Markos Zapiain

1-Laranja mekanikoa, Londresen filmatu bazen ere batik bat, zehazten ez den Ingalaterrako hiri batean dago kokatua, etorkizun lauso batean. Distopia bat da. Zer da distopia? Zeri kontrajartzen zaio?

2-Zilegi da kriminaltasuna gutxitzeko gizakiari aukeramen librea artifizialki kentzea, alegia, laranja mekaniko bilakaraztea, kanpotik organiko baina barrutik mekaniko? Alex protagonista bezalako sadiko soziopatek ere merezi dute askatasuna, edo gobernuak zilegi du horrelako joerak dituen jendea espetxeratzea ez ezik, haien garunak eta nahiak aldatzea ere? Agintaria bazina, kartzela kendu eta Ludovico metodoa ezarriko zenuke delinkuentziaren aurka borrokatzeko, giza askatasuna ezabatzen duen arren? 

3-Gizakiak erremediorik gabe baldin badu ongirako joera, dei diezaiokegu hala ere gizaki? Edota, Laranja mekanikoa-ko abadeak dioen bezala, funtsa du gizakiak ongiaren eta gaizkiaren artean aukeratzeko askatasuna, eta beraz ahalmen gaizkilearekin batera gizatasuna ere erauzten zaio?

4-Sotilkeria moralak ote dira horiek, poliziak dioen bezala? Sufrimendua apaltzea da helburu zentzudun bakarra, kriminaltasuna gutxitzea, nahiz eta askatasuna bezalako giza ezaugarri garrantzitsu bat desagerrarazi?

5-Zer iruditzen zaizu, politikariek benetan nahi diotela Alexi lagundu? Edo mugatzen dira hauteskunde-emaitzak hobetzeko Alex erabiltzen ahalegintzera? Zentzu horretan, ba al dago alderik gobernuko kontserbadoreen eta oposizioko ezkertiarren artean?

6-Bilatu Psikologiako liburuan zer den Konduktismoa edo Behaviorismoa, eta azaldu. Simpsondarren Skinner-ek Behaviorismoaren  pentsalari nagusietako batengandik jaso du izena. Nor izan zen Skinner psikologo konduktista? Nondik nora kritikatu zuen Noam Chomsky-k?

7-Zakurrei, autoei beldurra hartzeko txikitan kurpila isatsaren gainetik pasatzen diete Beran; eta ardiei errespetua hartu eta ez eraso egiteko, txiki-txikiak direla ardien kortan sartzen dituzte, ardiek jipoitu ditzaten. Konduktistentzat, gizakiok animaliek bezala ikasten dugunez, estimulu-erantzun, hezteko orduan gizakiekin ere Laranja mekanikoa-n bezala deskarga elektrikoak eta gisakoek funtzionatuko omen dute ondo. Bat zatoz?

8-Ludoviko tratamenduak gaizkilea behartzen du bortizkeriazko eta sexuzko irudiak lotzera nazka eta beldur sentipenekin, horrela benetako bizitzan biolentziatik eta biolaziotik uxatuko duelakoan. Zer iruditzen zaizu, Anthony Burgess (“Laranja mekanikoa” eleberria idatzi zuena) eta Stanley Kubrick (filmaren zuzendaria) behaviorismoaren alde daudela, ala kontra? Efektiboa iruditzen zaizu Ludovico tratamendua buru-eritasunak sendatzeko orduan? Eta, burutik jota egon ez arren, gaiztoak direnak on bihurtzeko, edo gaiztakeria erauzteko, Ludovikoren gisako ezinikusi edo nazka terapiak onargarriak dira etikoki?

9-Uste duzu bizitzak bumeran-efektua dakarrela, hots, txarto eginikoak lehenago ala beranduago ordaindu egiten direla?

10-Psikologiari begira, anbibalentea da kuadrilla: zer alde on eta zer txar aurkitzen dizkiozu?

11-“A” partikula ezeztatzailea da grekeraz: ateoak Jainkoaren (“theós”) existentzia ukatzen du, amnesia oroimena (“mnésis”) galtzea da, anarkia ukoa da hierarkiari, arauari, printzipio zuzentzaileari (“arkhé”). Latinez legea “lex” da. Halatan, Anthony Burgessek “legeari ukoa” adierazi nahi izan zuen Alex izenaren bidez. Egokia iruditzen zaizu protagonista horrela bataiatzea?

12-Nobelan hamabosna urte dituzte Alexek eta bere lagunek. Billy Boyren manada biolatzen ari den neskak, berriz, hamar baino ez. “Manada” izena zabaldu da aspaldion mutil eta gazte kuadrilla biolatzaileak izendatzeko. Batzuek uste dute horrela animaliak iraintzen direla, animaliak ezin direlako gaiztoak izan. Zer deritzozu?

13-Anthony Burgess idazlearen emaztea haurdun zenean lau gaztek bortxatu eta ondorioz umea galdu zuen, horixe izan zuen Laranja mekanikoa nobelak abiapuntu. Zure ustez, eragin terapeutikoa izan dezake horrelako traumak arte-obra bihurtzeak? Edota alderantziz, nobelaren eta filmaren arrakastaren erruz izugarrikeria hartaz behin eta berriro mintzatu beharrak oinazearen apaltze, sendatze eta ahazte posiblearen aurka jokatuko luke?

14-AEBen filma zentsuratu zuten. Ingalaterran, berriz, gazte talde batzuek Alexen kuadrillaren jokabideak imitatzen hasi zirenez, Kubrickek berak eskatu zuen filma zinema-aretoetatik erretiratu eta hogeita zortzi urte barru arte ez proiektatzea. Iruñeko manadako kideetako batek Alex eta bere lagunen irudia du gorputzean tatuaturik. Ulergarria egiten zaizu Laranja mekanikoa filmak Alexen kuadrillaren jokaera imitatzeko gogoa piztea?  

1-Freuden ustez, sexua da guztiaren oinarri; hori ukatzea, suizidioa litzateke psikoanalisiarentzat. Telepatia, parapsikologia, edozein mistizismo, umekeria irrazionalak iruditzen zaizkio, psikoanalisiaren zientifikotasuna barregarri utz lezaketen superstizioak. Jungek onartzen du sexuaren garrantzia, baina ez dio erabateko determinismoa aitortzen. Material klinikoaren interpretazio soilik sexuala leporatzen dio Freudi. Zabaldu egiten da telepatia, parapsikologia eta oro har mistizismora. Misterio asko dago, sexualitatearen teoriak eta oro har arrazoiak azaltzen ez dituenak; besteak beste, sinkronikotasuna. Halakoak ikertu nahiko ditu Jungek. Freudena ala Jungena, zein jarrera iruditzen zaizu egokiagoa, Freud ateoarena ala Jung mistikoarena?

2-Egia ote da amets batzuek etorkizuna aurreikusten dutela, Jungen ametsetako odolezko uholdeak Lehen Mundu Gerra igarri zuen bezala?

3-Gross: terapiaren helburua da pazienteari libre izaten laguntzea. Eta horretarako arauak hautsi behar dira. Askatasuna nahi duzuna egitea da, zure desirari uko ez egitea. Gross: ez ezazu inoiz ezer erreprimitu. Pazienteekin sexu harremanak, bai. Freud: inolaz ere ez. Beti bete behar da legea, distantzia egokiari eutsi. Jung: ez baina bai baina ez. Zein da zure iritziz jarrera zuzena?

4-Otto Gross: monogamia eta sexuaren errepresioa da gizarteko neurosi orokorraren erruduna. Grossen eraginez apurtuko ditu Jungek Freudek ezarritako arauak eta oheratuko da Spielreinekin. Eta litekeena da horri esker sendatu izana Spielrein. Ordea, Freuden iritziz, kalte handia egingo dio Grossek psikoanalisiari. Zer deritzozu?

5-Zure ustez, esan daiteke Jungen maitasunaren bitartez sendatzen dela Spielrein? Haien arteko transferentzia eta kontratransferentzia basatiei esker? Amodioa da sendabidea?

6-Badago sormenari buruzko ikuspuntu erromantiko antzeko bat, Spielreinek adierazten duena: soilik bekatutik sor daiteke sublimea, intzestutik heroikotasuna. Behar bezalako astronauta aurretik meatzari izan da. Barne-muinetan sufritzen ez duena ez da ganorazko ezer sortzeko gai, axalkerian geldituko da. Gainera, edozein sorkuntzak behar du aurkakoen igurtzia, hala nola juduarena eta ariarrarena. Sexu harremanean indibidualtasuna suntsitzen da, eta hortik sortzen da umea. Suntsitze demoniakoa eta sorkuntza batera doaz. 

Badago bestelako ikuspuntu bat, lasaiagoa, sormen artistikoa eta artisautza identifikatzen dituena: sortzaileak teknika ondo menderatu behar du, pazientzia izan, lan egin. Balizko inspirazioak lanean harrapatu behar zaitu. Ematen du zahartu ahala sortzaileak gero eta gehiago egiten duela bat bigarren jarrera honekin. 

Zein iruditzen zaizu egiazkoagoa?

7-Sabineren aurkako aitaren joera biolentoak neskaren haurtzaroan, Sabineren sexubidea eta bizitza osoa erabakiko du. Horrela funtzionatzen dute benetan maitasun grinek? Amarenganako edo aitarenganako haurtzaroko sentimenduak errepikatzen ditu gaztaroko eta helduaroko maiteen segidak?

8-Freuden kontzeptu garrantzitsuenetako bat, “heriotza-irrika”, Spielreinen ideietan oinarritu zen. Gozamena bilatzea baino sakonagoa du gizakiak errepikatzeko grina, nahiz eta errepikatutakoa mingarria izan. Bat zatoz?

9-Jungek dioenez, plazera konplikatua da; Grossen ustez, berriz, plazera oso sinplea da. Artifizialki konplikatzen eta gaixotzen du gizarteak. Gaixotasun horri deitzen zaio heldutasuna. Grossek dioenez, “heldutasun” deitzen dena onartzea errendizioa da, koldarkeria. Ados?

10-Spielrein: bada zerbait maskulinoa emakume ororen baitan, eta halaber zerbait femeninoa gizon ororengan. Jungek gerora ideia hori garatuko du: emakumearen baitan animus maskulino bat dago, eta gizonaren baitan anima femenino bat. Zer deritzozu?

11-Jungen emaztea eta amorantea gai dira era zibilizatuan hitz egin eta adostasunetara iristeko. Errazago onartzen ote du, filmak iradoki bezala, andreak bere senarraren amorantea, gizonak bere emaztearena baino?

12-Kontatu amets bat eta interpretatu filmean Freudek Jungen ametsak interpretatzen dituen moduan. Ez baduzu ametsik gogoratzen, asmatu.

-Ibai Osinagak bere ama hil berriari

-Andoni Tolosa "Morau"k bere amaren alzheimerrari

Hainbat helburu lortzeko egokiak dira Flos Mariaekoen abestiak:

a) Urtebetetzeak zoriontzeko

b) Gogoratzeko askatasuna nahi izanez gero, beharrezkoa dela borroka

c) Autonomia pertsonala eta otoitzaren onurak azpimarratzeko: A mi paso

Tamalez, ez dute abesten erdaraz baizik.

Grabagailua piztu eta hau oroitu du Jonek Iñigoz:

“1993 eta 1994an Gimnasia egiten nuen Pilar Peñak Hondarribian daukan akademian. Gaur egun Pilates deituko litzaioke. Iñigo zen Gimnasiako taldean zegoen mutil bakarra. Garai hartan ez zen ohikoa horrelako taldeetan mutilak ikustea.

Gimnasiatik iluntzean atera eta, ordurako nekatuta egongo zen arren, beti eramaten ninduen autoz etxera, Irungo Lapitzeraino, nahiz eta, Iñigo orduan Dunboan bizi zenez, ni etxera hurbiltzeagatik buelta luze bat eman behar izan. Berezko eskuzabaltasun horrek inoiz ez zion hutsik egin, ez bederen ni lekuko izanik.

2010ean, Moskuko jaietan, nire ahizpa Ainara eta biok Anariren kontzertura joan ginen. Iñigo inguratu eta bere aitaren heriotzaz mintzatu zitzaigun: kolpe ederra hartu zutela, "hostión" hitza aipatu zuen.

Aitortu nion ezin nuela ezta imajinatu ere gure aita noizbait hilko zela; eta Iñigok esan zigun bere ustez oso garrantzitsua zela heriotzari buruz pentsatu eta hitz egitea, bizitzaren zati erabakigarria baita. Handik zenbait hilabetera hil zen gure aita, eta maiz etorri zaizkit Iñigoren hitz haiek gogora, bereziki egun goibel haietan, baina baita gerora ere.

Behin batean, Napoka Iriak kontzertu bat eman zuen Irungo Oiasso museoan. Handik irten eta Kotte adiskidea eta biok San Juaneko Agirre gozodendako kanpoko aldean gelditu ginen. Iñigo eta bere lagun min Jabiolo elkartu zitzaizkigun. Txikitan auzo berean bizi ginen, Lapitzen, eta barrez lehertu ginen garai hartan entzuten eta erabiltzen genituen euskarazko hitz batzuk oroituz, besteak beste urrutizkina, orlegia, izparringia, ezabatzingia… Ingi eta ingi, atsedenik gabe.

Beste batean, udan, arratsaldeko zazpiak aldera, itsasbehera eta jende gutxi Hendaiako Hondarraitzen. Itsasoak ez zuen ohiko kolore urdina. Latza zen egun hartako urdin hura. Hala ere, eguzkiaren azken izpiek bazuten oraindik gure gorputzak goxatzeko aski indar.

Ni amarekin nintzen ur-ertzean, eta halako batean Iñigoren ama, Mari Pepi, guregana argi kontra hurbiltzen sumatu nuen. Mari Pepiren aldamenetik ezustean Iñigo eta Fermin agertu ziren erdi saltoka, arropa eranzten zuten bitartean, eta zuzenean uretara sartu ziren korrika eta jauzika, tanta-zipriztin alaiak barreiatzeaz batera bizipoz eta askatasun sentsazio zoragarri bat ere edonora zabalduz.

Han ibili ziren luzaro, olatuen atzetik eta olatuetatik ihesi, harik eta Kasino aldean bat-batean sortu zen poliziaren sirena-hotsak denok atezuan jarri gintuen arte.”

Elitxu izeneko auzo berean bizi ginen txikitan, eta kale berean, orduan Casas Ugarte, Iñigo Muguruza Ugarteren osaba Josetxok eraiki baitzituen hango etxeak. Gero Elatzeta Karrika jarri zioten, eta orain Elatzeta Kalea da. Elitxutik Irungo erdigunerantz zoazela, ehun metrora bizi zen Manzanas, eta kontrako aldera beste ehun metrora, gerora Guardia Zibileko koronel halaber torturatzaile eta UCOren buru izango zen Sanchez Corbí, gure adinkidea. Muguruzatarrak Beraun auzora aldatuko ziren zenbait urteren buruan bizitzera.

Iñigoren ataritik eskuinera Aliziaren denda zegoen. Hango Tigretón, La Pantera Rosa eta txokolatezko Boniak zituen batez ere gustuko. Ataritik ezkerrera, berriz, komiki-denda bat zegoen. Han irensten genituen, 1970. urte inguruan, Jabato, Sigrid, Trueno, Carpanta, 13 Rue del Percebe, Mortadelo eta horrelakoak. Baina baita Los tres mosqueteros, Veinte mil leguas de viaje submarino eta literaturako beste klasiko batzuk ere iruditan, oroz lehen frantsesak. Los tres mosqueteroseko Milady de Winter-ek liluratu zuen Iñigo, eta azalean grabatua zeraman lis-loreak. Harritzen zuen ordea hain antzekoak izateak Milady maltzurraren eta Constance txintxoaren itxurak.

Oker ez banago, ez zegoen komiki-liburua edo aldizkaria erosi beharrik, dendan bertan irakur zitekeen, edo kanpoaldeko petrilaren kontra bizkarra jarri eta eseririk. Beti gordeko zuen Iñigok komiki-zaletasuna, bai irakurle eta bai egile gisa.

Haren ataritik 50 metrora zegoen SEFT autobusen geltokia, Hondarribiarako norabidean. Atzerapenen aurkako mendekuz, Hondarribian “Sakilak, Eruak, Faltsuak eta Traidoreak” deitzen zioten konpainiari. Iñigo umea nabarmen asaldatu zen Hondarribiarako txartela pezeta batetik bira eta bitik hirura igo, baina ondoren, logikak eskatu bezala hirutik laura egin beharrean, zuzenean hirutik bost pezetara garestitu zutenean. Bi Tigretón oparitu behar izan genizkion lasaitzeko.

Jabier, Fermin eta Iñigo gogoratzen ditut, hirurak, eskusoinu banarekin karrikara irten eta batera jotzen, zutik, ibilian. Zortzi-hamar urte  izango zituzten orduan, eta deigarria egiten zen hiru anaien arteko harmonia hura; ezohikoa izaten jarraitzen du. Nik bederen ez dut gisakorik ezagutu.

Aparta zen Iñigoren trebetasun teknikoa, sorginarenak zituen hatzak. Kortaturen lehenbiziko kontzertua Errenteriako muino batean izan zen, gaupasa bat. Basura, Odio, Antirrégimen... eta azkenik, egunsentia hurbil, Kortatu. Emanaldia amaitutakoan, miretsita hurbildu zitzaizkion Basura eta Odioko baxujoleak, eta birgeriaren bat nola egiten zuen azaltzeko eskatu; nekea gorabehera, pazientzia handiz azaldu zien Iñigok, noski.

Aurreko milurteko amaierako uda batean Ismael Lo ikustera joan ginen Lizarrako Los Llanosera, edonon entzuten zen orduan Tajabone. Bizpahiru urte izango zituen gure alaba bat, hain zuzen, seko lo gelditu zen kontzertua hasi bezain laster Iñigoren sorbaldetan arrelepo. Andosillara joan ginen gero lotara, Calle Callejóneko etxe batera. Gamelu edo llama hori baten irudia zeukan Iñigok erabili zuen pijama moreak.

Behin batean, Errigoitiko Bizkaiganen, gauez, Txiplas bertsolariak kooperatibaren funtzionamendua azaldu zigun. Gero, Bermeora bidean, autoko kasetean Positive Bomb, Pedro Mayo, Margarita eta horiek ipini eta Iñigo barrez lehertu zen, gure alabek, artean oso txikiak, ez soilik letrak, baizik eta perkusioa eta dumperrak ere (uste dut dumperrak esan zuela) buruz zekizkitelako. Bere alabez ere, Iñigok zioen oso dibertigarriak zirela. Hiltzera zihoala jakin ostean, biziki hunkitzen zuen alabak jostatzen eta kantari ikusteak.

Eritasuna baino askoz ere lehenagokoa zuen heriotzaren kezka. Beti sortu nahi izan zuen abesti bat bizitzaren eta heriotzaren arteko loturaz, eta arreta deitu zioten Joxan Artzeren bertso hauek: "Sortzean hasi bahaiz bizitzen,/ sortzean hasi haiz ere hiltzen./ Taupadaz taupada bizten hoan heinean,/ taupadaz taupada hoalarik ere itzaltzen.../ Eta horri zeritzagu bizitza./ Eta zergatik ez heriotza?"

Esklerosi anizkoitza diagnostikatu ziotenean yogan hasi zen gure amarekin. Amak ere ondo maite zuen Iñigo, eta ez zitzaion batere zaila, bereziki xarmanta baitzen pertsona helduekin. Beti galdetzen zion guregatik, eskumuinak bidaltzen zizkigun. Euskadin, jende gutxi Iñigo Muguruza bezain kariñosoa.

Karl Löwith-ek eta Carl Schmitt-ek lan ederra egin zuten sekularizatze-prozesua argitu eta frogatzeko, Schmittek Estatu eta justizia-sistema modernoetan kategoria teologikoen transferentzia harrapatuz, eta Löwithek berriz marxismoarena bezalako historiaren filosofia berrietan kristau eskatologia mesianikoaren oihartzunak eta errepikak zehaztuz. Löwithen eta Schmitten ideiak fundamentuzkoak baziren ere, Blumenger-ek zalantzan jarri eta kritikatu zituen, talentu eta fundamentu handiz halaber. Zer ez ote zuen egingo Luc Ferryk Mateo Apostoluak dakarren Talentuen Parabolarekin asmatu duena irakurri izan balu! Ferryk Blumenberg existitu izan ez balitz bezala onartzen du goitik behera sekularizazioaren teoria, Alemaniako filosofiari jaramon egiten dion filosofo frantses gutxietako bat izan arren, Jean-Claude Monod-ekin batera.

Talentuen Parabolan garbi ikusten du adierazirik Frantziako Iraultzaren oinarri filosofikoa; orobat Giza Eskubideen Aldarrikapena, eta oro har demokrazia modernoa. Ferryren tesia da moral greko natural aristokratikoan gure balioa jaiotzez dakargunak erabakitzen duela, gure dohain genetikoak; eta hierarkia natural horrek bat etorri behar du gizarteko hierarkiarekin. Zaila da ados ez egotea.

Aldiz, kristautasunari esker, eta Frantziako Iraultzaren bitartez, gaur egun balioesten omen duguna ez da sorkuraz daukagun talentua, baizik eta talentu horrekin, edozein dela ere haren tamaina eta nolakotasuna, zer egiten dugun. Alegia, balio duena ez da biologia, baizik eta lana. Eta hori talentuen parabolan ikusten du garbi adierazirik. Behin eta berriro aipatu du parabola hori zentzu horretan, Apprendre à vivre-n, Sagesses d'hier et d'aujourd'hui-n, Kanti buruzko CD-an, Bouzou-rekin batera berriki atera duen CD-an ere bai...

Talentuen Parabola idatzi zenean ere, talentua aldi berean zen dirua eta trebetasuna, eta horrekin jokatzen du kontakizunak. Honela dio:

"Jainkoaren erregetzarekin, atzerrira irten behar zuen gizonarekin bezala gertatzen da. Bere morroiei dei egin eta ondasunak utzi zizkien: bati bost talentu, beste bati bi eta besteari bat, bakoitzari bere trebetasunaren arabera. Gero, alde egin zuen. Bost talentu hartu zituenak inbertitu egin zituen berehala eta beste bost irabazi. Orobat bi talentu hartu zituenak: inbertitu eta beste bi irabazi zituen. Bat bakarra hartu zuenak, aldiz, lurrean zuloa egin eta bertan gorde zuen nagusiaren dirua.

Handik denbora askora, etorri zen nagusia eta morroiei kontuak hartzen hasi zitzaien. Aurreratu zen bost talentu hartu zituena eta beste bost aurkeztu zizkion, esanez: “Jauna, bost talentu utzi zenizkidan; hona beste bost nik irabaziak”. Nagusiak esan zion: “Ederki, morroi on eta leiala! Gauza gutxian leial izan zara, askoren buru ipiniko zaitut; sartu zeure jaunaren festa ospatzera”. Aurreratu zen, gero, bi talentuduna eta esan zion: “Jauna, bi talentu utzi zenizkidan; hona beste bi nik irabaziak”. Nagusiak esan zion: “Ederki, morroi on eta leiala! Gauza gutxian leial izan zara, askoren buru ipiniko zaitut; sartu zeure jaunaren festa ospatzera”. Aurreratu zen talentu bakarra hartu zuena eta esan zion: “Banekien gizon zorrotza zarena, erein ez duzun tokian hartzen eta zabaldu ez duzun tokian biltzen duzuna; beldur nintzen, eta zure talentua lurrean ezkutatu nuen. Hona zeure dirua!” Nagusiak erantzun zion: “Ai morroi gaizto eta alferra! Bazenekien erein ez dudan tokian hartzen dudana eta zabaldu ez dudan tokian biltzen. Beraz, bankuan jarri behar zenuen nire dirua, itzultzean bere korrituekin jaso nezan. Ken iezaiozue, bada, talentua eta eman hamar dituenari. Izan ere, fruitua dakarrenari eman egingo zaio, eta gainezka izango du; fruiturik ez dakarrenari, ordea, daukan apurra ere kendu egingo zaio. Eta ezertarako gauza ez den morroi hau jaurti kanpora, ilunpetara. Negarra eta hortz-karraska izango dira han”.

Ferryren irakurketan, nagusiak joan baino lehen morroiei banatzen dizkien talentuak dohain naturalak dira, herentziaz jasoak; eta itzulitakoan eskaintzen dizkiotenak, berriz, morroiek dohain horiek landuz atera dizkieten fruituak. Berdindu egiten ditu Ferryk inbertsioa eta lana.

Berdintasun demokratikoa eta meritukrazia grekoen aristokratismo naturalari nagusituko zitzaion, dio Ferryk, eta parabola hau garaipen horren oinarri, aurreikuspen eta bultzatzaile bat da.

Interpretazio hori ez al da, ordea, behartu samarra? Talentuen Parabolaren bitartez Ferryren tesia ilustratu nahi izan balute, argiago mintzatuko lirateke Jainkoa eta Jesu Kristo, adibidez hasieran talentu bakarra jasotzen duen morroia bere lanari esker ugazaba itzultzen denerako hamar talentuz aberastua erakutsiz; edota hasieran gehien duena bilakaraziz, alferkeriaren edota beldurraren erruz, azkenean gutxien eskaini ahalko duena.

Alderantziz, haatik: berez aberatsena da ugazabari gehien itzuli ahalko diona. Eta naturaz eskasena ikararengatik ugazabari gutxien emango diona. Alegia, Einsteinek lan egiten du, bere lanak fruitua ematen du, eta ondorioz nagusiaren laudorioa jasotzen du; ostera, Down sindromeduna beldur da, ez du bere talentu eskasa behar bezala jorratzen, eta beraz ugazabak sekulako errieta egin eta ilunpetara jaurtiko du, negar egin dezan.

Ez ote dugu hemen Ferry liberalaren lapsus esanguratsu bat?

Artean umeak ginen haren disko bat etxean agertu zenean. Lau neba-arrebok Fujiyama Mama entzuteko elkartzen ginen. Ez genuen horrela abesten zuen beste inor ezagutzen. Berrogeita bi urte ondoren ere, berdin.

Berriak eman du albistea. 

Hemen, The Last Waltz-eko Such A Night gogoangarria.

Maiz abestu zuen Please Don't Talk About Me When I'm Gone, baina ez diot jaramonik egingo. Inoiz ez zuen argibiderik eman bere jatorriaz, ezta bere bizimoduaz ere. Agertokian eta kantaeran, inor gutxi Redbone bezain dotorea.

Hemen Shine On Harvest Moon abesten, beheko pasio sakabanatuak gobernatu eta goi-mailako helburu artistiko batera arrakastaz daramatzala.