.

Erraza da irudikatzea non bukatuko zukeen zuzendariak buruan dugun beste egunkari batek argitaratu izan balu informazioa.

Barregarria ere bada albistearen goialdean ageri den espresioa: Celo profesional.

Atzo Thomas Canet argazkilari madrildarrak 28 erretratuz osaturiko erakusketa inauguratu zuen Ernest Lluch Kultur Etxean. Eta handik pasa ginen, aspaldian apuntatu baikenuen hitzordua agendan. Loveof74 lagunak egin du miguelvidaurrismoa. Ez dugu, beraz, errepikatuko. Erentxun, berriz, arinki pasa da gainetik.

Urte hasiera honetan ezagutu genuen Madrilen kanpamentu basea duen fotografoa. Otsailean, zehatz-mehatz: Lieder erakusketaren inaugurazioan. Orduan, haren webgunean ibili ginen argazkiei begira. Orain obra bertatik bertara ezagutzeko aukera izan dugu. Eta gustatu zaigu ikusitakoa.

Egindako elkarrizketa gehienetan normalean pare bat kontu aipatzen dira: txuri-beltza erabiltzen duela argazkilariak eta irribarrea ez zaiola erretraturako gustatzen (muga bat dela dio Thomasek). Diario Vascok eta Noticias de Gipuzkoak jaso dute aktan atzoko prentsaurrea.

Donostian paratutako lehen argazkia Ana Currarena da eta serieko azkena, Iván Zulueta. Aparte dago Rafa Berrio, Lento bere txakur mugituarekin. Gainera, bisitariak topo egingo du ondorengo hauekin: Auserón anaiak, Christina Rosenvinge, Joserra Senperena, Karmelo C. Iribarren, Roger Wolfe, Ray Loriga, Alberto García Álix, Diego Vasallo, Ariadna Gil, Enrique Sierra, Candela Peña, Ruth Gabriel, José Ángel Mañas, Leopoldo María Panero... Canet-ek berak prestatu du erakusketaren microwebgunea.

La mala espina blogean dio Mitomanías seriea bukatu duela jada. Liburu bihurtu nahi dituela topaketa guzti horiek. Egia izango da, baina ondo dakigu ere ez duela aukerarik galtzen argazki gehiago ateratzeko.

Azpian, El Selenita jaunak egindako argazkian, Thomas Canet ageri da kameraren aurrean.

Canet Rock en Pedradas