Harrikadak

Azaroak 26 da bihar. Goizeko 12:00etan A Fuego Negro jatetxean egongo da Fermin Muguruza Pintxatu liburua aurkezten. Oker ulertu ez badugu musika eta pintxo errezetak biltzen ditu liburu eta disko formatuan.

Ostegunean bertan, arrasaldeko 19:30ean, Kandido Uranga egongo da Ernest Lluch Kultur Etxeko areto nagusian Txakurrek haginka testuaren moldaketa dramatizatuarekin. Pedro Alberdiren Orain txakurrek haginka egingo didate liburuan oinarritua.

Baina egun horretan bertan, ordu berean gainera, Miguel Sánchez-Ostiz egongo da Gipuzkoako Ateneoak antolatutako Malcom Lowry-ri buruzko hitzaldi batean Dr. Camino Liburutegian. Ahal badut bertara joateko asmoa daukat.

Ostiralean beste plan batzuk nituen, baina igual hurbilduko naiz Errenteriako Xenpelar Kultur Etxera. Bertan egongo baita Toni Strubell Hasta aquí hemos llegado liburua aurkezten. Hitzaldia eskainiko duela dio gonbidapenak: Catalunyak Espainiarekin duen asperdura ulertzeko klabeak. Arratsaldeko 19:00etan, azaroaren 27an.

Aspertzeko betarik ez dago herri honetan.

No time for love ere ez. Alde bateko zein besteko militarrek sar ditzatela pistolak ahal duten tokitik.

No hay tiempo para aburrirse, este apunte en castellano

Gaur eguerdian egingo omen du publiko Vaticanoak Jose Ignacio Munilla euskalduna izango dela Gipuzkoako gotzain berria. Eta zuek pentsatuko duzue: eta zer? Ba gu bezalakook, eliza katolikotik kanpo gaudenok, dibertituko garela eta, aldiz, eliza horretan izanda, bere korrontekoak ez direnek asko sufrituko dutela. Gaur goizean Radio Euskadin Joseba Egibarrek esan bezala, eskuinago soilik pareta baitauka Munillak (Rouco Varelak bezala, gaineratu du jeltzaleak).

2006an deskubritu nuen Munilla eta haren artikuluak jasotzen dituen webgunea. Nahiz eta beste helbide batean egon, sarean daude irakurtzeko moduan Jose Ignacio Munillaren artikuluak.

Hona hemen 2006an irakurritako bi parrafo homosexualitateari buruzko artikulu batean idatziak:

"El cambio en la consideración de la homosexualidad, de trastorno psicopatológico a mera condición sexual alternativa, se ha debido más a las presiones de los influyentes lobbys gays, que a nuevas evidencias científicas. Fue en 1980 cuando estos grupos consiguieron una de sus mayores "victorias", al lograr que la Asociación Americana de Psiquiatría retirara la homosexualidad del manual de trastornos comportamentales (Diagnostic and Statistical Manual)".

"Existen, no obstante, profesionales de primera línea que se atreven a continuar afirmando lo que la psiquiatría siempre ha afirmado: estamos ante un trastorno neurótico (Van Den Aardweg, Bieber & Bieber, Aquilino Polaino, etc...)"

Oraingoz idatzi duen azken artikuluan, abortuaren inguruan, dio: "quien apruebe la Ley del Aborto estará en situación de complicidad de asesinato". Eta, aizue, Mandela aipatzen du bukaeran.

Barre egingo dugu, baina tristea da horrelako pertsonek agintea izatea edonon daudela ere.

Jose Ignacio Munilla dator. Sustatu. 2009-11-21.

José Ignacio Munilla vuelve a casa por navidad, este apunte en castellano.

Kataluniako lagun batek kontatu zidan telefonoz bere ezagun bati gertatutakoa eta, nik ez nuenez horretaz ezer irakurria, lotura bat bidali zidan Ràdio Catalunyaren webgunera. Gero, Jaume Valls-i buruz directe.cat webgunean dagoen informazioa aurkitu eta irakurri egin nuen ere.

Dirudienez, urriaren 16an Jaume Valls tabernaria lanera sartu zenean, aspaldiko bezero bat hasi zitzaion "Jaime" deika tonu txarrean. Tabernariak dioenez, hasiera batean ez omen zion kasu askorik egin, tipoa edanda baitzegoen. Baina ingurutik pasatzen zen bakoitzean, besteak jarraitzen omen zuen iseka egiten.

Halako batean, Jaume hurbildu zitzaion besteari esatera bere izena Jaume dela, ez Jaime. Bezeroak, jabearen laguna itxura guztien arabera, erantzun ei zion berak nahi zuen bezala deitzen ziola. Hortik aurrera gauzak konplikatu egin ziren eta bertsioak ez datoz bat.

Bezeroak alde egin zuen eta esan omen zion jabeari tabernariak barkamena eskatu ezean, bera ez zela bueltatuko establezimendura.

Jabeak zer egin zuen? Tabernariari adierazi zion barkamena eskatu behar ziola bezeroari. Jaumek ezetz, berak ez ziola barkamena eskatuko. Bezeroak burla egin ziola eta ez alderantziz. Enpresak espedientea zabaldu eta astebetez bidali zuen etxera, zigortuta, lanik eta soldatarik gabe. Orduan, albisteak hedabideetara egin zuen salto eta hautsak harrotu ditu.

Lagunak zioen, eta arrazoia du, Josep-Lluís Carod-Rovirak Tengo una pregunta para usted telebista saioan izandako une harekin duela lotura.  "Yo me llamo como me llamo aquí y en la China" esan zionean Carod-ek Burgosko gazte ezjakin bati.

"Me llamó Jaime en vez de Jaume" lotura ere utziko dizuet. Bideoan ageri da Jaume Valls bera. Ea onik ateratzen den Jaume ataka honetatik. Animo.

Me llamo Jaume, no Jaime, este apunte en castellano

Badira jada zenbait hilabete Ander Izagirrek kontatu zuela Nairolau bi pisuko autobusa erosi zutela inguruko lurraldetan barna ibiltzeko eta jarduera interesgarriak antolatzeko asmoz. Egoera konplikatu egin da eta bigarren eskuko Scania autobusa oraindik geldirik dago, baina hori ez zen arazo izan pasa den ostegunean Nairolau proiektuaren aurkezpena egiteko.

Autobusa Tolosako Suhiltzaileen eraikinaren aurrean dago eta hara hurbildu ginen Zigor Aldama kazetariaren hitzaldira. Eskuzabal hartu gintuzten Josu Iztuetak eta enparauek. Gaztea da Zigor (29 urte), baina 10 urte daramatza jada Ekialde Urrunean. Orain, Shangain du egoitza, baina jarraitzen du alde batetik bestera mugitzen. Etxean burokrazia kontuak egiten ari zela aprobetxatuz, Tolosara gonbidatu zuten.

Prentsa idatzia jarraitzen baduzue, Zigorren izen-abizenak hainbat tokitan ikusiko zenituzketen azken bolada honetan. Izan ere, komunikabide askorekin kolaboratzen baitu.Txinari buruzko hainbat topiko puskatzeko balio izan zuen solasak, baina Txina erraldoiaren indarra argi eta garbi ikusi genuen (besteak beste, 2010. urtean mundu mailako produkzioaren %50a lortuko omen du).

Lau ordu egon ginen autobusean eserita. Hitzaldiaren ondoren, afari-merienda egin baikenuen bertan. Ander Izagirrek atera zuen goiko argazkia, baita egun hartakoak bere blogean kontatu ere: Cómo viajar a China sin arrancar el autobús.

Ea egin beharreko lanak amaitu, burokraziaren langa pasa eta autobus autogestionatua hortik zehar ikusterik dugun.

Amen.

Nairolau no está quieto-parau, este apunte en castellano

Aste honetan albiste izan da errege-erreginek Donostiara eginiko bisita. Eta kezkatuta geratu naiz ikusterakoan batzuek nola atera dituzten ukondoak bikotearekin egoteko.

Ez dut jarraipen berezirik egin, baina nire RSS irakurgailura iritsitako apuntetxo bat eta argazki bat aipatu nahi ditut gaur.

Mikel Erentxun musikariak ondoko hau jarri zuen bere blogean errege-erreginak ezagutu ondoren: "Esta tarde he conocido a los Reyes (...) El Rey, muy simpático. La Reina, muy atenta y muy amable. Se ha saltado todo los protocolos y nos hemos hecho unas fotos".

Hurrengo egunean, gainera, errege-erreginekin ateratako argazkia jarri zuen. Hirukoteaz gain, beste musikari bat ageri da erretratuan, Alex Ubago.

Uste baino okerrako dago musikaren mundua.

Gortesauak. Aktan jasoa. Sustatu. 2009-11-15.

Cortesanos, este apunte en castellano.

Dear JOR:

Gaur bertan kontatu izan bazenit bezala gogoratzen dut duela urte batzuk erregeak Donostiara egindako bisita batean gertatutakoa.

Miramar Jauregian zaude. Erregea (edo errege-erreginak) etorriak dira Donostiara ez dakit oso ondo zertara, baina El Mundo (del País Vasco) egunkariaren ordezkari gisa bidali zaituzte harrera ofizialera. Halako batean, zigarroa erretzera atera zara Miramarko lorategira. Lorategian ezezagun batekin egin duzu topo. Eta ezezagunari esaten diozu ea nolatan etorri den Borboia Euskal Herrira. Zuen talaiatik ondo baino hobeto ikusten dira manifestazioaren ondorioz sorturiko keak, baita entzun ere polizi autoen sirenak. Ezezagun horri esaten diozu ea zergatik etorri behar zuen halako istiluak sortzeko arriskua zegoenaren jakitun.

Ezezagunak ez dizu erantzun eta zu barrura zoaz, zigarroa itzali ostean. Barruan zaudela, zure taldeko batek galdetzen dizu ea zertan zenbiltzan Sabino Fernández Camporekin.

Biak jada joanak zarete, baina errege-erreginak Donostiara datoz gaurkoan, ongizatearen nekaezinak baitira hauek (Monacoko Carolina ere badator). Kasu honetan, Aquarium bisitatzera eta El Diario Vascoren hirurogeita hamabosgarren urteurrena ospatzera. Ze popopoza! Are gehiago, Ertzaintzak herri xumeari gomendatzen dio garraio publikoa erabiltzea (hau da, beti bezala).

Irabazten ari dira.

Herritarrok galtzen ari gara.

Hurrengora arte, JOR.

Fuera de juego, este apunte en castellano

Esan bezala, Alakrana ontzikoak aske ikusi nahi ditut berandu baino lehen. Horregatik, besarkada bat bidali nahi diet hemendik beren senide, lagun eta bizilagunei.

Baina, gauza batzuk esan nahi ditut arazo honen aurrean.

Aste honetan Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitzak Teodoro Akarregi ondarrutarra elkarrizketatu du: Marea luzea piraten esku. Alakrana ontziaren aurretik Alakran baforan ibilitakoa da Teodoro eta ondo baino hobeto ezagutzen ditu hango kontuak.

Gehienok bezala, lehenengo eta behin arrantzaleak ekarri behar direla pentsatzen du Akarregik. "Ordaindu eta ekarri egin behar dira". Gero, "txalupak portuan eduki behar badira arazoak konpondu arte, eduki egin beharko dira". Ez ditu armak gustuko eta konpondu baino egoera zailduko dutela uste du. "Nik ez dut ikusten irtenbide modura. Horrela ere berdin-berdin doa galtzeko. Alakrana bahitu zutenak hamaika ziren, baina hurrengo erasotu zutenak bi txalupa izan ziren. Bakoitzean hamar joanda, 20 dira. Ontzi batean lau militar sartuta ere, eurak gehiago". Barrura begira ere ez omen da ona: "Gabon Eguna, Gabon Zahar Eguna... horiek txarrak izaten dira itsasoan. Sarritan egoten dira auskak, eta barruan armak eroanda, batek jakin zer pasa daitekeen (...) Armarik ez da behar itsasoan, beste edozein beharretan erabiltzen ez diren moduan, itsasoan ere ez".

Bizitza latza, bai, "gure arrantzaleena". Kakotx artean jartzen dut, ez bata ez bestea ez zaizkidalako gustatzen. Gure? Nongoak gara gu? Arrantzaleak? Greenpeace erakundeak aurpegia atera zien bere garaian Hondarribian kañabera erabiliz atuna-eta arrantzatzen zutenei, baina Indiako Ozeanoan dabiltzan ontzi hauek aurretik jartzen zaien gauza oro harrapatu eta sareratzen dute.

Ez pentsa inguruan ez dudala inor arrantzatik bizi denik eta, beraz, urrutiko kontuak aipatzen ari naizela. Adibidez, senide bat daukat ia hogeitabost urte daramatzana Venezuela eta Panamako uretan arrantzan. Laurogeigarren hamarkadan bertara joan zenean, dolarretan kobratzen zuen eta asko irabazten zuen pezetarekiko aldea nabarmena zelako. Orain, berriz, askoz ere denbora gehiago pasatzen du itsasoan eta gutxiago irabazten du dolarrak euroarekiko asko galdu duelako.

Bukatu aurretik, beste kontu bat ere aipatu nahi dut. Picapiedraren blogean ikusi dut Diagonal periodikoaren webgunean duela egun batzuk jarritako bideo bat. Kazetari batek eginiko erreportaje laburra da, lau minutu pasatxokoa. Merezi du ikustea. “Gure ikuspegiaren” beste aldea.

Zorionez, badirudi, Alakranako tripulazioa askatzeko akordioa gertu dagoela.

Hasta Calcuta, este apunte en castellano.

Raquelen bidez iritsi zait. Eskerrik asko.

Larunbatean Babiloniako loreak antzezlana ikusteko aukera izan genuen Egiako Gazteszenan, Antzerkiola Imaginarioaren obra berria. Hor nonbait irakurri genuen Ander Lipus antzerkilariak amonari eskainitakoa zela obra hau. Antzerki prestakuntzarekin jarraitzeko, Lipusek Madrilera jo zuenean, gaizki hartu omen zuen amonak bilobak alde egitea. Geroztik, ez omen zen etxetik atera eta ordu asko ematen omen zituen ohean.

Argiak oraindik piztu ez direnean, gaztelaniazko esaldi bat entzuten da. Gero jakingo dugu Nikosia dela oihu egiten duena. Argiak piztu eta Lipus bera ageri da amona Inesen paperean, eszenatokiaren erdian obrak irauten duen bitartean dagoen ohe handian. Zortzi armairu zutabe inguratzen dute ohea. Nola zen Rafaela Aparicio aktorearen hura? Mamá cumple cien años? Hori, baina ohean.

Miren Gaztañagak jokatzen du amonaren bilobaren papera, Hegoa narratzaile, aktore eta kantaria. Espe López aktoreak (Legaleon T) amonaren zaintzailearena, soilik gaztelaniaz hitz egiten duen Nikosia da, laismoz eta loismoz beteriko herri xumearen diskurtsoarekin jotafuego. Alex Gerediaga, berriz, politikari, apaiz eta mediku lanetan dabil. Politikariarena ez zaio politikari askori gustatuko, batez ere agintean egon diren abertzaleei. Azken aktorea Mirian Martxande da, enterradorea eta zamaltzain beltza.

Gauza on asko ikusi genituen: Lipus denen gainetik eta Gaztañagaren elegantzia natural hori azpimarratuko nituzke aktoreen artean; gogoan izateko eszenak (biloba eta amonarena, adibidez, izango da hunkigarriena); euskara da nagusi, baina gaztelania oso era naturalean txertatzen da obran zehar; bi egunetan aretoa betetzea ez da meritu makala (500 lagun)…

Baina obra gehiegi luzatu dutela uste dut eta amaiera horrek… ez dakit ba. Ez dut gehiago kontatuko, baina lehendik amaitu behar zela uste dut eta amonaren agur-dantzarekin nahikoa delakoan nago.

Orokorrean, oso kontutan hartzeko lana da. Ahal baduzue, segi ikustera.

Flores de Babilonia, este apunte en castellano

Eguneratzea. Gaueko 21:00etan. Mandrágora telebista saioak eskaini zien tartea jarriko dizuegu paragrafo honen azpian. Gainera, antzezlan honi buruz idatzi zuen Gorka Bereziartuak astelehenean eta, Jonek erantzunetan dioen moduan, mezu truke polita sortu du : Antzerkiolaren arrakastaz pentsamendu erraz eta arin batzuk, mundu guztiak ulertzeko modukoak.

Hamabost urte baino gehiago pasa dira Jabier Muguruzak kantautore ibilbidea hasi zuela eta Madrilgo Resistencia etxearen eskutik publikatu du bere hamargarren lana Taxirik ez izenekoa. Ostiralean Lugaritz Kultur Etxeko Imanol Larzabal Aretoan ikusteko parada izan genuen.

Beltzez jantzitako lau gizon agertu ziren eszenatoki gainean: Igor Telletxea, bateria; Txema Garcés, baxua; Angel Unzu, gitarra eta koruak. Kantatzeaz gain, Jabierrek ere alboan zuen eskusoinua astindu zuen abestiren batean edo bestean.

Betiko Jabier ikusi genuen taula gainean, baina badira zenbait aldaketatxo eta ñabardura azpimarragarriak: estudioko azken bi diskoen ondoren, bateria eta baxua ditu laguntzaile eszenatokian; Mireia Otzerinjauregik diskoan sartzen dituen ahotsak Unzuk egiten ditu zuzenean; keinu asko egiten ditu Jabierrek kantak laguntzeko, mugitzen duela gorputza, interpretazioaren bidetik jotzen duela (zerikusia izango du Aitarekin bidaian antzezlanean musikari eta aktore gisa aritzeak? Ez dut uste).

Aspaldiko lagun koadrila izan du letragile lanetan Anjel Katarainen agindupean grabaturiko obra hau osatzeko. Aste honetan bertan emandako prentsaurrekoan esan zuen abestiez osaturiko lehen diskoa zela Taxirik ez. Hau da, ez zirela musikatutako poemak, laguntzaileei abestiak eskatu dizkiela, kasu honetan.

Lehen aldiz ageri da talde honetan Iban Zaldua (uste nuen lehendik letraren bat egina ziola, baina ez da horrela) eta gainerakoak agertuak dira Jabierren aurreko diskoetan: Irazu anaiak (Iñaki eta Bernardo Atxaga), Harkaitz Cano, José Luis Padrón eta Gerardo Markuleta. Erdaraz eginiko abestia katalunieraz dago kasu honetan, Mikel Azpiroz pianistarekin batera moldatutako Maria-Mercè Marçal poetaren Tan petita letra, Catorze poemes, catorze cançons omenezko diskoan agertu zena.

Bernardo Atxagak idatzitako Clementine kanta da gehien gustatzen zaidana, Muguruzatarren amona Joxeparen hitz goxo batzuk dituena. "¡Hay que discurrir, hay que discurrir!" esaten omen zion umetan maistrak. "Bai, intzan hik", amonak arrapostu.

Niri bezala Jabier gustatzen bazaizu, lan hau ere gustatuko zaizu. Ea 2010erako zuzenekoen zerrenda gizentzen ikusten dugun.

El décimo de Jabier, este apunte en castellano.