"American Splendor"
AEBko "distiraz" bertoko "galtzaile" batek egindako hausnarketa azidoa, gordina eta ezkorra. American Splendor komikiari buruz izen bereko pelikula Euskal Herriko zinema aretoetan ikusgai deukogu.
Lehengo egunean erdi pelikula erdi komikia dan "American Splendor" ikusi ahal izan neban, eta jatorrizko bertsinoan, geure Bilbao "kosmopolita" honetan (beste baterako utziko ditut bilbotar askoren "kosmopolitismoa" eta "mundukouritartasuna"ren gaiak).
Komiki autobiografiko honen egilea Harvey Pekar da (existitzen dan benetako pertsona baita), Cleveland-ekoa jatorriz, ospitale batean artxibozain hainbat urtez ibilitako "galtzaile" hau. Funtsean, gai nagusia horixe baita: "Cool people" (arrakastatsuak, guapuak, azkarrak, harroputzak,...), "nerd" direnen aurka (baldresak, kokoluak, mokoluak, kankailuak, itsusiak...). Danok ikusi ditugu AEBetako pelikula horiek, non azaltzen diren unibertsitateko arrakastatsuak alde batetik eta kankailuak bestetik, eta zelan lehenengoek bigarrenak krudelki tratatzen dituzten, mesprezu itzelaz. Eta gaur egun ez dogu AEBetara joan behar, berton eduki izan baitogu Hondarribiko Jokin horren kasu tristea, "bullying" fenomeno gupidagabea. Sinestezina emoten badau be, internet-en topau ditut norbera noraino izan daitekeen mozoloa neurtzeko testak. Honako eta honako webgune hauetan, esate baterako.
Baina, komikira bueltauta, pelikulan agertzen dana da zelan jenteak kriston morboa deukon "galtzaileen" kontura barre egiteko. Harvey Pekar bera telebistako kate batean azaltzen zan aurkezle guapo eta harroputz horietako batek alkarrizketatua. Pekar-rek egiten ei eban diruagaitik bakarrik, norberataz besteek txufeatzea ez baijako inorreri gustatzen. Baina alde batetik publikoaren krudeltasuna agerian geratzen da eta bestetik zelan aprobetxa dezakegun sistema gorrotagarria bera geure probetxurako, Harvey Pekar-rek egiten eban legez. Izan be, internet-en buelta bat emonda pelikularen edo egilearen web guneetatik, ikus dezakezue sistemaz ederto baliatzen dabilela Pekar jauna bizi ahal izateko: webguneen bidez "merchandising"-a, pelikula bera,... Sekulako arrakastagaz, dirudienez. Galtzailea irabazle bihurtuta, azken finean.
Laburbilduta, pelikula (DVD) gomendagarria, geure mixeriak nabarmentzen dituen ispilua.
Antonio Zabalak ere egin dau pelikularen iruzkina Goiena.net-eko zinemari buruzko bere blogean.
Agur t'erdi!
Galtzaileetaz oso artikulu majoa idatzi dau XME-k haren blogaren "Saski Naski" atalean, "Justizia poetikoa" izenekoa.
http://www.eibar.org/blogak/mendiguren
Gero arte.