"Pololoak I - Poxpoliñen lurriña", mugarria euskal komikigintzan
Irudia: Patxi Gallego
Joan den astean aurkeztutako Patxi Gallegoren "Pololoak I - Poxpoliñen lurriña" komikiaren argitaratzea berri ona da euskarazko komikigintzan, hainbat molde hausten baititu.
Xabier Mendiguren Elkar argitaletxeko editoreak aurkezpenean esan bezala, "komikigintza oso gutxi landu da Euskal Herrian, are eta gutxiago euskaraz, are eta gutxiago helduentzako". Nik gehituko nuke "are eta gutxiago euskal gaiei edo Euskal Herriari buruzkoa, are eta gutxiago ikuspegi kritiko, ironiko, politikoki ez zuzen eta sexualki esplizitu batetik". Alde horretatik, lehenengoa dela esango nuke.
Euskal Herrian egin izan den komikigintza gehiena gaztelaniaz egin da. Euskaraz oso gutxi egin da, eta egin dena beti izan da hauetakoren bat:
- Haur eta gaztetxoentzat: Ipurbeltz, bertatik ateratako pertsonaien ingurukoak (Prontxio eta Martxelino, Mintxo... nire garaian)...
- Euskal tradizio, historia eta mitologiari buruzkoak: Justin Hiriart, Gartxot, Basakumeak...
Helduentzat ezer gutxi egin da euskaraz. Tira, esango didazue aurreko ataletakoak helduentzat ere izan daitezkeela, eta ados nago, esan nahi nuen soilik helduentzat berariaz eginikoak. Eta egin dena itzulpena izan da (Sauré etxearen Jeremiah, Kondoi Hiltzailea...), baina hori ezin da euskal komikigintza kontsideratu.
Napartheid aparta izango zen euskaraz helduentzako komikigintza landu duen bakarra. Hau ere, euskaraz izateaz gain, kritikoa, euskal munduaren ingurukoa eta zuzena da. Baina comic-book formatuan, uste dut esan daitekeela hau dela lehenengoa.
Gainera badirudi Elkar-ek gogor egin duela apustu honegatik. Prentsaurrekoa eman zuten Koldo Mitxelenan, euskal komunikabide gehienetan agertu da... Berri ona da euskal komikigintzarentzat giganteek horrelako apustua egitea, eta eskertzekoa beraz. Hala ere, kritikatxo bat egin nahiko nuke: aurkezpena egin eta hurrengo egunean Donostiako Bilintx-en ez zeukaten, eta Megadenda eta Elkar-eko webguneetan ez dago nobedadeen artean.
Obra hau mugarria da, beraz. Baina hori izateak badu bere alde txarra ere: muga gaindituko den edo ez obraren esku dagoela hein haundi baten. Esan nahi dudana da azkenean ausartu direla euskaraz horrelako zerbait argitaratzen, baina gero benetan emaitza ez bada ona eta kalitatezkoa, gerta daiteke gero berriz ere beste urte batzuetan ezer ez ateratzea...
Tira, nik eskuratu dut obra eta hurrengo baten idatziko dut horren kritika.
Erlazionatutako artikuluak:
